Hỏi phương cách - Vụ kiện của chị Thiều Thị Tân về quyền đồng tác giả của cuốn truyện RIZ NOIR.

Hỏi phương cách - Vụ kiện của chị Thiều Thị Tân về quyền đồng tác giả của cuốn truyện RIZ NOIR.

Chị Tân, một nhân vật khá nổi danh mà các bạn ở SG đã gặp gỡ và cũng đã biết 1 phần câu chuyện về cuốn truyện viết về cuộc đời chị được xuất bản tại Paris mà không có sự đồng ý của chị .
Hôm nay, tôi nhận được email của Tân, post lên để các bạn góp ý tìm 1 giải pháp .

Ngay từ hôm đó, tôi cũng cho rằng vụ kiện thưa như thế này thì khả năng thắng rất khó, nhưng nếu vấn đề đước gióng lên thì vẫn có thể là 1 áp lực để nhà xuất bản nghĩ lại .

Vì bận rộn, tạm thời tôi post nguyên văn email bằng tiếng Pháp kèm với bản tin của thông tấn xã AFP về vấn đề này , tối nay nếu bớt việc thì sẽ kể đầu đuôi và dịch qua tiếng Việt .
To Roseline và các bạn ở Pháp : Đây là 1 trường hợp khiếu kiện khá thú vị vì liên quan đến quyền lợi chính đáng của 1 người VN, vậy các bạn hãy cố gắng tìm hiểu nhé .
=====================


Chers Maitres et Dong Mon,

Je suis en pleine attaque .J''''''''ai en ma faveur la Presse et toutes les personnes de conscience.

On commercialise mes douleurs .

Je vous prie de me soutenir moralement.

Achetez le livre RIZ NOIR,e***ions Gallimard.

Ouvrez notamment la page 153 parmi d''''''''autres.Vous lirez un dialogue atroce invente de AnnaMoi .J''''''''en souffre beaucoup.





To: danielle Tan @yahoo.com

Tu as ete excellente. Felcitations...

JLP


France-Vietnam-é***ion



Une rescapée d''''''''un bagne au Vietnam attaque en
justice l''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''auteur de "Riz noir"


PARIS, 20 mai 2004 (AFP) - Thieu Thi Tan,
rescapée d''''''''un bagne vietnamien, a assigné mercredi
en justice l''''''''écrivain Anna Moï, à laquelle elle
reproche d''''''''avoir publié sans lui attribuer le statut
de co-auteur le roman "Riz noir", inspiré de son
histoire, a-t-on appris jeudi de source judiciaire.
L''''''''affaire sera plaidée le 29 juin devant le
tribunal de Paris.

"Je demande à être reconnue par Anna Moï. Cette
affaire est d''''''''abord une trahison et j''''''''en souffre
beaucoup", a déclaré dans un entretien à l''''''''AFP au
Vietnam cette rescapée, âgé de 50 ans, qui estime
être co-auteur de ce livre.

"Cet ouvrage n''''''''est absolument pas co-écrit. C''''''''est
un roman qui s''''''''inspire de nombreux faits relatifs à
l''''''''incarcération de Thieu Thi Tan", s''''''''est défendue
Anna Moï, interrogée par l''''''''AFP à Paris.

Dans son assignation, Thieu Thi Tan, emprisonnée
et torturée avec sa soeur, Thieu Thio Tao, entre
1969 et 1974 dans le bagne de Poulo Condor, au large
de Saigon, demande à l''''''''écrivain et à sa maison
d''''''''é***ion Gallimard de reconnaître que "Riz noir"
est "une oeuvre de collaboration".

Elle demande d''''''''interdire l''''''''ouvrage tel qu''''''''il se
présente aujourd''''''''hui, de lui verser "la moitié des
droits d''''''''auteur" déjà perçus (100.000 euros, selon
elle) et de condamner l''''''''auteur et la maison
d''''''''é***ion à lui verser 150.000 euros de dommages
et intérêts, notamment pour "violation de la vie
privé".

"Je peux identifier tous les personnages de ce
livre dont elle a changé les noms sauf un, une
marchande de soupe. Tout le reste, c''''''''est moi qui lui
ai raconté. La partie la plus dure de ma vie est
étalée dans les librairies parisiennes. Ce n''''''''est pas
possible que celle qui a tenu la plume ne veuille
plus me reconnaître", se plaint la rescapée.

"Je ne comprends pas cette procédure. Au moment
de la signature du contrat avec Gallimard elle
m''''''''avait fait part de sa joie.

