Làm sao nghe tốt được tiếng anh ?

SSDH - Một trong những trở ngại lớn nhất của chúng ta khi học một ngoại ngữ ấy là chúng ta quá… thông minh và có quá nhiều kinh nghiệm.

Quá thông minh: vì mình không thể nào chấp nhận nghe một câu mà mình không hiểu: cần phải hiểu một câu nói gì trước khi nghe tiếp câu thứ hai, nếu không thì mình không buồn nghe tiếp.

Quá kinh nghiệm: Cuộc đời đã dạy ta không nghe những gì người khác nói mà chỉ hiểu những gì mà nội dung chuyển tải. Nếu không hiểu nội dung, chúng ta không thể lặp lại lời người kia. Cũng vì thế mà - trong giai đoạn đầu học ngoại ngữ - mỗi lần nghe một câu tiếng Anh thì trong đầu phải dịch ra được tiếng Việt thì mới yên tâm, bằng không thì … câu ấy không có nghĩa.


Ảnh minh họa

Thế nhưng, đấy là lối học sinh ngữ ngược chiều. Tôi biết được 6 ngôn ngữ, trong đó có ba ngôn ngữ thành thạo nghe nói đọc viết: Việt - Anh - Pháp, và tôi thấy rằng trong các ngôn ngữ tôi biết thì, một cách khách quan, nghe và nói tiếng Việt là khó nhất (vì ở phương tây, không có ngôn ngữ nào mà mình đổi cao độ của một từ thì ý nghĩa từ ấy lại thay đổi: ma - má - mà - mạ - mã - mả). Nhưng các bạn ở forum này, cũng như tôi, đều không có vấn đề gì cả với cái sinh ngữ khó vào bậc nhất ấy!

Thế nhưng những thầy cô dạy chúng ta nghe nói tiếng Việt chẳng phải là những vị chuyên viên ngôn ngữ như các thầy ngoại ngữ mà ta học tại các trường. Thầy dạy tiếng Việt chúng ta là tất cả những người quanh ta từ ngày ta ra đời: cha mẹ, anh chị, hàng xóm, bạn bè… nghĩa là đại đa số những người chưa có một giờ sư phạm nào cả, thậm chỉ không có một khái niệm nào về văn phạm tiếng Việt. Thế mà ta nghe tiếng Việt thoải mái và nói như sáo. Còn tiếng Anh thì không thể như thế được. Ấy là vì đối với tiếng Việt, chúng ta học theo tiến trình tự nhiên, còn ngoại ngữ thì ta học theo tiến trình phản tự nhiên.

Từ lúc sinh ra chúng ta đã nghe mọi người nói tiếng Việt chung quanh (mà chẳng bao giờ ta phản đối: "tôi chẳng hiểu gì cả, đừng nói nữa"! Mới sanh thì biết gì mà hiểu và phản đối!). Sau một thời gian dài từ 9 tháng đến 1 năm, ta mới nói những tiếng nói đầu tiên (từng chữ một), mà không hiểu mình nói gì. Vài năm sau vào lớp mẫu giáo mới học đọc, rồi vào lớp 1 (sáu năm sau khi bắt đầu nghe) mới tập viết… Lúc bấy giờ, dù chưa biết viết thì mình đã nghe đưọc tất cả những gì người lớn nói rồi (kể cả điều mình chưa hiểu). Như vậy, tiến trình học tiếng Việt của chúng ta là Nghe - Nói - Đọc - Viết. Giai đoạn dài nhất là nghe và nói, rồi sau đó từ vựng tự thêm vào mà ta không bao giờ bỏ thời gian học từ ngữ. Và ngữ pháp (hay văn phạm) thì đến cấp 2 mới học qua loa, mà khi qua hết trung học thì ta đã quên hết 90% rồi.

Nhưng tiến trình ta học tiếng Anh (hay bất cứ ngoại ngữ nào) thì hoàn toàn ngược lại.

