Chiến tranh biên giới phía Bắc 1979 và 1984 (phần 3)

Các bác chịu khó đọc TA tý chút


http://www.militaryphotos.net/forum...79-1989)-PLA-combat-pix-amp-videos-in-vitenam

The forgetten sino-vietnam war(1979~1989): PLA combat pix & videos in vitenam

Today,i bring a old war of PRC happened twenty yeas ago, between two communist states and once comrades and red brothers.

1 The sino-vietnam war:
Also called the war against vietnam in self-defense.The generalized war,is the border armed conflict during ten years from 1979 to 1989,include 1979 PLA start to fight against vietnam in self-defense,1981 the battle of PLA capturing Kou Lin mountain and Fa Ka mountain,1984 the battle of PLA capturing Lao mountain,Zhe mountain and the East mountain,thousands of military actions to attack and occupy enemy's firing point.

2 Background(Politics):
2.1 Domestic factor:
PRC after "the Great Cultural Revolution",the new generation group leadership just started to govern this poor country.The revolustion damages brought big crisis of confidence to CCP.Well,we must admit there cant find another efficient way to encourage and improved national cohesion rather than the war. Lets dont forgot Mr Deng indeed is a militarist,not a successful economist or a leader of government.On January 1, 1979, Mr Deng visited the USA for the first time and spoke to American president Jimmy Carter: "Children who don't listen have to be spanked." (original Chinese words: 小朋友不听话，该打打屁股了。)

2.2 External factor:
"Cold War"---the profit conflit between S.U and U.S.PRC had cut off the comrade's relaionship with S.U since ten years,and this year(1979) Mr Deng visited to U.S on January,next month PLA ordered to cross the border to combat in vietnam.The china launched the offensive in response to Vietnam's 1978 invasion and occupation of Cambodia, which ended the reign of the PRC-backed Khmer Rouge.After a brief incursion into Northern Vietnam, PRC troops withdrew about a month later. Both China and Vietnam claimed victory in the last of the Indochina Wars of the twentieth century; however, since Vietnamese troops remained in Cambodia until 1989 it can be said that the china failed to achieve the goal of dissuading Vietnam from involvement in Cambodia. However, china achieved its strategic objective of reducing the offensive capability of Vietnam along the Sino-Vietnam border by implementing a scorched earth policy. China also achieved another strategic objective of demonstrating to its Cold War foe---the Soviet Union.China also made new friends with the western coutries during the war,and kept the honeymoon relationship with U.S until we knew 1989s. ​

Tàu đánh VN để tự vệ mới ghê chớ
nghi thằng chủ thớt bên militaryphoto là Tàu con quá
cơ mà nhìn mấy cái ảnh thấy lính Tàu hồi đó cũng ngon phết, có cả biệt kích tham chiến nữa vậy mà các cụ cứ bảo toàn lũ cùi bắp

Y tá " Thuỷ Top" của anh Tầu khựa này, thế này hỏi sao bọn TQ nó lại chiếm được Lão Sơn, bộ đội mình thương vong cả Nghìn người

í hị hị, coi chừng phạm nội quy nha bác lamali

Nó là Tàu con chứ cái gì nữa, mà bộ có biệt kích tham gia là ngon à? [r24)]
P/s: bác nào rảnh qua militaryphotos.net vả mồm cái thằng Tàu con kia với em.

