Penalty Strike - Hồi ký của 1 đại đội trưởng trừng giới Hồng quân 1943 - 1945

hay we'', tiếp đi bác Méo sẹo !

... Nhiều năm sau tôi làm trưởng khoa ROTC trường Cao đẳng Cầu đường Kharkov, trường có nhiều sinh viên nước ngoài trong đó có người Ba Lan, vì vậy tôi có nhờ những bạn sống ở vùng Pultusk - Serotsk tìm hộ mộ Yanin nhân dịp nghỉ đông. Hồi đó dân Ba Lan vẫn còn đánh giá cao công lao của những người lính Soviet đã giải phóng họ khỏi bọn Nazi. Các sinh viên Ba Lan trở về sau kỳ nghỉ kể họ có tìm thấy 1 cái tên trong 1 nghĩa trang công cộng lớn ở Pultusk là "Yan Yanin, sĩ quan". Ko nghi ngờ gì nữa, đây chính là Yanin yêu quý của chúng tôi. Có điều tôi ko biết ngôi mộ có còn đến giờ ko, đã có quá nhiều hành động phá hoại tại các nước Đông Âu trong 1 thập kỷ nay...
Trở lại lúc đó, đại đội trưởng tập hợp tất cả các sĩ quan lại rồi báo cáo với Philip rằng ông có kế hoạch chỉ định tôi làm đại đội phó thay cho Yanin. Tôi sẽ vẫn kiêm nhiệm chức danh trung đội trưởng. Kiselev đồng ý với đề xuất và bảo tôi rằng anh ta sẽ yêu cầu kombat ra quyết định chính thức. Matvienko trao cho tôi khẩu súng bắn pháo sáng và túi pháo hiệu vốn là của Ivan. Tôi ko sung sướng lắm vì tất cả những chuyện này. Sau đó Kiselev giới thiệu các sĩ quan đến cùng anh. Họ nói chúng tôi sắp được hỗ trợ để tấn công các vị trí Đức, đánh chiếm các tuyến hào và giữ chúng cho đến khi lực lượng tăng cường tới. Lại 1 lần nữa đại đội tôi được "vinh dự" làm mũi nhọn tấn công, chọc thủng tuyến phòng ngự Đức, tái chiếm các vị trí mà đơn vị khác để mất. Nhiệm vụ lần này rất giống lần ở Rogachev, chúng tôi đã được hỗ trợ để đánh vượt sông Drut, rồi cũng chiếm các tuyến hào địch và giao lại cửa mở đó cho các đơn vị khác. Tuy nhiên ở trường hợp hiện nay thì ko có con sông nào trước mặt, sông Narev đã ở sau lưng, chúng tôi ko phải vượt nó mà là ngăn chặn bọn Đức làm điều đó.
Các sĩ quan hứa với chúng tôi trước khi đi là sẽ có công binh chiến đấu tới trước trận đánh để gỡ mìn phía trước nếu có mìn và sẽ có 1 trận pháo chuẩn bị mạnh trước khi xung phong. Khi tôi thông báo vắn tắt tình hình với các tiểu đội trưởng, tôi ko thấy họ có vẻ phấn khích với thông tin về trận pháo chuẩn bị và việc gỡ mìn. Vì vậy để khích lệ bản thân, tôi lệnh cho các tiểu đội trưởng thông báo cho mọi người về mấy tin vui này rồi báo cáo lại cho tôi hay tinh thần của các shtrafnik. Tôi cho tinh thần là 1 trong những yếu tố quyết định thành công của trận đánh. Tuy vậy trong tim tôi vẫn thấy hơi lo, tôi cảm thấy 1 điều gì đó tồi tệ sắp xảy ra. Tôi cũng có suy nghĩ ngu ngốc rằng mình sẽ chết trong cuộc xung phong sắp tới. Tôi cố xua đuổi nó bằng cách tập trung suy nghĩ vào chỉ 1 điều, đó là làm thế nào để hoàn thành nhiệm vụ trước mắt. Tôi biết nó sẽ bắt đầu vào buổi sáng.
1 nhóm công binh chiến đấu quả thực đã đến sau nửa đêm 1 lúc để gỡ mìn (nếu có) phía trước trận địa đại đội tôi. Họ quay về sau chưa tới 1h, chỉ huy nhóm công binh nói với vẻ sung sướng là ko phát hiện thấy quả mìn nào. Tin này lan nhanh trong đại đội và khiến mọi người đều vui mừng. Các binh lính từ 1 trung đoàn bạn tới từ rất sớm mang theo những chiếc phích chứa bữa sáng cho chúng tôi nhưng họ phải trở về với những chiếc phích còn đầy đồ ăn vì hầu hết binh lính ko chịu ăn trước khi xung phong, đó đã là phong tục. Tuy nhiên ko ai từ chối uống 100g vodka, đó đương nhiên là 1 công cụ quan trọng để nâng cao sĩ khí và nhờ nó chúng tôi chờ trời sáng trong tâm trạng hoàn toàn khác. Cảm giác tồi tệ của tôi có vẻ đã biến mất khiến mọi thứ dễ thở hơn, thậm chí tôi nghĩ mình có thể đánh 1 giấc ngắn độ 20 - 25 phút.
Tôi thức giấc ngay khi tảng sáng, lúc đó có 1 trận pháo kích ngắn của bọn Fritz. Ngay sau đó 1 giao liên lao tới chỗ tôi hét: "Đại đội trưởng chết rồi!" Dù chưa kịp tỉnh táo hẳn nhưng tôi vẫn lệnh cho tay giao liên chạy gấp quanh các tuyến hào để thông báo cho mọi người biết tôi sẽ nắm quyền chỉ huy đại đội và chỉ định trung đội trưởng súng máy, thượng uý Sergeev, làm đại đội phó. Điều đầu tiên khiến tôi đau đầu là giờ đây tôi ko chỉ phải chỉ huy các shtrafnik mà còn cả các bạn tôi, các trung đội trưởng. Vì 1 số lý do tôi lập tức nhớ tới lời viên trung uý già Parshin, đại đội phó hồi còn ở Học viện, nói với đám trung uý mới tốt nghiệp chúng tôi. Tôi còn nhớ rõ từng lời ông nói: "Các bạn phải biết cách yêu cầu mọi người tuân lệnh. Làm việc này 1 cách kiên quyết, đúng đắn và hợp lý. Đó là phẩm chất chính của 1 chỉ huy thực sự. Hãy luôn tỏ ra uy quyền và kiểm soát người khác, nếu 1 viên chỉ huy mất kiểm soát, dù là chỉ trong khoảnh khắc, thì nên được thay thế bởi 1 người dưới quyền." Tôi vẫn ghi nhớ lời ông trong cuộc xung phong tiếp theo và trong suốt 40 năm quân ngũ, thật là 1 lời khuyên sáng suốt.

Khi tôi còn chưa kịp nghĩ ngợi thấu đáo mọi việc thì bất thần Katyusha và pháo khai hỏa! Những tiếng nổ bao trùm các tuyến hào Đức với mật độ cực kỳ tập trung khiến tôi tràn ngập trong 1 cơn sóng vui mừng. Tôi nghĩ mình đã thiếu tự chủ trước tai nạn của đại đội trưởng, 1 biểu hiện yếu đuối, vì vậy tôi hơi xấu hổ. Khoảng 15 phút sau trận pháo kích kết thúc bằng 1 loạt Katyusha dữ dội. 1 lần nữa phải nhắc lại tôi đã phấn khích thế nào khi những quả tên lửa bay qua đầu như những ngôi sao chổi rồi rơi xuống vị trí địch nổ tung, làm bốc lên những cột lửa và khói bụi khổng lồ. Chẳng còn nhìn thấy gì trong cơn bão lửa và sắt thép đó mặc dù chúng nổ rất gần, chỉ cách chỗ chúng tôi độ 150m. Ngay sau loạt Katyusha cuối cùng là những loạt đạn vạch đường màu đỏ rạch ngang bầu trời, ai đó phía sau hét: ?oTiến lên!? trước cả khi tôi có thời gian bắn 1 loạt pháo hiệu đỏ. Tôi thậm chí còn chưa nạp đạn vào khẩu súng bắn pháo hiệu! Tự nguyền rủa mình vì sự chậm trễ, tôi nhảy lên khỏi hào và nhìn thấy đại đội phó mới được chỉ định của tôi, trung đội trưởng súng máy Sergeev. Gần như cùng lúc với anh, dù chưa hề có định ước trước, toàn đại đội đều đứng lên khỏi hào. Tôi nhìn thấy mọi thứ rất rõ với tư cách mới lạ là đại đội trưởng, đứng cách hào vài mét để đảm bảo rằng mọi người đều tham gia xung phong. Đáp lại những tiếng hô thúc giục của các trung đội trưởng: ?oVì Tổ quốc! Vì Stalin!? các shtrafnik bất thần đồng loạt hô ngay khi đang xông lên: ?oVì bọn công tố viên xxxxxx!? Hình như họ coi các công tố viên chính là kẻ chịu trách nhiệm về tất cả những nỗi khổ sở của họ!
Tôi nhìn về phía trước và chạy lên nhập vào hàng quân xung phong. Được khoảng 50m thì bất đồ có gì đó nổ tung dưới chân nhiều lính ta, những đám khói bụi tung lên và quân ta ngã xuống hết người này đến người khác. Tôi nhìn thấy rõ chân của xạ thủ súng máy Pushkin nổ tung, 1 bánh xe súng máy bay lên trời và ko thể hiểu điều gì đang xảy ra. Người ta đã nói với chúng tôi rằng ko có bãi mìn, nhưng trông đúng như thể quân ta đang đạp phải mìn! Rồi tôi cũng nhận ra đó là những phát đạn giống như của súng phóng lựu Panzerfaust bắn ra từ thứ vũ khí mới gì đó có độ chính xác cao. Chắc đây là lý do chúng ko cần đặt mìn trước tuyến phòng thủ.
