My list about Greatest Albums of Rock, Jazz and more genre...

BẢN HÒA TẤU CHO CÂY ĐÀN VĨ CẦM
(Bài 1)
Tặng Đ.M.T

Có gì ở giữa đôi ta
Bản Hòa tấu Vĩ cầm của Bê-Thô-Ven trong một buổi chiều lạnh ngắt
Có phúc phận gì ở giữa chúng ta?
Mái tóc người bạn cũ đã bạc như sương, anh mặc áo khoác nâu, Phu la đen ngồi viết bằng chân trong nói về tập thơ một trăm bài hai trăm trang, tập thơ tình, khúc tưởng niệm về một thời xanh xao không bao giờ trở lại
Những bài thơ không đang tay xé bỏ, xếp thành đống và có thể bán cân, những tập giấy ẩm xì vàng ố bụi thời gian làm tróc cả ngôn từ vội vàng tuôn như sợ bút sẽ khô nguôi tắt dòng cảm nhận trong xanh ào ào trang ký ức
Có điều gì ở giữa đôi ta?
Tôi đứng dậy loanh quanh bước trong gian phòng chật nhìn ngọn đèn xanh những quyển sách cùng xanh xanh, tôi thấy khuôn mặt Bê-tô ủ rũ mái tóc xòa bản tổng phổ tạt tung rơi trên mặt đất, bàn tay ông quờ quạng trên sàn tìm giấy nháp bản Công-xéc-tô và dữ dằn xé nát
Tôi nâng chén rượu dở rồi chia anh một nửa, nửa còn thừa tôi uống một hơi lời nói anh như bắn sung liên thanh sợ kỷ niệm êm đềm bay đi hết, tiếng trống mở đầu chương hai bùng bùng như trống trận tiếng đàn cô đơn tiễn một kẻ lang thang
Có gạch nối gì ở giữa chúng ta?
Tấm rèm run run hình như có người đi, tiếng gió rít thổi một bài oán trách, vẫn có tiếng nói rồi tôi cười như hát tôi đang đuổi theo một cái bóng một mối tình, vẫn thế thôi sự kiện hôm qua là kí ức hôm nay nỗi ám ảnh mịt mù không bao giờ chết cả
Nỗi ám ảnh mốc meo, bản hòa tấu chập chờn, Bê-thô-ven có bao giờ khóc hay nỗi buồn hóa một bài sự khúc, hóa suối thanh âm đứt nửa đời người
Có cái gì ở giữa đôi ta
Tôi – không – muốn – tự – tay – mình – đập – cốc.
Tấn Phong (trích tập thơ “Lúc Ấy và Bằng Ấy”).



------------------------------------


9.65 Works:

Beck – Odelay (dự kiến)


++++


Một số album được đánh giá là Rất yêu thích (Very Favourable):

Wilco - Summerteeth

9.65 Works:

The Velvet Underground – The Velvet Underground (dự kiến)
Robert Johnson – King of The Delta Blues Singers (dự kiến)
Bob Dylan – Bring It All Back Home (dự kiến)
Husker Du – Zen Arcade (dự kiến)
The Jimi Hendrix Experience - Electric Ladyland (dự kiến)
dEUS – Worst Case Scenario (dự kiến)
Talking Heads – Remain In Light (dự kiến)
The Modern Lovers – The Modern Lovers (dự kiến)
Congos – Heart of The Congos (dự kiến)



Album “Worst Case Scenario” của ban nhạc Alternative Rock nước Bỉ dEUS lọt vào Top 10 trong list Top 100 albums của đài phát thanh nổi tiếng của châu Âu VPRO. Link: http://www.muzieklijstjes.nl/VPROWatishetallerbestealbumMei2006.htm


Để một album là siêu phẩm phải đáp ứng một trong hai tiêu chí. Đó là: 1- Xuất hiện đủ nhiều trong các list khác nhau. 2- Xuất hiện trong Top 10 của 1 List uy tín (Top 12 nếu list được làm tính từ 2020 trở đi).