Je ne lui ai rien volé", réplique Anna Moï.

rh-dla/swi


Được minhtrinh sửa chữa / chuyển vào 02:43 ngày 22/05/2004

Em xin tạm đổi tên thế để mọi người chú ý hơn, nếu ko phù hợp mọi người pm cho em để em... đổi lại

Được roseline sửa chữa / chuyển vào 23:25 ngày 24/05/2004

Được roseline sửa chữa / chuyển vào 00:10 ngày 25/05/2004

Ai đó vui lòng dịch giùm cái đoạn tiếng Pháp giùm cái :
- NỘi dung bài viết vềcuộc đời tác giả có để Y chang tên của Chị Tân không ?
- Các nhân vật có nhân vật nào trùng tên hay trùng sự kiện có thể chứng minh được không?
- Nếu có thì chị Tân còn nhân chứng và Vật chứng, hình ảnh, tư liệu nào để chứng minh người trong tác phẩm đó chính là chị Tân không anh MInh?
- Tác giả và chị Tân quan hệ thế nào ?
- Nhân vật chính trong đó chính là chị Tân ? (khẳng định?)
- Lý do tác giả biết đượccuộc đời và những biến cố của chị Tân mà viết? nếu nghe chị Tân kể thì kể khi nào?có ai nghe nữa không ?
Khi nhận được mấy câu trả lời đó em nghĩ có thể tiếp tục phát triển đề tài này được rồi đấy.
chúc vui

Có lẽ nên kể ra mọi việc thì rõ ràng hơn là dịch vì ngồi dịch rồi nhưng đọc lại vẫn thấy thiếu sót . Thật ra, có khi tôi còn biết nhiều và chính xác hơn tác giả cuốn truyện Riz Noir nhưng sẽ chỉ đưa ra các điểm quan trọng liên quan đến PL .
======
2 chị Tạo và Tân là hai học sinh tranh đấu thời kỳ Mậu Thân, 1968 . Đau lòng vì nhìn thấy các hình ảnh người Mỹ đem bom đạn giết , phá xóm làng , 2 người bảo nhau tìm đường cứu quốc và được móc nối gia nhập Mặt trận giải phóng miền Nam .
Được đưa vào bưng huấn luyện, sau đó trở về SG, hai người bị bắt vì âm mưu đánh bom vào tổng nha cảnh sát chính quyền cũ . Lúc ấy , Tân mới 15 tuổi , Chị Tạo 18 .
Qúa " dũng cảm " trong thời gian bị tra khảo và giam cầm qua các khám đường, 2 chị em bị đưa ra Côn Đảo, nhốt vào chuồng cọp cho đến ngày thi hành hiệp định Paris về trao trả tù binh .
.
Việc giam giữ 1 em nhỏ trong chuồng cọp tại Côn Đảo đã gây phẫn nộ khắp thế giới, nhiều cuộc biểu tình gây áp lực với chính quyền SG thời đó đòi trả tự do cho 2 em bé này ...Có những cuộc biểu tình đông tới 5000 người như tại Italie .
Và cuộc đời cô bé Tân trong giai đoạn bị cầm tù được nhiều người nhắc nhở , được các đài TH Pháp, VN quay thành phim, Cách nay 3 tháng thì ở Pháp Và Canada cũng chiếu nguyên cuộn phim này do chính chi Tân ( Nay đã 51 tuổi ) nói về mình .
ANNA Moi là 1 người bạn của Tân khi còn đi học , là 1 nhà văn .
Anna qua những lời kể lại của Tân và Tạo, đã viết lại các khoảng thời gian này của 2 người thành cuốn truyện Riz-noir .
Cuốn truyện được phát hành tại Pháp tháng 4 vừa qua bởi nhà xuất bản Gallimard
http://www.gallimard.fr/
Trong phần quảng cáo ở web site này , Anna moi đã ghi rằng : Quyển truyện này để hiến tặng chị em Tân, Tạo và tất cả phụ nữ Viet Nam ( Le livre est dédié à Tan et Tao, ainsi qu''''''''''''''''à toutes les femmes vietnamiennes. )
Nhưng trên thực tế thì Anna Moi phủ nhận mọi nghĩa vụ cần thiết và nên có với bạn bè, Anna moi đã thay đổi tên mọi nhân vật ngoại trừ tên 1 anh bán phở trong cuốn truyện .
Trước ngày phát hành : 29/4/2004, Theo AFP, Tân đã chính thức nộp đơn kiện nhà xuất bản và Anna moi để đòi hỏi phải được Anna Moi nhìn nhận trong tác phẩm này và cho rằng nhà xuất bản cũng như Anna Moi đã vi phạm vào đời tư của 2 chị em Tân, Tạo và đòi Anna Moi phải chia 1 nửa tiền nhuận bút đã thu được từ nhà xuất bản ( 100 000 Euros ) và đòi nhà xuất bản & Anna bồi thường thiệt hại : 150 000 Euros ( vi phạm đời tư ) .
Cũng để trả lời thông tấn AFP , Anna Moi cho rằng : Tôi không hề ăn cắp, và tác phẩm này không thể có Tân là đồng tác giả .
Vụ án sẽ được Toà án Pháp xét xử vào 29/6 tới đây .
=========
Nhận định .
Biết mình, biết người, trăm trận trăm thắng , vì thế, tôi thường tìm cách đứng vào phía bên kia để lập luận và biện minh .
1/ Tân đã từng được Đài TH Pháp quay và phim này đã được chiếu ở nhiều quốc gia ... Vậy thì các đài TH có nghĩa vụ phải trả tiền cho Tân hay không ?
2/ Giả sử có ai viết về cuộc đời Bác hồ ( chính xác hay bịa đặt ) thì Nhà nước VN ( hay thân nhân Bác Hồ ) có quyền đứng ra đòi bồi thường thiệt hại hoặc chia chác ?
3/ Các nhân vật trong cuốn truyện đã được đổi tên nhưng phần giới thiệu có ghi rõ ràng là để hiến tặng Tân, Tạo và phụ nữ VN ... như thế, Tân và Tạo có chính danh để đòi bồi thường ?
Chúng ta phải tìm được lập luận mạnh hơn để bẻ gãy các lập luận trên thì mới tìm ra phương cách để thắng kiện .
Ngoài ra, các luật về bản quyền tại Pháp cũng cần được nghiên cứu .
1 phương hướng khác mà tôi suy nghĩ là : Chúng ta có thể dùng số đông để tác động tâm lý đến nhà xuất bản và tác giả để giải quyết vụ việc này ngoài toà án . Để làm công việc này, Chúng ta phải có sự hỗ trợ của đông đảo anh em ( giả sử kêu gọi được các thành viên của TTVNOL ) mạnh hơn nữa là chính phủ VN để tạo áp lực .
Nói chung, nhận định của tôi là : Về Pháp Lý, rất khó để chị Tân thắng kiện nhưng việc đấu tranh cho quyền lợi vẫn có thể thực hiện ngoài toà án .
Mong anh em góp ý ...
To : Tân .
Nếu thiếu sót chi tiết nào thì bổ túc nhé ...
=======
http://www.gallimard.fr/
Anna Moï
RIZ NOIR [2004] , 192 pages, 140 x 205 mm. Collection blanche, Gallimard -rom. ISBN 2070771598. Parution : 29/04/04. 14,50 ,



