Lịch sử quân sự Việt Nam, các bác vào đây chiến tiếp nhé.

Ờ! ờ... đúng rồi đó bạn. Thằng điên thì nó nghĩ mọi người ai cũng điên chỉ mình nó tỉnh. Điên với khùng chắc cũng na ná nhau ha.
Bạn đứng bên này đường, người khác đứng bên kia đường nhìn thấy xe chạy trên đường bạn nói nó chạy từ hướng trái người ta nói từ hướng phải cãi một hồi bạn nói người ta khùng. Vui hỉ.

Xoá bài của Huongcun, các bài reply lại bị dọn theo. Lý do: toàn văng tục, ko có tí thông tin nào liên quan đến chủ đề.

P/s: Chỗ này toàn đàn ông, anh em văng tí có thể mắt nhắm mắt mở đc nhưng toàn văng thì ko ổn.

Chào thân ái và quyết thắng!

Chào thân ái, xin đừng bóp r@i lẩn nhau ^ ^

Chuẫn rồi anh hai ơi, tuy nhiên thì phải nói rằng Nguyễn Huệ đại hiệp hơn hẳn ở khâu tổ chức quân đội, thành lập và phân chia binh chủng, kết hợp trong khi tác chiến một cách tài tình. Lại cải tiến và sáng tạo trong cách sử dụng vũ khí tiềm năng như đại bác chẳng hạn. Thường thì đại bác lúc đó chỉ hiệu quả khi dùng để thủ thành, nhưng Huệ đại hiệp đã kết hợp với voi để sử dụng với mục đích công thành cực kỳ hiệu quả...Thêm nữa là Huệ đại hiệp chưa thua trận nào, và vũ khí hiện đại thu được của quân Ánh (điển hình là đại bác) sau mỗi trận thắng ngày một nhiều, tỷ lệ thuận với số lượng và quy mô trận đánh. Vì vậy trang bị vũ khí của đội quân Tây Sơn ngày càng đầy đủ và hiện đại hơn.

Cái này thì đến nay vẩn chỉ dừng lại ở mức độ những giã thiết để nghiên cứu thôi, chứ vẩn hổng có tài liệu chính thức nào kết luận hết cã các anh hai à!

Anh giai nói như buỗi! Tài liệu dẩn chứng đâu ta? Có cần em út vén zuýp lên gí thẳng băng tài liệu chính thống dzô mặt anh giai để chứng minh điều ngược lại hôn? Có cần hôn? xí xọn xí xọn woai`....

Haha, mod Sẹo dạo nay hồi xuân à?
Vẫn nhớ mod thời Vinashin đang được nhà lước thổi bong bóng mộng mơ, có mỗi mod là dám nói cái tàu này sắp chìm.
Thời đấy chắc cũng hứng đủ gạch xây nhà ấy nhỉ!

Vua Quang Trung đương nhiên sẽ không đời nào nhân đức với tập đoàn ********* - cõng rắn cắn gà nhà Nguyễn Ánh và quân xâm lược Phương Bắc rồi.Còn đối với nhân dân Việt nói chung, ông ấy là vua sáng suốt và quyết đoán.

Em mò sang Quân sử có thuổng về được ít tư liệu của trận Bình Lệ Nguyên. Ta cùng bàn lại xem sao nhé.
Thực ra tư liệu này không phải do cụ Ùi là tác giả, em đã đọc qua rồi nên copy sang mà không xin phép giề. Hi hi.

"Trận Bình Lệ Nguyên

Có thể thấy thoạt đầu nhà Trần thực hiện chiến lược đánh chính diện trên bộ với quân Mông Cổ. Trong sử ta không thấy nói gì đến hoạt động của bộ phận quân tiên phong do Trần Quốc Tuấn chỉ huy mà nhắc ngay đến trận Bình Lệ Nguyên như trận đầu tiên.