Mọi việc quá bất ngờ khiến tôi mất tự chủ 1 lúc, nhưng ngay sau đó tôi hiểu rõ những quả đạn ko bao giờ bắn 2 lần vào cùng 1 chỗ và chạy tới những nơi đã từng bị bắn trúng. Tôi chạy qua rất nhiều người bị bắn, thấy họ vẫn còn tỉnh và đang cố cầm máu, những dải băng quấn quanh chân họ đẫm máu trông thật đáng sợ. Tôi chạy ra phía đầu hàng quân mà ko kêu lên 1 mệnh lệnh nào hết, đó là điều vô ích. Tôi chạy về phía trước ko phải để lôi kéo người của mình theo mà là để thoát khỏi khu vực nằm dưới tầm đạn địch. Tất cả những người chưa bị thương đều cố lao tới chiến hào Đức, kết liễu những tên Fritz còn sống sót sau trận pháo phủ đầu đang định chống cự. Chúng tôi ko để tên Đức nào sống sót. Với 1 hàng quân thực sự chỉ còn rất mỏng, quân ta xông tiếp vào tuyến hào thứ 2 vì nó ở rất gần. Tôi ko cảm thấy sợ chút nào, chỉ có khao khát chiến thắng. Hình như pháo binh ta ko chỉ bắn cực kỳ chính xác vào tuyến hào đầu của bọn Đức mà cả tuyến 2 khiến cho trận chiến giáp lá cà ở đây diễn ra ngắn ngủi. Vài chỗ trong tuyến hào thứ 2 này thực sự bị lấp đầy bằng xác bọn Nazi. Chúng tôi có thể thấy thấp thoáng bọn Đức đang bỏ chạy ở xa phía trước, George Sergeev và các tay súng máy khác nã vào chúng những loạt đạn chính xác. Tôi nhận thấy đại đội chỉ còn rất ít người, vì vậy tôi dừng quân và hạ lệnh tất cả tập hợp. Khi điểm quân tôi như muốn khóc. Ivan Karasev và trung đội trưởng súng trường chống tăng mất tích trong khi George Sergeev đang đứng dựa vào khẩu súng máy với 1 chân băng bó.
Chỉ còn Fedor Usmanov và tôi là ko hề hấn gì, có lẽ chúng tôi chia sẻ số phận cùng nhau, cả 2 vừa trở về từ bệnh viện sau khi bị thương nặng. Sergeev nói vết thương của anh ta ?ochỉ là trầy da? và ở lại. Chúng tôi chỉ còn 15 người, 1 con số quá nhỏ so với hơn 100 người đã nhảy khỏi hào khi bắt đầu xung phong! Gần 9/10 quân số đã bị loại khỏi vòng chiến, tôi ko biết trong đó có bao nhiêu người chết! Phần lớn thương vong là tại nơi bọn Đức đã dùng thứ vũ khí gì đó mới chống lại quân ta. Tôi thấy các shtrafnik đang huýt sáo gọi đồng đội và ánh mắt họ đầy vẻ căm giận.
Chúng tôi đã thọc sâu được vào tuyến phòng ngự Đức 1,5km và ko thấy có quân địch trước mặt. Tôi quyết định đại đội cần phát huy chiến quả và ra lệnh: ?oTiến lên!?. Tuyến hào thứ 3 còn xa hơn tôi tưởng, sau khi tiến hơn 1km chúng tôi mới thấy nó, chúng tôi vui mừng vì quân địch ở đây khá yếu và chỉ bắn loạn xạ bằng súng cá nhân. Địa hình tại đây có nhiều khe hốc và lùm bụi nhỏ cho phép chúng tôi di chuyển nhanh từng quãng ngắn để tập trung tại tuyến xuất phát xung phong mà tôi chỉ định cạnh 1 cái cây đứng cô độc và 1 bụi cây lớn. Khi tất cả đã đến được tuyến xuất phát thì bọn Đức hoàn toàn mất dấu chúng tôi và ngừng bắn, hoặc có lẽ chúng đang chuẩn bị đẩy lui cuộc tấn công và đơn giản là đang chờ chúng tôi chồm dậy.
?oBất ngờ? là 1 cái gì đó rất hiếm khi dẫn tới 1 kết quả tốt đẹp trong chiến tranh! Tuy nhiên ?obất ngờ? chúng thôi nghe thấy tiếng động cơ của 1 đàn máy bay, những chiếc Shturmovik đang tới. Tôi lập tức nhớ rằng giờ ko phải là buổi sáng và các mục tiêu ko được đánh dấu rõ ràng như trên sa bàn ở học viện. Khẩu súng bắn pháo hiệu của tôi đã được nạp đầy đạn, các chỉ huy cấp dưới bao giờ cũng mang theo 1 túi đầy pháo hiệu, vậy là tôi bắn 1 loạt pháo hiệu về phía chiến hào Đức. Cánh phi công làm việc rất tuyệt, họ hiểu ý ngay và 1 loạt tên lửa phóng tới làm nổ tung tuyến hào Đức, thêm vào đó, cánh phi công chào mừng bọn Đức bằng những loạt đại liên. Khi bọn Đức còn chưa kịp lấy lại tinh thần sau cuộc tấn công của những chú ?ochim cắt Đỏ? là thời điểm tốt nhất để bắt đầu xung phong với toàn bộ phần còn lại của đại đội. Chúng tôi nhanh chóng vượt qua khoảng cách 50 ?" 60m tới tuyến hào Đức, quẳng lựu đạn vào rồi lao theo ngay sau tiếng nổ, kết liễu những kẻ sống sót. Lính súng máy cũng làm việc quá tốt khiến trận đánh giáp lá cà đã ko xảy ra vì chúng tôi đã giết sạch quân địch. Chúng ko cố chống cự, vài tên thậm chí đã ném vũ khí và giơ tay hàng nhưng chúng tôi ko dung tha, giết sạch cả những tên đã bị thương. Chúng tôi ko muốn chúng sống sót để phải giải về tuyến sau. Sự tàn bạo đó là có lý do và sau này được chứng minh là đúng trong những trận đánh tiếp theo. Chúng tôi đã trả giá đắt vì tha cho bọn Đức bị thương trong trận đánh vượt sông Oder, nhưng tôi sẽ kể chuyện này sau.
Nhảy được vào tuyến hào Đức xong, tôi ra lệnh củng cố tuyến hào mới chiếm được này nhằm đẩy lui các cuộc phản công có thể xảy ra. Sau đó tôi nhận thấy có 2 lính thông tin shtrafnik đang kéo dây liên lạc tới, lòng thầm cảm ơn tay chỉ huy thông tin tiểu đoàn, tất nhiên, đó là anh chàng Valery Semykin xuất sắc. Anh ta đã làm tất cả những gì tốt nhất để thiết lập hệ thống liên lạc trong tiểu đoàn. Ngay sau đó tôi báo cáo với tiểu đoàn phó, trung tá Aleksey Filatov. Tiểu đoàn có 2 phó, cả 2 đều là trung tá và đều tên là Filatov, 1 người là Aleksey, người kia là Mikhail, vì vậy chúng tôi thường gọi họ là cặp sinh đôi. Tôi báo cáo vị trí và lực lượng còn lại, ngoài các tay tiểu liên tôi còn 2 đại liên, 1 súng trường chống tăng và 2 trung liên nhưng gần hết sạch đạn. Chúng tôi cũng thu được của bọn Đức 1 số tiểu liên còn đầy đạn và 2 súng máy, số lựu đạn sau khi kiểm đếm cũng còn rất ít, chỉ 2 quả lựu đạn chống tăng và độ chục quả lựu đạn chống bộ binh. Thật khó mà đẩy lui được 1 cuộc phản công của bọn Đức.
Filatov nói chúng tôi đã chiếm được tuyến 2 của 1 khu vực phòng thủ cấp tiểu đoàn địch và chúc mừng tôi vì thắng lợi. Ông cũng khích lệ tôi bằng thông tin tôi sẽ sớm nhận được quân tăng cường, nhưng phải giữ vững được 2 ?" 3h nữa. 1 thông tin tốt khác là đại đội trưởng, đại úy Matvienko ko chết mà chỉ bị thương nhẹ vì sức ép, ông đang ở trạm phẫu tiểu đoàn và ko chịu chuyển đi đâu nữa hết. Tuy nhiên tôi được lệnh tiếp tục làm đại đội trưởng vì Matvienko đã được đề bạt làm tiểu đoàn phó thay thế ông Filatov kia. Ông ta đã rời tiểu đoàn trừng giới để làm chỉ huy cao cấp hơn trong 1 đơn vị bình thường. Tôi được chính thức chỉ định làm đại đội trưởng đại đội tiểu liên. Nhân đây tôi cũng nói thêm là Baturin ko bao giờ nói chuyện với các đại đội trưởng khi đang chiến đấu, lúc đó tôi bao giờ cũng phải nói chuyện với các tiểu đoàn phó hoặc tham mưu trưởng tiểu đoàn.
Vừa kịp kết thúc cuộc đàm thoại thì lính cảnh giới báo có 2 xe tăng và bộ binh địch đang tiến về phía chúng tôi từ phía chiến tuyến Đức. 2 quả lựu đạn chống tăng giờ đây thực sự là của quý, chúng tôi sẽ phải dùng chúng thật hiệu quả! Thật may là chỉ có 2 chiếc tăng. Chúng tôi chỉ phòng thủ 1 khu vực rất nhỏ trên tuyến hào. Chúng tôi có thể nghe thấy tiếng súng bên tay trái, có lẽ 1 đơn vị bạn cũng đang tấn công hoặc phòng thủ nhưng chúng tôi ko có liên hệ nào với họ. Cánh phải hoàn toàn hở. Hở sườn luôn dẫn tới tình thế vô cùng nguy hiểm cho bất kỳ đơn vị nào, với chúng tôi điều đó còn đúng hơn nữa. Vấn đề chính với chúng tôi bây giờ là ko được để cho bọn Đức vòng qua. Khi binh lính nhận ra có khoảng 1 trung đội bộ binh Đức tiến tới cùng 2 xe tăng, họ hiểu ngay điều gì sắp xảy ra dù chưa có mệnh lệnh nào. Tất cả shtrafnik đều có kinh nghiệm chiến đấu ở cấp sĩ quan mặc dù trong trận đánh này họ chỉ là lính trơn. Tôi ra lệnh mang cả 2 quả lựu đạn chống tăng tới rồi lệnh cho 1 shtrafnik to khỏe đứng cạnh để chịu trách nhiệm ném khi cần. Nhóm 2 người sử dụng khẩu súng trường chống tăng có người dẫn đầu chính là Buslaev, người đã hạ xe tăng Đức bằng khẩu súng này trong trận đánh ở cánh trái đầu cầu Narev. Toàn bộ các xạ thủ súng trường chống tăng khác đã hi sinh tại nơi bọn Đức bắn vào chúng tôi bằng thứ vũ khí bí mật mới siêu chính xác, chỉ huy của họ, thiếu úy Karasev cũng hi sinh tại đó.
