Trò chuyện linh tinh giữa 2 hiệp

Thì thế mới nói mọi chuyện chỉ mang tính tương đối.

Trở lại chủ đề chính là gái phố cổ sang, ăn mặc đẹp thì nói thế chung quá. Dân buôn bán tôi nghĩ phần nhiều không được thế.

Bàn về cuộc sống Phố Cổ Hà Nội thời bao cấp

Nói đến Phố cổ HN là hình dung ra những căn nhà do tư sản cũ xây dựng dài hun hút, nhiều nhà phải đi qua 2,3 cái đường dài khoảng 20m, rộng 80cm mới vào được nhà. Tại sao nó sâu và dài thế, đơn giản vì trước đây toàn bộ khu nhà có khoảng 30 hộ đang ở là của 1 nhà tư sản xây dựng để kinh doanh, cho thợ thuyền ở. Sau cải cách, thành phố chia lại cho các hộ gia đình này. Chủ tư sản như nhiều họ hàng nhà tôi ở Hàng Mã, Mã Mây thường chọn tần 2 hoặc gian thứ 2 vì họ không muốn trường mặt ra đường. Sau các chủ tư sản lớn tản cư đi Pháp nhiều.

Phố cổ thời bao cấp là đầu mối tập trung, buôn bán từ thứ to đồ kim khí, đến thứ nhỏ như kim, chỉ cho toàn bộ miền Bắc. Phố cổ tập trung toàn dân buôn nhỏ mà buôn nhỏ thời đó là dân giàu nhất, họ hàng nhà tôi chủ sạp vải chợ Đồng Xuân rất giàu thời đó, năm cháy chợ mấy bà em họ buôn vải mất từ vài trăm triệu đến gần tỷ. Các bác hình dung chỉ 1 cây vàng giá 5,5 triệu có thể mua được 60 m2 đất ở Mỹ Đình mà họ có cả tỷ bạc là biết giàu thế nào.

Từ năm 1990 trở lại đây, Phố cổ càng ngày càng phân hóa, số lượng dân buôn lớn vẫn rất giàu thường mua nhà mặt đường, thôn tính các nhà trong để xây khách sạn hoặc buôn bán. Dân có tiền ít hơn không mua nổi nhà khác (hoặc khó mua do chủ không bán) cũng thường mua biệt thự, nhà lớn ở các khu khác do hạ tầng phố cổ quá tệ. Phố cổ vì thế phân tầng rất rõ, giàu thì rất giàu mà nghèo thì chỗ ở cực khó khăn, nhiều nhà 2 thế hệ ở trong gian nhà 18m2, vẫn dùng nhà 1 vệ sinh chung cả mấy hộ, thu nhập của họ cũng vẫn khá, nhưng không đủ lực để mua nhà.

Dân phố cổ chỉ có một số ít có tiền, phát triển rất giàu có vài trăn tỷ là rất thường (nhưng số đó khá ít, phải là dân buốn lớn từ thời bao cấp), số nghèo rất đông và cuộc sống rất khổ về vật chất do họ quá thiếu đất, nhà nghèo ở phố cổ thì nhục nhất là đi vệ sinh chung. Tuy nhiên, nhiều nhà không thoát được do họ làm ăn ở đó, bám phố để sống.

Thời bao cấp, hè đến, mỗi lần tôi ra nhà bà cô ruột trùm buôn vải Đồng Xuân ở vài tuần là thấy nhớ nhà. Làng tôi ở quê lúc đó chỉ cách bờ hồ 8km (hiện đã là quận nội thành), đất rộng vào Phố cổ ở vài ngày thì thích, ở cả tháng thấy chán. Ra phốcổ thời đó chỉ sướng nhất là quà vặt ngon (cái này thì nội thành giờ đâu cũng có), sáng được cấp tiền mua quà, không ăn thì giữ tiêu vặt. Thời đó dân phốcổ như cô tôi bảo về quê là chê lắm, bọn dân Phốcổ hỏi mình ở đâu bảo ở quê nó chê ỏng chê eo. Giờ thì đất quê tôi thành nội thành, cả trăm triệu/1 m2 đất trong ngõ lớn, nông dân quê tôi nhà còn giữ được 300 - 700 m2 trở thành tỷ phú, xây nhà 6, 7 tầng cho thuê cũng kiếm cả trăm triệu/tháng. Dân buôn nhỏ phốcổ chạy dài, đúng là thời thế thay đổi chẳng biết thế nào mà lần.

Tự hào là dân phố cổ ư? Tự hào là dân Hà Nội? Với nhiều người, giờ chỉ tự hào là có Kiến thức, có thu nhập, có đạo đức và được sự tôn trọng của xã hội. Còn ở đô thị lớn mà thu nhập thấp, tài sản ít, kiến thức hạn hẹp, vị thế xã hội thấp thì cũng chẳng tự hào gì. Các cụ ngày xưa có nhiều kinh nghiệm, đúc kết cả trăm năm vẫn còn nguyên giá trị:

Bần cư trung thị vô nhân vẫn
Phú tự sơn lâm hữu khách tầm

Mấy ông như kẻ qua đường tỏ ra hiểu biết về phố cổ mà nói dân buôn vải lớn chợ Đồng Xuân cháy cả sạp cả két, mất nguyên cả sổ nợ không đòi được gần tỷ bạc không tin là chưa hiểu rõ. Thời đó vải Trung Quốc đã giao thương lớn, dân buôn vải lớn nhập vài ô tô hàng về là bình thường, họ thuê cả kho lớn trong chợ để chứa và bán buôn cho toàn bộ Miền Bắc là chính, còn cái sạp thì chỉ là hình thức kiểu Showroom thôi. Thời đó, mỗi khi nhập hàng là mấy đứa em họ tôi thường gọi cả chục người ra làm cửu vạn trả công rất hậu. Đứa mất nhiều nhất gần tỷ thì mới nhập hàng về hôm trước, số lượng rất lớn.

