Taybacgroup - Giã biệt sông Đà

Taybacgroup - Giã biệt sông Đà

Tiếp theo bài viết Mông cổ, xin cùng chia sẻ một chuyến đi khác, chuyến đi dọc sông Đà vừa rồi của TBG, mà chúng tôi gọi là chuyến đi từ biệt sông Đà!!

Sao lại gọi là từ biệt ? xin mời các bạn cùng cảm nhận:

-----------------------

Giã biệt sông Đà.

Trong tâm tưởng của nhiều người dưới xuôi, sông Đà đã xa lắm rồi. Một khúc ngăn ngắn vài chục cây số từ Hòa bình về đến ngã ba Việt trì khá là êm đềm không đủ tạo ấn tượng về một con sông lớn góp cùng sông Hồng để tạo nên đồng bằng Bắc bộ. Một đoạn dài khác , đã từng là khúc sông hùng tráng với ghềnh độc, với thác hiểm như Thác Bờ, nay đã là một đoạn hồ thủy điện Hòa bình êm đềm và lãng mạn, không còn vết tích gì của những khúc oằn mình của dòng sông.

Gần 20 năm trước đây, có dịp tới chơi và xem lại những ảnh chụp Thác bờ, tôi đã bần thần tiếc nuối không được nhìn tận mắt thấy đoạn ghềnh nổi tiếng này, nơi đã dìm không biết bao nhiêu tàu thuyền ngược xuôi sông Đà.

Thế nên, trước những tin tức về việc đóng đập thủy điện Tạ bú, nước sẽ ngập lên tới tận Mường Lay ?" Lai châu cũ trong mùa hè 2010 này, chúng tôi quyết định sẽ làm một chuyến đi ?" giã biệt sông Đà.


Sông Đà, những khúc quanh

Taybacgroup cũng từng có dịp xuôi sông Đà trên từng đoạn khác nhau nhưng phần lớn là bỏ xe máy trên những con thuyền sắt dọc sông. Lần này, chúng tôi quyết định sẽ làm ?o người lái đò trên sông? để cảm nhận và chiến thắng được những cơn sóng hung dữ của dòng sông ghềnh thác nổi tiếng này. Đội thuyền Kayak của TBG cũng đã có dịp vượt qua nhiều ghềnh thác ở cấp độ khá phức tạp và thực hiện những hành trình dài vài ba ngày dọc các con sông, do vậy, việc thực hiện một chuyến đi giã biệt dòng sông thật sự khiến chúng tôi vừa hồi hộp những cũng rất bồi hồi.

Khác với ?o người lái đò sông Đà ?o năm xưa của Nguyễn Tuân, chúng tôi sử dụng những con thuyền kayak bơm hơi và thả từ thượng nguồn trôi về xuôi, có thể nói là đơn giản và an toàn hơn nhiều so với những con thuyền to lớn nặng nề, cồng kềnh, không phải lúc nào cũng dễ dàng điều khiển.

Nhìn tổng thể, từ khi sông Đà bắt đầu hành trình của nó trên đất Việt, có thể chia thành các đoạn chính sau:
Đoạn đầu, ghềnh thác hiểm trở kinh người, bắt đầu từ khi sông Đà vào Việt Nam cho tới huyện Mường Tè. Đoạn này dài chừng 40 km với những ghềnh thác nổi tiếng đã đi vào văn học như thác Kẻng Mả? Đoạn này thuyền bè vẫn còn xuôi ngược được và cũng có một vài vách đá cao dăm bẩy trăm mét khá là hùng vĩ. Năm ngoái, trên box du lịch cũng đã có nhóm vượt qua đoạn này bằng thuyền máy để tới điểm sông Đà vào đất Việt.
Đoạn thứ hai từ Mường Tè tới Mường Lay với khoảng cách 90 km. Cảnh quan thì bình thường vì không có những vách núi sững người, nhưng với trên 21 con ghềnh thác lớn ở cấp độ 3-4 với độ chênh 1-2 mét nước sẽ là một thách thức không nhỏ với những tay chơi kayak vượt thác ( whitewater kayak ). Ngoài ra, tin tức về những ?ogiếng hút ?o, nơi những dòng sông ngầm hút nước đầu này và xả nước ở cách đó hàng cây số mới thật sự là mối đe dọa với dân chơi. Những con ghềnh được định danh trên đoạn này gồm có Pa Hà, Kẻnh lò, Kẻng Mắn, Kẻng Hào, Pa mó, Hát Po, Kẻng Mỏ.
Đoạn tiếp theo, từ Mường Lay về đến phà Pá Uôn , nơi con đường 279 cắt qua sông Đà,(một trong những con đường chạy ngang miền Bắc, có điểm đầu là ngay chỗ Bãi cháy ?" Quảng ninh , điểm cuối là cửa khẩu Tây Trang ở Điện biên) Đoạn này dài tới 100 km, ghềnh thác tuy hung dữ nhưng không đủ lớn để chặn đứng nhưng con thuyền xuôi ngược trên sông. Tuy thế, đoạn này lại có một điểm đặc biệt là nó chạy giữa các khe núi sâu trên 1000 mét nên vô cùng hoành tráng. Chính trong ?o người lái đò Sông Đà ?o, cụ Nguyễn Tuân đã tả đoạn này như những nơi mà nắng không rọi tới mặt sông
--------
Bản đồ địa hình chỉ ra những khe núi hơn ngàn mét:

Lâu rồi mới thấy anh Tabalo có topic mới nhỉ

Anh ơi viết tiếp đi. Nhu vậy là cái cầu mới thay thế cái cầu cầu Hang Tôm đã xong rồi hả anh. Em tìm tư liệu về cái cầu cũ mà không thấy có nhiều. Không biết nó dc làm từ bao lâu nữa? Do ai làm?

Anh ơi cho em hỏi thêm: Đường đi hai bên cây cầu đó có còn đi được nữa không? Có lẽ nó quá xấu, nhưng có còn đi đc không?

Chào bạn, cầu Hang tôm mới chưa xong, vẫn đang đi cầu cũ.
------------
Đoạn thứ tư từ Pá uôn về tới đầu hồ thủy điện Hòa bình dài khoảng hơn 120 km. Chỗ này sông đã rộng ra rồi, tuy còn có một vài ghềnh thác rộng nhưng không siết lắm và cảnh quan thì cũng đã xoai xoải, chỉ còn phần nhiều là những dãy đồi cao vài trăm mét chạy dọc sông, chính giữa đoạn này là công trình thủy điên Sơn La, bậc 2 của thủy điện sông Đà, nơi mà năm nay đập sẽ được đóng, biến một phần năng lượng lớn lao của dòng sông thành điện năng, cho nào là điều hòa, nào là tủ lạnh, nào là bình nước nóng hay những nhà máy công xưởng dưới xuôi.
Từ đây, dòng sông chạy dài tới 120 km nữa như đang chuyển hóa dần thành con hồ thủy điện lớn nhất Việt Nam, tới tận đập thủy điện Hòa bình. Một tập quán sống mới cũng đã hình thành trong vài ba chục năm qua, thay thế hoàn toàn cho tập quán sông nước từ ngàn đời nay. Ở đây, những con ghềnh con thác nổi danh của sông Đà như Thác Bờ, Hót gió, Mường Hoa, nay im lìm và lặng lẽ dưới độ sâu tới cả trăm mét nước.
Qua hết thủy điện Hòa bình, sông Đà, tuy còn một lần nữa uốn quanh dãy núi Ba vì cao chất ngất trên 1200 m, nhưng đã là con sông của đồng bằng lắm rồi. Sông rộng mênh mang với những bãi phù sa tít tắp, chảy thêm 60 km nữa cho đến khi hòa mình hẳn vào dòng sông Hồng, trở thành con sông kiến tạo nên đồng bằng Bắc bộ.
Sự phân chia nói trên, cũng chỉ tương đối theo một góc nhìn thôi. Một phần dựa trên những cảnh quan dọc theo sông, phần khác dựa trên mức độ ghềnh thác để xây dựng hành trình chèo thuyền kayak của Taybacgroup.
Cũng vì lý do đóng đập nên chúng tôi quyết định sẽ chinh phục đoạn mà lần này, chắc là lần cuối cùng, bởi chỉ hết mùa mưa năm nay, đoạn này sẽ ngập sâu dưới một mức nước vài chục mét. Đó là đoạn từ Mường Lay xuôi xuống Pá Uôn. Nếu nhìn dòng sông như một tổng thể, thì có thể nói đoạn này chính là đoạn đặc trưng nhất của sông Đà, nó vừa có thác có ghềnh, có những vách núi vòi vọi, nhưng nó vẫn giữ được mạch chảy xuyên suốt từ đầu, với những chuyến thuyền xuôi ngược.
Đoạn đầu từ trên xuôi xuống Mường Lay, không có thuyền chạy xuyên suốt được, nên chúng tôi không coi là một đoạn liền mạch của Sông Đà, chỉ là nơi chơi các môn thuyền kayak vượt thác ở cấp độ cao, cũng sẽ là nơi Taybacgroup thử sức trước khi thủy điện bậc trên cùng được xây dựng.
------
Liệu năm sau những con sóng dữ này còn có dịp gầm gào ?

Những vách núi vòi vọi kia mai ngày sẽ ngập trong nước ?