Cái nguồn trích của bác Thanh Long phản ánh đúng bản chất của CTBG phía Bắc 79-86. 1979 Phong hứa lúc ở Mỹ vào đến Lạng Sơn sẽ rút quân và sau 1 tháng họ đã rút. Sau đó ở mọi khu vực khác trên biên giới phía Bắc hầu như chỉ có vài vụ lính 2 bên bắn súng lẻ tẻ chỉ trừ có khu vực Hà Giang từ 1982 - 1986. Tầu chọn Hà Giang vì họ rất thuộc địa hình phía Bắc của mình (em đã viết là tụi em sử dụng bản đồ in ở Tầu). Đường từ Hà Nội lên đến TX Hà Giang nếu đi xe khách em đón từ 6 giờ sáng thì 6 giờ sáng hôm sau xe vào bến xe của TX, tức là để vận chuyển rất khó khăn. Từ TX Hà Giang về xuống Tuyên Quang (thực ra xuống đến gần thị trấn Bắc Quang-Hà Giang) là đường độc đạo, phải đi qua các khe núi và bờ sông Lô, lính đào ngũ rất khó vượt qua để đi thoát. Họ chọn Hà Giang mà không chọn những chỗ khác vì nguyên nhân đó: Cứa chảy máu ở chỗ đói phương khso khăn nhất!
Hồi đó tụi em nghe tin chiến sự phía Tây-Nam (Cam Pu Chia) để biết "việc mình sẽ làm" trên này!
Điểm cao 1509 (bên kia họ gọi là Lão Sơn) là 1 trận khác hẳn. Đến cuối 1984 do F313 giữ (F313 và cả 314 tụi em là quân địa phương - 314 tụi em được thành lập từ 1 đơn vị bên Quảng Ninh sang, đầu tiên chỉ là 1 đơn vị huấn luyện và chỉ tham gia thời gian ngắn trên đó rồi sư đoàn cũng giải tán luôn - thời gian tham gia ỉư Vị Xuyên trung đoàn em vãn là đơn vị tăng cường cho 313, chỉ khi lên đến Yên Minh thì sư đoàn mới vào). Hồi đó đã có luật Nghĩa vụ quân sự rồi, nhưng lính ở F313 nhiều người đã ở trong bộ đội đến 6-7 năm (dù ở 2 đơn vị khác nhau tụi em vẫn gặp nhau). Nằm trên điểm cao lâu, khi cuối năm 84 bị Tầu tấn công, họ bỏ cứ điểm chạy hết xuống TX. KHi QK giao 1 đơn vị khác (E 982 - em chỉ biết ký hiệu hồi đó - tụi em là E 983) đánh lại, họ chiếm lại được điểm cao, bàn giao lại cho lính của F313, tiếp tục đánh vòng sang phía bên kia rồi vòng về dưới (không về đường cũ), lúc về dưới này cũng đã gặp đám lính được bàn giao đã ở dưới này rồi (phía Tầu bị đuổi còn chưa kịp tổ chức tấn công lại). Các bác cứ tưởng tượng, dù trong thời gian đó kinh tế VN vẫn còn rất khó khăn nhưng ngay dưới TX này là cuộc sống thanh bình (tất nhiên vẫn nghe tiếng pháo bắn vọng về từ biên giới - cả giai đoạn đó, tX Hà Giang chỉ bị pháo kích có 3 lần, còn lại từ cây số 4 trở ra biên giới mới là hoang địa, kể cả mùa mưa cỏ cũng không mọc kịp do đạn pháo).
Thời gian đầu tụi em bị đưa lên tăng cường cho F313 là để thay thế cho đám lính "bất mãn" 313 ấy. Còn như bên kia họ đưa con số "tiêu diệt" được bao nhiêu lính VN... thì tùy khả năng tin của các bác đến đâu!

Bác có thông tin chi tiết hơn không?
Xa ra phết: từ Móng Cái đến Bằng Tường

Đào Thắng với ký ức về những trận đánh ác liệt ở Hà Giang 1984 Phạm Viết Đào.
Cập nhật: 16:25:00 4/8/2010

