Các vấn đề cơ bản về học thuật.

(tiêp)

1. Vì sao người Trung quốc là 1 dân tộc “vô HỌC”?

Tác giả đã sống được ngót 60 tuổi, làm HỌC giả trong khoảng 20 năm, cho tới nay mới chợt tỉnh ngộ biết rằng "HỌC" là gì. Sự tỉnh ngộ ấy cũng làm cho tôi bỗng dưng rơi vào 1 nỗi buồn sâu sắc: người TQ (dân tộc Trung Hoa) có lịch sử văn minh 5 nghìn năm mà chẳng lưu lại bao nhiêu thứ thực sự đáng để hậu thế HỌC tập.
Là 1 HỌC giả hiện đại TQ tôi vô cùng đau khổ phát hiện thấy người TQ chúng ta vốn dĩ căn bản chưa hiểu thế nào mới là "HỌC" đích thực, do đó mà đến nỗi hầu như vô "HỌC".

Điều đó thực ra K0 khó kiểm chứng. Chỉ cần mời mọi người đọc lại 1 lượt toàn bộ các giáo trình tiểu HỌC, trung HỌC, đại HỌC, viện nghiên cứu sinh, xem xem trong số những kiến thức đáng gọi là "HỌC" dạy cho HỌC sinh, rốt cuộc có bao nhiêu cái là do người TQ chúng ta khám phá, phát minh và sáng tạo.

KẾT QUẢ RA SAO?
Có thể nói, ngoại trừ những thứ như ngữ văn TQ, y dược TQ, sân khấu, thư, họa TQ — số lượng các kiến thức thổ sản ấy đã cực ít lại cũng khó có thể gọi là "HỌC" mà chỉ có thể gọi là "THUẬT"
— hầu như 9999 phần vạn các kiến thức còn lại đều là “sản phẩm du nhập qua đường biển” từ phương Tây.

Trong các lĩnh vực như thiên văn, địa chất, địa lý, toán HỌC, vật lý, hóa HỌC, sinh vật, tâm lý, triết HỌC, khoa HỌC xã hội (chính trị HỌC, kinh tế HỌC, xã hội HỌC, pháp HỌC, luân lý HỌC, tân văn HỌC….) thì người TQ chúng ta có truyền thống 5000 năm lịch sử lâu đời và chiếm tỷ lệ số dân nhiều nhất thế giới, rốt cuộc sáng tạo được môn HỌC nào, khoa HỌC nào? Chúng ta lại có ưu thế rõ rệt ở lĩnh vực nào vậy?
Thậm chí người Nhật cũng có thể cười chế nhạo chúng ta “Đôn Hoàng ở TQ nhưng Đôn Hoàng HỌC thì lại ở Nhật”.

Bình tĩnh tự xét mình, nên thừa nhận là trong nền văn minh TQ 5000 năm, chúng ta có chữ "HỌC" động từ (học hỏi, HỌC ở chỗ hỏi, vậy hỏi ai? Hỏi trời, hỏi các đại nhân, hỏi các thánh nhân) mà K0 có chữ "HỌC" danh từ (môn HỌC, khoa HỌC, những tri thức có năng lực sinh trưởng kéo dài, có sinh mạng riêng, tự làm thành hệ thống).

Nhìn tổng quát xưa nay,
Chúng ta có quan trắc thiên văn nhưng K0 có môn thiên văn HỌC; có khảo sát địa lý (như Từ Hạ Khách du ký…) nhưng K0 có địa chất HỌC, địa lý HỌC; có trồng trọt thực vật, vận dụng thực vật nhưng K0 có thực vật HỌC; có dạy thú và sử dụng động vật nhưng K0 có động vật HỌC (phương pháp dùng trong các môn động vật HỌC, thực vật HỌC hiện nay vẫn dùng phương pháp phân loại hệ thống do người phương Tây phát minh); có tính toán con số cụ thể nhưng K0 có toán HỌC trừu tượng; có Tứ đại phát minh nhưng K0 có vật lý HỌC, hóa HỌC; có kiến trúc cầu hầm nhà nhưng K0 có cơ HỌC kiến trúc (vật liệu, công trình, kết cấu);

