1000 năm Thăng Long - Hà Nội

1000 năm Thăng Long - Hà Nội

[orange]Hi All,
Nhân hướng tới 1000 năm Thăng Long - Hà Nội. Smart Dragon có đưa ra chủ đề về những nét đẹp Hà Nội, trong chủ đề này có những hợp phần sau:
- Người Hà Nội và Những dấu ấn
- Phong cảnh Hà Nội: Bạn có cảm xúc với phong cảnh nào
- Ẩm thực Hà Nội và những giao thoa ẩm thực với những vùng khác
Đó là những chủ đề Smart Dragon gợi ý, mong các bạn sẽ tham gia nhiệt tình nhe.

Người Hà Nội và những dấu ấn: Bài viết của Gs. Lê Văn Lan về Danh tướng của dân tộc Lý Thường Kiệt (Chia sẻ với chủ đề: Người Hà Nội và Người ngoại tỉnh khác nhau??)
Vê? lai lịch một "ngươ?i thăng long gốc": Lý Thươ?ng Kiệt
GS. LÊ VĂN LAN

Trông ra phố Nam Đô?ng nga?y trước (nay: phố Nguyêfn Lương Bă?ng) va? ngôi đi?nh la?ng Nam Đô?ng (Năm Đô?ng). Đi?nh thơ? Lý Thươ?ng Kiệt, với cớ: nơi đây la? đất mai táng ngươ?i anh hu?ng dân tộc thơ?i Lý.
Thông tin na?y câ?n được kiê?m chứng, nhưng, du? sao thi? cufng có phâ?n phu? hợp (phụ họa) được với một "tín hiệu chi?m" khác: không một do?ng sư? quan phương na?o chép vê? việc đaf đưa linh cưfu vị đại danh thâ?n đô?ng thơ?i la? đại danh tướng Lý triê?u, sau khi mất, vê? một nơi na?o - thươ?ng, theo quy luật trung cô?, thi? pha?i la? nơi chính quán - ma? lại ơ? ngoa?i Thăng Long! Có nghifa ông la? ngươ?i Thăng Long.
Hiện có hai thuyết, xuất nhập vê? chi tiết, nhưng đại đê?, thi? đê?u trực tiếp nói rof: Lý Thươ?ng Kiệt gốc ngươ?i Thăng Long. Ca? hai thuyết đê?u chi? ra ră?ng: Lý Thươ?ng Kiệt la? ngươ?i La?ng An (Yên) Xá (Sau đô?i la? Cơ Xá) trên bafi sông Hô?ng, phía sau tha?nh Thăng Long. Nhưng, thuyết thứ nhất (dựa va?o sách "Tây Hô? chí") cho ră?ng, trước khi trơ? tha?nh ngươ?i (va? phúc thâ?n) An (Yên) Xá, thi? quê gốc Lý Thươ?ng Kiệt la?: La?ng Bi?nh Sa.
Va?o thơ?i Lý Thái Tô? định đô, do việc mơ? mang kinh tha?nh, la?ng Bi?nh Sa pha?i di dơ?i ra mạn bafi sông Hô?ng, nhươ?ng đất cho vua xây tha?nh. Ngươ?i Bi?nh Sa, vi? lef đó, trơ? tha?nh ngươ?i An (yên) Xá, tức Cơ Xá. Co?n thuyết thứ hai, thi? cufng nói đến việc Lý Thươ?ng Kiệt dơ?i quê gốc ra bafi sông Hô?ng đê? tha?nh ngươ?i An (Yên) - Cơ Xá, nhưng lại (theo sự chi? dâfn quan phương cu?a các sách "Đại Việt sư? ký toa?n thư", "Lịch triê?u hiến chương loại chí"...) ma? cho ră?ng chốn quê gốc ấy, la?: phươ?ng Thái Ho?a.
