Nói chuyện các môn thể thao khác (trừ bóng đá nam)

Mở ngoặc một chút là các CLB ở cấp ba thường là tình nguyện, rất ít khi HLV lĩnh lương. Lên ĐH thì khác một chút, HLV có lương, đội thể thao có chi phí (ko phải do học sinh đóng góp) nhưng nguồn tiền phần lớn cũng là xã hội hoá (kêu gọi tài trợ) chứ tiền ngân sách trường đổ sang thường nhỏ. Nếu tìm tài trợ quá khó, ko đủ tiền thuê HLV hoặc director, và cũng ko tìm được ai tình nguyện làm ko mất tiền thì trường có thể xoá bỏ hoàn toàn cái CLB đó (trừ khi đó là món gì trường rất muốn có - ví dụ như để giữ truyền thống - thì trường có thể cố gắng đổ tiền vào duy trì).

Vẫn là vấn đề đầu tiên thôi bác @hoa_khanh. Cái ta thiếu là cơ sở vật chất và nhân lực/thời gian. Muốn làm thể thao học đường việc đầu tiên là bãi bỏ chế độ trường học 2 ca có từ thời thuộc địa, nghĩa là phải tăng số lớp học lên gần gấp đôi và tăng số thầy cô giáo lên gấp rưỡi hiện tại. Đó là chưa kể đầu tư cơ sở vật chất chuyên dụng cho thể thao.

Tôi viết một đằng mà bác lại đọc ra một nẻo

Tôi đâu có nói là phải ôm hết vào "học đường". Ngược lại, con đường đó ko khả thi vì ko có kinh phí, thầy cô cũng ko có thời gian.

Thay vào đó thì kêu gọi xã hội cùng chung tay. Mỗi người góp một ít thì thành ra nhiều.

Nói ví dụ như cái swim meet. Những đứa trong swim club mỗi tuần tập 3-4 lần gì đó, đi thi đấu 1 lần sáng thứ bảy. Tất cả là do phụ huynh làm hết. Đưa đón, nước non, xe cộ, ăn uống. Trường không tốn đồng nào. Hồ bơi cũng ko phải của trường.

Tất nhiên môn bơi thì cần hồ cũng hơi tốn kém, nhưng những môn bóng bánh các thứ thì rẻ mà. VN giờ đâu phải nghèo tới mức ko mua nổi mấy trái bóng.

Cái quan trọng là ở chỗ văn hoá nó khác, vậy thôi. Bên này có con đi học là trường tối ngày kêu gọi phụ huynh đi tình nguyện (volunteer). Ko volunteer trong lớp thì volunteer ngoài lớp. Tôi mấy năm trước cũng volunteer làm soccer coach 2 năm (lớp cấp 1 thôi nên cũng ko có gì phức tạp). Ngoài ra thì volunteer đóng play set (để diễn kịch), phụ giúp giáo viên này nọ. Tôi đàn ông nên ít, chứ mấy bà vợ còn nhiều hơn.

Bởi vậy cho nên trường nào cũng có thể duy trì một vài hoạt động ngoại khoá, trong khi rất ít khi kêu gọi phụ huynh đóng tiền. Chỉ lâu lâu có cái gì giải trí cần tiền tươi (ví dụ như đi chơi field trip ở theme park) mà hội phụ huynh ko có tiền quĩ sẵn thì phải kêu gọi thêm.

--- Gộp bài viết: 11/08/2021, Bài cũ từ: 11/08/2021 ---

Nói thêm là làm volunteer tuỳ vào khả năng mỗi người chứ ko bắt buộc. Thường chỉ 1-2 tiếng / tuần (chia nhau ra mỗi người một ngày nếu có nhiều ngày). VN cho dù phải bận kiếm cơm (bên này cũng phải kiếm cơm vậy) nhưng tôi nghĩ nếu hỏi ra chắc chắn có người sẵn lòng volunteer. Đi là vì con mình nên ai cũng có động lực sẵn rồi. Thêm nữa đi giao lưu với phụ huynh khác cũng có cái vui của nó.

Bác ở vùng nào mà có swim meet theo trường học thế. Tôi thấy swim meet toàn là do các private club thi đấu với nhau, có liên quan gì đến trường học đâu, mà swim meet là mùa hè, học sinh nghỉ học.

Cả Michael Phelps và Katie Ledecky đều ở gần nhà tôi, chúng nó đều ở swim team của local club từ bé. Tại sao bọn Mỹ bơi bá như vậy, thật ra là tiền cả thôi, nó giàu hơn mình nhiều. Đơn giản thế này: vùng tôi ở có 2 loại swim clubs, 1 là của nhà nước, cả thành phố có 1, 2 cái cho người nghèo. Thường thì mỗi phường (ở khu giàu) có 1 private swim club, do dân tự góp tiền xây và quản lý, hoạt động theo chế độ thành viên. Cái swim club nhà tôi tham gia có cả bể trong nhà và ngoài trời + tennis nên đắt hơn, khoảng $1500/năm, club chỉ có swim mùa hè ko thì khoảng $7-800/năm cho cả gia đình.