May mắn thay, sau này tôi mới biết các sĩ quan đều chỉ bị thương và trở về tiểu đoàn sau vài tháng điều trị. Mặc dù tình thế đang hiểm nguy nhưng đầu óc tôi vẫn lấn bấn tìm lời giải cho thiệt hại nặng nề trước tuyến hào Đức đầu tiên. Càng ngày tôi càng thấy tất cả các điểm đều giống như 1 bãi mìn bình thường. Ký ức về trường hợp tệ hại của bản thân vẫn còn tươi mới. Tuy nhiên tôi cố loại bỏ suy nghĩ đó, các công binh chiến đấu đã nói ko hề có mìn! Cho đến tận cuối chiến tranh tôi vẫn còn buồn bực vì ý nghĩ đó và bị tra tấn trong sự nghi ngờ. Tôi có làm gì sai trong thiệt hại nặng nề đó ko? Tôi ko thể cảm thấy bình yên. Nhưng 6 tháng sau đó, đại tá Baturin đã tiết lộ bí mật cho tôi.

Chuyện đó xảy ra vào bữa tiệc mừng Chiến thắng của tiểu đoàn, trong Ngày Hòa bình Đầu tiên, sau khi Baturin tỏ ra thoải mái vì nốc khá nhiều vodka. Ông nói riêng với tôi rằng đại đội bị cố tình cho tấn công qua bãi mìn theo lệnh của tướng Batov. Tôi nghĩ, và điều này ko phải ko có lý do, rằng việc này phải có sự đồng ý của Baturin. Baturin cố gắng thanh minh rằng loại mìn gài tại đây ko thể gỡ được nhưng tôi ko tin chút nào, sau này Batov cũng kể trong hồi ký quân ta đã chịu tổn thất rất nặng tại khu vực đó của đầu cầu. Tất nhiên quyết định đó ko chỉ thiếu kinh nghiệm mà phải nói là ngu ngốc, tôi ko tin người ta có thể ngu đến thế, đặc biệt là khi đã có 1 vị trí rất cao, cũng như ko thể tin rằng người ta có thể hèn hạ và thiếu tư cách như vậy. Để giành được chiến thắng Batov đã giải quyết vấn đề ko thể gỡ bãi mìn bằng cách đơn giản là ra lệnh cho các shtrafnik xông qua đó. Chúng tôi bị lùa vào như gia súc, như 1 thứ phế phẩm mặc dù tất cả đều là các sĩ quan quý giá đã kinh qua chiến đấu, lẽ ra họ có thể tham chiến với tư cách là các sĩ quan góp phần tăng cường đáng kể sức mạnh cho 1 đơn vị cỡ Tập đoàn quân 65.
Những suy nghĩ này đã làm tôi xao lãng đôi chút khi chặn đánh cuộc tấn công của quân thù. Rõ ràng là 1 chiếc tăng đang tiến thẳng về phía tôi, chiếc kia hơi chếch 1 chút về bên trái. Tôi giữ lại 1 quả lựu đạn chống tăng cho mình vì từng là người ném lựu đạn mẫu hồi ở học viện, quả kia đưa cho người lính đứng bên trái. Có 1 tuyến giao thông hào rất sâu dẫn từ bên cạnh chỗ tôi đứng về phía chiến tuyến Đức. Tôi lệnh cho nhóm xạ thủ súng trường chống tăng canh cả 2 chiếc tăng và nếu 1 trong 2 quả lựu đạn hạ được xe tăng thì phải tập trung bắn vào tiếp, hạ hẳn nó mà ko được quên chiếc kia. Như đã nói chúng tôi có loại súng trường chống tăng PTRS, tức là súng trường chống tăng Simonov với kẹp đạn 5 viên cho phép bắn liên tục mà ko cần nạp lại đạn sau mỗi phát, nòng súng dài làm tăng độ chính xác và sức xuyên giáp. Tôi có gợi ý cho xạ thủ bắn vào sườn và lưng xe tăng, nơi đó giáp yếu và có bình xăng cùng động cơ, tuy nhiên những lời gợi ý này ko cần thiết, xạ thủ súng trường chống tăng biết rất rõ tất cả những điều này.
Có lẽ bọn Đức vẫn hành động theo đúng chiến thuật tấn công cơ bản. Cách chiến hào quân ta chừng 50 ?" 60m bộ binh Đức từ sau xe tăng xông ra, đó là lúc các tay súng máy của Sergeev khai hỏa. Binh sĩ nổ súng chính xác, tiết kiệm đạn bằng cách bắn tiểu liên từng loạt ngắn hạ gục nhiều tên. Bọn Đức nằm rạp xuống trong khi xe tăng của chúng tăng tốc tiến về phía chúng tôi. Tôi nấp trong đường giao thông hào cách tuyến hào chính khoảng 15 ?" 20m, đó là 1 vị trí rất tốt, chỉ cách đường tiến của con quỷ thép chừng 10m. Có lẽ bọn lính tăng đã nhận ra quân ta trong hào nên chạy chậm lại, quay pháo sang hết bên trái rồi bên phải rà theo đường hào và bắn vào nhiều điểm, càng lúc càng gần tới vị trí thuận lợi cho tôi. Trong khoảnh khắc tôi đã có 1 cú ném chính xác cắt đứt xích chiếc tăng bằng quả lựu đạn. Tên lái tăng có lẽ cảm nhận được chiếc xe đã ko tuân theo sự điều khiển nên cố đánh lái mạnh sang trái, phía bên xích vẫn còn nguyên.
Tôi lại gặp may lần nữa, giống như nhiều lần khác trong suốt cuộc chiến. Với cú xoay, chiếc tăng đã phơi cả sườn phải lẫn lưng ra trước nhóm xạ thủ súng trường chống tăng và họ lập tức nã hàng loạt đạn xuyên giáp và đạn cháy vào lưng chiếc Panther khiến nó bùng cháy! 1 tên lính tăng cố thoát ra cửa nóc tháp pháo nhưng hắn bị 1 trận mưa những loạt tiểu liên quân ta phạt ngang sườn, bản thân tôi cũng bắn nhiều loạt tiểu liên vào hắn. Tên lính tăng Đức chết vắt mình trên cửa nóc, những tên khác trong tổ lái cố gắng mở cửa hậu và cũng rơi vào họng súng quân ta, cùng chịu chung số phận với tên đồng đội. Khi tôi lo lắng quay sang chiếc tăng thứ 2 thì thấy nó cũng đã bị hạ nốt. Thật vui mừng vì cả tay shtrafnik đã ném quả lựu đạn chống tăng thứ 2 và nhóm xạ thủ súng trường chống tăng đều sẽ được nhận Huân chương Chiến tranh Vệ quốc theo đúng những gì được ghi trong quy chế tặng thưởng Huân Huy chương, họ cũng sẽ được phục chức dù ko bị thương. Cùng lúc đó tôi nhận ra là mình cũng sẽ được thưởng Huân chương Chiến tranh Vệ quốc vì hạ được xe tăng! Đó sẽ là dấu chấm hết cho bí mật nhục nhã mà tôi đã giấu gia đình và người yêu về tấm ảnh chụp với Huân chương của người khác.
Cùng lúc đó những trên Fritz sống sót, chỉ có rất ít trong số chúng thoát được như vậy, bò trở lại hào, ko dám đứng lên chạy. Tôi ra lệnh ngừng bắn để tiết kiệm đạn đề phòng bọn Đức mở đợt tấn công khác. Cứ mặc cho chúng bò đi: ?oNhững kẻ sinh ra để bò sẽ ko thể thắng 1 cuộc xung phong!? Đó là nhái lại 1 câu thơ nổi tiếng của Gorky . Có lẽ lính của tôi ko nghe hoặc hiểu mệnh lệnh đó ngay vì thỉnh thoảng họ vẫn tiếp tục bắn vào những tên Đức đang bò về, chúng nằm bất động trên chiến địa như thể bị những viên đạn đóng đinh xuống đất. Dây thông tin vẫn hoạt động, tôi nhấc điện thoại báo cáo cuộc phản công đã bị chặn đứng và 2 xe tăng Đức bị hạ. Thay cho câu trả lời, tôi nhận được 1 thông điệp động viên từ tham mưu trưởng tiểu đoàn Kiselev cho biết quân tăng cường đã gửi đi rồi. Họ sẽ làm gì nếu bọn Nazi tấn công lần nữa?
Tôi gọi tay shtrafnik đã ném quả lựu đạn chống tăng thứ 2 và nhóm xạ thủ súng trường chống tăng 2 người lại, may thay tất cả họ còn sống, thậm chí ko hề bị thương. Tôi viết 1 báo cáo về hành động anh hùng trong chiến đấu của họ rồi bảo họ tới ban tham mưu tiểu đoàn vì họ đã chuộc xong tội lỗi bằng sự dũng cảm thực sự trong chiến đấu và xứng đáng được khen thưởng. Tuy nhiên tôi đã ngạc nhiên và vui mừng khi nghe cả 3 người nói họ từ chối dời trận địa, tay xạ thủ súng trường chống tăng khổng lồ thậm chí còn có vẻ bực mình: ?oSau này ai sẽ chăm sóc khẩu súng của tôi?? Những người khác cũng từ chối bỏ đồng đội vì những lý do ấm ớ tương tự.
Tất nhiên tôi sung sướng được nghe những điều đó. Nếu tôi có 1 đại đội đầy đủ hơn trăm người, cho 3 người đi sẽ chỉ làm sức mạnh đại đội giảm 3%. Nhưng sau ngần ấy thương vong, giảm đi 3 người, 3 tay lê như Hồng quân thường gọi thời Nội chiến, có nghĩa là giảm đi 20% sức mạnh đại đội! Chắc cũng phải có tầm 5 người nữa bị thương, giờ nói ra nghe thật khó tin, nhưng lúc đó ko phải ai bị thương cũng nói ra. Tôi đã phải gửi về tuyến sau nhiều người bị thương quá nặng mặc dù họ phản đối vì ko muốn có điều gì ko hay khác xảy ra với họ. Khi nào quân tăng viện tới hay tốt nhất là quân tới thay thế vị trí, tất cả chúng tôi sẽ cùng chia sẻ niềm vui. Chỉ có rất ít shtrafnik chưa từng đổ máu, và thực tế là phần lớn sĩ quan tin rằng các shtrafnik xứng đáng được phục chức và tưởng thưởng vì sự kiên cường và dũng cảm mà họ thể hiện trong các trận đánh.
Tuy nhiên, vào lúc đó thì niềm vui của tôi vẫn còn quá sớm. Trung úy Mirny, Ctrị viên đã chiến đấu cùng chúng tôi ở cánh trái đầu cầu và được mọi người tôn trọng vì lòng dũng cảm, tới cùng với lực lượng tăng cường. Anh ta rất hiểu công tác tư tưởng trong binh sĩ được quyết định bằng thực tế trên chiến trường chứ ko chỉ bằng những bài diễn văn xáo rỗng ở hậu phương. Politruk của chúng tôi có vẻ buồn, anh biết mình mang tới tin xấu trên tờ lệnh của Baturin. Chúng tôi phải giao vị trí cho 1 tiểu đoàn bộ binh và lãnh trách nhiệm bảo vệ cánh phải của họ chứ ko được rút ra!