Nay, thư? la?m việc dung hợp hai thuyết na?y, thi? có thê? thấy ra một điê?u la?: trong khi chi? định la?ng Bi?nh Sa như một chốn quê gốc cu?a Lý Thươ?ng Kiệt, thuyết thứ nhất cufng đô?ng thơ?i chi? định vị trí xa xưa cu?a la?ng na?y, la? ơ? phía nam Hô? Tây. Va?, khi nghiên cứu vê? vị trí cu?a phươ?ng Thái Ho?a, nhiê?u học gia? đaf cho ră?ng phươ?ng na?y va?o thơ?i Lý ơ? vê? mạn Tây tha?nh Thăng Long (chôf có núi Cung, gâ?n các la?ng Ngọc Ha? - Vifnh Phúc xưa). Thế thi?, ơ? đây, chă?ng có gi? la? mâu thuâfn (khác biệt) ca? (hoặc nhiê?u). Bơ?i vi?: núi Cung (Ngọc Ha? - Vifnh Phúc) cufng chính la? miê?n đất ơ? sát ngay bơ? nam Hô? Tây (chi? cách có một con đê - tha?nh, cufng chính la? vo?ng tươ?ng đất "La Tha?nh" (đại La Tha?nh) thơ?i Lý Trâ?n ma? nay la? đươ?ng Hoa?ng Hoa Thám.
Vậy, có thê? cho ră?ng: Quê gốc cu?a Lý Thươ?ng Kiệt la? ơ? đất phía nam Hô? Tây, đô?ng thơ?i la? mạn tây (ngoa?i cư?a Tây) tha?nh Thăng Long. Cái tên Bi?nh Sa (diêfn nôm la? "Bafi cát phă?ng") cu?a đất ấy, gâ?n với đặc trưng ca?nh quan tự nhiên (thiên nhiên) cu?a nơi na?y thuơ? sơ khai nên có thê? la? địa danh cô? truyê?n va? hô?i cô?, vê? va? tư? thơ?i "tiê?n Thăng Long" khi đất kinh ky? co?n chưa được mấy khai phá (khai thác). Co?n, tên Thái Ho?a (các cô? thư quan phương, chép ke?m với tên na?y, đê?u du?ng rof chưf "phươ?ng"), gâ?n với văn hóa phong kiến (cung đi?nh), nên có thê? la? địa danh - cufng cu?a nơi na?y - thuộc vê? thơ?i "đô thị hóa trung cô?" (cung đi?nh hóa): "Thơ?i ky? Thăng Long" ca? hai địa danh đê?u thuộc vê?, va? chi? vê?, một địa điê?m (địa ba?n): quê gốc cu?a Lý Thươ?ng Kiệt.
(Chính tư? chôf na?y ma? ta hiê?u ra được: vi? sao, sách" Tây Hô? chí" (va? "Long tha?nh vật sự") lại chép rof vê? con đươ?ng ma? nga?y xưa, Lý Thươ?ng Kiệt đaf thươ?ng đi đê? theo học thâ?y Lý Thươ?ng Kiệt đaf thươ?ng đi đê? theo học thâ?y Lý Công â?n ơ? trươ?ng Bái Ân , la?: men theo bơ? nam Hô? Tây; va?, vi? sao, lơ?i kê? dân gian vu?ng núi Cung, lại gii? thích ră?ng: Sơ? dif núi có tên na?y, la? bơ?i vi? nga?y xưa, ơ? đây có cung điện (phu? đệ, dinh thự) cu?a một vị quan lớn lắm!)
Việc ti?m hiê?u con đươ?ng (cung cách) dâfn đến chôf Lý Thươ?ng Kiệt trơ? tha?nh ngươ?i - Thăng Long - gốc tư? nghi?n năm trước, sef (va? đaf) la? một trươ?ng hợp vư?a điê?n hi?nh, vư?a hiếm lạ - đê? nghiên cứu ra được nhiê?u vấn đê? dân số học Thăng Long (trong đó, có vấn đê? vê? nguô?n gốc va? đặc trưng cư dân đô thị na?y) va?o lúc mới định đô.
Hiện có một đâ?u mối - đúng hơn: một đâ?u mối kép - rất quan trọng, có thê? giúp va?o việc lâ?n giơ? (mơ?) lại con đươ?ng ấy. Đó la?: ngươ?i cha cu?a Lý Thươ?ng Kiệt, không pha?i họ Lý, ma? la? họ Ngô, va?: ông họ Ngô na?y, có nhiê?u liên quan đến đất Thanh Hóa.
Tất nhiên các ta?i liệu, đê?u chép: họ tên ngươ?i cha cu?a Lý Thươ?ng Kiệt la? Ngô An Ngưf, va?: va?o năm 1031 (lúc ấy, Lý Thươ?ng Kiệt 13 tuô?i - "tuô?i ta", tức: tính ca? "tuô?i mụ") ông họ Ngô na?y - giưf một chức quan vof cu?a Lý triê?u - đaf vâng mệnh vua Lý Thái Tông, tư? Thăng Long, va?o "đi tuâ?n" miê?n Thanh Hóa, va? mất tại đó.