++++


Một số album được đánh giá là Rất yêu thích (Very Favourable):

The Velvet Underground – White Light/White Heat

Chiều Sài Gòn nghe nhạc Bach
Tặng Anh Tấn Phong

Âm nhạc của Bach
Miền miên viễn phẳng lặng
Miền cô tịch địa đàng

Âm nhạc của Bach
Thiên nhiên luôn tươi mới
Đời sống vẫn bộn bề

Âm nhạc của Bach
Ngày vô tận nhẹ trôi
Thành phố vẫn sôi nổi
Vẫn hối hả đều đều

Trời vẫn luôn trong xanh
Như ngày Bach sáng tác
Những siêu phẩm chói ngời

Âm nhạc của Bach
Miền thực tại tối hậu
Miền địa đàng sâu thẳm
Vẫy gọi ta vĩnh hằng.
(21/8/2015)



++++

Một số album được đánh giá là Vô cùng yêu thích (Especially Favourable):

Ornette Coleman – The Shape Of Jazz To Come
Herbie Han**** – Maiden Voyage




Một số album được đánh giá là Rất yêu thích (Very Favourable):

Chopin – Nocturnes Op. 15
Franz Schubert – Quintet in C Major Op. 163, D. 956



Một số album được đánh giá là Yêu thích (Favourable):

Pavement – Slanted and Enchanted

++++

Siêu phẩm là những tác phẩm đáp ứng một trong hai tiêu chí nói trên là bởi vì:

1- Tiêu chí thứ nhất: tác phẩm xuất hiện đủ nhiều trong các lists khác nhau là bởi vì khi tác phẩm có tầm vóc nghệ thuật lớn thì dễ xảy ra chuyện: ai cũng cảm nhận được tác phẩm này ở mức độ nhất định, không ít thì nhiều, và cũng dễ xảy ra chuyện: ai cũng ít hay nhiều yêu thích tác phẩm này. Do đó, tác phẩm được lọt vào rất nhiều lists khác nhau. Ví dụ như Revolver, Dark Side Of The Moon, OK Computer hay Brandenburg Concertos của Bach hoặc Symphony 5 của Beethoven, rồi Kind Of Blue của Miles Davis…

2- Tiêu chí thứ hai: tác phẩm nằm trong Top 10 (or Top 12 nếu list được làm trong thập kỷ 2020s). Nếu tác phẩm chỉ nằm ở vị trí vô cùng cao như vậy nhưng lại xuất hiện trong chỉ 1 list còn đa số lists khác lại không có tác phẩm này, thì thì có thể đây là tác phẩm này kén người nghe. Ví dụ có thể là các album Krautrock siêu phẩm của Can hay Tangerine Dream.

NHẠC BEETHOVEN
(Tặng anh Nguyễn Chí Hoan)

Nhạc Beethoven
Huy hoàng và tráng lệ
Niềm say đắm khôn tả
Niềm uy dũng phi thường

Nhạc Beethoven
Ngày mai trời lại sáng
Lại một ngày mới đến
Một ngày cùng thiên nhiên
Cùng âm nhạc muôn màu

Nhạc Beethoven
Xuân qua hè lại tới
“Đồng quê” chiều yên ả (1)
“Hoàng Đế” sao kiêu sa (2)

Nhạc Beethoven lặng lẽ
Nhạc Beethoven sấm nổ ngang trời
Nghe Beethoven thật lặng
Đời tươi rói nhẹ nhàng. (3)
(24/8/2015)

(1) – Đồng Quê tức giao hưởng số 6 của Beethoven.
(2) – Hoàng Đế tức Concerto số 5 cho Piano của Beethoven.
(3) - Tươi rói tức là rất tươi (từ địa phương quê tôi).







Nghe nhạc Arcade Fire buổi sáng Sài Gòn

Nhạc Arcade Fire
Đời tươi đời tươi nhẹ

Nhạc Arcade Fire
Mùa hoa thời đương đại
Hoa nở tươi bên đường
Hoa nở tươi lòng người đi

Nhạc Arcade Fire
Ánh nắng vàng óng ả
Ánh nắng sáng ngày ra
Ánh nắng tươi biến hằng

Nhạc Arcade Fire
Hơi thở của thời đương đại
Nhạc ngân nga diệu vợi
Nhạc vũ bão nhịp nhàng

Nghe Arcade Fire
Lòng tươi vui dập dịch
Thiên nhiên thì lặng ngắt
Ta muốn nhảy vào thiên nhiên

Muốn nhảy vào
Muốn nhảy vào
Thiên nhiên.
(24/8/2015)




Cảm hứng từ album “Mingus Ah Um” của Charles Mingus

Đời hoang dại vào mùa
Mẹ ơi mẹ vắng nhà
Sao lòng nghe dịu nhẹ
Mùa ơi mùa rất hiền