Résumé
«En 1968, la guerre du Vietnam bascule. La violence parvient à son paroxysme lors de l''''''''''''''''offensive du Têt : Saigon est à feu et à sang.
Au-delà de certains faits réels, j''''''''''''''''ai tenté de donner à voir et à sentir le Vietnam de mon enfance. Ce roman m''''''''''''''''a été en partie inspiré par l''''''''''''''''histoire authentique de Tan, que j''''''''''''''''ai connue au lycée, et de Tao, deux s"urs de quinze et seize ans arrêtées, torturées puis internées dans le bagne de Poulo Condor, au large de Saigon, à la fin des années 1960.
À travers la mémoire des jeunes prisonnières, jusque dans les cages à tigres de Poulo Condor, les paysages du Vietnam restent vivants. Odeurs, rites et secrets, couleurs : noir de la soie laquée et des ténèbres de la prison, blanc du riz et de la chaux, jaune de la carambole et des robes de bonzes, rouge des papiers démonifuges ou du sang menstruel...
Le livre est dédié à Tan et Tao, ainsi qu''''''''''''''''à toutes les femmes vietnamiennes, filles de dragon selon la tra***ion, filles d''''''''''''''''eau et de feu, fragiles et invincibles.»
Anna Moï.
Được minhtrinh sửa chữa / chuyển vào 20:28 ngày 24/05/2004
Được roseline sửa chữa / chuyển vào 14:02 ngày 02/06/2004