​

​

P.V.Đ:Thưa anh, được biết anh là một trong số ít những nhà văn có mặt tại Hà Giang giai đoạn 1984-1985; hồi đó anh có mặt ở Hà Giang với nhiệm vụ gì vậy?
NV Đào Thắng: Hồi đó tôi tham gia đoàn làm phim tài liệu của Xưởng phim quân đội có mặt tại Hà Giang để ghi lại những ảnh của của mặt trận này. Tôi với tư cách là biên kịch, anh Nguyễn Đức Giảng là đạo diễn, anh Lê Hợi quay phim. Chúng tôi có mặt tại Hà Giang từ tháng 4/1984…
P.V.Đ: Có nghĩa là anh có biết và quay được hình ảnh của trận đánh ác liệt xảy ra ngày 12/7/1984?
NVĐT: Chúng tôi có biết và ghi lại được một số hình ảnh. Hình ảnh đó sau này được sử dụng trong các bộ phim như: Đồng Văn tháng 5/1984, phim được Giải nhất của Bộ Quốc phòng trong năm; Thị xã yên tĩnh-Bông sen Bạc tại Liên hoan phim Việt Nam; Giữ đất giải của Bộ Quốc phòng; Nhịp sống mặt trận…
Tôi nhớ hồi đó khi Đoàn làm phim được điều động lên tham gia mặt trận này, có một vị Tùy viên văn hóa Liên Xô lúc đó đề nghị theo Đoàn làm phim và ông ta đã cùng chúng tôi lên tận Hà Giang để chứng kiến những gì xảy ra tại chiến tuyến này. Hồi đó có chuyên gia quân sự Liên Xô tham gia chiến tuyến này. Phiên dịch cho vị Tùy viên văn hóa này là dịch giả Thái Hà, người dịch Những người thích đùa và một thời gian phụ trách Tạp chí Văn học nước ngoài.
Vị Tùy viên văn hóa này còn đòi theo chúng tôi lên tận chốt nhưng chúng tôi không đồng ý vì nguy hiểm; ông ta đã sửng cồ lên với chúng tôi, chán không được đi theo Đoàn làm phim, ông ta đã mượn rượu để mắng chúng tôi. Còn chúng tôi, Đoàn làm phim thì theo các chiến sĩ lên tận chốt để quay lại những hình ảnh sinh hoạt, chiến đấu của bộ đội ta, có những cảnh chúng tôi đặt máy quay chỉ cách vị trí H1 của địch có mấy chục mét…
PVĐ: Từng chứng kiến những trận đánh ác liệt chiến tuyến Thanh Thủy Hà Giang, hiện anh còn lưu giữ được những ký ức gì về những trận đánh ác liệt ở đây?
NVĐT: Cách đây 2 năm, tôi và nhà thơ Hữu Thỉnh có đến thăm Nguyên Tổng Bí thư Đỗ Mười, ông có nhắc chúng tôi là Hội Nhà văn nên tổ chức viết về cuộc chiến tranh biên giới Việt-Trung, nếu không viết, hậu thế sẽ không nhớ tới các sự kiện lịch sử này. Ông cho biết, phía Trung Quốc người ta đã viết và xuất bản nhiều, chính ông đã được đọc một số quyển sách do phía Trung Quốc viết theo cách nhìn nhận và đánh giá của họ. Ông đã đưa vấn đề này ra trao đổi với các nhà lãnh đạo Trung Quốc trong các dịp làm việc với họ; họ đã thanh minh rằng những quyển sách này viết ra không do sự chỉ đạo của lãnh đạo trung ương; do các địa phương tự ý xuất bản…
P.V.Đ: Thế nhà văn có ý định sẽ một lúc nào đó viết lại những điều mắt thấy tai nghe về những trận đánh ác liệt tại chiến tuyến Hà Giang ?
NVĐT: Tôi đang trăn trở điều này, trong cuốn tiểu thuyết Dòng sông mía, ( Giải nhất về tiểu thuyết của Hội Nhà văn ) tôi đã đưa một số chi tiết của cuộc chiến ác liệt tại Hà Giang vào trong tác phẩm của mình. Đó là chi tiết, người mẹ tắm rửa cho thi hài của đứa con là liệt sĩ Các được đưa từ mặt trận trở về, thi thể của anh đã có dòi…Đó là chi tiết hoàn toàn có thật mà chính mắt tôi đã chứng kiến tại mặt trận Hà Giang…
