Sơ lược lịch sử Nga

Sơ lược lịch sử Nga

Đất nước lớn nhất thế giới.​

Với diện tích gần gấp đôi nước Mỹ, rộng khắp Đông Âu và Bắc A'', lãnh thổ của nước Nga kéo dài từ Biển Baltic phía Tây cho đến Thái Bình Dương ở phía Đông, từ Bắc Băng Dương phía Bắc cho đến một dải biên giới dài dằng dẵng phía Nam mà kể ra bằng một loạt các địa danh như Biển Đen, Caucasus, Altai, núi Sayan, Amur, Sông Ussuri. Biên giới của Nga phía Tây Bắc giáp Na Uy và Phần Lan, phía Tây giáp Estonia, Latvia, Belarus, Ukraine, Poland, và Lithuania, phía Tây Nam giáp Geogria và Ajerbaijan, phía Nam giáp Kazakhstan, Mông cổ, Trung Quốc và CHDCND Triều Tiên ở phía Nam. Liên bang Nga bao gồm 21 nước cộng hòa trực thuộc.

Buổi đầu của nền phong kiến Nga

Truyền thuyết kể rằng người Rurik Viking ở Bắc Âu đến nước Nga vào năm 862 (SCN) và lập nên triều đại phong kiến đầu tiên ở nước Nga tại Novgorod. Đến thế kỷ thứ 10 và 11, các sắc tộc trong nước Nga bắt đầu được tập hợp lại trước sự bành trướng của đạo Cơ đốc. Đến năm 988, thì Quận công Vladimir "thầnh thánh" đã cải đạo. Trong suốt thế kỷ 11, nước Nga nằm dưới sự cai trị tập quyền của Đại Quận công Kiev. Năm 1240, Kiev bị quân Mông Cổ phá hủy, và lãnh thổ nước Nga bị phân chia thành hàng loạt các lãnh địa của các vị công tước. Sau đó, Moscow bắt đầu đóng vai trò trung tâm chính trị, thương mại của đất nước so với các thành phố khác sau cuộc chiến chống lại quân Mông Cổ.

Bành trướng mở rộng biên giới

Cuối thế kỷ 15, Quận công Ivan Đệ Tam chiếm được Novgorod và Tver, đuổi quân Mông Cổ ra khỏi đất nước. Ivan IV (biệt danh Ivan Ngốc nghếch) (1533-1584), Sa hoàng (Czar) đầu tiên của Moscow, sau khi thành lập nhà nước trung ương của Nga, đã đánh bại các hoàng tử đối địch và các đại lãnh chúa (boyar), tuy nhiên, chế độ chính trị của Nga vẫn theo mô hình thời Trung cổ cho đến tận triều đại của Peter Đại đế (1689-1725), cháu nội của vị Sa hoàng dòng Romanov đầu tiên là Michael (1613-1645). Peter đã thực hiện những cải tổ sâu sắc theo xu hướng Tây phương hóa, và sau khi ông đánh bại vua Thụy Điển Charles XII tại trận Poltava năm 1709, lãnh thổ của Nga đã được mở rộng về phía Tây. Tiếp theo đó, dưới triều đại của Nữ hoàng Catherine Đệ nhất (1762 - 1796), nước Nga tiếp tục chương trình Tây phương hóa của Peter Đại đế và mở rộng lãnh thổ, lần lượt chiếm các nước Crimea, Ukraine, và một phần Ba Lan. Dưới thời Alexander I (1801 - 1825), cuộc tấn công nước Nga của Napoleon đã bị đánh bại (1912-1813), và thêm vùng lãnh thổ mới của Nga được xác lập, bao gồm Phần Lan (1809), Bessarabia (1812). Alexander lập ra Liên minh Thần thánh (Holy Alliance), nhằm chống lại phong trào tự do đang nổ ra tại châu Âu.

Cải cách nông nô​

Alexander II (1855 - 1881) đã mở rộng biên giới nước Nga về phía Thái Bình Dương và vùng Trung A''. Chế độ nông nô (Serfdom) đã được bãi bỏ vào năm 1861, tuy nhiên, những hạn chế nặng nề vẫn còn đè lên giai cấp mới được giải giải phóng. Các cuộc nổi dậy bùng phát sau thất bại của Nga trong cuộc chiến với Nhật Bản, khiến Sa hoàng Nicholas II (1894 - 1917) phải thành lập Viện Dân biểu Quốc gia (Duma, tức Thượng viện Nga), cơ quan được bầu cử bởi một lượng hạn chế cử tri vào năm 1906.