Sự việc na?y, lâu nay, chi? được sư? sách khai thác ơ? khía cạnh tri?nh ba?y vê? nhân cách Lý Thươ?ng Kiệt, tức chi? qua?n g bá cho tính hiếu tha?o cu?a chú bé Ngô Tuấn - tên thực cu?a Lý Thươ?ng Kiệt, khi ấy - đaf "đêm nga?y thương khóc" cái chết cu?a cha đe? mi?nh, như thế na?o. Nhưng gâ?n đây, với việc do?ng họ Ngô hiện đại, đaf lập va? công bố "tộc pha? họ Ngô" (với nhiê?u chi tiết, ti?nh tiết) phong phú, thú vị - tuy một số trong đó cufng co?n câ?n được kiê?m chứng giám định thêm) ta đaf có thê? nhận ra nhiê?u manh mối hơn, cu?a sự việc na?y, ấy la? căn cứ va?o "Tộc pha? họ Ngô" - Ngô An Ngưf, đâ?u tiên, đaf theo giúp Lý Công Uâ?n, khi ông na?y co?n (va? mới) la? một quan chức triê?u Tiê?n Lê ơ? Hoa Lư, do đó, khi có việc dơ?i đô (Hoa Lư) va? định đô (Thăng Long) năm 1010, Lý Công Uâ?n đaf mang theo ca? Ngô An Ngưf vê? triê?u đi?nh Thăng Long. Trơ? tha?nh ngươ?i Thăng Long (một đơ?i), Ngô An Ngưf đaf lấy vợ (ba? na?y, họ Ha?n) la? ngươ?i phươ?ng Thái Ho?a khi ấy, va?, 9 năm sau nga?y định đô - tức: năm 1019 - thi? sinh hạ được cậu con trai đâ?u lo?ng, hết sức khôi ngô, tuấn tú, cho nên (be?n) đặt tên la?: Ngô Tuấn - cái tên đâ?u tiên va? chính gốc cu?a Lý Thươ?ng Kiệt, trước khi được vua Lý va? Lý triê?u ưu ái ban cho (đô?i gọi) cái tên na?y.
"Tộc pha? họ Ngô" co?n cho biết: Ngô An Ngưf đaf tư? Thanh Hóa ma? đi theo Lý Công Uâ?n! Như vậy, ông na?y la? một "chuyên gia" vê? Thanh Hóa. Va? vi? thế (nhơ? thế) vâfn tiếp tục phục vụ triê?u đại Lý Thái Tông với tư cáhc na?y Ngô An Ngưf mới đuực phái đi tuâ?n" (hoặc: "tuâ?n kiê?m") miê?n Thanh Hóa 1031, va? mất ơ? đó.
Vi? sao Ngô An Ngưf có nhiê?u gắn bó (liên quan) đến Thanh Hóa vậy? Tiếp tục tra ti?m trong "Tộc pha? họ Ngô", ta thấy ra một điê?u quan trọng va? thú vị: ông họ Ngô na?y, chính la? trực hệ (thế hệ sau) cu?a ông họ Ngô khác, vốn đaf được chính sư? nhiê?u lâ?n nói đến, với tư cách va? ha?nh trang cu?a một nhân vật lịch sư? đích thực: Sứ quân Ngô Xương Xí, tư?ng - trong thơ?i "Loạn Thập nhị sứ quân" (giưfa thế ky? X) - có căn cứ/va? hu?ng cứ/ơ? đất Bi?nh Kiê?u - Thanh Hoá.
Ngược được tư? Ngô An Ngưf lên tới Ngô Xương Xí, thi?, đến nay, ta đaf có thê? - dêf da?ng va? may mắn - gặp được chính sư?. Bơ?i vi?, tất ca? các ta?i liệu sư? cuf đê?u lưu chép: Ngô Xương Xí la? con cu?a Thiên Sách Vương Ngô Xương Ngập - hoa?ng tư? trươ?ng cu?a Ngô Vương Quyê?n. Tư? nhưfng rối ren cu?a vương triê?u Ngô sau khi Ngô Quyê?n mất (năm 944), rô?i Ngô Xương Ngập cufng mất (năm 944), rô?i Ngô Xương Ngập cufng mất (năm 954), va? em cu?a ngô Xương Ngập (chú cu?a Ngô Xương Xí) la? Nam Tấn Vương Ngô Xương Văn rô?i cufng mất (năm 965), mơ? đâ?u/ va? ơ? trong/cục diện "Loạn thập nhị sứ quân", Ngô Xương Xí đaf tự mi?nh cufng trơ? tha?nh một "sứ quân", tranh gia?nh quyê?n lực với các "sứ quân" khác, nhơ? (dựa va?o) căn cứ Bi?nh Kiê?u cu?a mi?nh ơ? Thanh Hóa.
