Lịch sử quân sự Việt Nam, các bác vào đây chiến tiếp nhé.

Anh Thơm vô tiền khoáng hậu ngoài việc cha con đích thân đi chầu vua tàu còn một cái vô đối nữa là có đến hai cậu con được Long phê duyệt "thái tử".
Anh Toản lúc bị anh Ánh đuổi nghe đồn có nhờ tàu can thiệp như bố vợ nhưng không hiểu sao lúc đấy bọn nó lại không giúp, cô nào gúc giỏi mời tìm tư liệu vụ này

Chiêu Thống không phải bố vợ anh Toản mà là cháu gọi vợ anh Toản là cô ruột. Vậy anh Toản là dượng của Chiêu Thống. Chiêu Tống lúc lên ngôi chỉ tầm 22-23 tuổi vậy mà mấy cái phim của anh Lý Hùng cho diễn viên mặt già chác đóng làm ai cũng tưởng Chiêu Thống tuổi rất cao
chuyện Quang Toản định nhờ Tàu can thiệp chắc chỉ là tin đồn vì lúc này Gia Khánh đã lên mà Gia Khánh thì ghét Tây Sơn như xúc đất đổ đi. Nếu Quang Toản mà chạy sang nhà Thanh thì rất có khả năng Gia Khánh sẽ chụp cổ mà tặng Gia Long làm quà

Rốt cục là vẫn chưa chốt số liệu à?
Chốt lại thì kết luận nó mới vững chắc chứ, đek ai đọc được 80 trang để ghi lại từng phát rồi tính thế được?

Thử briefing lại nhé:
1. Thuyết chính thống ước bảo 10 vạn lính, 20 vạn lâu nhâu. Nghe vô lý vì từng đó quân ở HN thì lúc nhúc kinh lắm, mà từng này thì nhà Hoeeeee kiếm đíu quân đâu ra mà đánh đc nhiều thế, lại còn thần tốc nữa? (dù rằng trước mình bị nhồi sọ thích số này)
2. Thuyết từ sách của tổng cục thống kê Tàu là 1.8 vạn lính, lâu nhâu không tính. Nghe cảm quan thì thấy ít xịt, từng này thì với 8k anh Sở khanh chả đánh bỏ mẹ chứ chạy về Tam Điệp làm đíu j?
3. Thuyết từ bọn lê la sách tây là 4 vạn, có option 2 là 6 vạn, lâu nhâu cộng lại 10+ vạn gì đó. Lão Lú ưng số này phải không?

Còn phơm bằng cách so lương ăn.
- So quân số và budget lần đánh Miến và dẹp loạn trong nước với budget đánh Vịt thì quân đánh Vịt chỉ cỡ thuyết 2 hoặc 3 là cùng. Nhưng chưa quy thời gian?
- Chia cho thời gian ra nữa thì có lẽ phải là Thuyết 1. Nhưng ai đời chỉ dự toán có nhõn 1 tháng như thế, Nghị còn ngồi nhậu nhẹt lê la lâu thế cơ mà?
- Quy thóc cũng phải tính chuyện trưng thu, chứ ko như 2 lần đánh Miến với dẹp loạn khác phải lấy của nhà ra tiêu, nên chuẩn bị cho đánh Vịt cũng ít hơn. Cứ cho là giảm hẳn nửa so với dự toán đi.
- Vậy budget cho Vịt cũng chưa nói lên quy mô là bao nhiêu, vì có biết nó định làm gì trong bao lâu đâu?
Vậy phải xem lại kế hoạch của Càn Long là gì, mục tiêu của chúng nó ra sao, từ đó mới luận ra cần bao nhiêu quân được.

Giả sử thế này.
Chúng nó nhìn nhận Vịt có 2 nước 2 vua, phía nam nước TS, phía bắc nhà Lê. Anh em nhà TS bất hòa nên thằng em ra bắc kiếm đất để sống.
Bọn nó sẽ đặt mục tiêu là sang đánh đuổi thằng em về nước để giành lại nước cho Chiêu Thống.
Mục tiêu là như vậy chứ đánh sạch từ nam đến bắc là chuyện nói khoác cho vui, thủy quân còn dek lôi theo mà đánh cái gì.

