(Trưởng lão Thích Thông Lạc, trích Lòng Yêu Thương, tập 1, TG. 2009, tr. 53-60) link sách: Lòng Yêu Thương, tập 1 Cũng từ lòng yêu thương ấy mà chúng ta biết thực hiện cho quê hương, xứ sở, cho đất nước, tổ quốc của mình thì lòng yêu thương ấy trở nên rộng rãi bao la và cao quý vô cùng, vô tận, đó là LÒNG YÊU THƯƠNG TỔ QUỐC. Nói đến lòng yêu thương tổ quốc là nói đến bao anh hùng liệt sĩ của Ðất nước đã oanh liệt dũng cảm hy sinh cho Tổ quốc. Lịch sử còn ghi lại và đã chứng minh những điều ấy. Từ Tổ Hùng Vương dựng nước đến ông cha của chúng ta đã trải qua nhiều đời, họ đã ngã xuống để bảo vệ mảnh đất này, họ đã đem máu xương tô đắp cho quê hương này. Ngày nay đất nước Việt Nam có một nền độc lập, tự do, hạnh phúc mà toàn dân đang được thọ hưởng là nhờ bao công lao của tổ tiên và của ông bà chúng ta quá lớn. Là một công dân Việt Nam, tất cả chúng ta là con cháu nhiều đời của tổ tiên. Vì vậy, đời đời chúng ta không thể quên ân ấy được. Trong chiến tranh, để bảo vệ nền độc lập tự do cho toàn dân có được như ngày hôm nay là biết bao công lao của các anh hùng liệt sĩ. Kể từ vua Hùng Vương đến ngày nay xương của dân tộc chúng ta chất như núi, máu của dân tộc chúng ta chảy thành sông. Nhìn bản đồ từ Nam chí Bắc đâu đâu cũng có nghĩa tranh liệt sĩ. Nhưng những nghĩa trang liệt sĩ ấy chỉ ghi lại những anh hùng liệt sĩ trong công cuộc kháng chiến, chiến đấu đuổi giặc kể từ năm 1945 đến năm 1975. Còn tính từ năm 1945 trở về trước có biết bao nhiêu anh hùng liệt sĩ vô danh đã vì Tổ quốc hy sinh mình mà không được ghi tên vào sử sách và nghĩa trang như bây giờ. Ngày mai con cháu của chúng ta còn thấy đâu di tích ấy. Tuy các đền thờ của các Ngài còn đó, hồn thiêng sông núi còn kia, nhưng con cháu chúng ta lấy gì để làm một dấu ấn trong tâm, để nói lên hành động LÒNG YÊU THƯƠNG TỔ QUỐC? Vì vậy, hôm nay chúng ta muốn nói lên lòng yêu thương tổ quốc là chúng ta phải làm những gì tốt đẹp cho Tổ quốc, dù việc làm lớn hay việc làm nhỏ cũng phải luôn luôn tô thêm những danh dự cho Tổ quốc, tránh không được làm ảnh hưởng mang tiếng xấu cho Tổ quốc. Chúng ta phải làm rạng danh con Tiên cháu Rồng mà không cần phải ghi vào sử sách; mà không cần ai biết đến, chỉ biết mình lúc nào cũng bảo vệ danh dự Tổ quốc trên hết, không để cho một người nào dám lăng nhục dân mình, tổ quốc mình: “Năm trước, một chiếc tàu Tây Ban Nha rời bến Bardêlôna để đi Giênôva. Trên tàu, trừ người Tây Ban Nha, còn có một số người Pháp, người Italia, người Thụy Sĩ, và nhiều người khác nữa. Trong những hành khách, người ta nhận thấy một đứa trẻ độ 11 tuổi, ăn mặc nhơm nhếch, đứng riêng một chỗ và nhìn những người kia bằng đôi mắt hầm hầm. Nó nhìn như thế cũng không phải hẳn là không có cớ. Cha mẹ nó là nông dân ở gần Pađôva, cố nhiên là nghèo túng, hai năm trước vì tham tiền đã cho nó đi ở với một người chủ xiếc rong. Người này dạy nó một vài món nhảy lộn rồi bắt nó theo sang Pháp và Tây Ban Nha. Nó bị hành hạ luôn tay và ăn uống không đủ. Ðến thành Bardêlôna, không thể chịu được cái đời sống khổ ải ấy nữa, đứa trẻ khốn nạn liền trốn chủ đến cầu cứu viên lãnh sự Italia. Ðộng mối thương tâm, viên lãnh sự xin cho nó một chỗ trong tàu nói trên và cho nó một lá thư giới thiệu cùng ông thị trưởng thành Giênôva, nhờ ông trả về cho cha mẹ nó, là người đã bán nó như một con vật. Thằng bé còm gầy yếu đuối và mặc bộ quần áo rách. Người ta cho nó ngồi phòng hạng nhì. Hành khách ai cũng nhìn nó, có người hỏi nó song nó không trả lời. Nó có vẻ căm ghét mọi người vì những sự khắc khổ và hành phạt đã làm cho nó oán hận và không có cảm tình. Tuy nhiên, có ba người hành khách đã khéo làm cho nó hé răng. Nó kể chuyện nó bằng tiếng Italia pha giọng Tây Ban Nha. Ba người khách kia không phải là dân Italia nhưng cũng thương nó, cho tiền để nó nói chuyện, nghe cho đỡ buồn. Ðồng thời, có mấy thiếu phụ đi qua, ba ông quí khách hãnh diện ném thêm tiền xuống bàn loảng xoảng và nói: “Cầm lấy! Cầm lấy nữa này!”