30/4 : Chuyện những người tháo chạy

Quyển này miêu tả nhiều cái kỹ lưỡng hơn "tháng ba gãy súng", nhưng có vẻ xanh vỏ đỏ lòng quá nên nhiều khi phô, mất hay.

Em nghĩ điều này là khó tránh khỏi, bởi tác phẩm được xuất bản đã được qua kiểm duyệt , lại đến với công chúng trong thời kỳ chưa lâu sau giải phóng. Đọc , chủ yếu để có hình dung và cảm nhận được một giai đoạn của lịch sử. Điều này em nghĩ tác giả đã khắc hoạ thành công.

BỎ TRỐN
Choàng tỉnh giấc trong ánh chớp lóa trời, tiếng nổ đinh tia nhức óc, mọi người sải bước từ giường ngủ ra hầm tránh pháo, khu sĩ quan kế bên nhà nơi ngủ và nơi tránh đạn cách nhau không đaayf mười mét. Lúc vào cả trong hầm, mới nghe đạn nổ đủ loại như xé nát không gian, nổ đến tức không khí và rung rinh đất. Tất cả nằm úp sấp bên nhau mà không biết ai bên cạnh mình, vì thần trí còn bận đếm tiếng nổ, lọc loại đạn và định hướng điểm đạn tới. Ai cũng tưởng là sẽ bị chôn vùi trong hầm. Đạn đại bác,hỏa tiễn nổ liên tục, dai dẳng cả 5 phút đồng hồ và rồi chấm dứt ở Liên đoàn, lần lượt chấm dứt ở các đồn trại gần bên,, quân vận, pháo binh ? Chỉ ở phi trường, đạn còn nổ thêm cả 10 phút. Rồi tiếp theo đó, toàn bộ khắp nơi tiếng liên thanh nổ ráo riết, xen lẫn có tiếng súng nhỏ, lựu đạn và mìn.
Từ trong hầm tối om, tôi lớn tiếng gọi :
- Anh Thái ơi! Anh Thái ơi!
Nghe tiếng gọi. Thái trả lời ngay
- Gì thế ?
- ********* tấn công vào trại rồi ! Tôi lo lắng
- Thế là chiến cuộc nổ lớn ở đây.
Nghe dứt câu của tôi, Thái vội vã hỏi lại :
- Tân, Nhật! Có đó không ?
- Có Tân đây ! Tàn đời rồi ! Mình chậm quá
Tôi nói với Tân :
- Chưa tàn đâu Tân, sắp yên rồi đó, yên rồi thì tính không chậm đau, đừng cuống lên.
Vừa lúc đó bóng Thái thấp thoáng ở cửa hầm, anh đứng ngó quanh quất.
Nhiều đám cháy trên đèo Hải Vân đỏ rực, giống như những đám cháy rừng, khói bốc lên cuồn cuộn, bay tạt ra phía biển.
- Đây là do bên ta phản pháo đó. Thái nói có vẻ am hiểu. Đại bác 175 ly bắn từ phi trường ra Đà Nẵng. Chắc là mấy ?oông nội? dầy đặc trên đó rồi. Đèo Hải Vân là bức tường thuận lợi của bên nào làm chủ nó; ngược lại, thì nguy hiểm vôcùng. Bây giờ toàn bộ phi trường lẫn các đơn vị trú đóng quanh Đà Nẵng sẽ là điểm pháo ngon lành của bên kia; họ có thể bắn tung từng chiếc máy bay, từng chòi canh trạm gác không sai cái nào.
- Bắn phá thì dễ - Tân xen vào ?" Nhưng tiến chiếm còn nhiều gay go, lực lượng Đà Nẵng dữ dội lắm, hàng mấy chục sư đoàn, đủ mọi binh chủng, đủ mọi thứ hỏa lực và cả nhũng phi đội F5 khổng lồ, cả một phi trường quân sự lớn bậc nhất Đông Nam Á, chưa kể hải quân. Rồi anh đột nhiên kết luận :
- Thế là ta còn đủ thì giờ bỏ trốn !
Nhịn không được Thái cười khì khì :
- Lực lượng bên ta là mạnh mẽ như thế đó, vậy ông thiếu úy nhà tôi sợ gì mà phảo bỏ trốn, ở lại sống mái chơi một trận phải sướng hơn không ?
Vừa nói xong, Thái lại nghiêm giọng :
- Bây giờ là thuận lợi nhất. Kế hoạch đã có, đề nghị chuẩn bị lên đường trong 5 phút nữa.
Từ các phía đạn đủ loại vẫn nổ cầm chừng.
Theo kế hoạch đã bàn từ đầu hôm, mấy anh em đã nhất trí với nhau là ra đi không bao giờ quay lại nữa. Chiều hôm qua ra Đà Nẵng, Thái gặp nhiều người từ Liên đoàn đã bỏ trốn từ trước, một số đã rời khỏi Đà Nẵng từ chiều hôm nay rồi. Lại nghe nhiều tin tức như : quân đoàn đã bỏ ngỏ, tướng Trưởng đã rút ra Mỹ Khê lập bộ tư lệnh tiền phương. Quảng Ngãi, Huế, Quảng Trị, Tam Kỳ đã mất. Đà Nẵng trong tình trạng Bắc quân sắp tràn vào nay mai. Anh đã cho gia đình vào Nam về sống tại quê vợ ở Sài Gòn; chiều qua đã đưa vợ con vào phi trường, nhưng hẹn sẽ taí ngộ, bây giờ thì anh một mình sẽ cùng các bạn bỏ đi.
Đường từ Đà Nẵng ra không bị quân cảnh kiểm soát, nhưng trở vào thì rất khó. Một người bạn của Thái là sĩ quan hải quân hẹn sẽ sáng mai đón anh, cho quá giang vào Nam trên một chiến hạm; nên anh đã bàn với các bạn, là vào đường chân núi Đà Sơn, men ra ngã ba Hòa Vang mà vào Đà Nẵng. Định đi vào lúc gần sáng, nhưng cũng ngại là khó ra khỏi cổng Liên đoàn; tuy nhiên tình thế khẩn cấp, anh quyết định đi ngay bây giờ.
Tất cả hành trang gọn nhẹ và mỗi người một súng cá nhân phòng lúc cần tự vệ, chất cả 4 người lên xe gip của Thái. Chiếc xe lăn bánh trong tiếng súng nổ khắp nơi.
Đến cổng Liên đoàn, toán gác xông ra chận xe lại. Điểm trưởng nhìn xe biết là của trung úy Thái; nhưng cũng cẩn thận thủ súng ngang ngực, lò dò bước tới, khi nhận dạng được, điểm trưởng hỏi :
- Trung úy đi đâu ! Có giấy của đại tá không ?
- Không ! Thái đáp ?" Thám sát một vòng ngoại vi trại thôi.
- Có giấy của đại úy đại đội công vụ ?
- Cái thằng ngu. Mày biết ai trực tuyến đêm nay không >
- Dạ, trung úy Thái ?" điểm trưởng ngớ ra.
- Mở cổng nhanh, bộ ban ngày sao mà hỏi kỹ vậy ? Đồ ngu, ở trong trại chờ giặc vô à ? Để tao thám sát một vòng, mày có nghe súng nổ không ?
Tên điểm trưởng như cái máy, ra lệnh điểm gác mở cổng, chiếc gip của Thái vợt đi.
Ra khỏi cổng, xe tắt đèn, chạy chầm chậm trong đêm. Thái cố giữ máy thật êm, tiếng súng nổ có lơi đi nhưng chưa dứt. Khoảng đường nửa cây số, từ cổng ra đến quốc lộ 1 tráng nhựa, hai bên là nghĩa địa bỏ hoang. Ánh trăng chiều sáng nhờ nhờ trên các mộ bia nghiêng ngã gãy đổ. Bóng những gò mả đen lấm tấm đầy cả vùng đất rộng mênh mông. Bên kia quốc lộ 1, đối diện với trại công binh là nổng cát dẫn vào xóm làng cách đường vài ba trăm mét.
Giọng Tân thều thào nho nhỏ :
- Ham đi, mà đi thì ớn quá, có thằng nào chơi cho một phát B40 là tiêu.
Không ai đáp lại lời Tân, xe vẫn lăn bánh chầm chậm.
- CÒn không thì một thằng lính nào của mình chơi sảng một băng, cũng chết hết. Tân lại than thở, vẫn không ai đáp lại.
Mọi người căng mắt quan sát trước sau, cả hai bên.