Thử nhìn lại xem: Trước tiên là viết một số chữ và chua thêm nghĩa tiếng Việt nếu cần. Và kể từ đó, học càng nhiều từ vựng càng tốt, kế đến là học văn phạm, rồi lấy từ vựng ráp vào cho đúng với văn phạm mà VIẾT thành câu! Rồi loay hoay sửa cho đúng luật! Sau đó thì tập đọc các chữ ấy trúng được chừng nào hay chừng ấy, và nhiều khi lại đọc một âm tiếng Anh bằng một âm tiếng Việt! (ví dụ fire, fight, five, file… đều được đọc là ‘phai’ ). Sau đó mới tới giai đoạn NÓI, mà ‘nói’ đây có nghĩa là Đọc Lớn Tiếng những câu mình viết trong đầu mình, mà không thắc mắc người đối thoại có hiểu 'message' của mình hay không vì mình chỉ lo là nói có sai văn phạm hay không. Lúc bấy giờ mới khám phá rằng những câu mình viết thì ai cũng hiểu, như khi mình nói thì chỉ có mình và… Thượng Đế hiểu thôi, còn người bản xứ (tiếng Anh) thì ‘huh - huh’ dài cổ như cổ cò!

Sau thời gian dài thật dài, mình khám phá rằng mình từng biết tiếng Anh, và nói ra thì người khác hiểu tàm tạm, nhưng khi họ nói thì mình không nghe được gì cả (nghĩa là nghe không hiểu gì cả). Lúc bấy giờ mới tập nghe, và rồi đành bỏ cuộc vì cố gắng mấy cũng không hiểu được những gì người ta nói.

Vấn đề là ở đó: chúng ta đã học tiếng Anh ngược với tiến trình tự nhiên, vì quá thông minh và có quá nhiều kinh nghiệm. Tiến trình ấy là Viết - Đọc - Nói - Nghe!

Vì thế, muốn nghe và nói tiếng Anh, chuyện đầu tiên là phải quên đi kinh nghiệm và trí thông minh, để trở lại trạng thái ‘sơ sinh và con nít’, và đừng sử dụng quá nhiều chất xám để phân tích, lý luận, dịch thuật!

Link trang chủ: http://www.sansangduhoc.com/vi/tieng-anh-du-hoc/kinh-nghiem-hoc-tieng-anh/2559-lam-sao-nghe-tot-duoc-tieng-anh.html
Nguồm bài viết: http://www.sansangduhoc.com

Mình thấy nếu sẵn sàng bỏ tiền ra thì sang 1 đất nước như Philippines du học, người dân hầu hết đều nói được tiếng Anh (giọng Mỹ chuẩn hẳn hoi nhé)!
Thực hành cũng quan trọng, nhưng nếu có môi trường thực hành thì sẽ tiến bộ rất nhanh!
Mình đã tạo ra 1 diễn đàn để trao đổi về việc du học ở Philippines, hi vọng được các bạn hưởng ứng:
http://ttvnol.com/Duhoc/1419948

Nếu bạn muốn quảng cáo thì cũng không có vấn đề gì, nhưng đừng nên phóng đại đến thế. Người Philippines nói tiếng Anh khá tốt (chắc chắn hơn đại đa số người Việt), nhưng bảo phát âm giọng Mỹ thì hơi buồn cười. Tuy tiếng Anh Philippins chịu ảnh hưởng nhiều từ tiếng Anh Mỹ, sự khác biệt vẫn rất rõ ràng.

Xin đóng góp với các bạn một chút về kinh nghiệm để luyện nghe nói riêng, và học tiếng anh nói chung (đây là kn của bản thân tớ nhé):

Đó là nghe đa dạng, nhiều lĩnh vực, chủ đề, giọng đọc. Nhưng hãy lấy một chủ đề, lĩnh vực nào đó bạn quan tâm, thích thú nhất dùng làm trọng tâm của quá trình luyện nghe. Vì đó là lĩnh vực bạn thích thú nên nó đem lại nhiều lợi ích: thứ nhất, giữ đc mối quan tâm của bạn, nên đồng thời sẽ giúp bạn kiên trì, và hứng thú học hơn; thứ hai, cập nhật thông tin ở lĩnh vực đó; thứ ba, vì thuộc sở thích nên bạn học sẽ mau nhớ và nhớ lâu hơn.