Thậm chí ta có ngôn ngữ, chữ viết, hội họa, âm nhạc, nhưng K0 có các môn HỌC thành hệ thống như ngôn ngữ HỌC, ngữ pháp HỌC, tư từ HỌC (Thuyết văn giải tự của Hứa Thận là 1 bộ tự điển, Mã thị văn thông là sản phẩm sau khi HỌC ngữ pháp HỌC của phương Tây, Lục thư pháp tắc chưa hình thành nguyên lý nghiêm chỉnh), mỹ THUẬT HỌC (hội họa TQ K0 có thấu thị HỌC, sắc thái HỌC…), âm nhạc HỌC (tuy rằng Chu Tải Dục đời Minh đầu tiên phát hiện thập nhị bình quân luật nhưng K0 làm nó trở thành hòa thanh HỌC, âm luật HỌC v.v…).

Sau hơn 20 năm làm HỌC giả TQ, tới nay tôi mới bừng tỉnh dậy sau giấc mơ lớn: người TQ chúng ta tự xưng có nền văn minh truyền thống cổ xưa 5000 năm nhưng lại là 1 nền văn minh vô "HỌC".

Thưa đồng bào, chẳng lẽ quý vị K0 cảm nhận được điều đó ư? Tứ đại phát minh của ta cố nhiên vĩ đại đấy nhưng đều chỉ là "THUẬT" mà thôi, hơn nữa lại là kỹ THUẬT khá thô sơ do tiền nhân thời xưa phát hiện và phát minh ra trong trải nghiệm cuộc sống trực tiếp tiếp xúc với thiên nhiên, những cái đó chưa được nâng lên thành "HỌC", cũng tức là chưa biến thành tư duy lý luận trừu tượng, thành HỌC thuyết giải thích quy luật của sự vật. Chẳng hạn thuốc súng trong Tứ đại phát minh , thành phần vật chất (nguyên tố) của nó là gì? Tính chất hóa HỌC thế nào? Nguyên lý gây nổ của nó là gì? Lại nói kim chỉ nam trong Tứ đại phát minh vì sao nó mãi mãi chỉ về phương Nam (hoặc Bắc), rốt cuộc từ tính là gì? Tất cả những cái đó đều phải chờ đến sau này khi người phương Tây tiến hành tư duy lý luận trừu tượng mới có được nhận thức. Trên tất cả các mặt, người TQ chúng ta hầu như chỉ dừng bước K0 tiến tiếp ở "THUẬT" mà thôi, vì thế nên thành tích trong lĩnh vực "HỌC" cực kỳ nhỏ bé, quả thật có thể nói là vô "HỌC".

"HỌC" với ý nghĩa môn HỌC, là gì vậy? Điều quan trọng là ở chỗ có lý luận trừu tượng cao độ, lý luận đó có thể giải thích hiện tượng đã có của sự vật, lại có thể mô tả 1 cách trừu tượng quy luật phát sinh của hiện tượng, vì thế K0 những có thể giải thích cụ thể sự vận hành thực tế lúc đó của sự vật mà còn có thể dự đoán trạng thái và sự biến đổi của sự vật trong tương lai, và được kiểm chứng hoặc chứng thực, hoặc chứng ngụy trong thực tiễn sau đó.

1 trong những tiền đề quan trọng nhất để xây dựng lý luận là phải nắm được quy luật tư duy LOGIC cơ bản nhất. Hơn hai nghìn năm qua, nhất là 200 năm gần đây, nền giáo dục người TQ từ nhỏ được tiếp thụ chỉ có sự nhồi nhét Tứ thư Ngũ kinh, xưa nay chưa bao giờ biết LOGIC là cái gì, sĩ đại phu-văn nhân còn như vậy, nói gì tới đông đảo dân chúng mù chữ. Tại TQ còn có 1 điểm đặc biệt làm đứt đoạn nền văn minh — đó là sự tách rời hầu như tuyệt đối giữa người lao động phổ thông với tầng lớp văn nhân biết đọc biết viết.