Đến ngã ba quốc lộ 1 và đường vào Liên đoàn, Thái cho xe dừng lại. Chiếc xe không phải là phương tiện ra Đà Nẵng vì trên quốc lộ 1 sẽ gặp rất nhiều đồn bót, sữ bị chận lại do thiếu sự vụ lệnh, và ngay lúc này có thể bị bắn từ xa, khi tín hiệu đèn mật khẩu không đúng.
Bốn người xuống xe, băng qua ngồi thụp xuống vệ đường bên lia, chia nhau quan sát về bốn hướng. Sau một lúc nắm tình hình, Tân báo trước :
- Bên trái quốc lộ hòan toàn yên tĩnh.
- Bên phải quốc lộ hòan toàn yên tĩnh- Nhật tiếp theo luôn.
- Phía Liên đoàn yên tĩnh ?" Đến lượt tôi báo cáo
- Đường vào làng thuận lợi ?" Thái khởi lệnh ?" Chúng ta đi nhanh theo độ hình chiếm mục tiêu Miếu Bà.
Dứt lời, Thái băng mình phía trước, rồi đến 3 người còn lại lao theo. Sau đó khoảng mươi phút, 4 người cùng có mặt tại Miếu bà. Tại đây, Thái nhắc lại mật khẩu, cách di chuyển và cách xử lý tình huống có thể xảy ra. Xong, với đội hình hàng một cách nhau khoảng 20 mét trong đêm, 4 người lần lượt tiến sâu vào trong xóm. Thái dẫn đầu.
Trong bước đi lầm lũi, tay cầm súng đưa ngang ngực, đi cùng với toán tuần tra, tôi chợt nghĩ có lẽ ngay giờ này, Bắc quân đang trùng điệp từ mọi lối trên đèo Hải Vân đỏ xuống dưới bóng cờ sao, dễ dàng chiếm lĩnh những nơi họ đi qua; bởi vì quân lực Cộng Hòa chỉ còn trên số giấy; thực chất nó đã tan rã rồi, tan từ trong tim mỗi người lính, mỗi sĩ quan. Đó là ý nghĩ của tôi và của tất cả những người chạy trốn.

Vote bác 5 sao nè
Được selene0802 sửa chữa / chuyển vào 17:50 ngày 28/10/2007

5* roài đấy. Tiếp tục nhé.

Cám ơn các bác . Tiếp nhé ...
---------------------------------------------------------------------------
Thái đi trước bỗng ngồi thụp xuống, nép vào một hàng rào tre. Lập tức các bạn đi sau tản ra, nép xuống mở khóa an toàn khẩu súng.
- Cho biết tín hiệu màu ? Thái hỏi.
Trưởng toán tuần tra chưa kịp nói thì phía sau, một hạ sĩ quan tiến lên trước, trả lời thay :
- Cái đó tưởng anh Hai cũng biết, sao anh Hai cứ vặn vẹo tụi em hoài. Nãy giờ tụi em theo anh Hai xa xa từ khi các anh đột nhập Miếu Bà. Tụi em có ngờ đâu đặc biệt hôm nay, sĩ quan ban chỉ huy Liên đoàn cũng tham gia tuần tra, lại có cả sự phối hợp của sĩ quan TĐ103. Nói thiệt anh Hai đừng quở, chớ lúc đầu tụi em nghĩ anh Hai bỏ trốn quá nên lần theo.
Tôi nghe mà ?ohỡi ôi ?o, cái đám này ranh quá, thế là đừng hòng bịt mắt chúng nó được; ngược lại chúng có thể bắt giải các anh về Liên đoàn. Ngao ngán hơn nữa là tình huống xảy ra mà 7 người đều đang ghìm tay súng đối nhau nghi ngờ, trong khi trước đây họ đã từng chén chú, chén anh với nhau quanh bàn rượu.
Sự thể quả thật khó khăn, bọn đại đội biệt lập ít khi chịu tuân lệnh các sĩ quan Liên đoàn. Chúng chỉ biết có xếp đại đội trưởng của chúng thôi. May sao, cái tánh nóng nảy của Tân lại cứu gỡ được tình huống khó xử này. Thiếu nhẫn nại, Tân huỵch tẹt :
- Ừ, bây nghi đúng, thì bọn tao trốn. Ở lại đây làm cái quái gì, để chết oan hả ? Rồi Tân phán luôn :
- Chuyện bây, bây làm, lo tuần tra bắt ********* đi, còn chuyện tao, tao làm. Rồi, đường ai nấy đi! .
Tay hạ sĩ quan nãy giờ không nói gì, chợt lên tiếng với Tân :
- Thiếu úy, cho em theo với !
Bọn Hòa ngạc nhiên, hai tay khai quang kia càng ngạc nhiên hơn. CHúng không ngờ trong bọn họ có người sẵn ý trốn, gặp dịp nó nhập phe với các ?oông quan?.
Tôi nhìn người trưởng đoàn, hỏi dò :
- Sao ? Các anh có định theo luôn không ? Chúng tôi ra Đà Nẵng đây.
- Không có tiếng trả lời, nhưng cả 7 người cùng bước đi. Thái dẫn đầu.
Làng Vân Dương với đất sắp từng tầng lên cao đến tận chân núi Đà Sơn. Nhà thưa thớt nên nhà nào cũng có sân vườn và lũy tre bao quanh. Kiểu cách giống như làng mạc thôn xóm miền Nam, chỉ khác đất trên nền là cát trắng và vườn tược loe hoe một vài cây ăn trái. Đường trong làng với bề rộng ít khi bị thay đổi, hai bên viền hại rặng tre già kín mít, lá phủ đan vào nhau phía trên. Đi trên đường làng, người ta có cảm giác như đi trong một hẽm núi không có ánh mặt trời; nhưng khi vào sân nhà bên sau lưng hai dãy tre thì trống trơn, bóng nhà thưa thớt.
Bảy người im lặng nối đuôi nhau trên đường, chỉ phải nhìn về phía trước và phía sau, còn hai bên thì chỗ nào cũng có thể gặp phục kích, nép bên đường sát gốc tre hoặc từ bên trong vườn nhà; không thể phát hiện được. Tre già che khuất tầm nhìn nhưng không chắn được đạn, không bảo vệ được người bị bắn. Do thế, làng Vân Dương được xem như một cứ điểm phòng thủ lợi hại, kẻ xâm nhập không tránh khỏi bị phát hiện.
Làng không rộng, bậm môi xông suốt không trọn nửa giờ là ra thoát. Tuy nhiên, trong nửa giừo này thì từng giây một, thần kinh con người căng thẳng chờ đợi tiếng súng nổ mặc dù không bao giờ muốn nghe.
Trong những ngày chiến cuộc chưa xảy ra căng thẳng như lúc này thì Vân Dương là kỷ niệm của tôi. Thỉnh thoảng tôi vào đây, tìm ngồi dưới bóng mái tranh quán rượu, nhấm nháp vài ly, nhìn sinh hoạt của dân tình hiền lành, cặm cuị. Tôi cũng được nghe nhiều câu chuyện êm đẹp thời thơ ấu của cụ già bán quán, như thể cuộc đời bà nội tôi. Cuộc đời vật lộn kiếm sống, chuyện tai ách ? vì đây chính là quê bà. Nhưng hôm nay, qua làng trong đêm tối, tôi thấy nguy hiểm vô cùng, mạng sống có thể bị cướp đi trong nháy mắt.
Men theo chân núi,7 người lại cẩn thận dò dẫm tiến về hướng xã Hòa Mỹ. Định đến được xã, mọi người sẽ yên lành ra Đà Nẵng theo đường làng. Xã này hiện do phía chúng tôi kiểm soát. Bọn tề xã, dân vệ, địa phương quân sẽ không cản ngăn, họ rất nể nang vì công binh đã nhiều lần giúp họ kiến thiết xã. Trước khi đến xã, vòng đai an ninh lại có lực lượng của sư đoàn 3 bộ binh đảm trách thì có thể yên tâm.
BĂng qua suối Rốn, ranh giới của xã, thì mọi người sẽ yên tâm hoàn toàn. Con suối sâu thẳm nhưng đá lởm chởm khó vượt. Nếu bị phục kích thì như lọt vào lưới hỏa lực. Ở đó 7 người được chia làm 3 toán. Thái và Nhật qua trước, đến ba hạ sĩ quan khai quang rồi đến tôi và Tân. Cứ một toán vượt suối, hai toán kia canh giữ để sẵn sàng yểm trợ; vì thế mà qua con suối nhỏ đã phải mất cả tiếng. Khi qua được tới bờ bên kia, mọi người nhẹ nhõm; toán cuả tôi tụ lại thành nhóm, ngồi chụm đầu. Thái phát biểu :
- Tôi tưởng không thoát được đoạn đường vừa qua, tôi cố làm bộ tỉnh, giấu anh em, chứ tôi ngại có đụng độ ghê lắm. Đụng thì thế nào anh em ta cũng phải mẻ. Nhưng đến đây thì đã hoàn toàn yên lòng, có thể vào Đà Nẵng được rồi. Đường xuyên qua xã khoảng 10 cây số, chúng ta đi nhanh không đến hai giờ đồng hồ, có thể đến trước khi trời sáng :
- Thôi đi đại cho rồi, anh Thái hay dài dòng quá.