Vậy, nếu đặt mục tiêu là giành lại đất bắc thôi, thì nó tính toán lực lượng thế nào.
Giả sử nó tính toán sẽ áp đảo và đánh thắng TS phía bắc, khi đuổi về nam rồi thì nội bộ TS sẽ đánh nhau nên không cần lo.
Nếu nước TS không nội loạn mà kéo quân đến đánh thì quân nó đủ sức phòng ngự và bình định phía bắc, gây dựng lực lượng cho Chiêu Thống.
Vậy logic là quân số phải tương đương quân số nước TS phía Nam.
Với quân số đó có thể quét sạch TS khỏi miền bắc, giữ vững cho Chiêu Thống xây quân và rồi rút đi khi họ Lê vững lại, để lại một số đồn trú chẳng hạn.
Có thể có yếu tố khác là Nghị tin rằng quân kéo sang thì chưa cần đánh thanh thế đã đủ cho TS co giò rút về nam luôn, chỉ đi chiếm đất thôi.

Thanh thế có lẽ là có thực, ví Sở khanh có 8k mà không giám có cụm giữ, phải rút đi.
Con số 8k này có thực tế không? Có lẽ trấn giữ Thăng long và miền bắc thì con số đó là thực tế, có phần hơi ít là khác.
Giả sử do nội loạn từ Nhậm đã dẹp xong, ko có lực lượng nào đối nghịch nữa nên ko cần nhiều, chỉ độ 4k đi, thì gặp lực lượng cỡ 2 vạn là phải co vòi chạy.

Lại giả sử nguyên tắc 3 đánh 1 có đủ mũi chính diện, thọc sường, vu hồi, chặn viện, thì 1.8 vạn quân chỉ đánh đc 6k quân chiến đấu, 4-6 vạn chỉ đánh được 1.5-2 vạn quân chiến đấu, 10 vạn thì đánh được 3-4 vạn quân của TS.

Nhưng nếu tính toán là định xua sạch quân TS phía bắc về rồi điều binh chặn quân tiếp ứng - phản công, thì sau khi Sở rút có thể coi là thành công, chỉ việc tiến quân về Nghệ Tĩnh mà trấn. Chiêu thống yên dân và tuyển quân luôn, trong điều kiện nước loạn quân giỏi trong dân nhiều chắc tuyển cũng dễ. Ổn định thế cục này không cần quá lâu, chỉ vèo phát xong, sau đó dùng ngoại giao răn đe nhà TS để giữ nguyên thế hiện tại. Như vậy thì không cần đông gấp 3-4 lần quân thật của TS, chỉ đủ sức dẹp đồn trú phía bắc và tương đương với tổng lực TS để tạo đối trọng, như nói ở trên.
Nhưng như vậy có logic với việc chuẩn bị tiền lương ít hay không? Số chi tiêu cho đánh TS là số tổng kết hay là dự toán ban đầu? Chắc là số tổng kết, vậy cũng chưa kết luận đc, vì còn tính đến chuyện tịch thu kho tàng TS bỏ chạy ko mang kịp nữa.

Về phía TSN chắc tính sai ở chỗ TS tiến ra nhanh quá, hoặc tự tin dụ chủ lực TS đánh vào để tiêu diệt 1 phần rồi mới tiến. Anw thì tính sai và thua.
Câu hỏi chính vẫn là TS dùng bao nhiều quân, tổng lực có bao nhiêu quân?
Trong đó có cả quân số Thanh Nghệ Tĩnh mà lẽ ra Chiêu Thống phải chiêu mộ trước khi vào tay TS không?

Kết luận: tính được tổng quân TS thì có thể suy ra quân chiến đấu TSN mang theo khoảng bằng số đó hoặc hơn chút đỉnh.

Không chiến được mới hòa chứ, lịch sử

Bác lý luận nhiều nhwung quên một điều căn bản, đó là cái ngân lượng cho chiến dịch của họ Tôn là ghi lại cái đã tiêu, đã chi cho đạo quân đấy, nó gần giống con số chi tiêu cho chiến dịch đánh Gurkha của Phúc Khang An, vì thế quân Thanh tham gia nhiều nhất cũng như ở chiến địch đó: khoảng 6-7 vạn là cùng .