(còn tiêp)

(tiêp)
Hầu như toàn bộ những người TQ tiếp xúc với thiên nhiên và có kinh nghiệm lao động sản xuất đều K0 biết đọc biết viết, nhưng giới văn nhân TQ biết đọc biết viết lại hầu như căn bản K0 tiếp xúc với thiên nhiên.

Nói khác đi nghĩa là từ xưa tới nay cái đầu (tư duy) và cái chân/tay (thực tiễn) (# Chân Lý) của người TQ hầu như bị tách rời tuyệt đối. Cộng thêm tư duy của văn nhân TQ lại về căn bản thiếu mất sự huấn luyện của tính quy luật LOGIC có ý thức, qua đó tạo nên sự tách rời tuyệt đối giữa "THUẬT" với "HỌC". Do sự đứt rời song trùng ấy mà cho dù chưa xét tới còn có nhiều nhân tố khác vô cùng bất lợi như chế độ xã hội, tập tục… thì cũng đã ngăn trở vô cùng nghiêm trọng con đường phát triển trí tuệ của người TQ rồi. Đó dường như là số phận ngu dốt của người TQ trong mấy nghìn năm qua, nhất là trong 200 năm gần đây.

Sự tách rời giữa đầu óc với tay chân (#Cái Chân & Cái Lý) trong VĂN HÓA truyền thống TQ, cũng tức là tách rời giữa tư duy và thực tiễn, cùng sự xa lạ giữa tư duy với LOGIC của văn nhân TQ, đã tạo ra sự "HỌC" của người TQ: hầu như duy nhất chỉ có cái "HỌC" hỏi mà căn bản K0 có sự HỌC hiểu, suy luận, giải thích, càng chưa thể nói tới sự HỌC sáng tạo kiến trúc cấu tạo của tư duy LOGIC trừu tượng.

Tứ thư Ngũ kinh và những thứ tràn ngập thành tai họa hơn nữa như Kinh, Sử, Tử, Tập, hầu như toàn bộ đều là sự HỌC hỏi. VĂN HÓA truyền thống TQ chỉ có sự HỌC-hỏi, cộng thêm sự tách rời giữa đầu (tư duy) với tay (thực tiễn) và tiếp tục tạo ra sự đứt rời giữa "HỌC" đích thực với "THUẬT" đã nói ở trên, — sự đứt rời song trùng ấy trên thực tế đã tạo nên sự vô "HỌC" của người TQ từ xưa tới nay.

Trải qua quá trình Tây HỌC truyền vào TQ trong 100 năm gần đây, TQ ngày nay cũng chỉ có cái "HỌC" đi theo cái "HỌC" của phương Tây mà về cơ bản chưa có cái "HỌC" của bản thổ. Chính vì thế mà các "học nhân" của TQ ngày nay, trong quá trình HỌC sẽ cảm thấy 1 cách nặng nề rằng mình đã mắc phải chứng "mất tiếng nói".
Hầu như mọi từ ngữ, khái niệm về "HỌC" đều du nhập từ phương Tây, mà K0 có liên quan chút nào với truyền thống VĂN HÓA bản xứ của chúng ta.

Miệng là của người TQ nhưng nội dung lời nói lại là những điều trải qua sự suy nghĩ nghiền ngẫm của người phương Tây. Giấy viết, sách vở, truyền thông là phương tiện của bản xứ (song máy móc làm giấy, làm sách và thiết bị truyền thông cũng có thể của phương Tây), nhưng mọi đạo lý, quy phạm, quy tắc, quy luật… được sách báo truyền thông nói tới đều là những thứ người phương Tây phát hiện, phát minh và sáng tạo.
Trong tình hình này chúng ta còn có thể nói người TQ K0 "ngu dốt" ư? Nếu còn muốn tự khoe mình "thông minh" kiểu AQ thì chúng ta lại "thông minh" ở chỗ nào vậy?
(còn tiêp)

(tiêp)
Hầu như toàn bộ những người TQ tiếp xúc với thiên nhiên và có kinh nghiệm lao động sản xuất đều K0 biết đọc biết viết, nhưng giới văn nhân TQ biết đọc biết viết lại hầu như căn bản K0 tiếp xúc với thiên nhiên.