Theo Nguyên sử, “thấy sứ không về, (Ngột Lương Hợp Thai) bàn với bọn Triệt Triệt Đô đều đem 1.000 quân chia đường mà tiến đến trên sông Thao ở Kinh Bắc, nước An Nam. Lại sai con là A Truật sang giúp và thăm dò tình hình.Người Giao cũng bày nhiều binh vệ, A Truật sai quân trở về báo. Ngột Lương Hợp Thai đòi đi xấp đường tiến gấp. SaiTriệt Triệt Đô làm tiên phong, A Truật ở sau làm diện. Tháng 12, hai quân hội nhau”111. Như vậy, trước khi tiền quân và hậu quân Mông Cổ hội nhau ở khoảng ngã ba Bạch Hạc thì trong những hoạt động thăm dò trước đó, có thể chúng đã chạm trán với quân của Trần Quốc Tuấn (lên đường trước đại quân vua Trần hai tháng). Sau lần gặp gỡ này, đại quân của Ngột Lương Hợp Thai mới chia tiền, hậu kéo sang. Bấy giờ, quân của Trần Quốc Tuấn cũng về với đại quân của vua Trần từ Thăng Long tiến vào.

Quân Trần định tổ chức một trận đánh chính diện lớn có tính chất quyết chiến ở Bình Lệ Nguyên. Đây là một cánh đồng cao bên cạnh khúc sông Cà Lồ có nhiều chỗ uốn lượn, tạo ra một bãi chiến trường tương đối bằng phẳng nhưng khá phức tạp và bị sông chia cắt. Chọn chiến trường ở đây, với sông Cà Lồ làm chiến hào thiên nhiên chặn giặc, trong điều kiện khả năng đánh bộ của ta và địch tương đường thì rõ ràng cái địa lợi đã thuộc về ta. Nhưng khả năng đánh bộ của ta trên địa hình bằng phẳng như vậy không thể dễ bề khống chế đội quân kỵ, bộ thiện chiến của Mông Cổ.

Theo Nguyên sử, quyển 121, quân Trần dàn trận có voi, ngựa rất nhiều ở bờ nam, chính vua Trần thân chinh chỉ huy, chờ quân Mông Cổ sang đánh. So với cách phòng ngự tích cực của Lý Thường Kiệt trên sông Cầu cũng như so với điều mà binh thư đã dạy: “Bày trận sát nước, nên chờ địch sang sông nửa chừng mà đánh” (Binh thư yếu lược, tr. 206), thì quân Trần trong trận này mắc một sai lầm nhỏ về mặt chiến thuật, đó là việc không phát huy khả năng đánh giặc giữa dòng của quân thủy. Nếu như ở sông Cầu năm 1077, ba trăm thuyền chiến lập thành hàng rào phòng ngự đầu tiên ở bờ nam có thể cơ động đánh địch từ khi chúng tay trắng vượt sông, thì ở đây quân Trần đã chỉ giấu thuyền ở bến Lãnh Mỹ, cách đó mấy dặm, chủ yếu phòng khi trận vỡ có thuyền để rút. Chính vì vậy quân Mông Cổ vượt sông khá dễ dàng, và cũng vì vậy sau khi tạo được cái thế mà binh pháp thường gọi là “dập bếp, dìm thuyền”112, quân Mông Cổ đã vượt qua được trận của quân Trần.

Theo mô tả của Toàn thư cũng như của Nguyên sử thì trận này quân Trần chiến đấu rất anh dũng, “vua tự làm tướng đốc chiến đi trước xông pha tên đạn”, “Lê Phụ Trần cưỡi ngựa một mình ra vào trận giặc sắc mặt như thường…”, tuy nhiên, không cản được ba thê đội quân Nguyên tràn sang.

Trước thực tế diễn biến chiến trường, vua tôi nhà Trần có điều kiện nhìn nhận lại chiến lược của mình. Một số vẫn liều lĩnh chủ trương quyết chiến, một số khác mà Lê Phụ Trần là đại biểu, chủ trương rút lui bảo tồn lực lượng chờ thời cơ diệt địch.

Vua Trần đã chấp nhận ý kiến của Phụ Trần. Trong trường hợp này thì chấp nhận ý kiến đó cũng tức là chấp nhận chủ trương khai thác triệt để chỗ mạnh về đánh thủy của quân ta: đại quân rút về bến Lãnh Mỹ, sau đó một bộ phận lớn do vua chỉ huy, ngược dòng ra sông Hồng rút nhanh về Thăng Long chuẩn bị gấp cuộc tạm lánh về phía sông Thiên Mạc, một bộ phận nhỏ do Phú Lương hầu chỉ huy xuôi dòng về phía cầu Phù Lỗ, tiếp tục chặn giặc cho triều đình rút lui, để rồi khoảng nửa tháng sau đích thân vua Trần lại đem lâu thuyền lên đánh tan giặc.