P.V.Đ: Anh có thể kể thêm về các chi tiết về cuộc chiến ở mặt trận này mà anh còn bị ám ảnh nhất?
NVĐT: Điều tôi ám ảnh nhất đó là hình ảnh và những kỷ niệm về Đại tá Trần Tất Thanh, vị Sư trưởng của Sư đoàn đặc công 31, Sư đoàn có tên là Tà Xanh; ông là người đã trực tiếp chỉ huy những trận đánh làm thay đổi cục diện chiến trường tại chiến tuyến Vị Xuyên Hà Giang…
Như anh biết, sau chiến dịch phản công đánh chiếm lại cao điểm 1509 ngày 12/7/1985 , bên ta tung ra 6 trung đoàn của 4 sư đoàn thiện chiến, áp dụng chiến thuật biển người của Trung Quốc bị thất bại và thương vong lớn. Tướng Hoàng Đan trước khi xuất binh đã đến tận các trung đoàn úy lạo quân sĩ: Các đồng chí chuẩn bị thật nhiều giây thừng để tóm bắt thật nhiều bọn bành trướng mang về đây lĩnh thưởng. Cuộc phản công thất bại và chúng ta không những không giành lại được 1509 mà còn mất thêm một số cao điểm. Trước tình thế đó, Bộ Quốc phòng đã thay tướng, điều tướng Nguyễn Hữu An, một danh tướng, từng chỉ huy một trung đoàn đánh Điện Biên Phủ năm xưa lên chỉ huy mặt trận. Sư đoàn 31 là sư đoàn bộ đội đặc công của Đại tá Trần Tất Thanh đang đóng quân bên Lào được điều về để nhận nhiệm vụ tại chiến trường khốc liệt này. Đại tá Trần Tất Thanh có kể cho tôi một chi tiết cảm động: Khi Sư đoàn Tà Xanh rút khỏi Lào để bổ sung cho chiến tuyến Hà Giang, nhiều bà con Lào đã lưu luyến đi theo bộ đội Việt Nam 3 ngày để tiễn chân và bày tỏ tình cảm quý mến.
Khi tướng Nguyễn Hữu An và Sư đoàn 31 Tà Xanh được điều động về Hà Giang đã tạo nên những thay đổi về cục diện chiến trường. Chúng ta đã đẩy lùi và chiếm lại một số cao điểm bị Trung Quốc chiếm giữ. Tôi không nhớ chi tiết các cao điểm nào nhưng Đoàn làm phim đã lên tới Cao điểm H2, H3, là cao điểm đối địch với cao điểm H1, là cao điểm bị Trung Quốc chiếm.
Tướng Nguyễn Hữu An và Sư đoàn Tà Xanh dưới quyền chỉ huy của Đại tá Trần Tất Thanh đã thay đổi cách đánh, dùng bộ đội đặc công áp dụng chiến thuật đánh công kiên của trận Điện Biên Phủ khi xưa, đánh nhỏ đánh chắc để tránh thương vong do phi pháo của địch rất mạnh gây cho ta. Sư trưởng Trần Tất Thanh, một vị chỉ huy quả cảm và rất được lòng binh sĩ vì ông rất hiểu tâm lý binh sĩ. Việc đầu tiên của ông là bắt thay đổi toàn bộ tên gọi một số vị trí được bộ ta đặt tên trước đó tỷ như: Suối cô hồn, Cối xay thịt, Thung lũng tử thần, Cửa tử…yêu cầu bộ đội gọi tên thành những tên mới, ví như: Ngã ba kiên cường, Cao điểm anh hùng, Suối tương lai…
Khi đưa bộ đội lên, ông bố trí bộ đội thành tổ 3 người lên đào phá đá thành những hàm ếch sâu trong lòng đá để làm nơi ẩn nấp, đào xây dựng các chiến hào trên vách đá để đi lại hạn chế phi pháo địch…Đồng thời ông lệnh cho quân sĩ giữ nghiêm quân kỷ, không để bộ đội để tóc dài. Vì ở ngoài mặt trận có 2 việc lính ta rất kiêng: cắt tóc và trả lời phóng vấn báo chí, đoàn làm phim; nhiều lính sau khi cắt tóc, hay gặp báo chi hay bị tử thương…Sư trưởng Trần Tất Thanh đã buộc lính thay đổi hủ tục đó.