Nói khác đi nghĩa là từ xưa tới nay cái đầu (tư duy) và cái chân/tay (thực tiễn) (# Chân Lý) của người TQ hầu như bị tách rời tuyệt đối. Cộng thêm tư duy của văn nhân TQ lại về căn bản thiếu mất sự huấn luyện của tính quy luật LOGIC có ý thức, qua đó tạo nên sự tách rời tuyệt đối giữa "THUẬT" với "HỌC". Do sự đứt rời song trùng ấy mà cho dù chưa xét tới còn có nhiều nhân tố khác vô cùng bất lợi như chế độ xã hội, tập tục… thì cũng đã ngăn trở vô cùng nghiêm trọng con đường phát triển trí tuệ của người TQ rồi. Đó dường như là số phận ngu dốt của người TQ trong mấy nghìn năm qua, nhất là trong 200 năm gần đây.

Sự tách rời giữa đầu óc với tay chân (#Cái Chân & Cái Lý) trong VĂN HÓA truyền thống TQ, cũng tức là tách rời giữa tư duy và thực tiễn, cùng sự xa lạ giữa tư duy với LOGIC của văn nhân TQ, đã tạo ra sự "HỌC" của người TQ: hầu như duy nhất chỉ có cái "HỌC" hỏi mà căn bản K0 có sự HỌC hiểu, suy luận, giải thích, càng chưa thể nói tới sự HỌC sáng tạo kiến trúc cấu tạo của tư duy LOGIC trừu tượng.

Tứ thư Ngũ kinh và những thứ tràn ngập thành tai họa hơn nữa như Kinh, Sử, Tử, Tập, hầu như toàn bộ đều là sự HỌC hỏi. VĂN HÓA truyền thống TQ chỉ có sự HỌC-hỏi, cộng thêm sự tách rời giữa đầu (tư duy) với tay (thực tiễn) và tiếp tục tạo ra sự đứt rời giữa "HỌC" đích thực với "THUẬT" đã nói ở trên, — sự đứt rời song trùng ấy trên thực tế đã tạo nên sự vô "HỌC" của người TQ từ xưa tới nay.

Trải qua quá trình Tây HỌC truyền vào TQ trong 100 năm gần đây, TQ ngày nay cũng chỉ có cái "HỌC" đi theo cái "HỌC" của phương Tây mà về cơ bản chưa có cái "HỌC" của bản thổ. Chính vì thế mà các "học nhân" của TQ ngày nay, trong quá trình HỌC sẽ cảm thấy 1 cách nặng nề rằng mình đã mắc phải chứng "mất tiếng nói".
Hầu như mọi từ ngữ, khái niệm về "HỌC" đều du nhập từ phương Tây, mà K0 có liên quan chút nào với truyền thống VĂN HÓA bản xứ của chúng ta.

Miệng là của người TQ nhưng nội dung lời nói lại là những điều trải qua sự suy nghĩ nghiền ngẫm của người phương Tây. Giấy viết, sách vở, truyền thông là phương tiện của bản xứ (song máy móc làm giấy, làm sách và thiết bị truyền thông cũng có thể của phương Tây), nhưng mọi đạo lý, quy phạm, quy tắc, quy luật… được sách báo truyền thông nói tới đều là những thứ người phương Tây phát hiện, phát minh và sáng tạo.
Trong tình hình này chúng ta còn có thể nói người TQ K0 "ngu dốt" ư? Nếu còn muốn tự khoe mình "thông minh" kiểu AQ thì chúng ta lại "thông minh" ở chỗ nào vậy?
(còn tiêp)