Như vậy trong giai đoạn đầu của cuộc kháng chiến lần thứ nhất, quân thủy mới chỉ được dùng như một phương tiện chuyển quân chứ chưa phải là phương tiện tiến công tiêu diệt địch.

Trong trận Bình Lệ Nguyên, quân thủy chở quân, voi, ngựa đến trận địa đã định, quân ta đổ bộ lên bờ dàn trận theo phương thức đánh bộ, quân thủy lui về bến Lãnh Mỹ (cách cánh đồng Bình Lệ hiện nay khoảng hơn 1 ki-lô-mét về phía hạ lưu), có nhiệm vụ chủ yếu là đón quân bộ rút chạy khi thế trận trên bờ không giữ được.

Đây là thế trận rất quen thuộc trong lịch sử chiến tranh ở nước ta gắn bó chặt chẽ với đặc điểm cơ động bằng thuyền của quân bộ. Chúng ta có thể gặp kiểu trận này ở trận Tu Mao (1069), trận vây đánh Thăng Long của tập đoàn họ Trần (1209) và sau này là trận Bãi Tân, Vạn Kiếp (1285)… Trong thế trận này, quân thủy không trực tiếp tham gia chiến đấu, nhưng đóng vai trò hết sức quan trọng đối với sinh mệnh quân lính trên bờ cũng như thành bại của trận đánh. Năm 1209, chỉ vì quân giữ thuyền rối loạn mà quân họ Trần đại bại trước quân nhà Lý. Năm 1285, nhờ có chiếc thuyền của Yết Kiêu ở Bãi Tân mà Trần Hưng Đạo thoát khỏi truy kích của quân kỵ Mông Cổ. Chính trong trận Bình Lệ Nguyên, nhờ giữ được thuyền mà quân ta bảo toàn được lực lượng, làm thất bại âm mưu chiến lược của quân Mông Cổ. Để chứng minh vai trò của quân thủy trong loại thế trận này, có thể dẫn ra lời nói của Hưng Hiếu vương xin Trần Hiến Tôn thưởng công cho những người giữ thuyền trong trận đánh người Ngưu Hống năm 1337: “Nếu không có người giữ thuyền, trong quân nghe tin là giặc lấy mất thuyền, thì quân sĩ có thể yên tâm mà đứng vững được chăng?”113.

Trong lịch sử chiến tranh ở nước ta, Bình Lệ Nguyên tiêu biểu nhất cho thế trận này, để tiện trình bày, xin gọi đó làthế trận Bình Lệ Nguyên."

Một lý giải của cụ Star
"
Về chiến thuật của tướng giặc Ngột Lương Hợp Thai trong trận Bình Lệ Nguyên (1258)

Ngột Lương Hợp Thai dặn tướng tiên phong Triệt Triệt Đô:

“Quân ngươi khi đã qua sông, đừng đánh chúng vội, chúng tất đến chống lại quân ta. Phò mã theo sau cắt hậu quân của chúng, ngươi rình cướp lấy thuyền. Quân man nếu tan vỡ chạy ra sông không có thuyền tất bị ta bắt”.
(Cuộc kháng chiến chống xâm lược Nguyên Mông thế kỷ XIII
Hà Văn Tấn, Phạm Thị Tâm, NXB Khoa Học Xã Hội, 1975)


I. Mở đầu.

Năm 1251, Mông Kha (Mông-ke), con Đà Lôi (Tô-lui), cháu Thành Cát Tư Hãn, được tôn lên làm Đại Hãn Mông Cổ. Tiếp tục công cuộc chinh phạt từ các thế hệ trước, một trong những mục tiêu trước tiên của Mông Kha là tiêu diệt Nam Tống. Để chuẩn bị cho quá trình chinh phạt, từ năm 1252, Hốt Tất Liệt (Qubilai) (em trai Mông Kha) cùng với viên tướng Ngột Lương Hợp Thai (U-ry-ang-kha-đai) được lệnh tiến đánh vùng tây nam của Nam Tống, khi đó là nước Đại Lý. Năm 1253, kinh đô của Đại Lý bị đánh chiếm, sau đó Hốt Tất Liệt quay về bắc, còn Ngột Lương Hợp Thai tiếp tục quá trình chinh phạt. Năm 1254, vua Đại Lý là Đoàn Hưng Trí bị bắt và đầu hàng. Cho đến năm 1256 thì toàn bộ vùng Vân Nam ngày nay bị quân Mông Cổ bình định và cai trị.