Nói xong, Tân đứng lên. Phải lomm khom nãy giờ, cả bọn liền đứng dậy theo, uốn lưng bẻ tay cho giãn gân cốt. Vừa lúc đó không biết từ đâu, xuất hiện một người gấn sát bọn tôi.
Cây súng AK giương lên chĩa về phía trước cùng lúc với 7 mũi súng M16 cũng giương lên.
Trong nháy mắt, có thể xảy ra một tràng tiếng nổ. Thế nhưng, không ai hiểu được, tại sao mấy mươi giây trôi qua chẳng một viên đạn nào ra khỏi nòng. Một trận cận chiến bất ngờ, nhưng không ai tham chiến.
- Bỏ súng xuống ! Đầu hàng đi !
Giọng nói nhỏ nhưng dõng dác. Kỳ quặc thật, tiếng nói đó phát ra từ phía chỉ độc có một khẩu AK trong giữa vùng ?oquốc gia? còn làm chủ tình thế. Trong khi đó, 7 mũi súng M16 ngập ngừng. Mũi súng của Tân hạ trước rồi đến tôi và lần lượt bảy mũi súng Mỹ hạ xuống.
Khi những cây M16 quăng đống dưới đất, anh giải phóng buộc chúng tôi lui xa. Xong anh thản nhiên quơ tất cả, mang súng lên vai quảy quả bước đi. Chúng tôi ngơ ngác quay trở lại.

TỪ SÂN BAY ĐÀ NẴNG ĐẾN BẾN BẠCH ĐẰNG
7 giờ sáng, ngày 28-9-1975, trong buổi chào cờ, có mặt đầy đủ các đơn vị công binh thuộc Liên đoàn. Có mặt trung tá liên đoàn phó, đại tá liên đoàn trưởng bệnh nặng nên vắng mặt.
Buổi chào cờ buồn tênh. Mọi người cúi đầu trong khi lá cờ được kéo lên, không có đội quân kèn, không có nhạc quốc ca. Binh lính không mặc đồng phục, tự do mặc đủ kiểu, đủ loại quần áo, giầy nón. Mỗi người tự tìm chỗ đứng của mình không theo đội ngũ. Quân số chào cờ giảm hơn phân nửa, nhưng số người ở sân cờ lại đông hơn các buổi chào cờ bình thường của Liên đoàn trước đó.Họ là những người lính và những người dân sống bằng đồng lương lính.
Tấm vải màu vàng kẻ đỏ kéo lên ngọn cột sắt cũng lâu rồi, thế mà chẳng ai nói một lời nào, mọi con mắt đang nhìn bộ mặt có đám râu chổi xể chờ đợi. Đám râu ấy bất động, ngần ngừ.
Trung úy Thái muốn mau khởi sự, bước ra nói cùng mọi người :
- Anh em binh sĩ, hạ sĩ quan, trung tá liên đoàn phó đã về Liên đoàn từ hôm qua, sáng nay muốn nói chuyện với Liên đoàn. Vì thế tôi đã đi triệu tập anh em đến đây để nghe trung tá nói. Quay sang với bộ mặt có hàm râu chổi xể, Thái mời :
- Kính mời trung tá noi với anh em. Tất cả đã đủ
Tay râu không thể chần chừ được. Thật ra, hôm nay hắn cho tất cả tập hợp ở đây để nghe hắn nói một việc quan trọng, nhưng còn ngại một thứ trách nhiệm nào đó. Lời nói của hắn, hoặc là những điều hắn nói sẽ làm người nghe căm thù hắn. Hoặc ở đây, hắn muốn sai phái người khác làm điều gì đó lợi cho hắn mà phải chịu thiệt thòi, kiểu như hắn đã sai phái trung sĩ Bình rồi hắn bỏ rơi. Đối với một mình trung sĩ Bình, hắn không ngại bị trả thù, còn bây giờ là hàng ngàn người. Nhưng trung úy Thái đã thúc giục, thấy không thể kéo dài thời gian thêm được nữa, hắn xoa hai bàn tay vào nhau, bước ra trước đám đông, cố nói thật lớn để không ai không nghe kỹ những lời đầu tiên này :
- Cùng toàn thể anh em binh sĩ, sĩ quan Liên đoàn, cùng tất cả gia đình của anh em. Những lời tôi sắp nói với anh em không phải lời của tôi mà là của ngài đại tá thân mến của anh em ?
.. Tôi nói lại các lời đại tá ?" Hắn lấy từ trong túi áo ra cuốn sổ tay và nói tiếp :- Tôi có ghi chép đây, khi đại tá truyền lịnh nhờ tôi nói với anh em. Đại tá bệnh nặng suốt hai ngày nay không ta đây được ?
Tôi ngạc nhiên : ?o Lão đại tá bệnh à ? Hai ngày nay lão không ra khỏi phòng là do bệnh à ? Có người nào biết được không ? ?o
Có tiếng trong đám đông :
- Trung tá ! Đại tá bệnh thật à ?
Làm như không để ý đến kiểu gọi xấc xược ?otrung tá? một cách trống không và lời chất vấn, tên râu lướt luôn :
- Tôi cũng xin nois, hôm nay tôi về đây không phải vì mục đích này, mà chỉ tình cờ thôi, phải nói với anh em rõ như thế .. Đại tá bảo là .. Tay râu liếc vào giấy ?" không biết trong giấy có ghi điều hắn sắp nói ra không ?" Tình hình báo động khẩn cấp đã được ban hành ?" đã ban lệnh chiến đấu toàn diện cho quân khu I. Kế hoạch đã có.
Hắn ngừng nói để mọi người ồn ào trong khoảnh khắc, rồi hắn xuống giọng.
- Cùng anh em binh sĩ, trước tiên, để chúng ta an lòng chiến đấu, chúng ta phải nghĩ đến sinh mạng người thân, gia đình của anh em, vì thế cần làm một cuộc ?o di tản ?o cho những người này, ?o di tản qui mô lớn ??
Đám người la ó lên, tiếng ồn thật kì dị. Âm thanh không phải là gào thét mà tần số vẫn cao ngất, bôc thẳng lên mây. Tay râu làm cử chỉ điềm nhiên, đưa hai tay ra phía trước như thu hồi tần số âm thanh đó lại, tiếng ồn dịu dần và im đi. Đám người lắng nghẻ.
- ? Tất cả gia đình binh sĩ, hạ sĩ quan, sĩ quan sẽ được đi và cho hép cha anh của họ được đưa đi ?" Cho phép những anh em miền Nam được về thăm gia đình. CHúng ta xả trại 50%, còn 50 % lãnh nhiệm vụ trấn thủ những điểm trọng yếu, phối hợp cùng các đơn vị chiến đấu khác ?
.. Đây chỉ tạm di tản, tất cả xuôi về Nha Trang trong thời gian ngắn, có thể cao lắm là một tháng, nên hành trang phải thật nhẹ, sẽ đi trên đoàn chiến hạm T.H.D 500,501,502,503. Riêng đơn vị của ta sẽ đi phà từ đây đến ngoài khơi Bạch Đằng. Phà sẽ được thực hiện taị đây.
Hắn đưa tay chỉ vào một góc sân cờ, bãi cát gần câu lạc bộ. Mọi người đưa mắt dồn về hướng đó. HẮn nói tiếp :
- 8 giờ tối nay, phà khởi hành ..
Sân chào cờ im lặng.
Rồi hắn hạ lệnh :
- 4 giờ chiều nay, các đơn vị có nhiệm vụ trấn thủ tập hợp lên đường.
Sân chào cờ bỗng ồn ào. Tên râu không chần chờ, gánh nặng vừa trút, hắn quay lưng toan rút lui, chợt một giọng giữa đám đông hét toáng lên, tiếng thete bay theo gió như tiếng hú :
- Tru?u?u..ng tá á á á !
Tên trung tá như khựng lại. Một người lính rẽ hàng chạy như bay về phía hắn. Người lính chạy chưa đến sát đã hô lên ầm ĩ :
- Trung tá hãy nán lại, chúng tôi xin trung tá hãy nán lại !
