Mắm và giòi Đối với tập quán người VN, đại đa số đồng ý rằng thức ăn dùng với nước mắm bao giờ cũng ngon và đậm đà hương vị hơn dùng nó với muối . Như chấm một miếng thịt heo với nước mắm sẽ ngon hơn chấm nó với muối hoặc kho thịt cá với nước mắm ngon hơn dùng với muối . Riêng đối với một số người ngoại quốc thì họ ăn không được , khi ngửi đến họ bị khịt mũi và hắt hơi liền . Ở Á châu , thấy có dân Phi và Thailand ăn và chế biến nước mắm . Nhớ có một lần trong bữa ăn có vài con giòi nhoi ra từ trong chén mắm, trong đám bạn có đứa ré lên, đứa thì không thèm ăn chén mắm đó, đứa thì ăn món khác . Riêng có một thằng bạn thì tỉnh bơ ngồi ăn và nói "Mắm nào là mắm không giòi, giòi trong xương nó giòi ra , mắm ngon giòi ở mắm dỡ giòi đi " . Thật sự điêu này có đúng không ? Theo tôi hiểu con giòi chỉ có được sau khi ruồi nhặng bâu vào đẻ trứng trên con cá ! Nếu khâu bảo quản kỹ thì tôi nghĩ sẽ không có giõi sinh ra . Có một lần tôi xuống phường Hải cảng vào trong hẻm sâu thấy có vài nhà chế biến nước mắm , thấy ruồi nhặn vo vo như đậu đen . Vài ba con giòi trong chén mắm rủi ro ta thấy trong bữa ăn không nghĩa lý gì hết . Ở trong một cái vại gỗ to tướng tôi thấy hằng hà sa số những giòi , lớp bò, lớp bơi lôm ngổm trắng hếu , thấy người làm cầm một cái vợt , gạn các con giòi nổi trên mặt nước mắm, rồi tấp vào một cái góc tường gần đó , các con giòi còn sống cố gắng bò ngược lên vách tường ! Như vậy đâu có phải mắm ngon là có giòi mà chính là khâu bảo quản trong quá trình chế biến phảI không quí vị .
Nói vậy thôi, chứ không biết ăn mắm thìi không phải là người VN đó . Tôi có một số bà con sống ở ngoại quốc , con cái họ sinh trưởng ở đó nên ăn mắm không được , ngửi thấy mùi nước mắm là chúng khịt khịt la "fish sauce , fish sauce", Hèn chi đứa nào đứa nấy nói tiếng Việt lơ lớ giống như cụt lưỡi
Hì hì chắc là dòi nó không phân biệt mắm ngon và mắm dở đâu, cho nên không thể nói mắm ngon sẽ có dòi. Tôi có nghe người lớn nói lại là dòi do ruồi, nhặng bâu vào và đẻ trứng trên đó sinh ra dòi. Những lọai mắm nặng mùi rất hấp dẫn ruồi nhặn, cho nên thường thường người ta đậy rất kín và bảo quản kỹ.