Ko quên, chờ xác nhận lại thôi.
Một tháng tiêu hết từng đó có lẽ khoảng 6-10 vạn quân thật.
Đánh Nepal phải tốn hơn đánh mình nhiều chứ, đi xa vác nặng thế cơ mà, lại khó trưng thu như ở Vịt.
Vậy nên theo logic thì đánh Vịt phải có nhiều quân hơn.
Chờ ngâm cứu thêm quân số TS cái đã.

Mà nhân thể xem lại một lượt, thấy mọi người coi hải tặc là bọn gì đó gớm ghiếc lắm.

Tui thì thấy bọn đó cũng là quân tinh nhuệ đấy chứ, nguồn gốc không hoàn toàn là bất hảo toàn tướng tá sỹ quan chỉ huy, số lượng lớn, lại có kỷ luật tác chiến, dùng được quá con mẹ nó luôn chứ có gì mà bêu xấu nó thế nhỉ.
Hải tặc nhiều khi cướp đốt thuyền giết người, nhưng hành động hung bạo như vậy là khi bị truy nã tiêu diệt và bị chống trả quyết liệt, chứ đã được bảo kê cấp nhà nước rồi thì nó chặn đường thu thuế tàu buôn hợp pháp luôn, cần gì phải giết chóc? Bọn này cũng là thủy binh như thường, bảo được cướp thì cướp, bảo cấm mà dám cướp thì giữ đầu đc ko.

Còn chuyện bọn nó tấn công vào đất địch thì rõ ràng rồi, thời nội chiến nào mà chả thế. Chuyện đi trưng thu trong thời chiến là việc vương đạo vẫn làm. Còn đánh nhau mà còn lo đất địch có bị chết dân không thì đúng là mít ướt quá. Đánh đế chế thì nuôi dân mình giết dân nó mãi rồi mà chả hiểu cái chuyện đấy thì nực cười nhể.
Tất nhiên TS là bá đạo chứ không theo vương đạo, nội chiến mà đòi nhân văn gì lắm thế.

Xưng tụng anh Họe lên tầm vua nhân đức thì có phần oral **** chuyên nghiệp, nhưng bảo anh ý bựa hơn vua khác thì cũng dek đúng, vua thời chiến nào chả thế. Đến bọn nhà Thanh đánh vào quan nội cũng toàn võ biền cai trị đấy thôi, sau tận dụng được bọn nho sỹ để yên dân cai trị, cái đó thì đánh nhau xong cũng sẽ làm được, dù rằng cũng một thời gian dài chả sướng gì.
Chính nước mình khi đánh Mẽo xong cũng một chính quyền quân sự với một đống nhân sự vô học võ biền lên cầm quyền làm khổ nhân dân mất 20 năm. Cứ tưởng tượng sự việc nó cũng gần như thế, không tốt cũng chả bất nhân lắm.

Bạn đọc mà ứ hiểu nổi cái thâm ý của lũ ranh con chưa đọc thông vài chữ, mà đã muốn tô đên vẽ trắng!

Bản chất thuê hải tặc là hành độc rất khôn ngoan. Nó quen đánh giết, sẵn có máu liều. Như con chó dữ ấy, nuôi chó dữ khi quanh nhà có cướp rất là lợi. Nó ko sợ chết, giỏi cắn xé. Vấn đề là có bắt nó làm đc như ý mình không thôi, chứ nó lại quay lại cắn chủ thì vỡ mồm.
Tương tự với quân Tàu Ô, vấn đề dùng nó là một sách lược tốt: Thu dụng đc lực lượng chiến đấu giỏi, nuôi nó đi chết thuê đỡ tốn quân nhà. Đi quấy bờ biển Trung Hoa ko sợ mang tiếng, vào đất Nguyễn Ánh đánh cướp, đánh đc thì đánh, ko đánh đc thua chết cũng ko sao! Quan trọng ở đây là Huệ đã biết khiên chế chúng ko quay lại cắn ông ta.
Nhưng vì sao lũ trẻ trâu nhảy loi choi lên, vì nó nghĩ, theo quan điểm khá giống Tạ Chí Đại Trường, nhưng lại cố tô vẽ thêm với tinh thần sô vanh hết mức là: Hải quân Tây Sơn có xương sống là bọn Tàu Ô! Đkm, thế 4 lần vào Gia Định, ko có lính Tàu Ô thì quân Tây Sơn đi bộ vào đánh à?