Hắn bồn chồn hỏi ngay người lính vừa đến bên :
- Nán làm gì ! ? Cứ như đã nói mà làm, không lôi thôi!
Anh lính mang lon thượng sĩ gác kho xăng Liên đoàn, không nói thẳng vào mặt tên trung tá mà quay lưng lại nói lớn về phía mọi người, nhưng ý thì lại là hỏi tên liên đoàn phó :
- Thưa trung tá, chúng tôi muốn hỏi trung tá hai câu. Câu thứ nhất, tại sao chỉ xả trại 50% ? Câu thứ hai, tại sao không cho chúng tôi ra Đà Nẵng bằng đường bộ mà phải đi phà cho nguy hiểm ?
Anh thượng sĩ vừa dứt lời, mồ hôi vã ra lấm tấm trên trán , ướt cả lưng áo. Tên trung tá lúng túng ra mặt. Tình thế lúc này đối với hắn nguy hiểm quá, hàng ngàn con mắt đang nhìn hắn im lìm nhưng dữ dội. Hắn lắp bắp :
- Cái này .. cái này . Hắn hít hơi, quai hàm động đậy. Tất cả đã nói rồi : còn lại,phải hỏi đại tá.
Anh thượng sĩ quay lại :
- Sao vậy trung tá hỉ ?
- Ai biết đâu. Tôi không biết !
Anh thượng sĩ bật tiếng cười, anh hỏi vẻ như bình tĩnh mặc dù người anh đã run lên vì tức giận :
- Kính trung tá, trung tá truyền lịnh mà trung tá không hiểu gì cả, răng rứa trung tá ?
- Lịnh là lịnh. Tên râu đáp liều câu thông thường của những thằng quan trên quen hoạnh họe. Anh thượng sĩ run lên, khẽ rít :
- Lịnh trên thân xác gia đình vợ con binh sĩ phải có lý có nguồn chứ trung tá. Trung tá nên nhớ, lỡ ra cả ngàn con người chết tiệt thì mần răng ?
- Ồ ?- tên râu đổ trách nhiệm lên đầu lão đại tá.
- Sinh mạng cần quá đi chứ, có thế nên đại tá liên đoàn trưởng của các anh mới ra lịnh đi phà. Thú thật, tôi cũng ngạc nhiên về việc đi phà như của anh em, nhưng nội tình đại tá lại không giải thích thì làm thế nào ? Anh cứ đến hỏi đại tá.
Hắn nói như than phiền : ?o Cuộc đời quân nhân mà. Thi hành trước khiếu nại sau ?o. Rồi hắn lại nói như lo sợ ?o Tôi cũng chẳng muốn ra tòa án binh vì cãi lệnh thượng cấp !?
Mấy ý sau cùng của tên liên đoàn phó làm anh thượng sĩ lo lắng cồn lên, dập tắt cơn tức giận. Có lẽ anh cũng sợ những điều lệ nhà binh trói buộc cả cuộc đời người lính đánh thuê. Anh ta bỏ đi về hàng người đang buồn rầu. Tên trung tá đắc thắng với lối lẻo lự và dọa nạt của hắn, hắn nhiẻn miệng cười với đám đông. Thái tiến đến bên hắn và hỏi :
- Nè trung tá, nói ra cũng chẳng ngại gì, chớ nên để binh sĩ mình lo âu tội nghiệp.
Nụ cười của tên râu méo mó, Thái nói tiếp :
- Trung tá cho tôi nói chứ ? Tôi xin giải thích một số vấn đề bao quanh 2 câu hỏi của anh thượng sĩ nhiên liệu.
Thái toan nói chệch đi tin tức thời sự anh biết, nhưng nhìn những gương mặt mọi người chờ đợi để biết lý do mà bọn cầm quyền sanh sát đã đưa ra, Thái đành nói thật hết.
- Xả trại 100% thì ai ở lại giữ căn cứ, phải có những người chịu thiệt thòi cho những người khác. Chỉ nặng nợ gia đinh mới đi thôi, độc thân xin thông cảm. Còn vấn đề dùng phà, không cách gì ra Đà Nẵng bằng đường bộ được, từ đây ra đó, nhiều nơi Bắc quân đã chiếm đóng rồi.
Thái ngừng ngang, anh tưởng mọi người sẽ ồn lên nhưng không, họ im lặng như tờ, vẻ mặt họ chịu đựng thấy rõ.Dừong như, họ cũng nghe phong phanh tình hình như thế, nhưng bây giờ thì chính miệng của sĩ quan trưởng ban truyền tin nói ra, họ càng để ý hơn. Những người lính này chịu nghe sự thật dù cho đó là sự thật phũ phàng. Họ ghét lối úp úp mở mở gạt gẫm bằng những lời hão huyền.
Anh thượng sĩ còn muốn biết thêm :
- Ở đâu đã có ?obộ đội? thưa trung úy ?
Thái điềm nhiên :
- Dường như mấy xã dọc quốc lộ 1 ?" Tôi biết chắc ở Hòa mỹ đã có ?obộ đội?, họ đang tiếp thu vũ khí của những người tự giải giới.
Anh nói và nhớ lại câu chuyện lúc khuya.
Cả ngày hôm đó, đại đội công vụ làm việc ráo riết. Đến trưa, danh sách những người lên phà được niêm yết : gồm gia đình binh sĩ và chồng con đi đưa. Danh sách các đơn vị trấn thủ được thông báo gồm những người độc thân và một số sĩ quan có gia đình tại Đà Nẵng.
Buổi sáng, sau khi từ đám đông ra, tôi thấy Thái bám theo tên trung tá. Tôi chưa hiểu Thái có ý định gì nên không gọi lại và cũng không đi theo, mà kéo Nhật và Tân về phòng Thái chờ đợi.
Khoảng nửa giờ sau, Thái về, đưa cho chúng tôi xem một tờ sự vụ lệnh đóng dấu còn ướt, có chữ ký của tên trung tá râu và giục các bạn ra xe. Chiếc gip lao đi, 3 phút sau đã chạy trên quốc lộ. Trong 3 phút đó, không phải hỏi gì về hành động vừa bí ẩn vừa dự tợn của Thái.
Ngay cả Tân, tánh bộp chộp, nghĩ đâu nói đó, mà cũng chẳng dám hỏi câu nào. Đến khi chiếc gip chạy về hướng Đà Nẵng, lòng nóng như lửa, Tân mới chồm lên hỏi :
- Anh Thái, anh làm gì như bắt cóc chúng tôi vậy.
Thái cười vào kính chiếu hậu với Tân :
- Bắt bán bạn cho sân bay Đà Nẵng trên chiếc C130
- Sao ??
Chiếc xe lắc nghiêng, rẽ phải chạy về hướng Phước Tường trả lời thay cho Thái.
- Ôi thật không ngờ - Tân lại reo lên hớn hở - Từ âm phủ bỗng dưng người ta được nhấc lên ?oniết bàn? một cách ngon ơ, thế là bụi hồng trần đột nhiên rũ sạch. Anh Thái là Phật sống. Rồi Tân ngồi im lặng, anh miên man nghĩ đến gia đình, hy vọng gặp lại cha mẹ anh em, ngủ êm nằm ấm, hưởng thụ cuộc đời sung sướng của một đứa con nhà giàu.
- Anh Thái à, tôi ngại là chúng mình khó có thể ngồi lên máy bay ?
Nhật cắt ngang.
- Đúng vậy.
Tôi liếc qua và ngạc nhiên không hiểu tại sao anh ta quả quyết đến như thế, nhưng vẫn nói tiếp với Thái :
- Nếu tôi đoán không lầm thì phi trường đã đông như kiến cỏ ?
Nhật lại khẳng định
- Có thể không còn ai
Ý kiến của Nhật làm mọi người mất hy vọng. Tân cụt hứng, rên rỉ qua hơi thở :
- Cuộc đời sao mà chó quá ! Tối qua trốn, thoát chết, bây giờ sắp bay hụt. Và ngày mai ?obùm? ! thành oan hồn vất vưởng !
Tôi bật cười :
- Có bùm một cái thì bạn Tân của tôi mới được xuống âm phủ chớ, rồi thì mới có ngày nên ?oniết bàn? ngon ơ chớ. Đây chính là chuyện bạn mơ ước kia mà.
Tân nghẹn ngào :
- Thôi, tôi lạy anh, anh Hòa thương cho tôi và cả cho anh đi.
- Xót thương mà làm gì ? Tôi cảm thấy chua xót ?" Xót thương thì có chắc được một chỗ trên C130 không ? Không sao, xuống âm phủ biết đâu ta lại gặp nhau.