Bộ đội giữ chốt phải nói là vô cùng gian khổ vì phải phá đá ra để làm hầm không chỉ để trú ẩn trong đó mà cả nơi ăn nghỉ đã đành, phải chịu đựng biết bao thiếu thốn…Bộ đội nằm trong hầm đá ngủ nhiều ngày nên thường bị bệnh cứng khớp, vì ngủ trực tiếp trên sàn đá nên mất nhiệt. Sư trưởng đã tìm cách chuyển gỗ, ván lên để kể làm giường choi quân sĩ. Rồi thì đã lên chốt rồi, chuyện tắm rửa là một việc làm kỳ công vì trên cao làm gì có nước. Hôm đoàn làm phim lên chúng tôi đã chứng kiến một tiểu đoàn trưởng 3 tháng canh chốt được bố trí thay phiên trở về tuyến sau để được tắm. Anh biết bộ đội giữ chốt tắm như thế nào không? Lính chiến trường gọi là tắm khô, không tắm bằng nước mà tắm bằng cồn… Lấy cồn tẩm bông lau người, sĩ quan cấp tiểu đoàn phải 3 tháng mới tắm 1 lần, không biết lính thì được mấy lần.
Sư trưởng Trần Tất Thanh kể cho tôi một trận chiến đấu vô cùng oai hùng và cảm động, một trận đánh mà ông đã mất quá nhiều nước mắt. Phía Trung Quốc đã sử dụng hỏa pháo giã ác liệt vào trận địa phòng ngự của ta suốt từ 6 giờ đến 10 giờ đêm; pháo, cối của chúng cứ giã liên tục đạn nố chớp chớp liên hồi y như trong các trận đánh của các trò chơi điện tử bây giờ. Đứng tuyến sau nhìn thấy cảnh quân mình oắn lưng chịu đòn pháo địch nước mắt ông tràn trề. Thế nhưng khi pháo giặc im để bộ binh địch lao lên đánh chiếm trận địa phòng ngự của ta thì lại súng của quân ta chớp lóe lên từ trong các hầm cố thủ và quân địch lại bị đẩy lui. Nhìn cảnh đó ông lại nước mắt lưng tròng vì sung sướng: vừa thương quân sĩ vừa cảm phục tinh thần ngoan cường chịu đựng bảo vệ trận địa…
Có thể nói sau trận 12/7/1984 quân ta và quân địch không tổ chức những trận đánh lớn cấp trung đoàn mà luôn giằng co nhau những trận đánh trên từng ngọn đồi điểm chốt. Chúng tôi đã vác máy quay lên tận cao điểm H2 để hướng ống kính máy quay lên cao điểm H1 là cao điểm lính Trung Quốc chiếm giữ. Bộ đội đã cản không cho chúng tôi lên vì rất nguy hiểm, chúng tôi vẫn lên vì chúng tôi cũng từng là lính chống Mỹ nên có đủ kinh nghiệm tránh đạn của địch.
Tôi còn nhớ khi Đoàn làm phim tập kết vào cái hang lớn hình như là Hang Lò, phải qua một chiếc cầu bắc bằng cây; khi qua đoạn suối này phải chạy thật nhanh, nếu chạy không nhanh thì sẽ ăn đạn cối của Trung Quốc. Thành ra khi đi quan đoạn suối này giống như trẻ con chơi trò ú tim. Chuẩn bị từng người một từ bên này nhanh chóng lao qua bên kia. Khi chúng tôi lao qua được vào trong hang thì pháo cối dồn dập nổ, chỉ chậm vài giây là xong ! Vào đến trong hang lính mới phổ biến kinh nghiệm cho chúng tôi: Các chú nếu muốn tránh bị phi pháo địch bắn thì phải mặc áo bỏ ngoài quần và đừng mặc áo sĩ quan. Nếu lính Trung Quốc nhìn thấy mặc áo quần sĩ quan thì chúng nổ súng ngay. Còn áo để ngoài quần là quy ước ngầm hiểu đó là lính hậu cần. Khi thấy lính để áo ngoài quần thì cả ta cũng không bắn lính Trung Quốc và lính Trung Quốc cũng không bắn ta. Tóm lại đó là một sự thỏa thuận ngầm kỳ khôi ở nơi cửa tử.
Còn lên đến điểm cao H2 thì có thể nghe rõ bước chân di chuyển của lính Trung Quốc ở điểm cao H1 bên này nghe rõ tiếng trò chuyện của phía bên kia…
P.V.Đ: Thế lên đến H1, các anh có quan sát được gì không?
