Chiếu hết - Những cơ hội bị bỏ qua Nhân dịp Giải cờ Tướng Quốc gia 2004 vừa kết thúc, tôi post bài viết về một số ván cờ thú vị trong các giải từ năm 2000 đến nay. Chiếu hết - Những cơ hội bị bỏ qua Một trong các đặc điểm chung của các ván đấu đỉnh cao là chúng thường kết thúc từ rất sớm, khi một trong hai đấu thủ chỉ hơn đấu thủ kia một vài quân Chốt (Tốt) hoặc một quân Pháo hoặc Mã, hoặc một bên hàng phòng thủ yếu hơn bên kia, hoặc đơn giản một bên có các quân cờ ở vị trí tốt hơn. Tỷ lệ các ván cờ họ phải đấu với nhau ở tàn cuộc thấp hơn người thường nhiều và việc một bên chiếu hết bên kia lại càng ít gặp hơn. Khác với những người bình thường, dường như những đấu thủ cao cấp hiếm khi mắc những lỗi nặng và rất nhậy bén nhận ra những thế cờ nguy hiểm. Thế nhưng cờ vẫn là cờ, các đấu thủ cao cấp vẫn là những con người và có thể mắc lỗi như thường. Chúng ta vẫn có thể tìm được nhiều ván cờ một bên đã phạm những lỗi nặng tạo cơ hội cho bên kia chiếu hết ngay từ rất sớm. Tuy nhiên, điều thú vị là không phải lúc nào đối phương của họ cũng tận dụng được những cơ hội này và bỏ qua những ván thắng đẹp mắt. Cái giá phải trả thường là những ván cờ dài hơn và tẻ nhạt hơn (vì không chiếu hết). Nhưng đôi khi cũng khá nặng: thua ván cờ đó. Có lẽ yếu tố tâm lý trong các giải thi đấu đỉnh cao đóng vai trò quan trọng đối với các ván cờ này. Một số yếu tố khác như thời gian cũng có thể góp phần. Ta hãy xem một số ván cờ dưới đây mà một đối thủ đã bỏ qua chiến thắng như thế nào. Chúng tôi dùng phần mềm Saola (Saola - The Chinese Chess Challenger) để phân tích tự động hàng nghìn ván cờ (gần 10000 ván) của những kỳ thủ cao cấp để tìm ra chúng. Chúng tôi in cả ván cờ ra đây để các bạn nhân tiện thưởng thức tài nghệ của các đấu thủ, tìm hiểu những nước đi sai lầm của một bên, các cách chiếu hết mà đối phương của họ đã bỏ qua. Nhiều cách chiếu hơi dài dòng do máy luôn luôn đưa ra cách chiếu và cách chống tối ưu nhất. Chú thích: Một số ván cờ ở đây tôi đã đăng tải tại diễn đàn chuyên về cờ Tướng rec.games.chinese-chess, dước tiêu đề: Checkmate - the lost opportunities! Các bạn có thể tham khảo ở địa chỉ: http://groups.google.com/groups?hl=en&lr=&safe=off&group=rec.games.chinese-chess Bạn có thể xem các ván cờ này ở dạng tương tác (xem tới xem lui từng nước) ở forum của trang Computer Chinese Chess (http://www.nchess.com/forum/viewforum.php?f=5)