Đầu tiên, em xin post lên một vài khái niệm rồi mới xin phát biểu ạ:
Đầu tiên là Coauteur
- Sens général: L''''un de ceux qui accomplissent ensemble un acte dont chacun est considéré comme l''''auteur principal.
- Plus spécialement, en matière de propriété intellectuelle: créateur d''''une oeuvre réalisée en collaboration.
Thế nhưng collaboration được quan niệm như thế nào?
Collaboration: travail en commun.
Oeuvre de collaboration. Oeuvre de l''''esprit réalisée par deux ou plusieurs coauteurs
a/ Dans un sens large( droit français), celle à la création de la quelle il suffit que chacun des coauteurs ait oeuvré dans la sphère de sa compétence selon un programme établi en commun et réalisé sous un mutuel contrôle ( tel est le cas des opéras et des opéras-comiques ainsi que des oeuvres cinématographiques)
b/ Dans une conception plus restrictive( qui prévaut en certains pays), celle dont la création résulte d''''un travail en commun impliquant que les apports de chacun ne puissent être discernés, et par conséquent exploitées en commun.
Khái niệm này tuy nhiên cần phải được phân biệt với khái niệm sau: Oeuvre collective - oeuvre créée à l''''initiative d''''une personne physique ou morale qui résulte de la juxtaposition de contributions empreintes d''''originalité, dont les apporteurs n''''ont pas participé à l''''aménagement de l''''ensemble( dictionnaires, encyclopédies, publications de presse); diffère d''''une oeuvre de collaboration du fait que les apporteurs des contributions distinctes se sont cantonnés dans leurs sphères respectives, sans procéder ensemble à un mutuel échange de vues, la coordination étant le propre de la personne qui a pris l''''initiative et assume la responsabilité de la publication.
Tình hình là như vậy ạ, em e rằng chị Tân khó có thể nhận được titre de coauteur, vì có lẽ tác phẩm đó có lẽ chỉ được coi là collective thôi.
Thế anh MT có thêm thông tin gì khác ko? Ai là luật sư của chị Tân vậy ạ? Và trước khi tác phẩm được đưa vào xuất bản, chị Tân đã được đọc chưa? Và khi Anna Moï kí hợp đồng với nhà xuất bản chị Tân có biết ko ạ?
Được roseline sửa chữa / chuyển vào 23:15 ngày 24/05/2004

Tình hình là như vậy ạ, em e rằng chị Tân khó có thể nhận được titre de coauteur, vì có lẽ tác phẩm đó có lẽ chỉ được coi là collective thôi.
Thế anh MT có thêm thông tin gì khác ko? Ai là luật sư của chị Tân vậy ạ? Và trước khi tác phẩm được đưa vào xuất bản, chị Tân đã được đọc chưa? Và khi Anna Moï kí hợp đồng với nhà xuất bản chị Tân có biết ko ạ?
[/quote]
===========
Roseline khai thác đúng tài liệu và ngay từ khi ở VN, Tôi cũng nhận ra rằng : Kiện tụng về chữ : " Đồng tác giả " rất khó thắng ( kiểu biện minh của Anna Moi ) ... Cần xác định là chị Tân đòi công nhận là : " sự hợp tác " (une oeuvre de collaboration )
Chị Tân đã sơ ý khi kể chuyện đời mình cho 1 nhà văn và khi họ viết thành truyện - vì tình bạn - đã không đưa ra các điều kiện ghi bằng văn bản đàng hoàng .
LS của chị Tân thì tôi không để ý, tuy nhiên, nếu cần thì sẽ liên lạc hỏi ...điểm này, nhờ Satthu hỏi hộ cho đỡ tốn tiền longdistance vì gặp được chị Tân qua Điện thoai cũng mất công chờ lâu lắm, lại nhiều khi không gặp . Satthu nhớ gọi vào buổi sáng sớm nhé .
Khi Anna ký hợp đồng với nhà xuất bản, Chị Tân rất vui vẻ cho đến khi thấy tên tuổi các nhân vật đã bị thay đổi ( Theo suy luận của tôi ) và dựa vào phát biểu của Anna Moi với AFP : " Au moment
de la signature du contrat avec Gallimard elle m''avait fait part de sa joie."

Theo quan điểm của em, việc chị Tân đòi quyền đồng tác giả có lẽ hơi khó. Nhưng đòi bồi thường thiệt hại thì có thể, cái này thì phải nghiên cứu xem nội dung thế nào đã. Mà em chỉ thắc mắc là chị Tân có được đọc bản nháp trước khi việc xuất bản được tiến hành hay ko? Nếu mà chị ấy đọc rồi thì ngay cả việc đòi bồi thường về violation de la vie privée có lẽ cũng khó nốt .

http://www.worldstoriesfilm.com/html/lhw/index.htm
http://www.worldstoriesfilm.com/html/lhw/photos.htm
Phim nói về các chiến sĩ ...tóc dài ở VN .
Để tham khảo thêm về các hoạt động của hai chị Tạo và Tân, tôi scan lại 2 trang báo được đăng trên Kiến thức gia đình , số 31, phát hành ngày 1-5-2003 , T.P. HCM .
------------------
Được minhtrinh sửa chữa / chuyển vào 04:01 ngày 25/05/2004