Ko nên bắt đầu với các bài quá dễ, mà nên bắt đầu luyện từ những bài tương đối khó so với trình độ của bản thân. Nếu thấy quá khó khăn, thì có thể đan xen, kết hợp với những bài đơn giản hơn vừa để rèn luyện vừa đỡ oải.

Ko nên nghe đi nghe lại một bài quá nhiều lần kể cả khi bạn ko hiểu đc hết. Tớ thì thường nghe khoảng 3-4 lần, sau đó vẫn chỉ nắm đc khoảng 2/3 nội dung thì cũng dừng lại và đổi sang bài khác.

VD: bản thân tớ có 2 loại nội dung rất thích là: tin ngắn (headlines) của DW, BBC hoặc CNN và các chương trình về du lịch, văn hóa trên Discovery Channel, hoặc Travel and Living,...
- Headlines: là tin thời sự nên giúp tớ cập nhật thông tin về đủ mọi lĩnh vực, mọi đất nước trên thế giới. Nghe cái này, biết đc rất nhiều từ vựng ở đủ các lĩnh vực, nên vừa luyện nghe vừa luyện đọc rất hay. NGoài ra headlines rất ngắn, nên học cũng k ngại. Những tin này bạn lên web của mấy kênh thời sự thì sẽ có đủ cả từ phần audio/video và tapescript.
- Sở thích của tớ là du lịch, tìm hiểu văn hóa nên những đặc biệt hứng thú khi nghe/xem những chương trình như Euromaxx, Discover Germany (nhất là hồi có anh chàng đẹp trai Alex Mazza dẫn ), Passport to Europe,....
Tuy nhiên, những bài này nếu bạn nghe trực tiếp 1 lần trên TV thì chỉ hiểu về nội dung tổng quát tầm 50%, chưa đủ để hiểu kĩ và học đc những từ vựng, cấu trúc cấu hay. Nếu chịu khó tìm trên mạng, thì cũng có cách down đc free để làm tài liệu học tập.

Theo tớ, quá trình luyện nghe và luyện đọc luôn gắn liền với nhau, dần dần khi bạn nắm đc, học theo đc những cấu trúc ngữ pháp hay, cách dùng từ đúng ngữ cảnh-----> túm lại là tích lũy đc vốn kiến thức, biến những cái mình nghe/ đọc đc thành kiến thức của mình thì việc bạn viết, nói cũng trở nên dễ dàng hơn. Nhưng đừng quên luyện cả speaking đấy nhé, nếu ko lại đi vào lối mòn của người Việt là thụ động, học theo 1 chiều, chỉ biết tiếp thu mà ko phản xạ lại đc nhé.

Ban đầu, khi bạn bắt đầu luyện với các bài khó thì có thể thấy rất oải, vì mình nghe mà cứ như vịt nghe sấm (thời gian đầu tới lớp học, thậm chí cầm script trong tay mà tớ còn ko theo kip tốc độ của bài nghe, mặc dù tớ là dân khối D, trình TA lúc đó là vừa thi ĐH học xong cũng lùn thôi, nhưng ko đến nỗi là bắt đầu từ con số 0) nhưng cứ kiên trì thì chỉ sau 3-4 tháng, các bạn đem những bài cũ ra nghe, những bài mà trc đây có khi mình chỉ nghe đc bập bõm thì bây giờ kết quả chắc chắn sẽ khác hẳn.

Trên đây, là vài kinh nghiệm của tớ (học thông qua chính sở thích của bản thân), nhưng mỗi người khác nhau sẽ có cách học phù hợp nhất với mình.

Chúc tất cả các bạn luôn đạt đc kết quả tốt nhất![r2)]