Sự tan rã của chế độ Sa Hoàng​

Chiến tranh thế giới lần thứ nhất đã làm rõ bản chất tham nhũng và kém hiệu quả của chế độ Sa hoàng. Tháng 3/1917, khởi nghĩa của giai cấp công nhân nổ ra tại Petrograd (sau đổi tên là Leningrad và bây giờ là St. Petersburg). Nicholas II bị buộc phải thoái vị ngày 15/3/1917 và đến ngày 16/7/1918 thì bị giết cùng gia đình. Chính phủ lâm thời của Hoàng tử Lvov và một nhà chính trị phái trung hòa là Alexander Kerensky được thành lập, nhưng nhanh chóng thất bại trước sức mạnh của Đảng Lao động Dân chủ Xã hội chủ nghĩa. Ngày 7/11/1917, Cuộc cách mạng Bolshevik, dưới sự lãnh đạo của V.I. Lenin và Leon Trotsky đã lật đổ chính phủ Kerensky và chính quyền thuộc về tay Hội đồng Dân biểu, do Lenin đứng đầu.

Ngày 3/3/1918, Nga ký với Đức hiệp ước Brest-Litovsk, tuy nhiên, nội chiến và can thiệp của nước ngoài còn ảnh hưởng nước Nga đến tận năm 1920. Cuộc chiến ngắn ngủi với Ba Lan năm 1920 cũng đem lại thất bại cho Nga.

(sưu tầm)
CẢI CÁCH NÔNG NÔ Ở NGA
I. NHỮNG TIỀN ÐỀ CỦA CẢI CÁCH

1. Tình hình nước Nga giữa thế kỷ XIX.
Trong nửa đầu thế kỷ XIX, chế độ phong kiến chuyên chế của Nga phải đối phó với những phong trào đấu tranh của nhân dân và các dân tộc ở Nga. Tuy giai cấp tư sản Nga còn yếu so với giai cấp tư sản Tây Âu nhưng những tư tưởng tư sản ở Nga cũng đã ảnh hưởng ít nhiều đến xã hội Nga, hình thành ở Nga một cuộc vận động cách mạng mới.
1.1. Chính trị:
Cho đến giữa thế kỷ XIX, chế độ chính trị ở Nga vẫn là chế độ phong kiến nhưng chế độ phong kiến này lạc hậu hơn các nước khác ở Tây Âu thời trước cách mạng tư sản.
Vua Nga thời kỳ này Alexandre I và Nicolas I.
Dưới thời Alexandre I, chế độ chính trị hết sức chuyên chế. Ông là người đề xướng ra Liên minh thần thánh, đàn áp các phong trào cách mạng trong nước cũng như nước ngoài. Nhà thờ là công cụ phục vụ chính quyền. Bộ máy cảnh sát và quân đội phục vụ rất đắc lực cho chế độ.
Dưới thời Nicolas I, nhà vua công khai thực hiện sự chuyên chế của mình, không e dè như Alexandre I. Nicolas cấm đoán sự tự do tư tưởng bằng việc thực hiện chính sách kiểm duyệt khắt khe đối với sách báo, kiểm soát việc giảng dạy trong nhà trường trung học và đại học.
Nicolas I phải luôn luôn đối phó với những cuộc đấu tranh của nông dân và những cuộc khởi nghĩa của những dân tộc bị áp bức: khởi nghĩa của nhân dân Balan, nhân dân hồi giáo ở Capcadơ... Ngoài việc đàn áp các phong trào phản kháng của nhân dân, Nga còn mở rộng ảnh hưởng của mình đến các khu vực xung quanh: làm chủ eo biển Bosphore và Dardanelles, phát huy ảnh hưởng của mình ở khu vực Balkan.
1.2. Xã hội:
Những tư tưởng chống đối chính quyền trung ương trong quần chúng nhân dân thường xuyên bộc lộ trong xã hội Nga vì quần chúng nhân dân, đặc biệt là nông dân, không chịu nổi ách áp bức hà khắc của chế độ chuyên chế. Tư tưởng dân chủ đi vào xã hội Nga lúc bấy giờ từ những tầng lớp trí thức Nga chịu ảnh hưởng của triết học Ánh sáng Pháp. Thời kỳ này những tư tưởng dân chủ được truyền bá vào Nga thông qua những tác phẩm văn học. Những tác giả như Puskin, Gôgôn, Sécnưsépki và các nhà văn nổi tiếng khác đã góp phần giáo dục cho thanh niên tinh thần dân chủ cách mạng. Bêlinxki, nhà phê bình văn học, là nhà tư tưởng dân chủ cách mạng đầu tiên và hết lòng ủng hộ phong trào nông dân Nga, kiên quyết chống chế độ chuyên chế, đòi thực hiện những tự do dân chủ. Tư tưởng cách mạng của Bêlinxki tác động mạnh mẽ đến xã hội Nga trong những năm 30-40 thế kỷ XIX. Những nhà hoạt động cách mạng chủ trương cải cách chế độ xã hội- chính trị ở Nga để theo kịp xã hội phương Tây.
2. Kinh tế:
Cho đến nửa đầu thế kỷ thứ XIX, quan hệ phong kiến nông nô vẫn chiếm địa vị thống trị. 90% dân số là nông dân mà nông dân chủ yếu là nông nô. Ruộng đất thuộc sở hữu phong kiến của địa chủ và nhà nước.
Thời kỳ này vẫn có những yếu tố của kinh tế tư bản chủ nghĩa, thể hiện ở sự phát triển của công trường thủ công. Tuy nhiên, lao động trong công trường thủ công vẫn còn là lao động của nông dân. Do sự phát triển của kinh tế, nông thôn Nga cũng có những biến chuyển nhất định. Do nhu cầu về nguyên liệu ngày càng tăng, địa chủ Nga phải tìm cách để tăng năng suất và mở rộng diện tích các loại cây trồng như củ cải đường, lúa, khoai tây. Ngành chăn nuôi gia súc cũng phát triển.
Công nghiệp lạc hậu do thiếu sức lao động và thị trường trong nước. Trong những năm 40-50, công nghiệp cơ khí bắt đầu phát triển. Nước Nga bắt đầu bước vào giai đoạn cách mạng công nghiệp. Ngành dệt được cơ khí hóa sớm bằng máy móc nhập từ Anh: Ivanovo phát triển thành trung tâm dệt lớn. Công nghiệp nặng phát triển ở Uran. Các ngành luyện kim, các xưởng chế biến kim loại ngày càng phát triển mạnh. Petersburg, Uran là trung tâm công nghiệp lớn của Nga lúc bấy giờ.
Ðường sắt cũng được chú ý xây dựng. Năm 1843, đường sắt Petersburg-Maxtcơva được xây dựng. Giao thông bằng đường thủy, bộ cũng bắt đầu phát triển. Hệ thống các sông đào dần dần được phát huy. Trên các dòng sông, tàu vận tải tấp nập buôn bán.
3. Chiến tranh Crưm (Crimeé)
Trong lúc mâu thuẫn giai cấp trong xã hội đang sâu sắc thì Nicolas I đẩy nước Nga vào cuộc chiến tranh Crưm 1853-1856 giữa Nga và Anh, Pháp. Trong cuộc chiến tranh này, sự lạc hậu về mọi mặt của Nga so với các nước làm Nga nhanh chóng thất bại.
Sự thất bại của Nga trong chiến tranh Crimeé làm cho sự căm thù của quần chúng đối với giai cấp thống trị ngày càng sâu sắc. Từ 1858-1860 đã có hơn 100 cuộc đấu tranh của nông dân chống địa chủ. Lênin nhận định về tình hình nước Nga lúc bấy giờ như sau: Trong những điều kiện như thế, người chính khách thận trọng và tỉnh táo nhất sẽ phải nhận rằng một cuộc cách mạng rất có thể xảy ra, khởi nghĩa nông dân là một nguy cơ rất có căn cứ....
Vì vậy, yêu cầu cải cách chế độ là một yêu cầu bức thiết đối với giai cấp thống trị Nga nếu không muốn có một cuộc cách mạng bùng nổ từ bên dưới.