Đú theo phong trào quân số.

Trước khi suy đoán, thì phải hiểu được những mốc chính của tình hình đã!

Anh em tạm bỏ đi những câu mạt sát, đọc qua đoạn này để còn phân tích đc những thông tin về tình hình đương thời mang tính chiến lược nhé!

Trước hết, ta hãy thử dùng những phép tính dựa trên tình hình chiến lược nước nhà để ước đoán!

Như các bạn đã thấy ở trên. Tháng 8 năm 1988, tin Chiêu Thống cầu viện đã về tới Phú Xuân, vậy Huệ đã chuẩn bị cho cuộc chiến này từ lúc đó!
Câu trả lời là KHÔNG, tháng 9 âm năm 1987, Ánh quay lại đánh phá Gia Định rất dữ dội, Huệ chuẩn bị hàng đống quân cho chiến trường Gia Định, trước lời kêu gọi mang tính nhún nhường của Nhạc như trên đã đề cập!
Huệ chuẩn bị từ "giữa năm 1788 "tận suất vi binh" các vùng Quảng Trị, Quảng Bình". " Tại kinh thành Phú Xuân, toàn dân học tập quân sự. Thủy quân có 120 thuyền chiến, khoảng 300 voi chiến, Huệ cho đúc nhiều đại bác lớn ..." (từ ngữ trong nguyên văn..)
Vậy nên các bạn đừng thấy những nguồn nói về sự tất tả của quân Tây Sơn khi hành binh, hành động bắt lính tại Nghệ An mà nhầm tưởng đó là do quân Tây Sơn không kịp nên hành động vội vàng. Nó là một hành động mang tính tình thế, nhưng đặt trong khuôn khổ một chuỗi hoạt động được chuẩn bị chu đáo từ trước. Ít nhất là từ mùa hè năm 1988.

Vậy sự chuẩn bị của Tây Sơn đến đâu, và quân số ra Bắc đánh quân Thanh có thể được ước đoán thế nào? Ta hãy cùng nhau bàn thảo về vấn đề số lượng với tình trạng thông tin rất hạn chế của Mun!

Đầu tiên, nói về cái nguồn mà Nguyễn Lương Bích trích ra, cái tên mà hình như cả Mèo và Lú đã trích, Doussain. Nếu cái tên ông ta thì chưa nói để làm gì, cái quan trọng là lời chú mà tác giả nói về cái nguồn: Gửi cho Bá Đa Lộc. Ai tìm hiểu một chút với Nguyễn Ánh thì chắc thừa biết Bá Đa Lộc là ai. Vậy ta có thể ước đoán bức thư này ko đơn thuần là câu chuyện làm quà! Đó là review để gián tiếp đến với Ánh qua Bá Đa Lộc. Nó như kiểu một dạng thám báo qua loa! Vì thế nên có lẽ tin tức sẽ đc viết đi theo hướng có trách nhiệm!
Xin trích một đoạn của Nguyễn Lương Bích, đánh giá quân của Huệ theo nguồn Dossain:
"
Khi ở Thăng Long về, Nguy ễn Huệ đã đem theo nhiều quân ở Bắc Hà vào Phú
Xuân [2] Và cho quân sĩ tập luyện rất ráo riết. Ngay từ giữa năm 1788, nhân dân Phú
Xuân và các vùng Quảng Trị, Quảng Bình ngày nay, đã thực hiện khẩu hiệu "tận suất
vi binh" [3] tức toàn dân tòng quân. Cho nên các địa phương đều có tập trung quân
đông đảo, sẵn sàng lên đường chiến đấu, khi Tổ quốc cần đến. Tại kinh thành Phú
Xuân, toàn dân đều học tập quân sự[4]. Trong một thời gian ngắn, Nguyễn Huệ đã
có một đạo quân mạnh, sẵn sàng lên đường chiến đấu. Thủy quân của Nguyễn Huệ ở
Phú Xuân khi ấy có 120 thuyền chiến, lục quân có khoảng 300 voi chiến. Nguyễn
Huệ cho đúc nhiều đại bác lớn để trang bị cho đạo quân này [6] và cho đặt tám khẩu
đại bác ở mặt trước Phú Xuân để bảo vệ kinh thành [7].
---------------------------
1, 2. Thư của Doussain viết cho Bá Đa Lộc dẫn trong Alexis Faure, tài liệu đã dẫn, tr. 212.
3. Trong bức thư bằng tiếng Pháp đề ngày 16 tháng 6 năm 1788, Dousain đã tự viết hai chữ"tận
suất" bằng tiếng Việt.
4, 5, 6, 7. Thư của giáo sĩ Doussain đã dẫn trên.
"
Thêm một chút review ngay sau đó:

"Một người pháp là Gờ-ra đờPơ-rê-vin (Gras de Préville), thuyền trưởng tàu
Păng-đua (Pandour) tới khảo sát miền Gia Định khoảng tháng 9 năm 1788, đã viết về
Nguyễn Huệ và quân đội của ông lúc ấy như sau:
"Tây Sơn rất mạnh; quân đội của Nguyễn Huệ, nếu không thiện chiến thì
cũng rất đông, Nguyễn Huệ có voi để kéo pháo, và hơn nữa, Nguyễn Huệ có rất
nhiều thuyền chiến, chiến hạm và tàu thuyền để chuyên chở quân đội. Nguyễn Huệ có
nghị lực, có tài năng; đó là một vài nét về hình ảnh Nguyễn Huệ, theo dư luận quần
chúng."

Về đoạn review thứ hai này, ko hiểu sao lại có chuyện khảo sát Gia Định? Một là ông ta qua Phú Xuân rồi vào Gia Định, hai là tệ hơn, thằng type lại ebook nhầm mẹ nó Phú Xuân với Gia Định. Nhưng dù sao đi nữa, chuyện con voi để kéo pháo hay thồ hàng là chuyện khá logic khi nói về Tây Sơn!
Như ta đã thấy ở trên, không có chuyện nước đến chân mới nhảy trước tình cảnh quân Thanh chiếm Bắc Hà, nên đừng có theo mấy thằng Tây Lông vẽ chuyện bắt lính linh tinh nữa nhé các con giời, bắt lính từ mùa hè năm 1988 rồi nhé!

Về quân đội với những con số. Khi Huệ đánh nhau với Nhạc, quân số mới tuyển lên tới 6 vạn người. Không rõ là đạo quân tính cả số lượng đồn trú, hay đơn giản là lực lượng đi múc nhau?

"
Nguyễn Nhạc quyết định đem quân đánh Nguyễn Huệ. Khi ấy Nguyễn Huệ có
rất ít quân, vì đại bộ phận quân đội Tây Sơn thuộc quyền chỉ huy của Nguyễn Huệ
khi ra đánh Bắc Hà, đã phải theo Nguyễn Nhạc về Qui Nhơn. Để đối phó với sự uy
hiếp bằng quân sự của Nguyễn nhạc, Nguyễn Huệ hạ lệnh tuyển quân suốt từ Phú
Xuân trở ra sông Gianh, thanh niên từ 16 tuổi trở lên đều ra tòng quân. Trong một
thời gian ngắn, Nguyễn Huệ đã có một đạo quân gồm sáu vạn người [6].
-------------------------------
1. Việt sử thông giám cương mục, Bản dịch đã dẫn, tr. 25.
2. Hoàng Lê nhất thống chí, Bản dịch đã dẫn, tr. 229.
3, 4, 6. Thư của giáo sĩ Doussain, ngày 6 tháng 6 năm 1787, trong Cadière, Tài liệu đã dẫn, tr. 19.
5. Đại nam chính biên liệt truyện, sơ tập, q. 30, tờ14, và Thư của Doussain đã dẫn trên
"
Tất nhiên sự suy yếu khi anh em họ đánh nhau, mang lại những con số "Khủng khiếp" nếu theo con số từ Tạ Chí Đại Trường thống kê, chuyện này kết thúc năm 1787. Nhưng tất yếu lịch sử bắt buộc Huệ phải dồn quân chuẩn bị đánh Ánh vào năm 1788 ( trước khi biết quân Thanh lăm le vào nước ta). Nên con số quân của Huệ quanh Phú Xuân không thể kém hơn 6 đến 7 vạn người!