. Ðứa bé sung sướng, vơ tiền bỏ túi, cảm ơn rồi vào phòng. Nó buông màn cửa xuống ngồi yên lặng và nghĩ đến những việc nó sẽ phải làm. Nó nghĩ: Với số tiền ấy, nó sẽ được ăn no, không phải thèm nhạt như trước. Khi tới Giênôva, nó sẽ sắm một bộ cánh mới để thay bộ quần áo nó đeo hai năm trời nay, rách như tổ đỉa. Nó lại định để ra một ít tiền đem về cho cha mẹ, chắc là được săn đón và quí hoá hơn là về tay không. Số tiền ấy đối với nó là một món tiền to. Ngồi sau rèm cửa, nó trừ đi tính lại và trong lòng thấy khoan khái nhẹ nhàng. Lúc ấy, ba người khách nói trên đang ngồi ở buồng ăn, quây quần uống rượu và nói chuyện về những cuộc du lịch của mình cùng phong tục những nước đã đi qua. Tình cờ, câu chuyện nhằm vào nước Italia. Một người bắt đầu phàn nàn về khách sạn, người chê về xe lửa. Cuối cùng, rượu say, họ thi nhau nói xấu tất cả những gì thuộc về nước Italia. Người thứ nhất nói biết thế, họ sẽ di du lịch xứ Lappôn (ở cực bắc châu Âu) còn hơn sang nước Italia. Người thứ nhì nói quả quyết rằng ở Italia hắn gặp toàn thị những phường quỷ quyệt và những quân cường đạo. Người thứ ba nói thêm rằng: - Những người tùng sự nước Italia không biết chữ. Người thứ nhất nói: - Ðó là một dân tộc ngu dốt! Người thứ nhì tiếp: - Bẩn thỉu! - Và ăn... Người thứ ba định nói câu “ăn cắp”, nhưng chưa dứt lời thì một trận mưa toàn tiền vàng và bạc hắt vào mặt những người ấy rơi tung toé xuống bàn và trên sân. Ba 57 Trưởng lão Thích Thơng Lạc người hầm hầm đứng dậy xem trận mưa dữấy ở đâu ra thì lại bị ném thêm. Cậu bé thành Pađôva vén rèm thò đầu ra thét bằng giọng khinh bỉ: - Cầm lại tiền của các người. Ta không thèm nhận của bố thí từ những người kẻ đã lăng mạ nước ta”. Một cậu bé 11 tuổi mà biết bảo vệ tổ quốc mình, khi bị người ta nói những lời mạ nhục dân tộc mình, nói xấu dân tộc mình thì cậu thà chết đói chứ không nhận tiền bạc của những người đê hèn xấu xa chỉ biết nói xấu nước người khác. Tinh thần bảo vệ tổ quốc của cậu bé thật là đáng khen, đáng làm gương cho chúng ta, chúng ta cần phải học hỏi ở những gương hạnh này để không phụ công ơn của tổ tiên, ông bà, chú bác, anh chị em đã có công dựng nước và giữ nước. Yêu nước không chỉ có nghĩa vụ cầm súng đánh giặc để bảo vệ biên cương lãnh thổ; yêu nước là bảo vệ tổ quốc mình không để cho một người nào thóa mạ lăng nhục tổ quốc; yêu nước là không để cho một người nào chửi mắng, nói xấu dân tộc mình. Cậu bé thành Padôva thật đáng cho chúng ta khâm phục. Cậu được những người này bố thí cho cậu rất nhiều tiền, nhưng khi nói xấu dân tộc cậu là cậu ném trả lại tất cả tiền bạc và nói thẳng vào mặt của những người thiếu văn hóa, không lịch sự, thiếu lễ độ, không biết tôn trọng đối với một dân tộc nước khác: “Cầm lại tiền của các người. Ta không thèm nhận của bố thí từ những người kẻ đã lăng mạ nước ta”. Lời nói tuy ngắn gọn của cậu bé nhưng đầy đủ ý nghĩa của một người YÊU THƯƠNG đất nước. Người công dân trong một nước biết tôn trọng quê hương tổ quốc của mình thì cũng phải biết tôn trọng quê hương tổ quốc của người khác. Cớ sao lại chê bai nói xấu dân tộc nước khác. Cháu bé thật xứng đáng là một công dân nước Ý, một gương YÊU THƯƠNG TỔ QUỐC mà chúng ta cần phải học hỏi ở cậu bé này rất nhiều.