Rõ ràng 1 tiểu đoàn bộ binh với hơn 200 quân sẽ có 1 quãng thời gian dễ dàng khi phòng thủ khu vực này hơn là 1 nhúm 20 shtrafnik vừa phải đánh chiếm vừa phải ngăn chặn các đợt phản công có xe tăng hỗ trợ của bọn Đức. Chúng tôi cảm thấy khó chịu vì phải giao lại vị trí đã phải đổi bằng vô số máu và mạng sống cho 1 đơn vị khác, nhưng đó là số phận của chúng tôi. Lệnh là lệnh. Viên đại úy chỉ huy tiểu đoàn bộ binh lên thay vị trí cho tôi xem cả trên bản đồ lẫn thực địa khu vực mà chúng tôi sẽ phải bảo vệ. Tuy nhiên trong giọng điệu và thái độ của anh ta tôi cảm nhận được suy nghĩ của anh ta về chúng tôi, sự kính trọng của anh ta với kết quả chúng tôi đã đạt được. Từ lời viên đại úy tôi hiểu chúng tôi sẽ ở trong tình trạng phòng ngự 1 thời gian dài, đó cũng chính là lúc tôi cùng các shtrafnik hiểu rằng chỉ huy tập đoàn quân, tướng Batov, sẽ ko giải thoát cho bất kỳ shtrafnik nào trừ phi họ rửa sạch tội lỗi bằng máu hoặc mạng sống. Chúng tôi đã phải phòng ngự ở đó hơn 1 tháng, nhận thêm quân và mất đi nhiều người bạn trong đó có nhiều người theo quan điểm của tôi là hoàn toàn xứng đáng được cho ra khỏi tiểu đoàn trừng giới. Tuy nhiên đó chỉ là quan điểm của tôi trong khi Baturin và Batov có quan điểm khác.
Nhiều nhà nghiên cứu và nhà văn sau chiến tranh cố mô tả các shtrafnik như những kẻ ?ochịu tội chết?, các đại đội và tiểu đoàn trừng giới là những đơn vị ?osinh ra để bị tiêu diệt? trong chiến tranh. Tuy nhiên trong suốt thời kỳ tôi ở Tiểu đoàn Trừng giới Phương diện quân, giai đoạn ở đầu cầu Narev có lẽ là lúc duy nhất có thể chứng minh cho luận điểm chính yếu của các nhà văn hậu chiến đó. Bản thân các shtrafnik cũng có quyền nghĩ như vậy khi ở đầu cầu Narev.
Tôi ko có quyền phán xét về khả năng lãnh đạo cũng như các đặc điểm khác của tướng Batov nhưng các chỉ huy cao cấp như Nguyên soái Rokossovski, Zhukov và Nguyên soái Công binh Kharchenko đều đã chỉ ra các mặt mạnh và yếu của chỉ huy Tập đoàn quân 65, Pavel Ignatovich Batov. Họ chỉ rõ rằng Batov thiếu sự quan tâm thích đáng với công tác trinh sát và tình báo, thiếu chú ý đến 2 bên sườn. Tính tự tin thái quá của ông thường dẫn tới thương vong nặng nề và ko cần thiết. Tất cả những điều này có vẻ hơi lạ, kể cả với tôi vì tướng Batov, 2 lần Anh hùng Liên Xô, có 1 kinh nghiệm chiến trường khổng lồ. Ông từng chiến đấu trong Nội chiến Tây Ban Nha và tham gia Cuộc chiến Mùa đông 1939 ?" 1940. Tuy vậy còn 1 điều lạ hơn nữa là Batov đã trải qua suốt cuộc Chiến tranh Vệ quốc Vĩ đại với tư cách chỉ huy Tập đoàn quân 65, chưa bao giờ được thăng chức, Tập đoàn quân của ông cũng ko được nhận các danh hiệu như Cận vệ hay Xung kích. Tôi cho cũng là logic khi cả Baturin và Batov đều ko xứng đáng với danh hiệu Batya, nghĩa là Bố, của các shtrafnik dành tặng như với cựu chỉ huy Osipov, mặc dù cả 2 đều có tên nghe rất giống cái nickname nồng ấm kia.
Trở lại thời điểm đó, tôi ko có thời gian cũng như ko có quyền tranh cãi về mệnh lệnh của các cấp chỉ huy. Trong thời chiến, 1 người lính, 1 sĩ quan thậm chí 1 viên tướng cũng ko có quyền nghi ngờ mệnh lệnh từ cấp trên chứ đừng nói là chống lệnh. Mọi hành động bất tuân thượng lệnh trong thời chiến đều có thể bị xem là tội phản quốc. Có nhiều ví dụ về hành vi chống lệnh, đó chính là 1 số trong các shtrafnik bị tống đến chỗ tôi, và ko ai trong số đó từng được xem là có lý do chính đáng. Đó là lý do tôi ngậm miệng và khuyên Fedor Usmanov ko lan truyền những vần thơ bất mãn mà 1 shtrafnik viết về Baturin và Batov. Dưới đây là những lời cay đắng về viên chỉ huy tập đoàn quân của chúng tôi:
?oVới ông, shtrafnik chỉ là miếng ghẻ chùi chân!
Ông chỉ giải phóng cho những người
Bị thương hoặc bị xe tăng nghiền nát
Số còn lại ông tống vào chỗ chết chắc!?
Trong những ngày khó khăn tháng 10/1944 đó, chúng tôi phải tập trung mọi sự chú ý vào việc tái bố trí các tuyến hào mà bọn Đức bỏ lại, khiến chúng phù hợp với việc phòng thủ hướng ngược lại, tức là chống lại bọn Đức. Điều đó có nghĩa là chúng tôi phải chuyển vị trí các công sự nổi, thiết lập lại lưới lửa súng máy, đào hốc chứa lựu đạn và đạn, đào các tuyến giao thông hào mới và nhiều việc khác. Có hàng đống việc phải làm ngay, đầu tiên chúng tôi đã có đường dây điện thoại, đây lại là nhờ có thượng úy Valery Semykin, anh lại 1 lần nữa ở trong hào cùng với chúng tôi để tự tay làm. Các sĩ quan dưới quyền anh đều ở ban tham mưu phần lớn thời gian trong khi anh lại muốn ở cùng chúng tôi dưới hào!
Tôi đã kể rất nhiều chi tiết thực tế trong đời chiến binh vì nghĩ những kinh nghiệm này có lẽ, xin Chúa đừng để nó xảy ra, chỉ còn hữu dụng với những người nghiên cứu lịch sử các thế hệ sau. Người ta có thể học nhiều điều về cuộc sống tại mặt trận. Đó là lý do tôi sẽ nói những chi tiết thực tế khác. Trong việc củng cố trận địa, chúng tôi phải đào những cái hố, tối thiểu là mỗi tiểu đội 1 hố, cách tuyến hào chính 20 ?" 30 m để làm cầu tiêu. Bao giờ hố đầy thì lấp đất lại và đào hố khác.
Lúc này đã là cuối tháng 10, đêm ngày càng lạnh, thỉnh thoảng còn có băng giá, sương muối màu bạc vẫn còn đóng trên mặt đất và lá cỏ rất lâu sau khi trời sáng. Tại khu vực phòng thủ của tôi chỉ có 1 căn hầm duy nhất, giao liên của tôi đã tìm ra nó và tôi ở đó cùng người phụ trách văn thư của đại đội. Nhân đây tôi cũng nói thêm là văn thư của tôi ko phải shtrafnik mà là lính thường, tên là Malkin, viết rất đẹp và có thể nghĩ ra những câu chuyện hết sức vui vẻ hoặc kinh dị. Cậu ta ko bao giờ tham chiến mà chỉ ngồi trông đống giấy tờ của đại đội. Sau đó tôi mời 1 người bạn vốn là trung đội phó cũ của tôi cùng vào ở trong hầm. Binh lính đào 1 căn hầm khác cho đại đội phó George Sergeev, là các chỉ huy đại đội, tôi và Sergeev ko được ở cùng nhau để ko bị giết cùng lúc nếu bị pháo bắn trúng hầm. Đại đội tôi giờ ko bằng 1 trung đội, mỗi trung đội chỉ có 8 ?" 10 người, vì thế khu vực mà chúng tôi phải phòng thủ có vẻ quá rộng. Tuy nhiên ko lâu sau chúng tôi đã bắt đầu nhận được quân tăng viện. Sau vài ngày người ta đưa tới độ chục lính mới, đại đội giờ đã có quân số tương đương 1 trung đội, thật tốt là nhờ đó tuyến phòng ngự đã được củng cố.
Tuy vậy tôi ngã ngửa khi thấy 1 trong 2 người của nhóm xạ thủ súng trường chống tăng trong số đó, tôi đã đề nghị thăng thưởng và giải thoát cho anh ta khỏi tiểu đoàn trừng giới vì thành tích hạ xe tăng. Đây lại là 1 biểu hiện ?othận trọng? của kombat. Cả Baturin và các sĩ quan NKVD của ông ta đều theo dõi chúng tôi sát sao, họ biết ai là người bắn xe tăng và ai là người nạp đạn vào khẩu súng trường chống tăng, vì vậy họ quyết định chỉ người bắn hạ xe tăng mới có công còn người nạp đạn thì bị từ chối cho phục chức và thăng thưởng. Tay shtrafnik cảm thấy bị xúc phạm và tôi cũng vậy. Tôi cũng thấy xấu hổ vì đã hứa rằng người lính nào mẫn cán và dũng cảm sẽ được thăng thưởng và cho ra khỏi đơn vị trừng giới. Tôi cũng thấy xấu hổ thay cho kombat, người thậm chí ko hề đến gần mặt trận, đã ko tính đến quan điểm của tôi, quan điểm của người đại đội trưởng tại mặt trận, người phải trực tiếp dẫn dắt người của mình với những lời cam kết đó. Vậy là tôi bắt đầu biết cách quan hệ với tân kombat, tức là ko hứa hẹn điều gì tốt đẹp hết vì cả các shtrafnik và tôi đều phải chấp nhận là nó sẽ chỉ dẫn tới chuyện bực mình.