NHỮNG CẢI CÁCH THỜI ALEXANDRE II TOP​

1. Cải cách ruộng đất 19.2.1861.
Ngày 19.2.1861, Nga hoàng ký những văn bản pháp luật về việc những nông dân được giải phóng khỏi sự lệ thuộc nông nô và một bản "tuyên ngôn" về việc xóa bỏ chế độ nông nô: nông dân được tự do thân thể, có quyền tư hữu, được tham gia những hoạt động công thương nghiệp, được trao đổi ký kết giao kèo với những người khác, được đệ đơn đi kiện....Cải cách 19.2 xuất phát từ nguyên tắc quyền sở hữu phong kiến thuộc địa chủ, vì vậy nông dân phải chịu những điều khoản nặng nề để được chuộc tự do về thân thể. Việc điều chỉnh quan hệ kinh tế giữa địa chủ và nông dân sẽ được tiến hành trong hai năm: địa chủ sẽ thảo ra bản khế ước để qui định về số lượng đất đai mà nông dân được sử dụng. Trong thời gian đó, nông dân phải chịu theo nghĩa vụ tạm thời để phục vụ cho địa chủ. Họ chỉ được tự do và trở thành sở hữu mảnh ruộng khi địa chủ đã ký cho họ chuộc lại ruộng đất. Phần lớn nông dân không đủ tiền nộp chuộc nên chính phủ phải làm trung gian: chính phủ trả cho địa chủ 80% số tiền chuộc, nông dân phải trả lại số nợ ấy lẫn lãi cho chính phủ.
Trong khi thực hiện sắc lệnh cải cách ruộng đất, địa chủ tìm cách cắt đất của nông dân, có nơi lên đến 20-40% diện tích, đa số là đất tốt.. Nông dân chỉ được nhận những phần đất cằn cỗi, xác xơ. Cải cách ruộng đất này thực chất chỉ là sự ăn cướp của nông dân theo nhận xét của Lênin.
Sắc lệnh 19.2 làm cho mọi tầng lớp nông dân thất vọng vì đời sống của họ vẫn không thay đổi bao nhiêu so với trước đó. Giai cấp thống trị vẫn là địa chủ. Chúng chiếm một khối lượng ruộng đất rộng lớn và nông dân vẫn phải chịu sự bóc lột nặng nề. Nga hoàng là một tên địa chủ lớn nhất với 7 triệu mẫu đất, nhiều hơn số ruộng đất của nửa triệu gia đình nông dân.
2. Những cải cách khác.
-Tư pháp: Tòa án xét xử công khai, có bồi thẩm đoàn, có luật sư bào chữa thay cho tòa án xử theo đẳng cấp.
- Cải cách quân sự: Thiết lập chế độ quân dịch, thời hạn phục vụ trong quân đội từ 25 năm giảm xuống còn 6-7 năm. Trang bị kỹ thuật cho quân đội được cải tiến. Thành lập các hạm đội.
-Hành chính: Cơ quan cai trị địa phương do bầu cử nhưng với những điều kiện hết sức khắt khe nhằm đảm bảo ưu thế của giới quí tộc, địa chủ.
- Gíáo dục: chính phủ hỗ trợ xây dựng trường tiểu học và học viện kỹ thuật, hạn chế chế độ kiểm duyệt, đưa khoa học vào chương trình đào tạo ở Ðại học.

KẾT QUẢ - Ý NGHĨA

- Trong khi các nước phương Tây thực hiện cách mạng thì giai cấp tư sản Nga tỏ ra yếu ớt, không đảm đương vai trò lịch sử lãnh đạo cách mạng ở Nga. Chính phủ Nga hoàng phải ban hành những cải cách nhằm xoa dịu phong trào của quần chúng nhân dân.
- Ðiều luật 19.2 và những cải cách khác đã tạo điều kiện nhất định cho sự phát triển của chủ nghĩa tư bản ở Nga, tạo nguồn nhân công cho sự phát triển công nghiệp, nâng cao địa vị giai cấp tư sản. Ðó là một bước trên con đường cải biến chế độ phong kiến thành nền quân chủ tư sản. Những cải cách mang tính tư sản nầy tạo điều kiện cho việc phát triển những yếu tố của quan hệ sản xuất TBCN trong đời sống kinh tế, chính trị, xã hội ở Nga.
- Nhưng cải cách ở Nga là một cuộc cải cách không triệt để vì vẫn còn những tàn tích của chế độ phong kiến trên đất nước Nga: chính quyền chuyên chế vẫn nằm trong tay Nga hoàng, các cơ quan hành chính địa phương vẫn phụ thuộc Nga hoàng. Nông dân vẫn phải chịu tô thuế và nghĩa vụ tạm thời.....Vì vậy, yêu cầu của nước Nga là phải tiến hành một cuộc cách mạng tư sản, thực hiện triệt để việc xóa bỏ chế độ phong kiến, đó là nghĩa vụ mà giai cấp vô sản Nga phải làm trong đầu thế kỷ XX.

Nga hy vọng phát triển quan hệ với Mỹ và EU trong năm 2005


Ngày 31/12, người phát ngôn của Bộ Ngoại giao Nga Alexander Yakovenko nói trong năm 2005 Nga hy vọng sẽ phát triển quan hệ với Mỹ và Liên minh châu Âu (EU), đặc biệt trong cuộc đấu tranh chống khủng bố.
Theo ông Yakovenko, các cuộc gặp giữa các nhà lãnh đạo Nga và Mỹ trong năm 2004 đã tăng cường sự tin cậy lẫn nhau trong quan hệ giữa hai nước vốn có tầm quan trọng sống còn đối với an ninh và sự ổn định quốc tế. Quan hệ giữa hai nước trong năm qua là khó khăn, nhưng có triển vọng tốt.
Đề cập về quan hệ với EU, ông Yakovenko nói năm 2004 không phải là năm êm thấm trong quan hệ giữa Nga và EU, nhưng cuối cùng đã có được sự cân bằng tích cực thể hiện qua việc hai bên đã thoả thuận sẽ ký một loạt hiệp định hợp tác trong 4 lĩnh vực tại hội nghị thượng đỉnh Nga-EU dự định tổ chức vào tháng 5 năm 2005./.
Được hastalavista sửa chữa / chuyển vào 10:59 ngày 01/01/2005