6 đến 7 vạn quân từ Nghệ An trở vào trong đất của Huệ, liệu bao nhiêu người có thể theo Huệ ra Bắc, với sự xuống nước của Nhạc ở Quy Nhơn, anh em họ ở cái thế phải bảo vệ lợi ích chung trước 2 đầu có giặc! Nó cũng dể hiểu thôi. Nếu Huệ thua ở Bắc, mà Nhạc phản bội, đánh sau lưng em. Ông ta sẽ phải một lúc chống lại Ánh ( kẻ mà ông ta đánh ko nổi ) và quân Thanh, quá sức với một con gà què ăn quẩn cối xay!

Vậy có thể tạm kết luận rằng, có ít nhất 5 vạn lính Tây Sơn đã qua huấn luyện ít nhất 5 tháng ra Bắc cùng với Huệ. Nguyễn Lương Bích cũng nêu lên con số đó!

"
Đồng thời Nguyễn Huệ biết thừa nhận một cách khách quan những ưu thế và
thành công tạm thời của quân Thanh. ông biết rằng để thực hiện mục đích của chúng,
Càn Long, Tôn Sĩ Nghị không phải không chú ý đến những vấn đề nhằm giành thắng
lợi trong chiến tranh. Đặc biệt trong vấn đề số lượng quân đội, ngoài 20 vạn quân chủ
lực, Tôn Sĩ Nghị còn chú ý đến việc xây dựng quân ngụy để không ngừng đảm bảo
tăng cường ưu thế đó. Trong khi ấy, quân đội Nguyễn Huệ, kể cả đạo quân Ngô Văn
Sở, chỉ có khoảng 6, 7 vạn quân. Lực lượng so sánh ban đầu quá chênh lệch, đó là
điều mà Nguyễn Huệ không thể không tính toán đến trong việc chỉ đạo chiến tranh
"
Sở dĩ kênh lên 1 vạn là vì ước tính con số Tây Sơn từ Bắc Hà vào giữ Tam Điệp cỡ khoảng 1 vạn chú!

Nhưng như thế là chưa tính lính mới tuyển ở Nghệ An, Nguyễn Lương Bích viết tiếp:

"
Sau khi làm lễ đăng quang, Nguyễn Huệ tự thống lĩnh tất cả quân thủy bộ tiến ra
Bắc. Ngày 29 tháng Một năm Mậu Thân tức ngày 26 tháng 12 năm 1788, đại quân
tới Nghệ An. Nguyễn Huệ cho quân đóng lại ở Nghệ An hơn mười ngày. Một mặt
Nguyễn Huệ cho người đem thư trá hàng [1] ra Thăng Long đưa cho Tôn Sĩ Nghị
khiến giặc tăng thêm kiêu ngạo, chủ quan, mất cảnh giác, không chú ý đề phòng. Một
mặt Nguyễn Huệ hạ lệnh tuyển quân ở Thanh - Nghệ, trao cho đại tướng Hám hổ hầu
đảm nhiệm. Cứ ba suất đinh lấy một người ra lính, trong mấy ngày được tới hàng vạn
tân binh, tổng cộng toàn quân có được mười vạn người [2] và một đội tượng binh lớn
gồm vài trăm voi chiến [3].
---------------------
1. Nguyễn Thu. Lê quý kỷ sự, tờ46. Việt sử thông giám cương mục, Bản dịch của Viện Sử học, t.
XX, tr. 61. Nhiều sách gần đây, dựa vào bức thư của Nguyễn Huệ gửi Càn Long sau khi chiến
tranh kết thúc, để nói rằng cùng với việc đưa thư trá hàng này, Nguyễn Huệ còn cho đem trả
Tôn Sĩ Nghị 10 tên quân Thanh là bọn Hắc Thiệu Tông, do tướng Tây Sơn Ngô Hồng Chấn
(đoán là Ngô Văn Sở) ở Thăng Long, đã bắt từ trước chiến tranh. Sự việc này chưa chắc là có
thật. Những thư từ giao thiệp với nhà Thanh sau cuộc chiến tranh, Nguyễn Huệ trao toàn quyền
cho Ngô Thời Nhiệm, Phan Huy ích và các tướng lĩnh Tây Sơn ở Bắc Hà đảm nhiệm. Trong
những bức thư gửi cho Càn Long, nhân danh vua Quang Trung, các tướng lĩnh Tây Sơn đôi khi
tìm cách buộc tội thêm cho Tôn Sĩ Nghị để lấy lẽ phải về mình. Cho nên trong đó, có thể có
những sự việc không có thật. Trường hợp bị bắt của những người này không rõ ràng. Vả lại với
mục đích trá hàng chỉ để làm kiêu lòng địch, Nguyễn Huệ không cần phải trả người cho Tôn Sĩ
Nghị.
2. Ngô gia văn phái, Hoàng Lê nhất thống chí, Bản dịch, tr. 359, 360.
3. Có tài liệu như Lê triều dã sử nói rằng trong cuộc tiến quân từ Phú Xuân ra Bắc lần này, để
hành binh nhanh chóng, Nguyễn Huệ đã cho quân dùng cáng 3 người một tốp thay phiên cáng
nhau, khiến mọi người đều đi nhanh mà không ai bị mỏi. Sự việc này không chắc có thật. Bởi vì
cáng nhau mà đi thì không thể đi nhanh được bằng đi bộ rảo cẳng, càng không thể đi nhanh đều
đặn trong thời gian nhiều ngày liền. Cho nên chúng tôi cho rằng việc cáng nhau mà đi chỉ là câu
chuyện người sau viết sách tưởng tượng ra để giải thích tốc độ hành quân mau lẹ của quân đội
Tây Sơn. Hoặc giả có những bộ phận quân dội dùng cáng chuyên chở quân trang, quân dụng,
quân lương... để đem đi được nhiều nên nhân dân trông thấy, tưởng đoàn quân cáng nhau để
hành quân nhanh.
Nguyễn Huệ chia quân làm năm doanh: tiền quân, hậu quân, tả quân, hữu quân
và trung quân; binh lính mới tuyển ở Nghệ An được đưa vào trung quân đặt dưới
quyền chỉ huy trực tiếp của Nguyễn Huệ. Việc phiên chế quân đội này không có gì
đặc biệt, tuy nhiên nó cũng cho thấy Nguyễn Huệ rất khéo dùng người, có tài tổ chức
quân đội. Những người lính mới tuyển là những người lính chưa được thao luyện,
chưa quen chiến trận, nhưng họ được đặt dưới quyền chỉ huy trực tiếp của người anh
hùng bách chiến bách thắng thì họ sẽ vững vàng tin tưởng, phấn khởi và phát huy
được khả năng chiến đấu của họ.
"
Còn có chỗ khác, Nguyễn Lương Bích chú là có 2 nguồn sử nói về số quân tuyển thêm, 1 nguồn nói 2 vạn, còn lại nói 8 vạn ( hình như là Cương Mục ) ( vì mỏi mắt quá tìm éo thấy ). Theo Mun thì 2 vạn là hợp lý. Tính cả cũ mới tròm trèm 10 vạn chú với hơn 6 vạn chủ lực đã qua huấn luyện cơ bản là đội quân đáng nể!

Trên đây là những cứ liệu chép ra từ sách Tìm Hiểu Thiên Tài Quân Sự Của Nguyễn Huệ, Nguyễn Lương Bích - Phạm Ngọc Phụng.

Dưới này, sẽ trích dẫn chứng từ sách của Tạ Chí Đại Trường, tua khác xa nhau về quan điểm ở nhiều mặt. Nhưng về số lượng trong chiến dịch Kỷ Dậu thì lại chung về con số!