I. Giải cờ Tướng quốc gia 2000 Giải này có khá nhiều ván đấu mà các kỳ thủ đã ?oquên? không chiếu hết. 1. Ván Nguyễn Anh Quân (tiên thắng) Huỳnh Quang Hiên 1. P2-5 M8.7 2. M2.3 X9-8 3. X1-2 M2.3 4. B7.1 B7.1 5. X2.6 P8-9 6. X2-3 P9/1 7. B5.1 S4.5 8. B5.1 P9-7 9. X3-4 B7.1 10. M3.5 B7.1 11. M5.6 X8.8 12. M8.7 T3.5 13. M6.8 X1-2 14. X4.2 P7-8 15. B5-6 P8.1 16. S6.5 X2.1 17. X9-8 P2.5 18. X8.2 X8/4 19. B6.1 M7.6 20. B7.1 P8-7 21. T3.1 B3.1 22. M8.6 X2-4 23. X8.5 M3/4 24. M7.6 M6.4 25. P5.5 S5.4 26. X4-6 T7.5 27. B6.1 S6.5 28. B6-5 S5.4 Đến đây, bên trắng chỉ cần đi X8-6 sẽ chiếu hết trong vòng 4 nước: 29. X8-6 P7/2 30. B5.1 Tg5-6 31. Xs-4 Ms.6 32. X4.1 Tuy nhiên, trắng đã bỏ qua cơ hội này và đi như dưới đây, cuối cùng cũng thắng được nhờ đưa được về thế thắng (nhưng không phải chiếu hết). 29. X8.2 P7/2 30. X6-3 P7-6 31. B5-6 Mt.6 32. X3/5 X8-4 33. B6-5 M6/7 34. T7.5 P6.5 35. T1.3 P6-5 36. X3-2 P5/3 37. X2.6 Tg5.1 38. X2-3 M4.6 39. X8/1
2. Ván Phạm Tấn Tình (tiên thua) Dương Nghiệp Lương 1. P8-5 M2.3 2. M8.7 X1-2 3. M2.3 B7.1 4. B7.1 M8.7 5. P2.4 M7.8 6. X9.1 T3.5 7. X9-6 X9.1 8. X1.1 X9-6 9. X1-4 X6.7 10. X6-4 S4.5 11. X4.3 M8.7 12. P5-4 P2.5 13. T3.5 X2-4 14. S4.5 M7.5 15. P2/5 B7.1 16. X4-3 M5.3 17. P2-7 P2-6 18. X3-6 P6/1 19. X6.5 S5/4 20. M3.2 P6-8 21. M2.4 Ps-9 22. M4.2 P9.4 23. M2.3 Tg5.1 24. B9.1 P9.3 25. S5.4 P8.3 26. Tg5.1 P8-3 27. M7.6 P9/4 28. M6.4 P9-1?? Sau 28 nước đi hình thành như thế cờ dưới Nước đi 28 của Đen sai lầm nghiêm trọng. Nước đi đúng phải là B5.1, ván đấu sẽ còn lâu. Với thế cờ trên, bên Trắng chỉ cần đi như sau để chiếu hết trong vòng 7 nước: 29. M4.6 Tg5-6 30. Tg5.1 P3/4 31. P7-4 P3-6 32. S4/5 P6-5 33. B5.1 S6.5 34. M3/4 S5.6 35. M4.2 Trắng thắng Tuy nhiên, Phạm Tấn Tình đã không nhìn thấy nước chiếu hết đó và đã đi như dưới đây và cuối cùng đã thua ?ongược? ván cờ này. Cả hai còn phạm vài sai lầm nữa, đặc biệt bên trắng. 29. Tg5-6 P3/4 30. M4.3 Tg5-6 31. Tg6.1 S6.5 32. Ms/1 B3.1 33. P7-2 P3-7 34. P2.7 Tg6/1 35. P2.1 Tg6.1 36. P2/1 Tg6/1 37. P2-1 P7.2 38. Tg6/1 M3.4 39. M1.2