(tiêp)
Khi phân tích kỹ nền văn minh 5000 năm của TQ, có 1 môn tri thức có thể gọi là "HỌC" được — đó là "Trung Y HỌC" [Y HỌC Trung Hoa/#VN gọi là Y học cỗ truyền]. Có lẽ cũng chỉ trong lĩnh vực "Trung Y HỌC", người TQ có thể để lại cho nhân loại 1 thứ duy nhất có thể gọi là "lý luận" của mình.\
Đó là lý luận "Âm DƯƠNG ngũ hành". Tiếc thay tuy đây là thứ lý luận duy nhất trên thế giới có thể gọi là lý luận của người TQ, thuộc loại sánh được với lý luận LOGIC của phương Tây, nhưng kể từ khi nó xuất hiện cách đây hơn 2000 năm, trong quãng thời gian dài dằng dặc sau đó, thứ lý luận ấy K0 hề có chút tiến triển nào.
Người TQ K0 hề nghĩ tới chuyện nên tiếp tục cải thiện, đẩy mạnh lý thuyết này, mà chỉ mù quáng sùng tín nó, làm theo nó. Cuối cùng lý thuyết ấy chẳng những chưa được cải thiện mà ngược lại ngày càng trở nên cũ rích, xơ cứng.

Cho tới nay số người TQ tiếp thụ lý luận LOGIC của phương Tây ngày càng tăng lên, họ chỉ có thể coi thường thuyết "Âm DƯƠNG ngũ hành", phỉ nhổ thuyết đó, thậm chí vu khống nó, coi là thứ lạc hậu, mê tín, thuộc cùng loại với THUẬT phù thủy.

[…..]

Xin trở lại vấn đề trước đây, đi tìm nguồn gốc tại sao người TQ trong lịch sử lại vô "HỌC". Hiện nay có thể đã rất rõ ràng, đó là do trong lịch sử dài lâu, người TQ chưa tự mình sáng lập được 1 cơ sở có thể đặt nền móng cho tất cả mọi thứ "HỌC",

cái cơ sở mà người phương Tây cận-hiện đại dựa vào để xây dựng hầu như tất cả mọi thứ "HỌC" — LOGIC đối xứng nhị nguyên luận.

Nói rõ hơn, tức là LOGIC hình thức, LOGIC hình HỌC, LOGIC số lý, LOGIC biện chứng … được từng bước hoàn thiện kể từ Aristotle, Euclid… Về bản chất, các LOGIC này đều là LOGIC tính đối xứng và nhị nguyên luận. Triết HỌC phương Tây từ Plato trở đi, từ BẢN THỂ LUẬN tới NHẬN THỨC LUẬN, thứ được các triết gia phương Tây ra sức hoàn thiện là bản thân phương pháp tư duy LOGIC đối xứng nhị nguyên luận. Chính là sự K0 ngừng hoàn thiện, phát triển của phương pháp LOGIC phương Tây (từ triết HỌC cổ đại) và sự kết hợp hữu cơ với phương pháp thực nghiệm có lựa chọn trong thời cận đại, đã sinh ra và xúc tiến các khoa "HỌC" trên mọi lĩnh vực, mọi tầng nấc của phương Tây thời cận-hiện đại.

Hegel nói người TQ "K0 có triết HỌC".
Chẳng may người TQ bị ông nói trúng. Đúng là người TQ K0 có triết HỌC, mà điều đó lại ở chỗ người TQ K0 có LOGIC — dĩ nhiên là nói LOGIC đối xứng nhị nguyên luận. Các văn nhân nhiều đời trước của chúng ta chưa từng bỏ công sức vào việc thăm dò quy luật của bản thân tư duy.
Họ chỉ có duy nhất 1 phương pháp tư duy là độc đoán trực giác và trực giác độc đoán. Tư duy độc đoán trực giác ấy ngoài việc sản sinh những ý kiến đủ mọi màu sắc ra thì chẳng thể có được sự suy lý khuếch trương, kéo dài, càng K0 thể có sự kiến cấu sáng tạo trừu tượng. Cho nên những tư liệu do các văn nhân TQ viết, ngoài việc có ý nghĩa chất đống to bằng hạt cát ra thì căn bản K0 thể có giá trị lý luận kiến cấu hữu cơ. Điều đó làm cho văn nhân chúng ta bao đời qua chưa bao giờ hiểu được lý luận là gì.
Về cơ bản, văn nhân TQ là 1 lũ người lùn VĂN HÓA chẳng biết lý luận là cái gì, chỉ biết phát biểu ý kiến (ý khí chi kiến) mà thôi. Dựa vào những người ấy thì mãi mãi chẳng có thể xây đắp nên tòa lâu đài khoa HỌC cận-hiện đại. Cho dù trên mặt sáng lập kỹ THUẬT và nghệ THUẬT thì phần lớn cũng chỉ có thể là những thứ bình thường, nông cạn, vô vị, thậm chí thấp hèn.