Sau một đêm lắc lư trên chiếc xe Hải vân ( ngày một chuyến ), vòng vèo trên những triền đèo của đường 6, con đường huyết mạch Tây bắc, tới sáng cả nhóm đã tới được gần Mường Lay, ấy vậy mà chỉ mươi cây số cuối cùng, đã xơi mất của chúng tôi tới hơn 2 tiếng đồng hồ. Bà con đang khẩn trương di dời nhà cửa, đồ đạc từ các bản nằm phía dưới, khu Mường Lay cũ lên đây. Các khu tái định cư nằm dọc con đườngnày đang tiếp tục được hoàn thiện, khiến cho đường sá lầy lội kinh hồn, từng đoàn xe nối đuôi nhau nhích từng bánh, nhiều xe chở đầy ắp cột kèo, mái tôn nhà cũ, đồ đạc lợn gà, có những xe lại chở đến cả một trung đội lính về bản hỗ trợ dân di dời khiến quang cảnh như một ngày hội. Những ngày này, toàn tuyến di dời dọc Sông Đà đang vào tiết khẩn trương để kịp đóng đập mưa mưa năm nay, nên trên này rộn ràng lắm.

-------

Sau một đêm lắc lư trên xe, 9giờ, xe đã gần tới thị xã Mường Lay, nhưng những con đường lầy lội dang dỡ đã khiến chúng tôi mất tới hơn 2 giờ cho một chặng đường chỉ dăm cây.



Thuê một xe 1,25 tấn chở đầy ắp thuyền bè đồ đạc


Gặp một đội Tây già ở KS Lan Anh Mường Lay. Đội này cũng hơi hơi vênh vang một tí khi vòng quanh TB bằng xe Minsk nhưng khi thấy chúng tôi chuẩn bị đi thuyền Kayak dọc sông thì cũng khựng lại... hết vênh.


Cả thị xã Mường Lay tan hoang như sau một trận chiến. Chỉ vài ngày nữa, không còn ai ở đây cả. Người ta đang đẽo gọt để mang đi những viên gạch cuối cùng



Có nhiều nơi bộ đội giúp dân chuyển nhà


Giã biệt thị xã Mường Lay, chúng tôi xuống bến Đồi Cao


Bến Đồi Cao năm nào là một nương ngô xanh mướt, bãi cỏ mượt mà, giờ nham nhở :


Thủ phạm là những con thuyền vàng

Hình như chuyến đi này a TBL đã đi 4-5 tháng trước rồi thì phải?
Xì tai là cứ 4-5 tháng sau chuyến đi (giống lần đi Mông Cổ), một đêm trời đổ thu nào đó, bác TBL không ngủ được ra lau xe, rửa thuyền rồi lôi bút ra viết hồi ký? Làm sao vẫn nhớ được từng chi tiết mới kinh chứ.

Chờ ảnh và bài viết của bác Tabalo!

Người lái đò trên sông.

Lịch kịch di chuyển đống đồ đạc thuyền bè chất ngất, đầy ắp một xe tải 1.25 tấn xuống đến bến Đồi Cao, bơm căng đầy đủ các chiếc thuyền, cũng đã tới hơn 2 giờ. Theo hành trình, chúng tôi chỉ xuôi xuống chừng 15 km và dừng nghỉ ở bản Huổi Mức, ngay sát dòng Nậm Mức.

Tuy thế, ngay khi bơm căng xong con thuyền cuối cùng, xếp sắp đồ đạc gọn gàng chuẩn bị khởi hành, phía Tây và phía Bắc, từng đám mây đen kịt bỗng ở đâu dồn về, tiếng sấm ì ầm xa xa đầy đe dọa, một vài con chớp rạch nhẹ trên đường chân trời càng làm nặng thêm mối lo. Trên nhà nổi dưới mé sông, hai mẹ con chủ nhà chạy vội ra, lạc cả giọng trong tiếng gió bắt đầu giật: “ không xuôi được đâu các chú ơi! Gió giật nguy hiểm lắm! dưới kia ghềnh thác nhiều thuyền lật như chơi”…. Thời tiết năm nay lạ lắm các chú ạ, đầu mùa đã mấy cơn bão lớn, gió giật, mưa to. Mọi khi giờ này sông còn hiền, gió còn lặng. Gió mạnh cuốn phăng cả con thuyền sắt trước nhà lên bãi đó. Còn thuyền của các chú, cứ như gió hôm kia thì chả biết cuốn tận đâu! Cơn gió giật đầu mùa và lời cảnh báo của bà chủ khiến chúng tôi phải lưu lại một đêm trên căn nhà nổi. Nhưng cũng vì thế, chúng tôi lại có dịp chuyện trò với “người lái đò trên sông”. -------- Chuẩn bị setup thuyền bè. Mang theo 5 thuyền Kayak, một chiếc canô máy, bơm căng đống thuyền xong cũng mất cả giờ đồng hồ. <IMG class=imageattach border=0 alt=[/IMG]
Đội thuyền đây.

Trời bỗng sầm xuống, gió thổi cát bay mù mịt, cơn giông bất chợt kéo tới ầm ầm.

Bà chủ nhà nổi chạy ra thất thanh
Không xuôi được đâu các chú ơi i i i i ! Gió mạnh lắm Thác lớn lật thuyền đới ới ới ... !