Năm 1257, Mông Kha bắt đầu phát động chiến dịch tiêu diệt Nam Tống. Ngột Lương Hợp Thai được lệnh đánh chiếm Đại Việt để từ đó đánh ngược lên vào châu Ung (Nam Ninh), châu Quế (Quế Lâm). Ngột Lương Hợp Thai đã sử dụng hơn hai vạn rưởi quân, bao gồm kị binh Mông Cổ và hàng binh Đại Lý. Trước khi tiến quân vào Đại Việt, một số tên sứ giả đã được phái đi chiêu dụ. Tuy nhiên, nhà Trần đã không chịu khuất phục trước kẻ thù khổng lồ đang làm mưa làm gió trên khắp lục địa Á – Âu, quyết tâm bảo vệ nền tự chủ với hào khí Đông A quật cường. Các viên sứ giả xấc xược đều bị bắt giam, vua tôi nhà Trần sẵn sàng kế hoạch kháng chiến.

Chiêu dụ bất thành, Ngột Lương Hợp Thai theo trục sông Thao ồ ạt tiến quân xuống phía nam. Ngày 12 tháng chạp năm Đinh Tị (17/01/1258), tức năm Nguyên Phong thứ bảy, Ngột Lương Hợp Thai tiến đến vùng Bình Lệ Nguyên (Vĩnh Phúc), thấy quân chủ lực của nhà Trần đã dàn sẵn trên một cánh đồng cao, bên bờ nam một nhánh sông Cà Lồ, quân Mông Cổ đã dừng lại bên bờ bắc. Trận chiến đầu tiên giữa quân chủ lực nhà Trần và quân Mông Cổ chuẩn bị bắt đầu.

Ngột Lương Hợp Thai chia quân làm 3 đội, tiên phong do viên tướng Triệt Triệt Đô (Trê-trếch-đu) chỉ huy, Ngột Lương Hợp Thai thống lĩnh trung quân, còn hậu quân giao cho phò mã Hoài Đô (Khai-đu) và con y là A-Truật (A-ju). Ngột Lương Hợp Thai đã vạch kế hoạch cho Triệt Triệt Đô như sau:

"Quân ngươi khi đã qua sông, đừng đánh chúng vội, chúng tất đến chống lại quân ta. Phò mã theo sau cắt hậu quân của chúng, ngươi rình cướp lấy thuyền. Quân man nếu tan vỡ chạy ra sông không có thuyền tất bị ta bắt".

Vào những năm cuối cấp 2, khi lần đầu tiên đọc đoạn trích này trong cuốn "Cuộc kháng chiến chống xâm lược Nguyên Mông thế kỷ XIII", tôi cảm thấy đoạn này khá khó hiểu, nguyên nhân chủ yếu là do không rõ vị trí đóng quân và vai trò của thủy binh nhà Trần. Sau này, đọc thêm một số tài liệu khác viết về trận Bình Lệ Nguyên, tôi đều không tìm được cách lí giải rõ ràng. Gần đây, đọc cuốn "Quân thủy trong lịch sử chống ngoại xâm" (Nguyễn Việt chủ biên, NXB Quân Đội Nhân Dân, 1983) do bạn ùi số hóa trong mục "Cha ông ta đánh giặc" của diễn đàn, tôi đã tìm được bản đồ minh họa địa thế vùng Bình Lệ Nguyên, và đặc biệt trong đó có xác định rõ vị trí đóng quân của thủy quân nhà Trần. Tuy nhiên, trong cuốn sách này các tác giả chủ yếu tập trung vào việc phân tích vai trò của quân thủy mà không đi sâu chi tiết vào diễn biến của toàn bộ trận đánh. Dù không trực tiếp tìm thấy câu trả lời cho thắc mắc của mình, tôi cũng rất cảm ơn nhóm tác giả về tấm bản đồ, vì dựa vào đó, tôi đã rút ra được một cách diễn giải khá hợp lý cho đoạn trích trên, cũng có nghĩa là hiểu rõ hơn về chiến thuật mà Ngột Lương Hợp Thai dự định sử dụng để phá thế trận của quân Trần.

Tất nhiên, đây cũng chỉ là quan điểm của cá nhân tôi, tôi không dám chắc là những gì mình nghĩ là đúng, nhưng ít ra là tôi cảm thấy cách lí giải của mình khá là rõ ràng, và có sự tương quan, phù hợp giữa địa thế chiến trường và thế trận của hai bên.