Vi? sao, trong khi các "sứ quân" khác, đê?u chiếm lifnh va? dựa va?o các căn cứ cu?a họ ơ? ngoa?i miê?n trung du va? đô?ng bă?ng Bắc Bộ, thi? riêng Ngô Xương Xí lại lựa chọn/va? chạy va?o/trong đất Thanh Hóa?
Dêf da?ng gia?i đáp điê?u na?y: Bơ?i vi?, "ba? nội" (Dương Thị Như Ngọc) va? ca? "ông tre?" (Dương Tam Kha - em trai ba? nội nưfa), rô?i "cụ ngoại" (Dương Đi?nh (Diên) Nghệ) nưfa, cu?a Ngô Xương Xí, đê?u la? ngươ?i ơ?/va? lập nghiệp tư?/Thanh Hoá: Đất Dương Xá (la?ng Gia?ng)! va?, đây mới la? điê?u quan trọng nhất: chính ông nội cu?a Ngô Xương Xí (tức: "cụ nội" cu?a Ngô An Ngưf, va? "kỵ nội" cu?a Ngô Tuấn - Lý Thươ?ng Kiệt) la? Ngô Quyê?n (Ngô Vương Quyê?n) tuy quê gốc ơ? Đươ?ng Lâm (Sơn Tây) nhưng cufng lại chsinh la? rê? đất Thanh (con rê? cu?a Dương Đi?nh (Diên) Nghệ) va? cufng đaf tư?ng tư? đây ma? lập nghiệp: đem lực lượng (cu?a họ Dương) tư? đất Thanh ra Bắc, mơ? "chiến dịch kép" - tiêu diệt ke? pha?n bội Kiê?u Công Tiêfn ơ? Đại La va? ca? phá quân xâm lược Nam Hán ơ? Bạch đă?ng, năm 938!
(Roc ra điê?u na?y, ta sef lại có cơ sơ? va? tiê?n lệ, đê? hiê?u: vi? sao môfi khi đất Thanh Hóa có điê?u bất ô?n (dưới triê?u đại Lý Thái Tông), hoặc câ?n qua?n lý tốt (dưới triê?u đại Lý Nhân Tông), thi? ơ? tất ca? nhưfng trươ?ng hợp ấy, đến lượt Lý Thươ?ng Kiệt: Ông đê?u được phái đi tư? Thăng Long, đê? "thanh tra, vôf vê?", hoặc "trị nhậm, mơ? mang", va? đê?u "hoa?n tha?nh nhiệm vụ" rất tốt đẹp va? trơ? vê? kinh ky?.
Lý Thươ?ng Kiệt (Ngô Tuấn), vậy, không nhưfng la? ngươ?i Thăng Long gốc (đơ?i thứ hai), ma? co?n la? cháu chắt chút (đơ?i thứ năm) cu?a cụ Tô? ("Kỵ") Ngô Quyê?n.
Con đươ?ng đê? Lý Thươ?ng Kiệt trơ? tha?nh một nhân vật lịch sư? lớn, vậy la? đaf tra?i qua một ha?nh tri?nh trăm năm - da?i tư? thê sky? X chuyê?n qua thê sky? XI - va? đaf dâfn qua nhiê?u miê?n đất nước - tư? quê nội Sơn Tây, qua quê ngoại Thanh Hoá, ma? vê? đến Thăng Long. Đấy la? con ngươ?i biết kế tục truyê?n thống (tinh anh) cu?a do?ng họ, va? biết kế tục giá trị (tinh hoa) cu?a nhiê?u nguô?n, đê? ma? một khi đaf trơ? tha?nh ngươ?i thị dân kinh đô, thi? ơ? trên "đất rô?ng thiêng", biết hươ?ng dụng (khai thác) các vị thế thuận lợi cu?a va? tư? chốn kinh ky? va?o lúc mới định đô va? khai sáng vương triê?u, nôf lực lập trí va? ha?nh động, do đó, thăng tiến mạnh mef được cho cuộc đơ?i va? sự nghiệp ba?n thân, đô?ng thơ?i, thăng hoa đẹp đê? được cho chốn quê hương kinh ky? cu?a đất nước na?y.
(Tạp chí Thăng Long Hà Nội ngàn năm - Số 7/2002)