Thái miên man lo phận sự tài xế, chăm chú trước đầu xe. Anh lấy làm lạ, suốt cả khoảng đường đi trên mười cây số không thấy một cái bóng quân cảnh nào; sáng nay họ đâu cả, trong khi mấy ngày trước họ canh gác dày đặc.
Xe thắng gấp trước cổng Phước Tường ?" An ninh phi trường gần chục người bu ra, Thái trình sự vụ lệnh, cả đám công binh hồi hộp đợi chờ, sau đó thở phào, cổng phi trường được mở ra, chiếc gip lao vào. Chưa đọc rõ nội dung sự vụ lệnh, nhưng tôi hiểu sức mạnh của tấm giấy này.
Chiếc xe chạy vòng vèo tránh những chướng ngại phòng thủ của không quân mới thiết lập. Tại những nơi đó, lính đất trong quân phục tác chiến, súng đại liên, súng cối 82, đại bác 130, 150, 175 ly, có cả súng phòng không. Nhiều nơi trong phi trường, khói còn nghi ngút từ một số công trình trạm gác, trên xác các loại máy bay. Phi trường thiệt hại khá nặng, do 15 phút bị pháo đêm rối, số thương vong khá cao.

Chiếc gip chúng tôi ngừng lại trước nhà đổi phiếu sự vụ lệnh. Thái bảo các bạn ngồi tại xe,
Anh bước vào sảnh đi thẳng vào trong. Lúc ấy là 8 giờ 30 phút ngày 28 tháng 3. Đến nửa giờ sau Thái ra, miệng mỉm cười nhưng giữa đôi mày thì nhăn tít lại, anh chìa cho các bạn thấy 4 phiếu lên máy bay, xong anh bỏ vào túi áo mình, lên ngồi bên tay lái. Xe vọt đi, nhắm nhà khách chờ đợi ra sân bay phóng tới.
Vừa quẹo một khúc quanh, chúng tôi đã thấy ở bãi đỗ xe của nhà chờ dầy đặc xe. Từ lòng sung sướng biến thành nỗi nơm nớp lo ngại. Mọi người chồm lên phia trước nhìn quang cảnh báo trước sự khốn nạn sắp xảy ra.
Xe đậu lại mãi tận phía sau, 4 người chạy như bay về nhà chờ. Ở đó, người đông như kiến cỏ, trong khi trước mặt là 2 đường pit vắng tanh. Thái dừng lại trên hành lang, móc túi lấy 4 cái phiếu ra, 4 cái đầu chụm vào : trên phiếu ghi rõ : chuyến 24, số 88,89,90,91. Thái chạy nhập vào đám người. Chúng tôi chạy theo. Gặp người đầu tiên, Thái hỏi :
- Đã bay được mấy chuyến ?
- Chưa bay chuyến nào. Người đó trả lời.
Miệng vẫn mỉm cười do được 4 cái phiếu chỗ ngồi trên máy bay, nhưng Thái nhăn mày lại do câu trả lời vừa rồi của người ?ohành khách?.
Tôi lẩm bẩm tính toán số người kia, ít nhất là 3000. Rồi tôi nghe đắng ở cổ họng, đến khuya nay chưa chắc đã giải quyết hết, nếu chuyến bay thứ nhất bắt đầu từ bây giờ.
Oành ! Oành! Oành! Oành! Oành! Oành
Mười giờ sáng, đạn pháo rớt xuống đường băng hàng loạt, trước một chiếc C130 đầu tiên hạ cánh 3 giây. Khói trắng bốc lên phía trước máy bay, 4 cái chong chóng của nó đang chuẩn bị quay chậm lại thì 2 ống phản lực của nó lại rú lên; hai cái bánh xe trước vừa chạm sàn pit, bỗng bốc lên trở lại.
- Oành ! oành !
Hai trái pháo nữa nổ thêm trên sàn pit tống biệt nó. Đám đông người ở nhà chờ chứng kiến rõ, nhưng lại chỉ hốt hoảng trên gương mặt. Chân chôn lì tại chỗ
- Oành ! oành!
Hai trái pháo nữa nổ đột ngột tại bãi đỗ xe, sau lưng nhà chờ làm đám hành khách đông nghẹt kinh hồn, nằm ập xuống đồng loạt. Tiếp theo đó, nghe có tiếng nổ lốp bốp và lửa bốc lên ở một số chiếc xe. Đám đông cùng ngoái cổ chứng kiến.
- Oành ! Oành !
Hai quả pháo bắn về phía bên kia đường pit trước nhà chờ, cỏ bốc cháy rừng rực. Đám đông xoay đầu nhìn. Xung quanh phòng chờ đã có tám trái pháo nổ. Mọi người hồi hộp chờ đợi những trái pháo tiếp theo rơi và điểm giữa tám trái pháo vừa nổ, có thể kết liễu độ vài trăm cuộc đời.
Tiếng kim giây đồng hồ tay lót dưới mặt tôi kêu tích tích thật nhanh nhưng tim tôi thì đập chậm lại. Tôi thót người lên với tiếng còi hụ. Đoàn người như bị điện giật với tiếng còi hụ, bật tung hẳn dậy. Một phút còi hụ, một cuộc chạy đua không tiền khoáng hậu, mỗi người một ngả. Tiếng còi dứt, mỗi người một nơi trú ẩn riêng. Chúng tôi nằm dọc theo cái mương điện báo.
Những loạt pháo liên tiếp nổ không dứt, đạn pháo rải dài dọc theo vòng đai rền lên thành một chuỗi âm thanh dài. Khi vòng đai phi trường bị những quả đạn nổ tung đất lên thành hố dài khắp lượt có trên mười cây số, thì tiếng nổ ngưng. Đạn nổ gần nửa giờ làm dứt bức toàn bộ hệ thống phòng thủ, vòng đai phi trường, bãi bỏ ranh giới giữa khoảng tự do lưu thông bên ngoài và khoảng hạn chế xâm nhập bên trong, chỉ còn khống chế giữa hai bên bằng các bãi mìn chiến đấu.
Mọi người đếm thời gian trôi qua. Xoay ngửa người nhìn lên trời, tôi thấy 2 chiếc C130 xuất hiện từ hướng núi Non Nước. Chúng như liều mạng, bay thẳng về phía phi trường và cùng lúc hạ cánh trên đường băng.
Thật bất ngờ hết sức, trong khung cảnh đe dọa nặng nề, 2 chiếc C130 thản nhiên trong bình yên, chạy song song trên đường băng, chậm dần từ đầu này đến đầu kia. Khi đã chạy suốt đường băng, 2 chiếc C130 đồng thời quay lạo, chạy chầm chậm, bụng sau hai chiếc máy bay đồng loạt mở ra, rồi vẫn với tốc độ ấy, chúng chạy lại phía đầu này đường băng.
Một toán người từ đâu đó chạy vụt ra. Họ cắm cổ đuổi theo đến nơi đu vào tấm bửng dưới bụng máy bay kéo người lên và mất hút vào bên trong. Hai chiếc C130 vẫn chạy chậm, thế là nhiều toán người khác cũng chạy ra và diễn lại các động tác giống như toán trước. Họ cũng vào được hẳn bên trong máy bay. Đến cuối đường băng, 2 chiếc C130 lại trở đầu, chúng không ngừng hẳn, rước hành khách bằng cách chạy chậm trên đường băng. Bọn tôi định chờ 2 chiếc máy bay đến ngang tầm sẽ tuôn ra; nhưng ngay lúc đó, còi lại hụ, 2 chiếc C130 rú lên theo bánh chuyển lăn mau hết tốc lực, chạy băng băng trên đường băng, bụng máy bay được đậy kín. Máy bay cất cánh.
- Oành, oành, oành ! Oành, oành, oành !
Đạn pháo rải dài theo đường băng trong lúc 2 chiếc C130 nhấc bổng lạng cánh đâm xẹc vào mây. Thế là những người nhanh chân được cứu thoát. Tất cả những người còn lại tiếc rẻ nhưng họ vẫn phải nằm im tại vị trí tránh pháo.
Tiếng tích tích của chiếc đồng hồ vẫn kêu vang vang bên tai tôi.