Các trận đánh tái củng cố đầu cầu đã qua. Chúng tôi đã hoàn thành nhiệm vụ, tăng gần gấp đôi kích thước đầu cầu. Chuẩn bị cho cuộc tấn công mới là công việc hàng ngày ngay từ khi bắt đầu phòng thủ, công việc này hoàn tất khác với hồi chúng tôi phòng thủ ở Belorussia. Valery Semykin mang tới 1 bảng mã mới để liên lạc qua điện thoại, trong đó thay vì các con số thông thường tôi được nhận mật danh là ?oAlexander Nevski?, George là ?oGeorge Saakadze? còn Fedor Usmanov là ?oSalavat Yulaev? (**). Kiểu mật danh này thật ko bình thường nhưng nó mang lại 1 niềm vui nho nhỏ.
Quá trình phòng thủ đầu cầu Narev là phần tiếp theo quãng đời chiến trận của tôi.
Câu thơ của nhà văn, nhà thơ Nga nổi tiếng Maxim Gorky (tên thật là A. M. Peshkov, 1868 ?" 1936) là: ?oNhững kẻ sinh ra để bò sẽ ko thể bay?.
(**) Các chỉ huy nổi tiếng trong lịch sử quân sự Nga, Gruzia và Bashkiria.

7
PHÒNG THỦ NAREV​

Tôi sẽ cố mô tả vắn tắt những sự kiện tiếp theo tại khu vực phòng thủ của mình trên đầu cầu Narev vì bọn Đức ko có thêm hoạt động nào. Phòng thủ là việc ko có gì mới đối với tôi. Quân của Tập đoàn quân 65 cũng ko có hoạt động gì, có lẽ chỉ huy Tập đoàn quân, tướng P. I. Batov đã thỏa mãn với việc đầu cầu và danh tiếng của ông được phục hồi. Cùng lúc đó chỉ huy Phương diện quân cũng đang phải khôi phục tuyến thông tin liên lạc với các đơn vị hậu cần và chuyển các mệnh lệnh tới cho binh sĩ đã chịu thương vong nặng nề. Người ta sửa chữa tăng thiết giáp và các chiến cụ khác, tích lũy đạn dược các loại để chuẩn bị cho đợt tấn công quy mô lớn tiếp theo, đó sẽ là 1 trong những cuộc tấn công chiến lược quan trọng nhất trong cuộc chiến mà sau này được gọi là Chiến dịch Vistula ?" Oder. Vậy là 1 lần nữa chúng tôi chuyển sang thế phòng ngự. Sau cuộc tấn công thứ 2 với thương vong lên tới 80%, đại đôi tôi chỉ còn chưa bằng 1 trung đội, thậm chí kể cả sau khi nhận quân tăng viện mới tới.
Trong những ngày đầu xây dựng tuyến phòng thủ tại khu vực do đại đội phụ trách, kombat gọi tôi trên điện thoại. Bằng giọng nghiêm khắc ko cho phép bất cứ ý kiến ý cò gì, ông lệnh cho tôi thiết lập 1 CSP, tức là cứ điểm cấp đại đội. Mệnh lệnh quá bất ngờ và ngớ ngẩn này khiến tôi chết điếng mất 1 lúc. Đây là kiểu bố trí phòng thủ cấp đại đội chỉ phù hợp với 1 đại đội có tối thiểu 3 trung đội với quân số gần với chuẩn biên chế. Trong 1 CSP, 2 trung đội sẽ ở tuyến hào đầu còn trung đội thứ 3 sẽ là thê đội 2. Theo cách này các CSP tạo thành trụ cột cho tuyến phòng thủ với chiều sâu lớn hơn nữa của cả tiểu đoàn với 3 đại đội. Trong khi đó chúng tôi thậm chí chưa có nổi 1 đại đội chứ đừng nói tiểu đoàn! Với lực lượng nhỏ bé của mình tôi ko thể thiết lập 1 CSP mà ko làm lực lượng trên tuyến hào đầu trở nên quá yếu, dù sao nó cũng đã quá mỏng rồi. Tôi nói tất cả những điều đó với Baturin, nhắc ông qua phone rằng tôi chỉ có thể thực thi mệnh lệnh nếu có thêm ít nhất 2 trung đội đầy đủ nữa hoặc nhận được đủ quân để thay thế số thương vong. Tôi hiểu rằng câu trả lời đó sẽ làm chỉ huy của mình ko bằng lòng, đó là nói theo cách nhẹ nhàng nhất, nhưng cái tính tôi nó thế.
Đúng như tôi đoán, trung tá trả lời với giọng the thé đầy giận dữ, dọa sẽ rút lại đề cử tôi cho chức đại đội trưởng. Tôi biết rõ rằng trước khi mình được chỉ định làm đại đội trưởng thể nào cũng phải có lệnh được ký chính thức từ cấp Phương diện quân, nhưng kombat cũng có thể hủy bỏ nó dễ dàng. Tuy nhiên khi đó tôi đã quá sôi tiết nên chỉ hỏi lại tôi sẽ phải trao lại quyền chỉ huy đại đội cho ai. Sau 1 quãng im lặng nặng nề kéo dài, Baturin nói với giọng giận dữ: ?oCứ chỉ huy đại đội tiếp đi! Tôi sẽ tính sổ với cậu sau!? Và 1 lần nữa, cứ như có 1 con quỷ trong người tôi, thay vì câu trả lời được mong muốn ?oRõ, thưa đồng chí trung tá!? tôi lại đáp trả thế này: ?oĐến đây, ra chiến hào này này, ông có thể tính sổ với tôi ở đây, ngay tại chỗ!? Baturin chưa từng có mặt tại các chiến hào tiền tiêu, ông ta mất hết bình tĩnh và gần như gào lên: ?oTôi tự biết tôi đang ở đâu và đi đến đâu!? Cuộc đàm thoại kết thúc.
Đại đội trưởng cũ thiếu tá Matvienko, giờ đã là tiểu đoàn phó, sau đó hỏi tôi: ?oSao cậu cứ kiếm thêm rắc rối thế? Đáng lẽ chỉ cần nói ?oVâng? rồi muốn làm gì thì làm!? Thế đấy, tôi phải thú nhận là chưa bao giờ có cái gọi là ?osự từng trải? kiểu đó! Mãi sau này tôi mới biết Baturin mới chỉ qua 1 khóa học chiến thuật ngắn hạn trước khi trở thành sĩ quan Ctrị rồi về tiểu đoàn tôi. Chắc ông ta đã học về CSP tại đó. Sau này, ngay trong lần đầu ông ta định chứng minh kiến thức về chiến thuật của mình, 1 thượng úy trẻ đã bất ngờ bóc mẽ mớ kiến thức về thiết lập phòng ngự của ông. Như tôi đã biết từ sớm, tân kombat nhớ rất tốt những điểm xấu. Trong nhiều tình huống suốt cả cuộc chiến tôi đã cảm nhận được sự soi mói của ông với mình, chính xác là tới tận khi chiến tranh kết thúc.
Trong khi đó, kombat đã được nhận Huân chương Bogdan Khmelnicky hạng nhất, có lẽ là cho ?onhững chiến dịch thành công? để khôi phục 2 cánh đầu cầu. Sau khi ông ta biết được Huân chương Bogdan Khmelnicky hạng 2 và Huân chương Alexander Nevski kém danh giá hơn, ông đã đề cử các huân chương này cho tất cả sĩ quan. Philip Kiselev kể điều này cho tôi và chúng tôi bắt đầu viết đề cử cho các trung đội trưởng. Chúng tôi đề cử George Sergeev Huân chương Alexander Nevski, Fedor Usmanov Huân chương Bogdan Khmelnicky hạng 2. Baturin bắn tin cho tôi rằng tôi cũng sẽ được đề cử Huân chương Alexander Nevski.
Vậy là tôi buộc phải kể cho Philip câu chuyện ngu ngốc về bức ảnh ?ongười sĩ quan với 2 huân chương chiến trận? và nhờ cậu ta nói với kombat cho tôi Huân chương Chiến tranh Vệ quốc, hạng nào cũng được, và tôi đủ điều kiện nhận nó vì đã hạ được xe tăng. Khi Baturin nhận được các đề cử tặng thưởng huân chương, ông đã từ chối ký bản dành cho tôi trong thời gian dài vì nếu làm thế cấp dưới là tôi sẽ nhận được phần thưởng cao hơn ông! Sau này Philip Kiselev kể cho tôi là cả Filatov và Matvienko đều ủng hộ đề cử tặng thưởng huân chương cho tôi, tôi cũng biết Philip đã kể cho Baturin chuyện tôi chụp ảnh với huân chương của người khác lúc ở bệnh viện. Nói ngắn gọn, cả 3 người họ đã phối hợp gây áp lực buộc kombat ký giấy đề cử. Baturin tự tay sửa đề cử Huân chương Chiến tranh Vệ quốc hạng nhất thành hạng 2 và kèm thêm 1 câu chua cay: ?oAnh ta ko thể xin tấm huân chương đó được mà phải kiếm lấy nó.? Cứ theo lời ông ta thì tôi đã ko thắng cuộc đấu tay đôi với chiếc xe tăng Đức ko bằng.
Khi tôi nghe được điều này, tôi hiểu rằng quan hệ công việc và cá nhân với kombat sẽ chỉ ngày càng xấu đi mà thôi. Tuy nhiên, tôi cũng đã nhận được Huân chương Chiến tranh Vệ quốc hạng 2, và ko phải bản thân Baturin mà là tham mưu trưởng, thiếu tá Kiselev trao nó cho tôi. Cuối cùng, sự xấu hổ vì chụp ảnh với huân chương của người khác cũng đã được gỡ bỏ, chuyện này đã đầu độc các mối quan hệ và tra tấn lương tâm tôi trong nhiều tháng. Mặc cho mối quan hệ ngày 1 căng thẳng với kombat, tôi vẫn cảm thấy cực kỳ thỏa mãn. Ngay cả sự thiếu tiện nghi và vô số vấn đề khác của cuộc sống trong chiến hào phòng thủ cũng có vẻ ko còn quá kham khổ.