3. Ván Võ Hồng Châu (tiên thua) Trần Đình Thuỷ 1. P2-5 M2.3 2. M2.3 B7.1 3. X1-2 P8-7 4. X2.8 S4.5 5. P8.2 P2/1 6. P8-1 P2-8 7. P1.5 P7.4 8. T3.1 T3.5 9. X9.1 P8.3 10. X9-4 X1-2 11. X4.2 X2.9 12. X4-3 M8.7 13. X3-4 X2-3 14. M3.4 X3/2 15. T1/3 P8.5 16. X4/1 B3.1 17. X4-2 P8-9 18. M4.3 M3.4 19. P5-4 M4.5 20. S6.5 M5.4 21. Tg5-6 M4.2 22. Tg6-5 M2/4 23. Tg5-6 P9/1 24. X2/1 M4.2 25. Tg6-5 X3.2 26. S5/6 M2/3 27. X2-6 M7/8 28. P4-5 P9-7 29. M3.4 M8.7 30. X6.1 P7-1 31. P5-7 P1.1 32. P7-9 X3/3 33. S6.5 X3.3 34. S5/6 M7.6 35. T3.5 X3-2 36. M4/3 T5/3 37. P9-7 M6.4 38. T5/7 P1-3 39. S6.5 P3/1 40. S5/6 B3.1 41. M3.1 X2/2 42. X6-3 T3.5 43. M1.3 Tg5-4 44. P7-6 M4.6 45. S6.5 X2.2 46. S5/6 P3.1 47. S6.5 P3/1 48. S5/6 P3.1 49. S6.5 P3/2 50. P6/2 P3-5 51. S5.6 B3-4 52. X3.1 X2/3 53. X3/1 P5/3 54. X3-4 B7.1 55. M3/4 P5-6 56. X4-3 B7.1 57. S6/5 S5.4 58. X3/2 P6-5 Nước đi 58 của bên Trắng sai lầm vì dẫn đến bị chiếu hết trong vòng 4 nước (58. X3/2 P6-5 59. S5.6 M6.4 60. Tg5.1 M4/5 61. Tg5-4 X2-6 Trắng thắng). Nước đi đúng là X3-4 sẽ còn chiến đấu lâu. 59. S5.4 M6.4 60. P6.1 X2.3 61. Tg5.1 M4/5 62. Tg5-4 X2/1 Mặc dù đi không tối ưu, Đen vẫn đang dọa chiếu hết. Nhưng nước đi 62 này thì quay ra ?otha? cho Trắng (nước đi đúng: 62. ... M5.4 63. Tg4-5 B4-5 chiếu hết). Đen phải tiếp tục khổ chiến như duới đây và thắng ván cờ nhờ đối phương buông cờ sớm. 63. M4/5 X2-4 64. S4/5 B4-5 65. X3.3 P5-6 66. Tg4.1 X4/3 67. X3-8 S4/5 68. X8.6 Tg4.1 69. P1/1 S5.6
4. Ván Nguyễn Anh Quân (tiên thua) Trịnh Hoàng Sâm 1. P2-5 M8.7 2. M2.3 M2.3 3. X1-2 X9-8 4. B3.1 B3.1 5. M8.9 B1.1 6. P8-7 M3.2 7. X9.1 T3.5 8. X2.6 S4.5 9. X9-6 X1.3 10. M3.4 M2.1 11. P7/1 B1.1 12. M4.3 P8-9 13. X2.3 M7/8 14. B5.1 P9-7 15. T3.1 P2.3 16. X6.2 M8.9 17. M3.1 T7.9 18. P7-5 T9/7 19. Pt.4 P2/1 20. X6.5 P7/1 21. X6/1 P7.1 22. X6.1 B1-2 23. Pt/1 P7/1 24. X6/4 B3.1 25. B7.1 B2-3 26. X6/1 M1.3 27. X6/1 P2-3 28. Ps.1 M3/4 29. X6-8 P3.5 30. S6.5 X1/3 31. B3.1 P3/2 32. Ps-2 P3-9 33. P2.7 P9-7 34. S5/6 Pt-1 35. B3.1 P1.2 36. S6.5 P7-8 37. S5.6 B3.1 38. X8.4 P1/8 39. B3.1 M4.2 40. S4.5 M2.3 41. Tg5-4 M3/4 42. B3-4 M4/5 43. B4-5 M5.3 44. X8-5 S5/4 45. X5-3 P1-2 46. X3.3 X1.9 47. S5/6 Đến đây Đen có thể chiếu hết trắng. Bạn có biết cách chiếu không???? Đen đi như dưới đây và cuối cùng đã thắng nhờ hơn quân hơn thế. 47. ... P8-6 48. X3/6 S6.5 49. P2/3 P2.8 50. Tg4.1 X1/1 51. S6/5 X1/5