Bác MinhTrinh cho em nói leo nhể
Theo như lời bác " Anna moi đã thay đổi tên mọi nhân vật ngoại trừ tên 1 anh bán phở trong cuốn truyện " như vậy đây chỉ là một quyển truyện ..... sáng tác chứ không phải là loại sách biên khảo , hồi ký với người thật việc thật nữa tuy rằng câu chuyện "tưởng tượng" có rất nhiều sự "trùng hợp " với đời sống thật của người thật Thiều thị Tân .
Nếu đây là một quyển hồi ký có tên thật , người thật thì có thể đòi quyền đồng tác giả hoặc hợc tác . Còn nếu đây là loại truyện "sáng tác" thì chị Tân không đóng góp cụ thể vào việc "sáng tác" câu chuyện này như viết , cố vấn , sửa đổi , góp ý .... lại không có dữ liệu để minh chứng sự đóng góp đó thì coi như ... vô vọng trong việc đòi quyền đồng tác giả hoặc hợp tác .
Đòi bồi thường quyền xâm phạm đời tư có lẽ có nhiều cơ sở hơn . Nhưng đời chị Tân đã được đưa ra công chúng rồi thì cũng khó mà bảo rằng thiên hạ đang kinh doanh đời tư của chị
Theo em nghĩ thì việc "thay đổi tên mọi nhân vật " có lẽ đã được nhà xuất bản .... cố vấn và là một việc làm có dụng ý rõ ràng . Thôi thì bị lừa keo này ta bày keo khác vậy . Nếu gặp em thì em sẽ tìm cách ... lăng xê quyển sách (heheheheheheh gây dư luận để đòi quyền đồng tác giả hay hợp tác cũng là một cách đấy ) rồi dựa vào ..... tình cảm để xin tí tiền cho đồng bào nghèo hơhơhơ Các bác thấy cách này có vẻ .... khả thi hơn không

Ý của tôi cũng ...rứa .
Chị Tân đã dám hy sinh cuộc sống cho lý tưởng, cho các trẻ mồ côi, thiếu tuổi thơ .
Vậy thì cứ coi như " giao duyên lầm tướng cướp " như đã từng ...
Nương theo đối thủ để hạ đối thủ bằng tòa án lương tâm là thượng sách .
Đấu tranh bằng số đông, gấy áp lực cho tác giả để chia chác quyền lợi là trung sách .
Kiện tụng là hạ sách ...
Nhưng biết đâu được, hạ sách mà thắng được thì lại hay !
Thành ra chúng ta phải giúpp đỡ bạn bè khi bạn bè chọn cách này . thắng hay thua là do toà án, mình vẫn hết lòng với đồng môn và bạn bè thì khỏi áy náy .
Cám ơn Rakhoi đã đưa ý kiến .

Em nói thật là em thấy Anna Moi cól ý, ông ta/bà ta không hề ăn cắp, vì thực ra chị Tân cũng không viết truyện, mà chủ yếu là kể lại thôi. Và theo em hieủe thì Riz Noir là truyện (roman à clef _ khái niệm này e vừa tra được trong từ điển, có nghĩa là tiểu thuyết, mà trong đó nhân vật thực, việc thực đã được đổi tên, sửa đổi), tức là hư cấu. Vậy thì chả có lý do gì mà mẫu nhân vật đòi được hưởng một phần trong đó cả. Nếu thế thì thưa bác, các nhà văn/nhà báo khi viết bài về ai đó phải xin phép + chia nhuận bút thì chít người ta à. Bác MT chắc có đọc nhiều sách, và một số trong sách đó kể về những nhân vật có thực, nhưng viết theo dạng tiểu thuyết hoặc bài văn. Và thậm chí không hề đổi tên nhân vật nhưng mà đâu có ai kiện đâu ạ.
Vì chị Tân đã nộp đơn kiện rồi nên nói gì thì cũng chỉ là để bàn tán thôi, chứ theo em, giá chị Tân hỏi bác sớm hơn thì chắc bác đã tư vấn cho chị là kiện cái gì cho hợp lý hơn, dễ thắng kiện hơn.

Một cái nữa là vì TA Pháp sẽ xử mà em chả biết gì về luật của Pháp cả, biết đâu luật Pháp có điều chỉnh vụ này thì sao, ai biết gì về luật của Pháp thì post lên cho mọi người đọc nhá (nhưng đề nghị chịu khó dịch sang tiếng Việt ạ)