Tuy nhiên, tình hình tiếp tế đã trở nên hết sức tồi tệ, có lẽ vì các căn cứ hậu cần Phương diện quân chưa di chuyển theo kịp. Khẩu phần được nhận còn lâu mới gọi là đủ mặc dù đang phòng thủ nên chúng tôi ko phải tấn công, hành quân đến kiệt sức, xung phong hay trườn bò. Vậy là lính tráng quay lại với phong tục tiền tuyến là chia tất cả bánh mì, đường và mọi thứ đồ ăn khác có được. 1 người lính được lệnh chia bánh mì và đường thành những phần chênh lệch nhau, sau đó tiểu đội trưởng hay ai đó được chỉ định sẽ quay lưng anh ta lại, lấy mũ bịt mắt trong khi 1 người khác chỉ tay vào từng phần chia mà hỏi: ?oAi sẽ nhận phần này?? Anh chàng bị bịt mắt ko thể nhìn thấy các phần chia sẽ nói tên từng người và thế là đồ ăn được chia cho tất cả theo lời anh ta. Chẳng bao giờ có chuyện cãi lộn hay đánh nhau vì có người nhận được phần hơn vì các chỉ huy trung và đại đội chúng tôi cũng ăn cùng lính ở bếp dã chiến, tôi yêu cầu tất cả sĩ quan đều phải làm như vậy và nó trở thành thói quen rất nhanh. Tuy vậy chúng tôi chỉ chia khẩu phần phụ dành riêng cho sĩ quan giữa các sĩ quan với nhau. Ko có cơ hội kiếm thêm thức ăn từ thiên nhiên vì lúc này đã là cuối thu và sau đó thời tiết chuyển mùa đông rất nhanh. Chúng tôi chẳng kiếm được thứ gì ăn được trong rừng còn dân địa phương thì ko thấy ở đâu quanh đây. Trên tất cả những điều đó, chúng tôi có 1 vấn đề khác mà ko sao quen nổi, nó cực kỳ khó chịu.

Tiếp tục đi bác. Tình trạng cái tay Geft nhát gan thế nào?

Do đã chớm đông nên mọi người được phát mũ ấm, ai ko có áo choàng thì được phát áo choàng, các sĩ quan được nhận đồng phục mùa đông. Chúng tôi đặc biệt sung sướng vì được nhận áo trấn thủ da cừu. Cả binh lính và sĩ quan cuối cùng cũng được thay quần áo lót mới. Người ta ko cấp phòng tắm hơi dã chiến dù điều này đã được thực hiện ở Belorussia, vì thế chẳng ai có cơ hội tắm rửa trong thời gian dài. Có lẽ vì thế, hoặc vì quần áo lót và quân phục chưa được khử trùng trước khi phát, hoặc vì những thứ bọn Đức bỏ lại trong hào mà chúng tôi sớm bị tấn công bởi 1 kẻ thù khác: côn trùng. Nói cho ngắn, tất cả quần áo quân ta đều đầy rận.
Tôi gửi yêu cầu cấp phòng tắm hơi nhưng chẳng được ai ở ban chỉ huy tiểu đoàn nghe. Tuy thế chúng tôi lại được nhận 1 số lượng lớn quá mức cần thiết thuốc trừ sâu dạng bột, thứ chất diệt côn trùng phổ biến nhất thời đó. Chúng tôi đơn giản là rắc thứ bột này xuống dưới cổ áo và những chỗ có lông trên cơ thể. Cách này ko được dễ chịu cho lắm nhưng vài ngày sau chúng tôi đã có thể giũ những xác chết "quân thù" ra khỏi ủng và quần áo. Ko may là chúng sinh sản còn nhanh hơn số chết. Thật chẳng vui vẻ gì khi nói về chuyện này, lại còn viết ra nữa, nhưng tôi đã quyết định ko giấu điều gì trong hồi ký của mình!
Rút cục người ta cũng gửi tới 1 phòng khử trùng dã chiến đặt tại 1 thung lũng ko xa chiến hào, tên lóng kiểu lính tráng là máy giết rận. Vì chưa nhận được bộ phân phục thứ 2 để thay đổi nên binh lính phải cởi hết đồ để đưa vào máy và đứng chờ ngay ngoài trời lạnh với độc quần lót mặc trên người! Cánh sĩ quan chúng tôi giao cả những chiếc áo trấn thủ da cừu mà ko biết rằng chúng sẽ bị co rút lại khi bị máy xử lý trong nhiệt độ cao! Tuy vậy chúng tôi ko tiếc lắm vì ai cũng nghĩ những chiếc áo trấn thủ chính là 1 trong những lý do dẫn tới tình trạng rận rệp. Nhìn chung việc này đã giảm đáng kể tình trạng rận tấn công nhưng ko diệt trừ được hoàn toàn. Chúng tôi chỉ thoát khỏi giống côn trùng ký sinh này khi mùa đông tới, may thay năm đó mùa đông tới rất sớm. Đầu tháng 12 chúng tôi rời tiền tuyến rút về tuyến sau nhận quân thay thế. Chỉ tại đây, sau hàng loạt cuộc khử trùng, cạo lông toàn thân, tắm hơi tại cả nhà tắm dã chiến lẫn nhà tắm của dân, cuộc chiến chống côn trùng mới giành thắng lợi hoàn toàn. Tôi phải nói rằng người có đóng góp quyết định vào chiến thắng này là bác sĩ tiểu đoàn, Stepan Petrovich Buzun. Ông có được loại xà phòng K nổi tiếng diệt côn trùng rất hiệu quả, chỉ cần sát 1 lớp lên bề mặt da là xong, cách này được áp dụng trong thời gian dài. Dù sao chúng tôi cũng muốn thoát khỏi kẻ địch này 1 cách nhân đạo! Khi lại nhận được áo trấn thủ da cừu mới và sạch sẽ, chúng tôi đã sung sướng 1 lần nữa, nhưng chuyện này là mãi về sau.
Trở lại lúc chúng tôi vẫn còn ở trong các chiến hào, ngoài bọn rận chúng tôi còn phát ngán với bọn bắn tỉa Đức và những cuộc tấn công thăm dò tuyến phòng thủ thường xuyên xảy ra. Chúng thường bất ngờ pháo kích dữ dội, tiếp theo là 1 cuộc xung phong ngắn của bộ binh đôi khi lên tới cấp đại đội có thiết giáp yểm trợ. Trong 1 đợt tấn công như vậy tôi đã chứng kiến cuộc đấu giữa những khẩu pháo phòng ko bố trí ngay sau tuyến hào của tôi với xe tăng Đức. Những khẩu pháo bắn trực xạ rất chính xác khiến nhiều chiếc tăng bị hạ lập tức, số còn lại rút lui và cuộc tấn công của bọn Đức bị chặn đứng trước cả khi chúng tới gần được chiến hào quân ta. Sau vụ này tôi còn được chứng kiến rất nhiều cuộc đối đầu giữa pháo phòng ko với các mục tiêu mặt đất và chúng khiến tôi lúc nào cũng khâm phục họ. Các cuộc tiến công của bọn Đức có vẻ như chỉ để trinh sát nhằm phát hiện vị trí hoả lực ta và bắt tù binh mang về thẩm vấn.
Địch chẳng thu được kết quả nào tại khu vực trách nhiệm của chúng tôi nhưng tôi nghe đồn tại 1 số khu vực khác cố gắng của chúng đã thành công. Sau này tôi nghĩ việc ko chấp nhận thiết lập 1 CSP thực sự là điều tốt, nếu chỉ 1 phần cái đại đội gần như ko ra đại đội của tôi bố trí ở tuyến 2 thì ko biết ra sao. Chúng tôi có đủ hoả lực ngay trên tuyến đầu và bọn Đức chưa bao giờ đến gần được tầm lựu đạn. Tôi nghĩ bản thân Baturin cũng hiểu điều đó vì ko bao giờ ông ta còn đề cập đến vấn đề thiết lập CSP nữa. Ông ta cũng ko bao giờ kiếm được lúc nào để tính sổ với tôi dù chúng tôi vẫn nhận được quân bổ sung đều đều, giờ tôi đã có gần đủ 2 trung đội. Thượng uý George Vasilievich Razhev được chỉ định làm 1 trung đội trưởng trong đại đội, đó là 1 người vui tính và cởi mở, sau này chúng tôi còn phát hiện anh ta rất yêu rượu và đàn bà. Từ lúc này đại đội có sĩ quan chỉ huy các cấp toàn là thượng uý khiến cho cánh shtrafnik xuất thân Hải quân đặt cho biệt danh Đại đội Thượng uý.
Các trận pháo kích dữ dội thỉnh thoảng làm chúng tôi bị thương vong nặng. Người ta có thể bị giết hoàn toàn ko phải do ngu ngốc hay bất cẩn mà chỉ bởi bị đạn pháo hạng nặng rơi trúng hào hoặc những căn hầm sơ sài. Ko có rừng cây quanh đây khiến chúng tôi ko có gì để xây những căn hầm kiên cố hơn. Mỗi khi bị bắn trúng hầm hào chúng tôi thường phải đi thu nhặt từng mảnh vụn cơ thể đồng đội, trong 1 vụ như vậy trung đội trưởng mới được chỉ định George Razhev đã bị sốc sức ép nặng. Cậu ta ko nghe thấy gì mấy tuần liền nhưng từ chối rời tiền tuyến đi viện và vẫn chỉ huy trung đội mặc dù điếc đặc.

Tôi còn nhớ rõ cái chết của 1 shtrafnik tên là Kostya Smertin, cấp bậc trước đây của anh ta là trung hay đại uý gì đó, anh là 1 trong những lính quan sát của đại đội. Hôm đó tôi đang đứng cạnh anh ta trong hào để quan sát vị trí địch bằng ống nhòm. Tôi nghĩ mình đã phát hiện ra vị trí 1 tên bắn tỉa Đức được nguỵ trang rất tốt và cảnh báo Kostya về nó, dặn ko được ló ra khỏi hào vì chắc tên bắn tỉa đang rình bắn 1 trong 2 người chúng tôi. Dự đoán của tôi được chứng minh là đúng chỉ 1 giây sau, ngay khi ngồi xuống hào thì 1 viên đạn rít qua đầu tôi, vậy là tôi lại gặp may như vẫn thường xảy ra. Tôi ko kịp lệnh cho Smertin ngồi xuống, có lẽ anh ta muốn chớp thời cơ để nhìn xem tên bắn tỉa bắn ra từ đâu. Viên đạn thứ 2 bắn ra ngay sau phát đầu găm đúng giữa trán anh ta, phía trên lông mày 1 chút khiến anh từ từ sụp xuống đáy hào, ko phải ngã vật ra mà là ngồi xuống 1 cách rất nghiêm chỉnh. Đôi mắt anh ta nhìn lên và bắt đầu đảo lia lịa, đôi môi thều thào gì đó tôi ko thể hiểu nổi, gương mặt trở nên tái nhợt. Tôi quấn băng quanh vết thương rất nhỏ đó, máu ko chảy nhiều. Chúng tôi đã được học cách băng đầu và gọi nó là "mũ của Hippocrate". Đôi mắt đảo 1 cách kỳ lạ và những tiếng thều thào chấm dứt sau khoảng 1 phút, sau đó là 1 cơn co giật toàn thân rồi bất thần tất cả các cơ căng cứng lên và anh ta câm bặt. Vậy là anh ta đã chết, tôi vuốt mắt cho anh, người ko được may mắn như tôi.