Cuộc chiến nối da nấu thị của Nhạc Huệ đc tác giả mô tả, phần nào thấy tầm vóc của quân Tây Sơn của Huệ, còn riêng phần lính chết thì khi khác mỗ xem lại, chứ vẫn cứ nghi nghi thế *** nào ấy!

"
Một bức thư viết ngày 12-5-1787 cho biết chiến tranh xẩy ra đã 3 tháng rồi
7
. Kẻ
nào mạnh thì ra tay trước lấn lướt cho nên Nguyễn Huệ mới kéo quân vào Quy Nhơn
trong tuần lễ Tro (21-2-1787)
8
. Số lượng quân đi, kẻ ước lượng 60.000 người
9
, người
tính đến 100.000
10
. chỉ biết rằng với lối hành quân của Nguyễn Huệ số quân không
nhỏ được. “Ông bắt tất cả mọi người phải ra trận”, tất cả nghĩa là mọi người “từ15
đến 60 tuổi”. Cho nên vùng Thuận Hoá, nhà thờ biến thành trại lính, tượng thần phật
bị lấy ra đúc súng đại bác, đúc nồi
11
. Khi quân đi rồi không còn đàn ông, ở nhà chỉ có
đàn bà, kẻ mất cha, người mất con, kẻ lại mất chồng.
Họ, những lực lượng quyết định tình thế trên giải đất này họ đánh nhau rất dữ.
Lại bộ Hồ Đồng bị bắt ở trận Đồng Tuyên trước làm cho Nguyễn Huệ một bài hịch,
chửi bằng “sài lang, chó heo” để kể tội Nhạc “làm nhơ uế cả một triều”, “khinh suất,
can không nghe” và cả quyết rằng “ngôi báu tất phải đổi dời”.
_______________________________________
1. Liệt truyện, q30, 13b, 14a.
2. Thư ông Doussain cho Le Blandin ngày 6-6-1787 (BEFEO, 1912, t. 19).
3. Thư ông Longer cho Boiret, 3-5-1787 (A. Launay, III, t. 143).
4. Liệt truyện, q30, 14a.
5. Trường hợp Vũ Văn Nhậm theo phe Huệ cũng đáng chú ý. Nhậm không phải ở vào thế bất đắc dĩ
vì ông có thể làm như Nguyễn Văn Duệ. Mọi hành động về sau: đuổi Duệ. bắt Chỉnh, tung
hoành nơi đất Bắc khiến Huệ lo sợ chứng tỏ ông thuộc lớp người có chí riêng, không đồng ý với
sự tự mãn của cha vợ.
6. Thư gởi cho Dufresne. 1-5-1787 (A. Launay III. t. 126).
7. Thư Longer gởi cho Boiret 3-5-1787 (RI. XIV, 1910, t. 46).
8. Thư Labartette kể trước, tiết 1. Cũng thư của ông, một năm sau 30-6-1788 (Sử Địa, số9-10, t.
237) cho biết đánh nhau từ tháng 1 âl (18/2-18/3/1787) và chấm dứt tháng 5 âl (15/6-14/7/1787).
9. Thư Doussain, 6-6-1787 (BEFEO, 1912. t.19)
10. Thư Labartette gởi cho Letondal, 21-5-1787 (A. Launay, III, t. 129).
11. Thư Doussain gởi cho Descourvières 8-6-1787 (BEFEO, 1912, t. 19).
"

Đkm lỗi rồi, thôi chốt nhé. Type chán rồi, mất công viết một đoạn dài, bị xóa mất toi. Bực cả mình!
Chốt lại là ông Trường cũng đồng ý con số 10 vạn, đề cập ra 1 vạn lính mới tuyển ở Nghệ An, chứ *** dám mạnh dạn đề cử 8 vạn quân, với ưu binh Thanh Nghệ đc Huệ lấy làm quân chủ lực như Sủa Gia A Lú đâu. Nguồn tự search, Mỗ mỏi tay rồi, ứ viết nữa đâu.
Mai viết về quân Thanh!

chỉ có thằng nào thích tự sướng và bị bệnh khùng mới kêu Quang Trung là vua nhân đức không ham quyền lực lòng dạ trong sáng như gương thôi