II. Lý giải chiến thuật của Ngột Lương Hợp Thai





Hình vẽ phía trên bao gồm 4 phần, bắt đầu từ Hình 1 là Bản đồ vùng Bình Lệ Nguyên tôi chép lại từ chương 7 cuốn "Quân thủy trong lịch sử chống ngoại xâm". Trên bản đồ gốc còn có cả minh họa quá trình tiến lui của quân hai bên, nhưng tôi chỉ chép lại phần địa thế chiến trường và vị trí đóng quân hai bên trước trận đánh. Trong các hình 2, 3, 4 tôi sẽ minh họa và diễn giải một "trận đánh tưởng tượng" mà tôi cho rằng đó chính là ý đồ chiến thuật của Ngột Lương Hợp Thai:

Hình 2: Triệt Triệt Đô dẫn quân tiên phong sang sông ở phần hạ lưu, ứng với sườn phía đông của quân ta (khu vực Cự Thôn trên bản đồ), nhưng không tấn công mà tìm mọi cách khiêu khích, nghi binh, quấy nhiễu, … dụ cho đại quân nhà Trần đến đánh. Nếu quân Trần mắc mưu địch thì thế trận sẽ chuyển từ thế phòng ngự mặt bắc sang chiều di chuyển từ tây sang đông.

Hình 3: Đại quân nhà Trần bị “kéo dài ra”, di chuyển theo trục tây – đông. Trung quân của giặc do Ngột Lương Hợp Thai chỉ huy sẽ ồ ạt vượt sông theo chiều từ bắc xuống nam, tấn công tạt sườn khi quân Trần đang vận động. Nếu điều này xảy ra, với sức cơ động và thiện chiến của kị binh, quân Mông Cổ có thể dễ dàng chia cắt quân Trần ra thành nhiều cụm nhỏ để bao vây, tiêu diệt.

Lúc này cánh quân của ta đóng ở rìa phía tây sẽ trở thành hậu quân. Hậu quân của ta vận động theo chiều tây - đông chi viện cho trung quân thì bị hậu quân của địch do Hoài Đô và A Truật chỉ huy vượt sông tiến sang ngăn chặn.

Hình 4: Cánh tiên phong của Triệt Triệt Đô không chú trọng giao chiến với đại quân nhà Trần mà chờ thời cơ tiến thẳng xuống bến Lãnh Mỹ cướp chiến thuyền, nếu không cướp được thuyền thì ít ra cũng đánh đuổi quân giữ thuyền và chặn đường rút của quân chủ lực ta.

Nếu toàn bộ diễn biến trận đánh như trên thì việc Ngột Lương Hợp Thai trong một trận đánh tan quân chủ lực nhà Trần tại Bình Lệ Nguyên là hoàn toàn có thể.

Cũng xin lưu ý lại rằng toàn bộ phần trên đây là tôi muốn dựng lại mưu đồ chiến thuật của viên tướng Ngột Lương Hợp Thai dựa trên câu nói của y với viên tướng tiên phong và tấm bản đồ vùng Bình Lệ Nguyên với các vị trí đóng quân của hai bên trước khi khai chiến. Tôi không hề áp đặt ý kiến chủ quan của mình theo kiểu: quân ta phải đánh thế này, quân địch phải đánh thế kia (đánh trận bằng bàn phím).

III. Diễn biến thực tế
Thay vì thực hiện đúng như chiến thuật của Ngột Lương Hợp Thai, viên tướng hiếu chiến Triệt Triệt Đô đã tiến công ngay vào thế trận của ta sau khi sang sông. Thế trận của ta không bị "kéo dãn" ra theo hướng tây - đông mà vẫn tụ lại một chỗ. Các toán quân Mông Cổ phía sau tiếp tục vượt sông tấn công trực tiếp vào thế trận của ta.

Do thế trận của ta không loạn, nên cánh quân của Triệt Triệt Đô cũng không thể nào chớp nhoáng tấn công thẳng xuống bến Lãnh Mỹ như dự kiến. Tôi cũng chưa tìm được đoạn nào trong các sách sử ghi là quân Mông Cổ có giao chiến với quân giữ thuyền ở bến Lãnh Mỹ, chúng chỉ đuổi đến bến sau khi vua Trần Thái Tông đã lên thuyền.