Tôi cảm thấy rất tiếc cho anh vì 1 số lý do. Có lẽ vì tôi đã ko cảnh báo đủ mức, hoặc vì phút cuối cuộc đời anh đã diễn ra ngay trước mắt tôi. Tôi cũng ko nhớ nổi những lời cuối của anh. Tôi nhớ họ tên anh vì nó giống tên họ thời con gái của bà ngoại tôi, Smertina, nghĩa theo tiếng Nga là "con gái Thần Chết". Khi anh ta về trung đội tôi thậm chí còn thử tìm hiểu về gia đình anh xem chúng tôi có chút quan hệ họ hàng nào ko. Tuy nhiên bà ngoại tôi mang trong mình 1 chút dòng máu Khakassia và có khuôn mặt Châu Á điển hình với đôi mắt nhỏ sẫm màu và gò má cao trong khi chàng trai trẻ này lại là dân Yaroslavl với tướng mạo 1 người Nga thực thụ. Nhìn anh ta tôi tưởng tượng đến 1 hiệp sĩ Nga thời trung cổ. Đến tận bây giờ, tôi vẫn như nhìn rõ đôi mắt xanh của anh đảo rất nhanh, đôi môi trắng bệch cố nói với tôi những lời cuối cùng. Tôi đã nhìn thấy nhiều cái chết trong chiến tranh, nhưng cái chết này thì đặc biệt nhớ.
Liên quan đến chuyện này tôi muốn nói thêm là tiểu đoàn chúng tôi ko có thói quen đội mũ sắt. Câu nói "Cẩn thận là cha an toàn" có lẽ ko phổ biến với chúng tôi. Ai nấy đều nghĩ ko đội mũ sắt trông sẽ "cool" hơn dù biết thứ này lúc nào cũng có sẵn trong kho tiểu đoàn và các sĩ quan hậu cần đã đề nghị cấp cho chúng tôi nhiều lần. Tôi ko hiểu thói khinh thường mũ sắt ở tiểu đoàn tôi bắt nguồn từ đâu, nhưng nó có thật và ai đội mũ sắt sẽ bị xem như dấu hiệu của sự yếu đuối. Giờ tôi nghĩ các sĩ quan cũng góp phần vào thói quen ko thực sự tốt này bằng hành động của chính mình, nó đã tồn tại trong tiểu đoàn từ trước khi tôi tới. Tôi ko nghĩ 1 chiếc mũ sắt có thể cứu mạng Kostya Smertin, viên đạn bắn đúng giữa trán ngay trên chân mày và mũ sắt dù sao cũng ko thể bảo vệ được vị trí này. Dù sao thì sau cái chết của Smertin vẫn chẳng có ai đội mũ sắt cả. Có lẽ đó là điều ngu ngốc, nhưng nó đã xảy ra như vậy đấy.
Mùa đông đang tới và cuộc sống chiến hào của chúng tôi chưa có vẻ gì chấm dứt. Chúng tôi bắt đầu sắp xếp lại chỗ ăn ở theo cách tốt nhất có thể, đào thêm hốc nhưng nhỏ hơn cho chỉ 1 - 2 người vì vẫn còn nhớ rõ cái chết bi thảm của Ivan Yanin. Bằng mọi cách, bao gồm cả việc đột kích đêm vào 1 nhà kho đã bị phá huỷ trên khu phân tuyến dưới những loạt đạn súng máy Đức bắn theo chu kỳ, binh lính đã kiếm được 1 ít gỗ tấm và đôi khi cả 1 súc gỗ. Những thứ kiếm được theo cách rất nhiều rủi ro này cho phép chúng tôi xây dựng vài công sự sơ sài giống như cái tôi đang dùng làm sở chỉ huy đại đội. Những công sự này cho chúng tôi có cơ hội tránh mưa tuyết hay chỉ đơn giản là làm ấm người và hong khô quần áo đôi chút.
Tất nhiên chúng tôi ko thể sưởi ấm bên trong công sự đủ mức, nhưng chúng tôi có đào những cái hốc trên tường với đường thông lên mặt đất để dùng như ống khói. Trong cái lò sưởi sơ sài đó chúng tôi đốt bất cứ thứ gì có thể kiếm được: giấy bọc đạn súng trường, rơm rạ và những mẩu gỗ thu nhặt được vào ban đêm sau khi đã quan sát kỹ khắp khu vực suốt cả ngày. Chúng tôi còn đốt cả những bụi cỏ có thể đốt được mà chúng tôi cắt về trong đêm. 1 thứ khó tưởng tượng cũng được binh lính đem đốt khiến tôi phát sợ là những thỏi thuốc nổ TNT, tất nhiên là ko gắn kíp! Hoá ra TNT tan chảy ra trong lửa và cháy từ từ, tạo ra rất nhiều bồ hóng và chỉ chút ít hơi ấm. Tôi rất sợ sẽ có tai nạn nếu 1 thỏi thuốc nổ bị quăng vào lửa mà vẫn còn kíp, nếu thế thì ... Vì vậy sau khi biết cách sưởi này tôi đã lệnh cho các trung đội trưởng kiểm tra toàn bộ quá trình đốt 1 cách chặt chẽ nhất có thể. Chúa cấm cho bất kỳ thỏi thuốc nổ nào vào lửa nếu vẫn còn giấy dầu bọc ngoài!
Đương nhiên các công sự sơ sài của chúng tôi ko có cửa, lối vào chỉ được che bằng 1 tấm áo mưa lính plash - palatka, nó dày và ko cho ánh sáng lọt qua. Khi "lò sưởi" hoạt động mà muốn viết thư về nhà hay báo cáo, tôi phải dùng cách chiếu sáng nguyên thủy. Lúc này số đèn paraffin chiến lợi phẩm đã dùng hết, vì vậy Valery Semykin mách cho chúng tôi 1 cách chiếu sáng bên trong công sự. Anh ta cho chúng tôi nguyên 1 cuộn cáp điện thoại Đức bọc cao su và giấy dầu. Chúng tôi treo dây cáp lên trần công sự sao cho đầu này cao hơn đầu kia 1 chút rồi châm lửa vào đầu cao, ngọn lửa sẽ cháy từ từ lớp bọc cao su và giấy dầu từ đầu đến cuối sợi cáp. Cần phải kéo đầu trên đúng lúc để lôi thêm dây trong cuộn cáp lên. Nó ko cho nhiều ánh sáng lắm mà mùi rất khó ngửi, lại nhiều bồ hóng. Mỗi buổi sáng ra khỏi hầm trông chúng tôi như 1 lũ quỷ chui từ địa ngục ra và phải rất mất công mới lau sạch được tấm mặt nạ nhọ nồi kinh dị bằng tuyết và xà phòng. 1 cách lựa chọn khác là bôi xà phòng lên mặt rồi dùng dao cạo bồ hóng đi cùng với cả râu ria. Nhìn chung tôi ko nhớ nổi là có bao giờ rửa mặt được đủ sạch ko. Sẽ tốt hơn nếu có tuyết, thứ tuyết mới rơi sạch sẽ chứ chưa bị phủ đầy muội thuốc súng, đó là 1 niềm vui với chúng tôi!
Tôi tổ chức lễ sinh nhật trong chiến hào tại đầu cầu Narev, vậy là đã bước sang tuổi 21. Trong cuộc chiến tôi đã trưởng thành rất nhanh như thể đã trải qua 1 cuộc đời dài. Tất cả chúng tôi ko hề còn suy nghĩ như 1 người cùng tuổi bình thường. Có lẽ người ta đã đúng khi tính 1 năm phục vụ trong tiểu đoàn trừng giới tại tiền tuyến tương đương với 6 năm quân ngũ. Theo cách tính này tôi đã 27 tuổi, thật quá già sọm! Trung đội trưởng mới George Razhev bảo mặc dù còn trẻ nhưng tôi đã nhận được nickname vinh dự nhất là batya, tức là "bố", trong cánh shtrafnik. 1 số người thậm chí còn gọi tôi là shtrafbatya, tức "bố trừng giới", vì sự chăm lo của tôi dành cho binh lính. Tôi phải nói thật đó là để nịnh thôi. Thậm chí George và các sĩ quan khác trong đại đội, mặc dù thực ra tôi là người trẻ tuổi nhất trong số họ, cũng bắt đầu gọi tôi là "bố" trong các tình huống ko chính thức. 1 thời gian sau tôi nghĩ mình cần để cho râu mọc để trông có vẻ già hơn vì 1 shtrafnik lớn tuổi bảo tôi có "tuổi đời trẻ đến ức trơ trẽn". Tôi cũng hơi ngại Baturin biết chuyện nickname này, chẳng chóng thì chầy ông ta cũng biết và sẽ chỉ càng ghét tôi hơn thôi! Tuy nhiên đã ko có hậu quả nào xảy ra vì cái nickname của tôi, thậm chí cả osobist cũng ko có phản ứng gì, có lẽ bản thân osobist cũng ko ưa Baturin!

Có thông báo về việc lấy ngày 19/11 làm Ngày Pháo binh, gần trùng với ngày sinh nhật tôi, nhằm tưởng nhớ những người pháo thủ anh hùng trong Trận Stalingrad. Trong ngày này chúng tôi được nhận 1 khẩu phần vodka tiền tuyến, vì thế mọi người tổ chức tiệc sinh nhật tôi luôn. Tôi hân hạnh được đón tiếp Ivan Matvienko, đại đội trưởng cũ, tham mưu phó Valery Semykin, tham mưu trưởng Philip Kiselev và Alex Filatov, tất cả đều đến chúc mừng tôi với khẩu phần vodka của họ. Cùng với các đồng đội George Sergeev, George Razhev và cả Fedor Usmanov, chúng tôi tổ chức buổi sinh nhật trong tình bằng hữu tốt đẹp, trong ko khí anh em thực sự của cuộc sống nơi tiền tuyến. Chúng tôi nhắc tới Ivan Yanin và tất cả những người đã ngã xuống trong cuộc chiến dài và tồi tệ này, dù sao cũng đã thấy được hồi kết của nó. Hồi kết cuộc chiến có vẻ đã rất gần, ko giống như năm ngoái.
Ngay sau đó người ta mang tới cho tôi 1 bức thư "của vợ cậu" như tay quân bưu nói, tôi biết đó là thư của Rita. Chỉ 1 số ít bạn bè biết tôi vẫn gọi người con gái tôi yêu, Rita người Leningrad, là vợ. Tôi gặp và yêu cô 1 năm về trước và những bức thư tình dài lê thê của chúng tôi lúc đó vẫn chưa có điểm dừng. Chúng tôi vẫn tiếp tục đánh lừa hệ thống kiểm duyệt quân đội, đầu thư là danh sách "những người bạn" gửi lời chúc mừng sinh nhật tôi, qua đó tôi biết bệnh viện của cô đã phải di chuyển gấp tới Lochuv, 1 thị trấn Ba Lan nhỏ ngay gần chỗ tôi.