NVĐT: Có một chuyện thú vị bây giờ tôi tiết lộ với anh, chính từ điểm cao H2, này một nhịp cầu “ đình chiến “ được thiết lập, mà những nhịp cầu này lại do chính những người lính xây cất nên.
Hồi đó cả một chiến trường dài trên chục km bộ đội ta mệnh danh là Lò Vôi thế kỷ vì núi toàn đá vôi. Do pháo cối của hai bên bắn nhiều nên lửa đạn đã biến cả những dải đá xanh dài trở nên trắng xóa, đá bị biến thành vôi. Nghĩa là hai bên cứ đánh nhau ác liệt giằng co không ai chịu thua ai đến một thời điểm thì chính người lính Trung Quốc thấy chán và vô nghĩa. Không rõ bên nào chủ động trước nhưng 2 đơn vị lính của phía Trung Quốc và Việt Nam tại điểm chốt tiền tiêu đã thỏa thuận ngầm với nhau là thôi không bắn nhau nữa. Phía chúng ta vì bảo vệ biên cương của tổ quốc nên chấp nhận hy sinh là có ỹ nghĩa còn phía Trung Quốc người lính ngộ ra họ là công cụ vô nghĩa của nhà cầm quyền.
Từ chỗ hai bên căng thẳng rình bắn nhau, lính 2 trạm chốt này đêm đêm đã bí mặt gặp nhau, giao lưu nhảy múa, hát hò và tặng thuốc lá, thuốc lào và nhu yếu phẩm cho nhau. Phía quân ta tặng quân Trung Quôc thuốc lào, còn lính Trung Quốc tặng ta thuốc lá Đại Tiền Môn, bánh kẹo thậm chí cả bia rượu. Việc này phía ta đã nhanh chóng báo cáo về cho Tổng cục chính trị những diến biến bất thường của chiến trường Hà Giang. Để có bằng chứng chắc chắn, Tổng Cục chính trị đã bố trí để anh Việt, sau này về công tác ở Bảo tàng quân đội mang máy ảnh, máy ghi âm để bí mật ghi lại cảnh gặp gỡ giao lưu giữa lính ta và lính Trung Quốc trên cao điểm H 1, H 2 để mang về báo cáo với Bộ Quốc phòng
Tóm lại những điều tôi đã chứng kiến tại Hà Giang còn nhiều chuyện bi tráng lắm.
P.V.Đ: Thế từ sau khi 2 nước bình thường hóa quan hệ, anh có quay lại thăm Hà Giang lần nào không ?
NVĐT: Có, năm 2008, tôi trở lại cao điểm H1, H 2 này, phía ta thì bỏ lại chiến trường xưa có mọc um tùm, còn cao điểm H1 Trung Quốc vẫn giữ, thậm chí còn gia cố chắc chắn thêm và có lính canh giữ.
P.V.Đ: Thế còn những chiến binh năm xưa, về vị Sư trưởng Trần Tất Thanh, ông ta có được phong anh hùng không ?
NVĐT: Sư trưởng Trần Tất Thanh sau được phong tướng và đảm nhận trọng trách Tư lệnh Quân khu 2; đáng tiếc ông đã bị hy sinh trong một tại nạn máy thảm khốc tại Lào vào ngày 25/5/1998.
P.V.Đ. Hội Nhà văn đang tổ chức Đại hội, được biết, nhà văn Đào Thắng được nhiều hội viên đề cử vào Ban chấp hành. Xin hỏi, nếu anh được bầu vào Ban chấp hành, anh sẽ tích cực tham gia mảng công tác nào của Hội?
NVĐT: Vốn xuất thân là người lính và bao nhiêu năm đau đáu với các đề tài chiến tranh và số phận của người lính, ví người lính gắn với số phận của dân tộc. Nếu được bầu vào Ban chấp hành, tôi sẽ tham gia Ban sáng tác của Hội để làm sao thúc đẩy, lôi kéo các nhà văn đầu tư cho mảng đề tài chiến tranh cách mạng, nhất là cuộc chiến tranh biên giới phía Bắc hiện đang còn là mảng trắng…Tôi nghĩ đó là một việc rất lớn và Ban chấp hành Hội Nhà văn kỳ này nên tích cực bắt tay vào nhiệm vụ khó khăn này.
P.V.Đ: Xin trân trọng cảm ơn nhà văn Đào Thắng và chúc anh thành công.