Ẩm thực Hà Nội:
Phải khẳng định Hà Nội có nhiều đặc sản chỉ riêng Hà Nội mới có hương vị như: Cốm Vòn, Chả cá lá vọng, Bánh cuốn Thanh Trì...Nhưng SD lại phân vân một điều, khi nói chuyện với người bạn Nam Định về Phở Hà Nội, thì bạn ấy cho rằng Phở Hà Nội bắt nguồn từ Nam Định, và Phở Nam Định dường như đang lấn át. Còn khi mình gặp người bạn Hải Phòng nói về Bún Chả Hà Nội thư nhà văn Thạch Lam nói là "Báu vật người Hà Nội", thì bạn ấy bảo rằng Bún Chả Hải Phòng cung không kém, bạn cứ đến Hải Phòng thử mà xem.
Các bạn có ý kiến gi????

Ak ak, "Báu vật đất Thăng Long" mới đúng bác ạ!

Bác này hôm nọ không xem Ai là triệu phú nên nói sai

Cặp môi vô cung quyến rũ, chỉ viêt vậy thôi sao?

Tên topic quả là rất hay. Nhưng để viết theo chủ đề này không phải là dễ. Theo tôi, trước tiên, chúng ta cùng nhau tập trung thảo luận về lịch sử 1000 năm Thăng Long Hà Nội và nhân cách người Thăng Long Hà Nội - dẫu không thanh lịch cũng người Tràng An thì thú vị hơn!

Chẳng có việc gì dễ cả.
Ví dụ như chúng ta vào xem tại sao Lý Công Uẩn lại dời đô về Thăng Long như một topic vừa mới xuất hiện: nào chúng ta cùng nhau thảo luận ý. Thật là ý nghĩa!
Mà dạo này chương trình Ai là triệu phú KCB không xem. Có gì đúng, sai ở trên kia thế ?

Tớ đọc một cuốn sách trên 300 trang là.....phong tục và những thói quen của người Hà Nội, ặc ặc. Tớ thấy họ viết làm sao ý....nhìu cái không thật và không phải của riêng người Hà Nội, thậm chí nó là của những tỉnh khác đưa vào. Đọc cuốn Hà Nội băm mươi sáu phố phường của Thạch Lam cũng chả có mới mẻ hơn là bao nhiêu
Đúng là Hà Nội có nhiều nét đẹp truyền thống nhưng cái đó giờ ....còn mấy người giữ được. Với Thạch Lam tớ chỉ ẩn tượng với tác phẩm Gió lạnh đầu mùa. Rất Hà Nội, rất miền bắc và rất ấm áp
Ồ, nhất định năm đó mình phải ra để xem 1000 năm Thăng Long Hà Nội

A! Tớ nói cho bạn một điều nhé Phở Hà Nội bắt nguồn từ Nam Định, tớ đọc trong rất nhiều tài liệu họ cũng nói thế ( thực ra tớ ghét ăn phở vô cùng vì......ặc ặc cho nhìu bột ngọt khủng khiếp, nhìn thấy bột ngọt là tớ sợ vì đã rất lâu rồi tớ không dùng nó... Tớ dùn bột nêm). Phở Hà Nội cũng là đặc trưng, hớ hớ, trong Sài Gòn này này, cứ cái gì liên quan tới hai chữ Hà Nội là mắc kinh. Một lần tớ được mời đi ăn....chả hỉu cái ông đó ổng bảo...ổng là người Bắc Hải hay cái quái quái gì đó, phở gia truyền. Người mời đi ăn lại bắt mỗi người phải ăn một tô phở...vì trong quán đó cái thứ đó là nổi tiếng nhất vì "Hà Lội" mà. Chẹp! Ăn tớ cũng chả thấy có ngon lành hơn bao nhiêu mà chỉ biết hoá đơn hình như là 25 k / 1 tô
Còn nhá. Chả giò Hà Nội, mận Hà Nội, bánh chưng Hà Nội ... ặc ặc, cứ gán cái mác Hà Nội vào thì đều mắc hết. Tớ chỉ thích mỗi ô mai sấu và cốm + 1 loại xôi
Được silver_place sửa chữa / chuyển vào 12:44 ngày 29/07/2006