15 phút sau, tiếng máy bay lại nghe rền rền, 2 chiếc C130 từ biển Thanh Bình đâm sát mặt đất, vụt vào phi trường. Tất cả những người chờ đợi tại phi trường, rút kinh nghiệm từ lần trước, cùng lúc túa ra. Hai chiếc máy bay còn vờn cánh mà hàng ngàn người đã chực sẵn dọc theo đường băng. Nhưng khi chúng chồm xuống từ một đầu đường băng thì tiếng còi bỗng hụ vang, làm rừng người hỗn loạn bỏ chạy. Hai chiếc máy bay trên đà đáp xuống, một chiếc đáp hẳn xuống đường băng, chạy trờ đến; một chiếc đổi giác độ bay cố ngẩng lên. Còi vẫn hú vang, một toán đông người kịp thấy chiếc C130 chạy trên đường băng,, họ đuổi theo, họ thèm muốn như những toán được 2 chiếc trước mang đi. Nhưng lần này, chiếc máy bay chạy nhanh và chưa chịu mở bụng nên họ chạy thục mạng vẫn không đuổi kịp. Một niềm hy vọng nào đó vẫn thúc giục họ chạy bám riết theo đuôi. Trong khi chiếc máy bay đột ngột ngẩng cổ lên cố lấy đường bay lên, nhưng như thế đã phạm vào một lỗi kỹ thuật quá lớn, vì C130 không thể khởi động được như F5; thế là trong tư thế máy bay ngẩng lên 30 độ, mà khoảng cách đối với mặt đất không thay đổi khoảng 30 mét, cứ thế chiếc C130 này lao thẳng vào chân núi Phước Tường, đâm vào đá kèm theo một loạt tiếng nổ rền. Chiếc đang chạy trên sân đã đến cuối đường băng và quay lại, lúc này bụng máy bay mở ra. Nó đã dám chạy chậm. Niềm hy vọng dâng lên tràn ngập nơi đám người đang đuổi theo nó. Chừng như thấy được vậy, nó vẫn chạy chậm dợi chờ, tất cả những người đã vào vị trí núp nhìn ra cũng cùng hy vọng với họ. Tiếng còi báo động đột ngột dừng. Những người nhìn vẫn nhìn nhưng lo ngại những trái pháo cay nghiệt sẽ rơi vào cảnh hỗn loạn này trên sân bay. Trái lại, những người đang rượt theo chiếc máy bay không cần biết gì, chiếc máy bay đến sát họ và đám tranh nhau nhảy vào bụng nó.
-Ầm !ình !
Một tiếng nổ lớn, chiếc C130 lao vào chân núi Phứoc Tường, đâm vào vách đá.
- Oành ! Oành ! Oành ! Oành
Chiếc C130 trên sân bay rú lên rồi lao đi
Toàn bộ hình ảnh này, chúng tôi ghi nhận đầy đủ rõ ràng.Bây giờ đây, cả 4 người nằm dưới mương điện báo, vô hy vọng.
Tân nói lên đầu tiên ý nghĩ của mình :
- Thôi, địa ngục trần gian đã đủ rồi, tôt nhất là một trái pháo nện đúng vào người tôi.
Dù đã chán ngán nhưng tôi vẫn ráng an ủi bạn :
- Cuộc sống như một cuộc vật lộn. Hình ảnh nơi đây làm tôi liên tưởng đến cửa Tư Hiền, một cuộc bỏ chạy vô ích. Thế nhưng, chớ có chết vội, hãy sống đến phút cuối để chứng kiến giai đoạn sai cùng của cuộc chiến. Những trái pháo kia Tân thấy đấy, có thể chỉ là một sự cảnh cáo : Chạy đi đâu, chạy để làm gì ? Một nhóm nhỏ thoát đi để sống, còn hàng triệu người không thoát sẽ chết hết à ?
Nhật tiếp lời:
- Tiêu hủy mạng sống hàng triệu người ? Các anh tưởng tượng ra địch thue của Việt Nam cộng hòa là một loại phát xít à ?
Tân bực dọc :
- Có thể lắm chứ ! Vốn tàn ác họ có thể làm lắm.
Nhật giải thích :
- Làm thế nào ? Ác như phát xit Đức nó cũng chưa tiêu hủy ghê gớm như thế đối với dân tộc Đức kia mà ? Tân thấy chưa, nếu có sự tàn ác, thì bãi Tư Hiền sẽ có năm ngàn cái thây, họ dư sức làm được, nhưng có ai phải chết như thế không ?
Thấy bạn nói có lý, Tân làm thinh.
Giọng Thái nói như trong xa xăm.
- Mình bị lường gạt một cách trắng trợn, tình hình này, chỉ những người bị lường gạt mới chui vào đây, chứ thằng râu nó biến hẳn đi rồi.- Anh nghiến răng. Nó ký sự vụ lệnh để hòng đưa chúng ta vào chỗ chết, thế mà ta tin, ta mang ơn nó để đến đây. Anh quả quyết với các bạn : Tình thế sẽ khó hơn, hoặc hết máy bay, hoặc nếu có, sẽ nguy hiểm vô cùng. Về đi thôi!
Khi 4 người nhổm dậy, thì 2 chiếc C130 khác lại đến, hàng ngàn người đứng lên. Máy bay đáp xuống đường băng, một số người tủa ra, chạy theo, cảnh vừa rồi được diễn lại. Nhưng tất cả máy bay cũng như người hành động trong tâm trạng chờ tiếng còi. Máy bay hốt hoảng xả máy, đám người chạy trối chết.
Còi vẫn chưa hụ. Máy bay vẫn chạy nhanh va đám người đó ào ào theo.
Máy bay trở dần ở cuối đường băng, bụng mở ra, tốc lực có chậm lại, đít máy bay đen đặc người.
Còi vẫn chưa hụ, nhưng tôi có cảm giác đoàn người đông nghịt sẽ bu kín đè ép dẹp 2 chiếc C130, nên nó xả máy chạy nhanh lên, cố thoát đám người. Đám người chạy theo cố tiếp tục đu lên. Lên nhiều quá rồi, 2 chiếc C130 rú lên chạy rút, đoàn người vẫn không chịu buông tha, cố bám cứng. Không thể nhân nhượng được nữa , 2 chiếc C130 vọt đi.
Một chiếc chồm lên khi một số người quýnh quáng ôm chân bánh xe. Bánh xe lăn, một số người té xuống, nó cán lên, bánh xe vồng lên lệch hướng về phía nhà chờ. Nó cán thêm một loạt người đang chạy trờ tới. Chiếc máy bay quay tròn, cánh máy bay nghiêng đi, quẹt xuống nền đường cứng gãy tung một mảng. Thân máy bay đổ về phía cánh gãy, đầu máy bay cày xuống đường băng. Từ bụng máy bay văng ra mấy chục con người. Không khí rùng lại, cột lửa bốc lên, tiếng nổ ầm ầm . Từ bụng máy bay lại rớt xuống thêm một số người nữa ?
Chiếc còn lại, do chiếc kia cán người, nên người ta không dám đeo chan nó, nó thoat được, chạy thẳng trên đường băng, nhưng bụng nó chưa đóng lại được vì người bu nghẹt. Chiếc máy bay chạy mau, hàng chục người rơi theo. Máy bay cất cánh ngẩng lên, lại hàng chục mạng người rớt xuống. Cửa máy bay đóng sập lại, chặt đứt thêm hàng chục người đang nửa trong nửa ngoaì. Những phần thân thể bên ngoài rơi lả tả; máy bay lên cao, bay thẳng để lại trên đường băng hàng trăm thây người và một xác máy bay còn bốc cháy, trong bụng nó bay ra mùi khét lẹt thịt người chết.
Từ đó, tiếng pháo và tiếng động cơ máy bay không còn nghe thấy ở phi trường. Nỗi chờ đợi khắc khoải pha lẫn sự sợ hãi chán chường. Máy bay đến trong tiếng còi hụ, pháo nổ là nguy hiểm chết chóc. Máy bay đến không tiếng còi hụ, không pháo nổ cũng chết chóc, thê thảm. Người ta không còn muốn chờ máy bay đến, nhưng bỏ đi thì không đành vì dường như sau đám đen kia là bầu trời trong sáng, là tổ ấm yên vui của họ.
Bỏ đi, hay ở lại đều trong nỗi tuyệt vọng.
12 giờ trưa hôm đó, chiếc xe Thái chở chúng tôi rời sân bay bằng ngả chính trong đường rộng thênh thang, cổng mở hoác, chướng ngại vật không còn, lính đất trang bị tác chiến biến đâu mất. Phi trường đã bị bỏ.
Theo đề nghị của Thái, chúng tôi đồng ý là tất cả hãy ra Đà Nẵng tìm người bạn của anh là hạm phó. Cái hận của Thái và các bạn anh trong suốt cuộc đời là đã bỏ lời hẹn với người hạm phó mà tin theo lão râu vào phi trường, để rồi lại bị bỏ rơi.