Dòng kênh chảy xuôi dòng
Lặng yên thiên nhiên lạ
Và nhạc ngân khúc địa đàng

Khúc địa đàng.
(25/8/2105)





--------------------------------



9.65 Works:

Pearl Jam – Ten (dự kiến)


++++


Một số album được đánh giá là Vô cùng yêu thích (Especially Favourable):

Pulp – Different Class
Arcade Fire – Funeral
Concerto For Piano No.5 Beethoven
Charles Mingus – Mingus Ah Um
Herbie Han**** – Maiden Voyage




Một số album được đánh giá là Rất yêu thích (Very Favourable):

Symphony No. 5 Beethoven
The Velvet Underground - The Velvet Underground & Nico
The Stooges – Fun House
Pearl Jam - Ten
Arcade Fire – Neon Bible
Preludes Op. 28 – Chopin




Một album được đánh giá là Yêu thích (Favourable):

Wilco – Summerteeth




Bình về album “Ten” của Pearl Jam – tiếng thét cháy bỏng của thời đương đại. Pulp – Different Class “Niềm say đắm của thời đương đại”.

Bình về album “Speak No Evil” của Wayne Shorter:

Khúc phiêu du xao xuyến địa đàng
Nỗi xao xuyến tịch lặng biến hằng.


Lee Morgan “The Sidewinder” -– Niềm say mê hoang dại lạ thường.



Herbie Han**** “Maiden Voyage”:

Nỗi niềm cô tịch giữa lòng đời sống hiện đại
Tan chảy vào thiên nhiên

9.65 Works:

The Velvet Underground – White Light/White Heat (dự kiến)
The Rolling Stones – Let It Bleed (dự kiến)
The Rolling Stones – Sticky Fingers (dự kiến)
Aretha Franklin –Lady Soul (dự kiến)
Prince and The Revolution – Purple Rain (dự kiến)
Peter Gabriel – So (dự kiến)
Husker Du – Zen Arcade (dự kiến)


++++


Một số album được đánh giá là Vô cùng yêu thích (Especially Favourable):

Herbie Han**** – Maiden Voyage
Miles Davis – Bitches Brew
Gustav Mahler – Symphony No. 9



Một số album được đánh giá là Rất yêu thích (Very Favourable):

Symphony 41 Mozart (Jupiter)

Một số album được đánh giá là Vô cùng yêu thích (Extraordinarily Favourable):

Bill Evans – Waltz For Debby




Một số album được đánh giá là Rất yêu thích (Very Favourable):

The Velvet Underground - The Velvet Underground
Television – Marquee Moon


Marquee Moon - Television : hiếm có thứ âm nhạc nào lại nên thơ như trong tác phẩm này.



++++


Những tác phẩm đã là siêu phẩm thì mình nó đứng một cõi, một chân trời nghệ thuật, riêng biệt không lẫn với bất cứ một tác phẩm nghệ thuật nào khác.

9.65 Works:

Black Sabbath – Paranoid (dự kiến)


++++


Một số album được đánh giá là Vô cùng yêu thích (Extraordinarily Favourable):

Ornette Coleman – The Shape of Jazz To Come
Bill Evans Trio – Waltz For Debby
Duke Ellington – Ellington At Newport (phiên bản dài 2:09:57)

9.65 Works:

The Clash – The Clash (dự kiến)
Stevie Wonder – Songs In The Key Of Life (dự kiến)
Stevie Wonder – Innervisions (dự kiến)
Joni Mitchell – Blue (dự kiến)
Neil Young – After The Gold Rush (dự kiến)
Gun ‘n’ Roses – Appetite For Destruction (dự kiến)
My Bloody Valentine – Loveless (dự kiến)
James Brown – Live At The Apollo (dự kiến)
Love – Forever Changes (dự kiến)
Metallica – Master Of Puppets (dự kiến)


++++


Một số album được đánh giá là Vô cùng yêu thích (Extraordinarily Favourable):

Thelonious Monk – Brilliant Corners
R.E.M. – Automatic For The People



Một số album được đánh giá là Rất yêu thích (Very Favourable):

R.E.M. – Murmur



Thelonious Monk là trường hợp mà nhiều lists bỏ sót. Ngay cả những list như “22 list combined”.