Chính vì thế mà đã hình thành 1 lịch sử hầu như vô "HỌC" hơn hai nghìn năm qua của TQ, qua đó tạo ra sự ngu dốt trên thực chất của văn nhân TQ rồi mở rộng ra thành sự ngu dốt của người TQ (nhất là trong 200 năm gần đây).
(còn tiêp)

(tiêp)
Trong tất cả các nguyên nhân làm cho người TQ thời cận đại bị đày đọa, nguyên nhân căn bản nhất là sự ngu dốt của họ — tình trạng này dần dần tích tụ mà thành trong lịch sử dài lâu. Do LOGIC mà lạc hậu, nghèo khó. Do LOGIC mà bị kẻ khác bắt nạt, bị đánh, bị kỳ thị.
Chỉ có từ đó nhận thức được sự ngu dốt của mình và thoát ra khỏi sự ngu dốt ấy thì người TQ mới có thể thay đổi tất cả trong thế kỷ và thời đại mới.

Trên đây đã phân tích nguyên nhân tình trạng người TQ vô "HỌC" , quy lại chủ yếu là hai điểm sau:

1- Trong lịch sử lâu dài, những người TQ biết chữ thì K0 làm công việc sản xuất; ngược lại, những người làm sản xuất thì K0 biết chữ — điều này đã tạo nên sự hoàn toàn tách rời giữa tư duy với thực tiễn. Nói gọn lại, tức sự hoàn toàn tách rời giữa "BỘ NÃO"#Cái LÝ và 'CÁNH TAY# Cái CHÂN" của người TQ.

2- Trong lịch sử dài hơn 2000 năm, sự hoàn toàn tách rời giữa "BỘ NÃO"#Cái LÝ và 'CÁNH TAY# Cái CHÂN", giữa "HỌC" và "THUẬT" của người TQ — sự tách rời song trùng này làm nên nguyên nhân lịch sử giải thích vì sao người Chúng_tangu dốt như thế. Vấn đề này phải được phân tích tiếp. Vì sao người TQ lại có căn nguyên lịch sử như thế? Đây chính là vấn đề cần được giải đáp trong phần sau.

Nguyễn Hải Hoành dịch (HL phụ chú#) từ Bản gốc tiếng Trung: 中国人为什么这么愚蠢？- 黎 鸣

Để có 1 khái niệm đúng đắn về luận thuyết "Âm DƯƠNG ngũ hành" mời các Bác đọc tiếp theo dòng link sau đây:
Kinh Dịch: Sắc Màu Thời-Không Tâm Lý (học) hiện đại

http://ttvnol.com/threads/kinh-dich-sac-mau-thoi-khong-tam-ly-hoc-hien-dai.1412925/page-10

http://ttvnol.com/threads/kinh-dich-sac-mau-thoi-khong-tam-ly-hoc-hien-dai.1412925/page-16

Cái Học Phương Tây; Thuật TQ và nền GD Hiện đại ?
Xin nhờ ~ Bác cao nhân góp ý cho DĐ sôi nổi nhé.

Trong nền Giáo Dục (GD) hiện đại thuật ngữ STEAMB (tiếng Anh) mỡ rộng hay STEM gói gọn có ý nghĩa gì?