Giang hồ ta và giang hồ Tây đồn là Ninh Minh chứ không phải Bằng Tường.

Từ Lộc Bình (khu vực chốt của F338) sang Ninh Minh chỉ cỡ 20-30km. Hồi đó bộ binh 338 còn ủi vào đất Tàu cả chục km trong suốt mấy ngày thì với trinh sát là chuyện thường.

Các bác kiểm tra lại trí nhớ của bác đạo diễn này!
Em thấy đạo diễn họ hay hư cấu nhiều cho nên nhiều khi họ cũng không cần quan tâm đến độ chính xác của các chi tiết lắm (vì kiểu gì họ cũng hư cấu)!
Đầu tiên là trước khi ra quân (23/12/1985) em trực tiếp từ điểm cao 812 xuống đón tiền trạm của Sư 31 (bác ấy nói là sư đoàn đặc công - http://www.baobinhdinh.com.vn/chinhtri-xahoi/2009/7/78191/ ) .
Quân F31 này tiếp quản các hầm chốt của đơn vị em (hết làm nhiệm vụ tăng cường cho F313 Trung đoàn em bàn giao lại Thanh Thủy cho mấy đơn vị của F31 rồi sang nhập với F314 vừa lên Yên Minh). Khi nhận hầm, Tầu thấy lính mới (rất dễ nhận ra, tụi em lính chốt trên đó để tóc dài xõa vai, kể cả mùa đông chỉ mặc quần đùi-để dễ leo núi-nếu ra khỏi hầm và sỹ quan cũng không mặc áo chít gấu) tấn công bình độ 400. Lính 31 bỏ hầm, tầu lấy được, đặc công phải tấn công lấy lại. Nhưng khi lấy lại được hầm lính 31 không dám lên, đặc ông phải giữ. Thường thì đặc công đánh tấn công bất ngờ rất giỏi, trên đấy họ đã làm được rất nhiều trận xuất sắc bên kia biên giới, nhưng giữ phòng ngự thì không hơn tụi em bao nhiêu và trận cuối tháng 12 năm ấy (lúc đó em chờ dưới cứ vẫn chưa được ra) dù vẫn giữ được hầm ta mất 1 đại trưởng đặc công...
Thời gian em ở trên đó, nếu phía Tầu thấy thấp thoáng bóng người mặc áo chít gấu (áo sỹ quan) họ sẽ trùm cả quả đồi bằng H12 (pháo phản lực nòng ngắn), còn thấp thoáng áo rằn ri thì không chỉ quả đồi ấy mà cả những quả đồi bên cạnh. Thấy nhiều bóng lính cắt tóc ngắn gần các khu vực hầm chốt, họ sẽ tấn công cả tuần... do vậy mà tóc tụi em để dài không phải vì không tự cắt tóc cho nhau đuợc!
Từ đầu năm 1985 trờ đi, mặt trận chính chỉ nằm dưới Vị Xuyên (đỉnh 1509 Tầu đã chiếm rồi). Mà Vị Xuyên thì cũng chỉ tập trung chủ yếu xung quanh "Thị trấn Thanh Thuỷ". Cái mà bác đạo diễn gọi là "lò vôi" tụi em gọi là "cối xay thịt" và bác nào quay lại trên ấy bây giờ (rất dễ) sẽ nhận ra là khu vực đá vôi không dài đến chụ km như bác đạo diễn mô tả mà nó rất nhỏ quây tạo thành cái thị trấn Thanh Thủy nhỏ bé ấy (đúng như bác ấy nói, hồi ấy nó trắng xóa vì đạn bắn cây, cỏ và cả rêu cũng không mọc được). Thị trấn Thanh Thủy nằm cách cầu Thanh Thủy (điểm qua biên giới Hà Khẩu) khoảng 3 km!
Còn chuyện là lính ta và Tầu trao đổi thì chắc là mãi về sau này, khi chiến tranh phía Tây Nam tàn quân Polpot đã hết hy vọng, trên này pháo đã hết bắn (sau những năm 1988)... Đúng là hầm ta, hầm Tầu cách nhau chỉ 1 tầm đá ném, nhưng bãi mìn ngăn cách thì đến tận bây giờ vẫn chưa gỡ hết!
Chắc bác ấy có lên đó vào thời gian sau này và nghe kể lại nhiều hơn là trực tiếp thấy!