Swim team: các swim club đều có swim team cho trẻ từ 5-18 tuổi, sinh hoạt vào mùa hè, mỗi ngày tập 2 tiếng với coach từ 9:30-11:30, ngoài ra thì tự tập. Mùa hè bọn trẻ con thường ở bể bơi từ sáng đến chiều luôn, vừa tập vừa chơi. Mỗi tuần vào sáng thứ 7 có swim meet, các clubs trong vùng thi đấu với nhau đủ các lứa tuổi các cự ly. Thứ 2 lại có swim meet, nhưng cho những đứa kém hơn 1 chút và chưa bơi hôm thứ 7.

Vào mùa đông, các gia đình nào muốn con tiếp tục luyện tập với coach thì join các winter program, có khi ở bể bơi khác, trả tiền riêng, khoảng $1-2k mùa, mỗi ngày tập 2 tiếng thường 4:30-6:30 sáng trước khi đi học.

Ngoài cơ sở vật chất và phong trào mạnh, bọn Mỹ có hệ thống tiêu chuẩn rất tốt cho HLV. Phải được đào tạo và cấp bằng mới được hành nghề. Các CLB vì cạnh tranh nên cũng rất chú trọng thuê HLV giỏi cho CLB của mình.

Nói chi tiết thì nó dài nên được cái này mất cái kia
Lúc đầu tôi đang nói clubs trong high school & college, dùng cơ sở vật chất trong trường.
Lứa tuổi nhỏ hơn thì đi private club. Nhưng nhiều cái cũng do cha mẹ góp phần volunteer chứ ko phải cái gì cũng tiền to.
Chỗ tôi có cái soccer club cho bọn từ U6 tới U15, đá recreational league, mỗi mùa (summer+fall) chỉ có trăm mấy. Coach/ref toàn là volunteers hết
Thằng nào ngon thì có tryout vào Elite teams, đá regional league, cái đó vài trăm một mùa, coach xịn hơn, đi xa hơn
Bơi cũng tương tự, neighborhood club thì chỉ hơn 200 cho một mùa
Đứa nào giỏi có thể đăng ký đi mấy cái elite club, đắt hơn, coach xịn hơn.

Mô hình local clubs thì VN có đầy mà, ngày xưa tui học đủ thứ ở các loại CLB & nhà văn hoá, VĐV chuyên nghiệp trước giờ hầu hết cũng từ đấy mà ra chứ đâu. Vấn đề là mô hình này không mang tính bắt buộc, và cả phụ huynh lẫn học sinh cùng thích và có thời gian thì mới work được. Và nó cũng chỉ work với một số môn đại chúng kiểu như đá banh.

Muốn tuyển được hàng ngon thì phải làm thể thao học đường bắt buộc kiểu như Nhật.

Bác lại so sánh nhà văn hoá ở VN thì khập khiễng quá. Ở VN thì chắc mỗi quận được một nhà văn hoá. Giả sử nếu như mỗi phường có 1 cái với đủ các clb, với HLV và cơ sở vật chất tốt, thể thao ko mạnh mới là lạ.

Thể thao trong học đường cũng là tốt, nhưng tôi không đồng ý với chuyện bắt buộc

Vấn đề bắt buộc này cũng khó nói lắm, tuỳ văn hoá nữa. Như việc chạy xe máy đội nón bảo hiểm nếu không bắt buộc thì cũng không ai đội cả, VN ta ngộ vậy đó.

Cái dở của mình là phụ huynh không coi trọng việc tập luyện thể thao cho con cái, cho nên mô hình local clubs rất ít người tham gia (vừa tốn tiền vừa tốn thời gian). Nói thiếu cơ sở vật chất hay HLV này nọ thì cần phải xem cung cầu như thế nào nữa chứ không thể so sánh số lượng với các nước khác. VN bây giờ sân bãi đầy ra, muốn thuê cỡ nào cũng có.

Giờ nghĩ lại thì tôi nghĩ có khi phổ cập thư viện còn cần thiết hơn phổ cập thể thao

Tôi ngày nhỏ có cái may mắn là mẹ làm thư viện, nên thích đọc và có sách mà đọc. Chứ sau này nhìn quanh mới nhận ra, trẻ em VN có rất ít cơ hội thoả mãn thói quen & sở thích đọc sách (nếu có). Tất nhiên có tiền thì có, nhưng tiền là rào cản cực quan trọng. Thứ nhất vì trẻ con ko có tiền, thứ hai nếu có chút ít thì phải cạnh tranh với đủ thứ cám dỗ (ăn vặt, video games, trà sữa, cafe Internet).

@werty98: Úc nhà bác cứ phải phong toả liên tục nhỉ. Hở tí là phong toả. Lúc nào đó cũng phải sống chung với lũ thôi chứ cái chủng Delta này làm sao mà chặn 100% được?