Theo như chuyên gia nổi tiếng và có tầm ảnh hưởng không nhỏ đối với nền phê bình nghệ thuật thế giới Robert Christgau thì Thelonious Monk thuộc Top 5 Artists of All Time của riêng cá nhân RC.

Từ trường hợp Thelonious Monk suy ra: có không ít nhạc sĩ thiên tài và siêu phẩm chưa được đánh giá đúng mức.


++++


Mỗi nguồn đánh giá đều chỉ đánh giá được một số lượng nhất định các siêu phẩm và bỏ sót hoặc chưa đánh giá đúng mức rất nhiều tác phẩm có giá trị nghệ thuật cao.

Lấy ví dụ trang mạng tổng hợp lists nổi tiếng và được ưa thích nhất Best Ever Albums. Trang này tuy có đánh giá cao nhưng chưa tôn vinh đúng mức nhạc Jazz. Chẳng hạn, Jazz huy hoàng nhất là từ nửa cuối thập niên 1950s đến hết thập kỷ 1960s nhưng trang này chưa đánh giá được hết. Muốn xem được về nhạc Jazz một cách tàm tạm người ta phải kết hợp đến những lists của chuyên ngành Jazz (ví dụ như list “Best Jazz Albums of All Time – 22 lists combined”).

Vì thế, cách làm việc tối ưu nhất là tham khảo nhiều nguồn đánh giá khác nhau.


++++


Có hai nguồn đánh giá đáng tin cậy:


Từ các chuyên gia và tạp chí uy tín. Để xem hết các lists như thế bạn nên truy cập trang Acclaimed Music. Hoặc bạn có thể tham khảo Blogger “Make Lists, Not War”.


Từ các nguồn đánh giá là các khán giả - cá nhân độc lập trình độ cao. Có một số trang và diễn đàn kiểu này: Best Ever Albums, Ranker, Rate Your Music, Listology…


++++

Nếu có thời gian, bạn nên tham khảo list gốc có lời bình (review) của các tạp chí và chuyên gia. Đó là việc rất nên làm.

9.65 Works:

Elvis Costello & The Attractions – Armed Forces (dự kiến)



Cảm ơn Larry Page, chuyên gia mà tôi rất thích đã tổng kết được album này:

http://www.thelarrypage.com/album100.html


++++


Một số album được đánh giá là Vô cùng yêu thích (Extraordinarily Favourable):

My Bloody Valentine – Loveless
Cannonball Adderley – Somethin’ Else



Một số album được đánh giá là Rất yêu thích (Very Favourable):

Frank Sinatra – In The Wee Small Hours


Không hiểu sao mấy tracks trong album này (My Bloody Valentine – Loveless) tôi không nghe rõ vocal. Chắc tại hệ thống nghe nhạc con nhà nghèo đây. Tôi vốn không phàn nàn nhiều về dàn nghe nhạc Laptop – Loa vi tính này mấy nhưng khi nghe Loveless tôi lại ước có dàn nghe nhạc chất lượng cao rồi mua đĩa Loveless xịn về nghe.


Không biết tôi có đổ oan cho dàn âm thanh này không nữa. Vì tôi bị bệnh tai từ nhỏ nên tai tôi rất kém. Bạn nào đã nghe album này và biết thì chỉ cho tôi với.


++++

Nếu là chuyên gia uy tín thì độ chính xác không thể cao như một tạp chí úy tín được. Tuy vậy, đánh giá của chuyên gia uy tín này cũng đáng để ta tham khảo.


Top 4 (nếu là All Time Lists) của chuyên gia uy tín này là siêu phẩm.

Nếu chuyên gia đánh giá bằng mức độ, ví dụ như Robert Christgau (mức độ cao nhất là A+) thì những album ở mức độ cao nhất là đáng nghe, mặc dù chưa thể kết luận ngay rằng đó có phải siêu phẩm hay không. Nhưng, nếu chuyên gia là uy tín thì khả năng chúng là siêu phẩm là không nhỏ.

9.65 Works:

Mark Heard – Satellite Sky
Elvis Presley - The Sun Sessions (dự kiến)


Xin chân thành cảm ơn Lbangs từ Listology đã tôn vinh album này trong lists của mình. Xem:

http://www.listology.com/list/0023-100-best-rock-albums-10-1


++++


Một số album được đánh giá là Vô cùng yêu thích (Extraordinarily Favourable):

Mark Heard – Satellite Sky
Bach - Mass In B Minor