Lúc ra đến bến Bạch Đằng thì hy vọng gặp anh hạm phó chỉ còn như kà khói mỏng trước cơn phong ba, Tân lầm bầm :
- Lạy Trời, lạy Phật, lạy Thánh Thần Thiên địa toàn cái đất Quảng Nam cho Đà Nẵng giữ anh hạm phó và chiếc thuyền của anh lại cho chúng tôi.
- Lạy cái gì nữa ! Thái buồn quá bảo bạn, Anh nói tiếp :
- Lạy, không còn là không còn, thật là tôi khờ quá mà hại các anh.
Tôi an ủi :
- Thôi, anh Thái, ai trong trường hợp anh thì cũng hành động như vậy, như thế không phải là khờ, mà chính là chúng ta không lường được cái tinh ma của thằng râu. Nó chưa đi, nghe nói mình tính chuồn trước đó, nên nó chơi khăm mình, cho mình mất dịp may lên tàu, còn tình trạng máy bay nó nắm vững là mình sẽ không đi được vì nó hiểu không quân hơn mình nhiều.
- Thế thì sao nó hại mình chi tội vậy trời ? Tân than khóc oán hận
- Hại cho vui. Cái kiểu như thằng bé chơi đá dế, xách dế ra quay mòng nmòng, đến khi dế hết chịu đá, nó đem ra ngắt đầu hay bỏ vào ổ kiến lửa chơi cho vui vậy thôi. Đấy, thằng rây hại trung sĩ Bình, hai năm cận vệ cho nó và bỏ anh Tân, người đã từng làm nhà cho con vợ bé của nó ở, cũng là kiểu chơi như vậy.
- Trời ơi, tôi mà chết, tôi thề làm quỷ hại nó .
Cả đám cười rộ. Xe lao vào bến Bạch Đằng, thắng gấp. Họ chưng hửng. Cảnh vắng tanh. Một chiếc thuyền con cũng không còn. Dòng sông lặng lờ trôi.

Nhầm!
Được thit_cho_mam_tom sửa chữa / chuyển vào 18:21 ngày 29/10/2007

CUỘC TẨU THOÁT TẠI TAM KỲ
Chiếc xe gip ở yên cả giờ, tiếc nuối và không ai trong xe muốn bước ra. Chưa lần nào họ ngắm dòng sông kỹ như vậy. Tôi nhìn đăm đăm con sông và thấy con số ?okhông? lởn vởn mãi trong óc. Con số không vây tròn kín bốn năm tôi sống tại Đà Nẵng; bao quanh những nơi tôi đã đi qua và những việc làm tại những nơi đây; những ngày nơi công trường và những ngày đùa vui với vợ con trên cát biển; những ngày góp nhặt từng đồng xây một tổ ấm đem vợ con ra; và những ngày phung phí hàng chục ngàn vào phòng trà tửu quán, những ngày mùa thu nhớ nhà và những ngày mùa đông trác táng ? Tất cả đối chọi nhau, triệt tiêu để bằng ?okhông? và dòng sông rọi số không của cá nhân tôi thành con số không to lớn của xã hội, của chính thể, của quân lực. Các bạn tôi chắc cũng đang miên man suy nghĩ. Tân đang ngồi bó gối nhìn đăm đăm mũi giày; Thái thì đè người trên tay lái, mắt trừng trừng nhìn về phía trước. Nhật nhìn đăm chiêu lên trần xe.
- A ha ha ! Ha ha ! Tiếng cười vang dội đột ngột bên tai, thế nhưng trên xe chẳng ai để ý. Người đàn ông đứng bên chiếc gip cụt hứng và sững sờ.
- Trung úy Thái ! Người đó lại hét toáng lên bên tai Thái
Thái chậm chạp quay sang nhìn người gọi anh, người đó lại càng sững sờ, há hốc miệng ra.
- Tôi đây nè ! Trung úy quên rồi à !
Không nghe Thái ư hử mà chỉ nhìn quan sát mặt, người đó hoảng kinh la to lên nữa :
- Ông bị ma bắt rồi à ? ! Bình đây nè !
- Ờ, ờ thằng Bình. Mắt Thái lấy lại vẻ linh hoạt. Tôi cũng vừa nghe thấy câu chuyện :
- Ủa, Bình, còn đây à ?
Tân cũng chen vào, không mào đầu :
- Sao mậy ? Chưa về Tam Kỳ à ?
- Đâu có, về Tam kỳ hôm qua.
- Ủa, vậy sao, gặp gia đình không ? Tân ngạc nhiên hỏi.
- Có gặp đầy đủ ông bà cha mẹ con cháu nội ngoại không ?
- Ông này sao móc họng hoài, nếu gặp thì tôi đã dông tuốt rồi còn đứng đây ? Bình hậm hực trả lời dù nó biết là Tân hỏi thật lòng.
- Vậy là mần không gặp. Sao vậy mậy ? Tân tò mò.
- Tới Tam Kỳ 4 giờ chiều, trễ quá, tại mắc quá giang lâu, 2 chiến hạm đi 2 giờ trước đó.
- Tội mầy hông ? Ai biểu mầy ham lời.
- Tội với nghiệp gì ? Cũng như ông vậy, gia đình ông ở đâu mà ông ở đây ? Ông ăn được cái quái gì ở đất miền Trung này ?
Câu này làm Tân tiu nghỉu.
Tôi vội nói với Bình :
- Bây giờ Bình đi theo chúng tôi không ?
- Đi đâu ông thầy ? Bình gọi tôi theo kiểu lính liên đoàn.
- Tìm cách xuôi Nam ?" Tôi trả lời.
Bình tỏ ra rành chuyện. Hắn biết mấy ông « quan » này ra bến Bạch Đằng là để đón tàu :
- Chiến hạm à ? Nó dông tuốt rồi, dông từ hồi khuya.
Thái ngạc nhiên nhớ lại lời hẹn của người bạn hạm phó, anh nói :
- Thế sao nó định sáng nay mới đi ?
- Đúng rồi trung úy ! Đáng lẽ 10 giờ sáng nay nó mới đi, sau khi cho dân nào muốn đi Nam thì lên ; nhưng mới 2 giờ sáng cả 4 chiến hạm đều rút tuốt.
Thấy 4 người ngơ ngác, Bình đứng sát vào xe, đạp một chân lên khung thành, ra vẻ :
- Tụi nó trốn do cuộc thảm sát ở Tam kỳ, chết 700 người ! ( Chúng tôi ngồi bật nhỏm lên )200 dưới bến, 500 trên tàu , có 30 thằng thủy thủ, 4 sĩ quan, có một thiếu tá.
- Do thế nào ? Dường như cả 4 người cùng hỏi.
- Do ta ?ochơi? ! ?" Bình trả lời gọn ?" Chơi thẳng cánh.
Rớt từ cung trăng xuống hay rơi vào ruột trái đất cũng đều là cảm giác của những người nghe tin này.
- Thiệt hay bịa đó mậy ? Thái chộp cổ áo Bình hỏi.
- Nè, cái đầu tôi nè ?- Bình không e dè ?" Tôi chết đáng kiếp.
- Thế gia đình có sao không ? Tôi lo lắng hỏi Bình.
- Cám ơn ?" Bình cười : Em còn một chút nhân đức nên gia đình em ra đi bình an.
Thái ngờ vực :
- Sao mày biết ?
- Em có mặt tại đó mà.
- Mày dóc tổ - Tân chẹn ngang họng thằng Bình ?" Tàu đi hồi 2 giờ , 4 giờ mầy tới mà dám nói có mặt.
Bình cãi lại :
- Thì tui nói có mặt ở đó là có mặt ở đó, tui nó có mặt lúc nào đâu mà ông bắt bẻ.
- Thôi mầy kể đi, sốt ruột quá, nói lòng vòng hoài ?" Tân chịu thua.
- Mấy ông biết không ? Bình kể rành rọt ?" 12 giờ trưa hôm qua 27-3, 2 chiến hạm thả càng tại cảng Tam Kỳ, người ở Quảng Ngãi chạy ra và một số ở Tam Kỳ tụ đen đất, ùn ùn lên. Có chen lấn thiệt, nhưng không đến nỗi nào, không ai bị chèn bẹp ; vì ai cũng ước lượng 2 chiếc tàu này chở chưa đến 5000 người mà trên cảng cũng chỉ chừng trên 4000 thôi nên cũng không giành giựt. Mọi việc êm xuôi, đến gần 2 giờ, thì số người ra đi đã lên hết trên tàu. Một chiếc từ từ tách bến. Chiếc thứ 2 đang thu càng, thì tự dưng ở đâu trong chợ, kéo ra cả đám gần 500 thằng thủy quân lục chiến, chúng hê tàu lại, đòi lên khám tàu. Tàu không cho tụi nó khám, tụi nó nói trớ ra là đòi quá giang để ghé Quảng Ngãi, tàu cũng không cho luôn.