Tuy nhiên, thế trận của ta vẫn bị lấn dần, và thật sự là quân Mông Cổ đã thắng trong trận chiến đối đầu này. Nhận thấy tình thế bất lợi, Lê Tần đã khuyên vua Trần Thái Tông rút lui để bảo toàn lực lượng. Mặc dù đã có những lúc cấp bách, có thể nói là suýt bị đuổi kịp, nhưng về cơ bản đó là sự rút lui bài bản bằng thuyền, với những cánh quân ngăn chặn, đoạn hậu, như đã liệu trước.

Giặc tuy thắng một trận nhưng không tiêu diệt được chủ lực và bộ chỉ huy của ta. Mặc dù vẫn phải tạm rời khỏi Thăng Long lui về Thiên Mạc, nhưng khi thời cơ đến thì quân ta đã phản công chiến lược, bắt đầu bằng trận thắng ở Đông Bộ Đầu và sau đó truy kích đuổi toàn bộ quân giặc ra khỏi bờ cõi, kết thúc thắng lợi cuộc Kháng chiến chống quân Nguyên Mông lần thứ nhất.

IV. Kết luận
Tôi không phải là một người tìm hiểu về lịch sử một cách chuyên nghiệp, đây chỉ là một sở thích cá nhân. Đôi khi đọc sách thấy có những gì còn chưa được thỏa đáng thì cũng lưu tâm, để ý và cũng tự mày mò tìm hiểu thêm nhằm tìm ra thêm những cách lí giải hoặc kết luận của riêng mình. Những điều suy luận phía trên của tôi cũng chỉ là việc đặt lại chữ "nếu" cho lịch sử:

"Chiến thuật của Ngột Lương Hợp Thai trong trận Bình Lệ Nguyên nếu được triệt để thi hành (và nếu quân Trần mắc bẫy khiêu khích) thì hoàn toàn có thể phá vỡ thế trận, đồng thời ngăn chặn sự rút lui bằng đường thủy của quân Trần. Chính sai lầm hiếu thắng của Triệt Triệt Đô đã dẫn đến việc quân Mông Cổ tuy thắng trận nhưng không đạt được mục tiêu chiến lược hàng đầu là nhanh chóng đánh tiêu diệt và bắt hàng vua Trần."

Nhưng lịch sử thì không có chữ nếu. Diễn biến thực sự của trận Bình Lệ Nguyên đã được ghi lại rõ ràng trong sách sử: viên tướng giặc Ngột Lương Hợp Thai đã không thu được thắng lợi chiến lược như dự kiến ban đầu. Thất bại một trận nhưng không nản lòng, vua tôi nhà Trần tiếp tục sát cánh cùng quân dân cả nước chiến đấu và đạt được thắng lợi cuối cùng, để hậu thế sau này còn mãi nhớ ghi về một chiến công hào hùng của cha ông trong trang sử hàng ngàn năm dựng nước – giữ nước:"

Uriang Quatai ( Ngột Lương Hợp Thai) là đệ nhất danh tướng của Mông Kha, là con của Tốc Bất Đài một trong Tứ Dũng đệ nhất chiến tướng của Thành Cát Tư Hãn. Trận này mục tiêu của Ngột Lương Hợp Thai là đem cánh quân thiện chiến thứ tư chiếm Đại Lý rồi Đại Việt và làm bàn đạp để tấn công Nam Tống. Sau trận Bình Lệ Nguyên tuy là chiếm được Thăng Long nhưng không bắt được vua tôi nhà Trần và bị chiến lược vườn không nhà trống làm suy vong lực lượng nên ông ta mới chịu thua và rút lui vì mục tiêu chính là tấn công Nam Tống. Tuy thua nhưng sau này Trần Hưng Đạo vẫn ca ngợi ông này

Không hiểu đối thủ thì không thể thắng!
Thấy người ta tài thì sao ko tôn trọng!

Ảnh minh họa đẹp lắm, lão nào viết bài này kể cũng công phu.
Nhưng mà lại theo kiểu nước nhà, chủ yếu dàn quân, ko nói đến các binh chủng và cụ thể phương thức giao chiến, lại có sủa gia vào chê giờ đây

nhưng có lẽ triều đại ổng bị xụp là do trời??? có nhiều giai thoại kể rằng Ánh khi chạy trốn đã nhiều phen thoát chết trong gang tất bởi những điều huyền bí khó hiểu như cá xấu, xét đánh......chả biết có phải thiệt hông nữa