Ông kẻ qua đường nói dân gốc phố cổ mà không biết họ có nhiều tiền thế là chưa hiểu rõ về dân buôn vải. Từng thành viên trong gia đình mất bao nhiêu thì bọn tôi được biết. Thời đó, dân phố cổ buôn vải thế hệ thứ 2, đã có sạp trên 10 năm (sinh năm 1960, 18 tuổi đã có sạp vải riêng năm 1978) như đứa em họ tôi đã mua nhà lớn mặt phố cổ trăm cây vàng, nó quyết đánh roẹt nhưng bảo mua 2 sào đất quê giá có 2 cây vàng nó chê và không mua.

Nói chung nói chuyện và tranh luận với Vẹo thì cũng rất chán. Anh nói mất tiền tỷ, Vẹo viết thế người đọc hiểu là Vẹo không tin, anh dẫn ra thì Vẹo lại bảo mất tiền tỷ là bình thường, chỉ là tầm trung. Lý luận của Vẹo thiếu thuyết phục lắm. Tốt nhất Vẹo thấy không thích thì Vẹo đừng Quote bài Anh.

Anh có nói chuyện với chú Vẹo đâu, anh viết bài tản mạn trên đó sao chú trích của anh làm giề. Hay chú cấm Anh viết. Giỏi nhận vơ gớm, đúng chất Vẹo. Vẹo tự hào phố cổ kệ xác Vẹo, anh quan tâm làm dog giề

Anh ấm ức với Vẹo làm giề, tính anh chẳng ấm ức với đứa nào trên này cả. Việc gì phải ấm ức . Lên trên này để giải khuây mà ấm ức thì lên làm giề. Vẹo thích, Vẹo chửi thoái mái, miễn đừng nói tục là anh chẳng bao giờ ấm ức . Anh chỉ ghét mấy thằng nói bậy, Vẹo nói bậy anh báo vi phạm ngay kaka.

Từ ngày Vẹo hoàn lương nói năng ổn hơn, thế là được, cứ thế phát huy. Vẹo viết kiểu đó Anh thấy ổn

Tại vì Vẹo cũng xưng là Vẹo, trước đây có con Vẹo xưng chị trên này nó mở nick chửi bậy suốt, vua buôn nick đối trọng với Đưc no______. Vẹo xưng thế thì mọi người tưởng là Vẹo cũ hoàn lương, thế hóa ra Vẹo mới toanh à?

Khi Vẹo viết bài này và chưa có 2 bài dưới thì Anh tưởng Vẹo không tin mất tiền tỷ, Anh trả lời luôn, bài viết của anh dài nên Vẹo viết 2 bài sau Anh chưa đọc. Hóa ra là Vẹo chê ít so với đợt mất Hụi, Họ.

Đợt mất Hụi họ ở HN và các tỉnh lớn nhất tầm 1994, 1995. Thời đó chủ bát Họ nhiều thằng không phải là bọn giàu nhất, mất hụi nó thường phao tin vống lên như mất nhiều để quịt nợ. Anh cũng đi bắt nợ bọn nó suốt, bọn đấy hầu hết về 0 hết, mà tiền của bọn nó toàn tiền của người khác đóng cho nó, lãi suất ảo nên tổng nợ to tướng. Nó khác hoàn toàn với dân buôn mất tiền thịt của mình. Thời đó vì Hụi, Họ mà nhiều ngân hàng còn suýt phá sản, phải cứu.

Anh nghĩ hồi đó Vẹo còn bé, chưa hiểu. Bọn đó hầu hết là dân buôn nhưng nhiều thằng chủ bát Họ không phải bọn giàu nhất, nhiều thằng buôn có ít tiền nhưng tỏ ra có rất nhiều tiền để lấy lòng tin. Dân buôn chợ đóng vào người ít dăm triệu người nhiều dăm chục, một trăm. Lúc nó không trả được là vỡ.

Lúc vỡ bọn nó ỳ ra, khất, không trốn đi đâu. Sau không đòi được thì chủ nợ huy động người, kéo cả hội thanh niên tầm 20 chú đến bắt nợ (Anh cũng tham gia vài vụ). Lúc đó nhà con nợ có gì khuân tất, ép biên cả giấy bán nhà. Con nợ nó cũng kệ, nhưng tất cả các tài sản đều tính tăng từ 5-10 lần (ví dụ cái nhà nó 10 cây, các ông trừ nợ nó 50- 100 cây thì nó biên giấy), lúc đầu ông nào cũng không muốn lấy, sau không lấy là mất, tranh nhau lấy.

Về sau bọn nó vẫn sống ở đó, không bị bắt nhưng mất hết uy tín. Nhiều thằng giấu được tiền nó vẫn sống nhăn, vẫn cười vì nó không trả nợ hoặc chỉ trả 1/5 - 1/10 số nợ và giấu được tài sản. Sau hòa cả làng, xí xóa làm ván mới.

Cháy chợ hoàn toàn khác vì thương nhân mất tiền thịt, 100% là tiền của họ gồm tiền hàng và tiền nợ bạn hàng trong khi sổ nợ họ bị cháy, con nợ các tỉnh bùng hết, không đòi được. Thời bao cấp dân buôn vải lâu năm, buôn toàn miền Bắc (nhiều người còn cắt vải và thuê nhân công may, buôn quần áo hàng chợ) là một trong những nhóm dân buôn giàu nhất thời bao cấp.