Bình thở lấy hơi, nuốt nước bọt, kể tiếp cái cảnh hãi hùng đã xảy ra :
- Thế là tụi nó hô lên ?oKhông cho lên! Vụt lựu đạn hết mẹ chết ráo !?
Thái ngắt ngang :
- Tụi nó có sĩ quan không ?
- Hổng biết ! Để tôi kể tiếp cho trung úy nghe. Tàu vừa thâu càng xong, không thèm nói gì đến mặt tụi nó, lùi ra. Tụi nó vụt lựu đạn thật. vụt cả chục trái lên tàu nổ ?oùm ùm ?o. Thế là chết, chết quá cỡ. Tàu rút nhanh nhưng tụi nó chưa tha, vụt không tới, tụi nó xài súng phóng lựu đạn. Thế là nhấp nhoáng ánh vàng như mưa sa từ M79 và trên tàu tiếng nổ, tiếng rú thấu mây xanh. Bọn trên tàu giận quá, cho chơi lại bằng bốn khẩu đại liên một lượt, thế là tụi nó ngã rạp, tàu sẵn thế cứ xả súng, tụi nó té và bỏ chạy quá cỡ ! Cách cảng gần mấy trăm mét, có mấy đại đội thổ địa, lúc thấy tụi nó tới hung hăng, núp hết; sau thấy tụi nó chạy, nhanh như chớp mở cuộc truy kích thậm tệ. Nhưng tụi vằn thiện chiến lủi nhanh, chỉ để lại trên cảng có 70 cái xác của nó, còn bao nhiêu là thây dân bị súng quạt chết oan, cộng chung ở cảng có khoảng 200 thây ma. Một chút xíu sau đó, chiếc tàu ghé sát bến. Thiên hạ xúm nhau lẹ lẹ bưng xác trên tàu xuống, đứng canh me tại càng lần lượt mà đếm ra con số 700 cái thây ma. Lúc đó khoảng ba giờ rưỡi, bốn giờ, xe GMC tới chở đem bỏ vào nổng bên kia đường ray xe lửa. Và 2 chiếc tàu lúc đó cũng chạy mất.
Kể xong, Bình toe miệng cười :
- Gia đình em, đi trên chiếc tàu thứ nhất, bây giờ chắc đến Nha Trang rồi, khỏe re.
- Thế ai kể lại cho Bình nghe ? Tôi hỏi lại câu Tân đã hỏi để minh xác chắc chắn sự việc.
- Ông già em kể lại. Bình đáp gọn một câu làm mọi người lại một phen chưng hửng với nó. Chừng như biết vậy, Bình giải thích :
- Khi tới cảng rồi, ông già em lại biểu tất cả mọi người lớn nhỏ trong đại gia đình hãy đi để ổng ở lại ổng chờ em. Ai nói gì, ổng cũng không chịu, tới lúc gấp quá mọi người đành nín khóc mà đi, thành ra sau đó em gặp ổng. Cả đêm hai cha con tâm sự với nhau, ổng kể cho em nghe chuyện đó, chẳng lẽ ổng đầu 2 thứ tóc mà kể láo cho thằng con nghe sao ?
- Thế ổng đâu rồi ? Thái hỏi
- Dạ, ổng về Quảng Ngãi, Bình thích trả lừoi cái kiểu làm mọi người té ngửa đó lắm.
Thấy mọi người trố mắt nhìn như chưa tin, Bình giả thích:
- Dạ, tự nhiên ổng đổi ý, không đi đâu nữa, ổng nói ?ocòn nhà cửa ruộng vườn ??
Tân ngắt ngang :
- Sao mày không lôi ổng đi ? Thằng tệ quá.
- Lôi chứ! Bình cãi ?" Tôi còn hù ổng coi chừng ********* bẻ gân vì ổng là cha lính ngụy, nhưng ổng bảo tôi ngụy chứ ổng ngụy chỗ nào. Ổng còn bảo là cuộc đời ổng chưa thấy một ********* nào xả súng bắn càn vào dân chứ mới trưa hôm qua thì ổng chứng kiến một cảnh tàn sát dã man, ghê gớm của tụi quốc gia đầu trâu mặt ngựa. Chán ổng quá, đến lúc rủ ông về Đà Nẵng tìm cách đi yên lành, thì ổng còn hăm tui là ?ocòn đi là còn tìm cái chết ?o. Thấy ổng ở lại mà tôi đau lòng, nhưng vợ con tôi đi rồi, nên tôi đành chia tay ổng. Lúc sáng ra đi, tôi muốn khóc, thế mà ổng ở lại ổng tỉnh bơ. Tôi nói tôi tiếc quá không có một cắc nào cho cha, ổng lại nạt tôi ?o Tao chỉ sợ mày chết đói, ráng giữ mình nghe con, tao thì cày cấy với tụi giải phóng là chắc chắn có cái ăn ?o. Thật là quái dị, qua một đêm ổng đổi tánh lẹ quá, mới trưa hômg qua tại bến tàu, ổng vừa khen bọn hải quân lo cho dân chu đáo thế mà sáng hôm nay, ổng lại có cảm tình với ********* mà chửi quốc gia.
Nói xong Bình lắc đầu thở dài.

Tôi hiểu tâm trạng thay đổi của ông già. Ông cảm thụ được bản chất của sự việc xảy ra ở bến tàu và thấy được đúng sai của ai với ai, giống như tôi vào một ngày ở cửa Tư Hiền.
Thái hỏi Bình một điều thắc mắc lớn :
- Mày có biết tại sao tàu ở đây đi hết từ khuya không ?
- Dễ quá trung úy, nó nghe tin Tam Kỳ, nó quýnh đó , mấy thằng hải quân sợ ăn vạ. Bình nói thản nhiên
Tân hỏi thêm :
- Có chở được ai theo không ?
- Có khỉ mốc gì đâu? Lúc 4 chiếc tàu nhổ neo ở đây đông gấp 3 lần Tam Kỳ, dân thấy tàu lui ra khơi la ó vang dậy, đổ xô chạy theo trên bờ, số rất đông chèo ghe nhỏ theo. Thế là súng đại liên dưới tàu nổ rền trời làm trên bờ bỏ chạy chết mẹ, còn trên ghe phóng xuống sông lềnh nước. Dưới sông chết đuối trên bờ lấn chạy đè nhau mà bị thương.
Tới khi tiếng súng dứt, thì tụi hải quân đã đi xa, may phước tụi nó chỉ bắn chỉ thiên. Cảnh hỗn loạn ở đây, người lo vớt kẻ dưới sông, người lo kéo kẻ ở trên bờ. Người tìm người kêu réo, tới sáng mới xong.
Thái hỏi thêm :
- Bây giờ mày biết tàu đi đâu không ?
- Ai biết ? Bình quơ tay bên này, quơ tay bên kia. Người thì nói là nó đậu ngoài khơi bãi Thanh Bình, kẻ nói ở biển Mỹ Khê, thế là họ kéo đi mong ngóng.
- Leo lên xe, theo tụi tao ! Bình lên xe,ngồi phía trước, cạnh Nhật. Nẫy giờ, anh chẳng nói chẳng rằng, dựa ngửa trên thành ghế, chiếc mũ lưỡi trai chụp hờ trên mặt, quay sang Thái, anh nói :
- Trở về Liên đoàn chớ ?
- Chở đi đâu bây giờ ? Thái đáp lại, rồi anh đề máy xe.
- Đúng rồi, còn chiếc phà ! ?" Tân bỗng thốt lên
- Hy vọng cuối cùng, bám lấy !
- Về Liên đoàn ? Bình há miệng sực nghĩ ra cái gì lấn cấn. Bình không muốn quay về phía trong, thích ở đây chờ cơ hội thôi; nhưng tự dưng sắc mặt Binhg trở nên khôi hài.
- Thôi, về Liên đoàn cũng được, ông Trời ổng muốn vậy, nên chiều ý ông, ổng muốn như thế nào mấy xếp biết không ?
Bình quay nhìn chúng tôi cười nhăn nhở. Trong cái cười phảng phất vẻ ác độc, Bình nói :
- Thiệt tình là ông Trời muốn xem một cảnh ngoạn mục giữa tôi và thằng râu chổi xể.
Xe thắng gấp, Thái ngần ngại nhìn thằng cận vệ bắn thuê chém mướn mấy phút , rồi nhìn hướng Hòa Khánh, xả mày về thẳng Liên đoàn .