Đầu tháng 12 chúng tôi bất ngờ được rút khỏi tiền tuyến, nhanh chóng trao lại vị trí cho 1 đại đội bộ binh đầy đủ quân số và chuẩn bị để rời về tuyến sau. Hoá ra chỉ huy Phương diện quân, Nguyên soái Rokossovski, phát hiện "những tên kẻ cướp của ông" vẫn ở trên tuyến đầu suốt từ tháng 10, ông lệnh cho giải phóng tất cả sĩ quan shtrafnik đã phục vụ đủ thời hạn trong Tiểu đoàn Trừng giới, cả những người đã chứng minh tinh thần dũng cảm và kiên cường nữa. Niềm vui của chúng tôi đúng là vô hạn, đặc biệt là với những người được giải thoát. Giấy chứng nhận phục chức của họ đã có sẵn từ lâu, thật tiếc là Kostya Smertin và nhiều người khác đã ko sống được đến ngày vui này, họ đã chết khi chúng tôi đang phòng thủ đầu cầu Narev. Tôi cũng đã viết giấy giới thiệu cho Kostya từ lâu vì anh ta vừa dũng cảm vừa kiên cường trong 2 tháng thời hạn phục vụ tại tiểu đoàn trừng giới, và thời hạn đó đã kết thúc.
Chúng tôi nhanh chóng đóng gói số tư trang ít ỏi và ngày hôm sau bàn giao các vị trí phòng thủ cho đơn vị bạn. Mọi người tập trung tại sở chỉ huy tiểu đoàn đóng tại 1 căn nhà nhỏ nằm bên rìa 1 ngôi làng đã bị tàn phá gần như hoàn toàn. Tim tôi đập mạnh, đã có quá nhiều chuyện xảy ra trong 6 tuần qua! Tôi báo cáo quân số đại đội cho tiểu đoàn trưởng, giao cho ông ta các giấy chứng nhận được cho ra khỏi tiểu đoàn trừng giới của các shtrafnik. Trong lúc vui vẻ, tôi cũng xin phép rời tiểu đoàn độ 3 - 4 ngày để đi thăm vợ chưa cưới ở bệnh viện. Tôi ko giấu Baturin rằng Rita chưa phải là vợ tôi như tôi vẫn thường nói với mọi người khác trong tiểu đoàn. Tôi cũng thêm rằng trung đội trưởng súng máy George Sergeev sẽ thay khi tôi đi, trong các trận đánh vừa qua anh ta là phó của tôi.
Kombat do dự 1 lúc trước khi có quyết định về lời đề nghị của tôi, và tôi đã nghĩ ông ta sẽ ko cho. Sau đó ông nói cho tôi tên làng mà ban tham mưu tiểu đoàn, các đơn vị hậu cần, hỗ trợ và đại đội tôi sẽ phải tới và lệnh cho tôi có mặt ở đó sau 2 ngày nữa, giao lại đại đội cho thượng uý Usmanov tạm chỉ huy. Đương nhiên trong trường hợp này kombat đã đúng vì George Sergeev thuộc đại đội súng máy chứ ko phải đại đội tôi. Tôi sung sướng vì được cho phép mà ko gặp trở ngại gì và ko bỏ phí 1 giây, tôi xin giấy nghỉ phép rồi chạy ra khỏi nhà với chỉ 1 suy nghĩ trong đầu: "Phải đi thôi!" Thậm chí tôi ko có thời gian nghĩ ra kỳ phép này ngắn đến mức kỳ cục. Điều đó là có lý do!
Đã hơn 1 năm kể từ lần cuối cùng tôi gặp Rita ở Ufa. Sau đó tôi mới biết mình có thể gặp cô ngay tại mặt trận này! Tôi để lại 1 bản chỉ dẫn ngắn cho Fedor Usmanov, anh ta hiểu hoàn toàn, vồ lấy balô, trong đó đã có đồ ăn khô, bánh mì, đường, thịt hộp và các thứ khác, tôi chạy ngay tới con lộ gần nhất để xin đi nhờ xe. Sau khi tìm địa điểm trên bản đồ, tôi nhận ra rằng mình khá may mắn vì có thể tới Lochuv ngay trong ngày, chiếc xe đầu tiên dừng lại cho tôi lên cũng là 1 món quà của thần may mắn, nó đang về tuyến sau và có đi qua Lochuv! May quá đi mất!
Mặc dù chiếc xe thường xuyên dừng lại giữa đường nhưng tôi cũng đã đến được 1 thị trấn nhỏ vài giờ sau. Tôi chạy tới chiếc xe ngựa đầu tiên do 1 chú lính trẻ nhỏ thó cầm cương, quân phục cậu ta vì lý do nào đó ko có quân hàm, và hỏi cậu xem bệnh viện ở đâu. Cả ngày hôm đó tôi đã tưởng tượng ra đủ thứ nhưng đến lúc đó tôi mới biết trí tưởng tượng của mình còn kém xa so với thực tế. Với 1 chút khó khăn tôi nhận ra cậu nhóc chính là Stas, em trai Rita, người đã cùng Rita và mẹ bí mật ra mặt trận. Có vẻ cậu ta cũng nhận ra tôi và hỏi trước: "Anh muốn tìm Rita Makarievskaya phải ko?" Tôi nhảy bổ tới ôm chầm lấy thân hình nhỏ bé còm nhom của cậu, nhảy lên xe và cậu ta chậm chạp đánh xe đưa tôi tới bệnh viện. Tôi chỉ muốn nhảy khỏi xe để chạy bộ tới nơi cậu ta chỉ nhưng rồi chiếc xe đã tới 1 khu nhà. Stas chạy vào 1 trong những ngôi nhà đó nhưng ngay sau đó quay ra, với vẻ rụt rè, cậu bảo tôi Rita ko ra được vì đang bị sếp bệnh viện mắng, và bảo chúng tôi về nhà chờ.
Rita, Stas và mẹ ở trong 1 căn nhà biệt lập. Tôi những muốn nhận lời đề nghị này làm sao nhưng khắp người tôi đầy thứ côn trùng chết tiệt ko chỉ đầu độc cuộc sống ngoài tiền tuyền mà còn đẩy tôi vào tình thế thực sự dở khóc dở cười tại đây, trong ngôi làng này. Chỉ vì lũ rận mà tôi ko dám lên kế hoạch ngủ lại qua đêm mà chỉ muốn gặp người con gái tôi yêu nhất trên đời. Có lẽ vì mong nhớ điên cuồng và thực tế là tôi có biết Ekaterina Nikolaevna, mẹ Rita, từ trước nên tôi quyết định sẽ nói thẳng toẹt vấn đề ra với bà. Dù gì tôi cũng phải chờ Rita, ngay cả phải ngồi ngoài cửa trong 1 ngày rét mướt như hôm nay để được nói chuyện với cô, kể cả là ngoài cửa.
Chúng tôi về tới nhà, Ekaterina Nikolaevna nhìn thấy chúng tôi qua cửa sổ, nhận ra tôi và chạy ra. Có lẽ tôi đã đỏ mặt vì xấu hổ khi nghĩ tới việc sắp phải thú nhận, vì thế bà lập tức hỏi tôi với vẻ lo lắng rằng tôi có bị ốm gì ko. Tôi phải nói thẳng với bà về tình trạng của mình và rằng tôi chỉ xin được ngồi chờ Rita ngoài cửa thôi cũng được. Tuy nhiên bà hiểu mọi chuyện ngay lập tức và có 1 quyết định khác lạ: "Vào đi Alex, đừng có xấu hổ vì chuyện rận rệp. Ko may là chuyện này quá phổ biến ở mặt trận và nhiều thương binh đã đem về bệnh viện cái của này. Chúng ta sẽ làm ngay tất cả những gì cần thiết." Khi tôi bước vào nhà, bà lập tức lệnh cho tôi cởi bỏ quân phục rồi vào phòng Stas cởi nốt đồ lót, mặc tạm 1 tấm áo nhân viên y tế trắng. Tôi có thể nằm nghỉ 1 lúc chờ Rita về trong khi mẹ Rita bắt đầu cho tất cả quần áo của tôi vào nồi luộc trên bếp lò, sau đó còn là kỹ bằng 1 chiếc bàn là nóng đỏ. Tôi nằm trên giường mà ko thể tưởng tượng ra cuộc gặp gỡ sẽ diễn ra thế nào. Mặc dù đã nhiều đêm thiếu ngủ vì phải viết giấy giải phóng cho các shtrafnik, bàn giao vị trí và nhiều công việc trận mạc khác, tôi vẫn ko thể ngủ trước cuộc gặp gỡ quan trọng nhất cuộc đời mình!
Vài giờ sau Rita chạy vội về. Tôi nhảy khỏi giường trong bộ trang phục kỳ quặc, tấm áo blu bác sĩ rõ ràng là ko vừa cỡ tôi. Hình như mẹ Rita đã nói hết từ trước nên cô ko có vẻ ngạc nhiên khi thấy tôi trong thứ quần áo này. Cô chỉ lao vào tôi và chúng tôi đứng ôm ghì lấy nhau như vậy 1 lúc lâu. Rita đã thay đổi rất nhiều! Mới có hơn 1 năm, nhưng trong chiến tranh nó dài như vô tận! Sau khi tôi rời Ufa cô đã trở nên chín chắn hơn nhiều. Bộ quân phục bạc màu đính cầu vai rất hợp với cô và cô đã lấy lại 1 phần trọng lượng đã mất trong những ngày đói kém vì Leningrad bị vây hãm. Thay vì thắt lưng lính cô đeo 1 thắt lưng sĩ quan, chắc của mẹ cô, 1 cái váy quân phục cotton bạc màu che đôi chân mảnh dẻ. Chúng tôi sướng đến phát điên và nói chuyện gần như suốt đêm, trong khi đó Ekaterina Nikolaevna đun sôi và là quân phục cho tôi ko mệt mỏi. Chúng tôi nhắc lại tất cả những lúc bên nhau kể từ lần đầu gặp gỡ, sau đó kể những chuyện đã xảy ra với mỗi người trong năm qua, cho đến tận buổi tối hạnh phúc đó. Cả Stas và Ekaterina Nikolaevna cũng góp chuyện và điều đó làm chúng tôi thêm gần gũi. Chúng tôi đã mơ đến giây phút này trong nhiều ngày, nhiều tuần, nhiều tháng.