ABC về nhiếp ảnh

Chủ đề ảnh của Kakalot chụp được đó. Nhưng đúng là về bố cục thì chưa được lắm. Cần khuôn hình lại cho chặt hơn, để có thể nhấnh mạnh được chủ đề trọng tâm của bức ảnh. Bạn có thể dùng ống kính có macro và chụp tỉ lệ 1:1 thì sẽ đạc tả rõ nét đẹp của giọt nước. Và nếu chụp trong nhà thì bạn có thể tự bố trí thêm ánh sáng bằng đèn học cũng được.
tobe or not tobe

Lâu lâu rồi mình có chụp một cảnh biển khi hoàng hôn xuống... nhưng tiếc một cái là khi lên ảnh thì bị một đường sáng dọc từ chính giữa mặt trời ... vậy làm thế nào để tránh được lỗi này?
Bà già đau khổ ... một rổ tình yêu!

Bạn có thể sử dụng polarize filter xem sao. Khi sử dụng polarize filter nhớ tăng thêm sáng 1 stop. Trường hợp chụp mặt trời lúc nắng có thể sẽ dùng đến 2 kính lọc polarize này ghép lại hình sẽ ra như mặt trăng.

Asahi tui lâu rồi chưa viết tiếp cái topic này. Nay tui quay lại những gì căn bản nhất trong nhiếp ảnh sau khi thu thập thêm một số tài liệu. Tôi cố gắng biên soạn theo cách bình dân, sâu hơn từng vấn đề để sao cho dễ hiểu nhất. Rất mong được sự ủng hộ của các bác.
Kiến thức vô hạn, hiểu biết thì có hạn. Hy vọng được các bác tiếp sức chỉ giáo thêm nếu có gì sai sót.

Sặ LặỏằÂC LỏằSCH Sỏằơ NHIỏắP ỏÂNH

Nỏu cho rỏng lỏằ<ch sỏằư nhiỏp ỏÊnh khỏằYi 'ỏĐu tỏằô khi con ngặỏằi tơm ra hơnh ỏÊnh hiỏằ?n trong hỏằTp tỏằ'i do Ănh sĂng cỏằĐa cỏÊnh vỏưt qua mỏằTt lỏằ. nhỏằ hay mỏằTt thỏƠu kưnh hỏằTi tỏằƠ, thơ thỏằi gian ỏƠy 'Ê quĂ xa. Le-o-na De Vanh-xi (1452-1519) mot hoa si tru danh nguoi Y da dung mot phong toi, mot mat duc lo thung nho de co canh vat ben ngoai sang va dung than to theo hinh ay la co hinh ve dung theo ti le va luat phoi canh.Sau do vai tram nam thi cac tho ve, cac hoa siõ?Ưva ca cac nha thien van deu dung mot hop toi co lap thau kinh hoi tu de co hinh anh sang hon va ve lai hinh anh nhin thay.
Nam 1727 nha bac hoc Duc L.M Suum cung voi mot so dong nghiep bat dau nghien cuu va phat hien ve hien tuong cac muoi Bac bi sam den duoi tac dung cua anh sang.Tien den nam 1802 mot nguoi Anh ten la Oet-gut,nam 1802, da dung mot mat phang trang Nitrat Bac de in lai hinh ve tren kinh hay giay trong suot. Nhung ong nay chua giu hinh anh duoc lau ben va cung khong bat duoc hinh anh hien trong hop toi.
Nhiep anh chi duoc chinh thuc phat minh khi nguoi ta thu duoc hinh anh hien trong hop toi va giu lai duoc hinh anh ay. Theo quan niem nay lich su da cong nhan su phat minh ra nhiep anh cua Ni-xo-pho Ni-ep-xo (Nicephore Niepce) nguoi Phap (1765-1833) khi ong nay thanh cong nam 1822
Ni-ep-xo dung nhua õ?~giu-deõ?T (Bismuth de Judâe) hoa tan trong dau La-vang (lavande) trang tren mot la dong mong phang, dat trong hop toi, doi chieu voi lo thung co gan kinh hoi tu. Hinh anh canh vat ben ngoai tac dong len mat cam quang( nhua giu-de mau trang) lam cho chat nhua nay tro nen cung ran khong hoa tan duoc, trai lai cho nao it hay khong bi anh sang tac dong lai hoa tan va lam lo ra mat xam den cua mat la dong, hinh anh duoc hien ra va giu lai lau ben hon o dang duong ban. Thoi gian bat hinh can toi 5-6 gio.
Dong thoi voi Ni-ep-xo , hoa si Lu-i Giac Mang-de Da-ghe (Louis Jacques Mandâ Daguerre 1789-1851) cung nghien cuu viec thu hinh va giu hinh trong hop toi. Viec nghien cuu cua ca hai duoc pho bien,hai nguoi ben gap nhau va Da-ghe de nghi hop tac de khai thac kinh doanh. Da-ghe thay nhua Giu-de bang Iot Bac de thu hinh mau hon va chi tiet hon.
Cach thuc hien cua Da-ghe : Mot la dong monh va phang duoc ma bac, mai nhe cho nhan bong, duoc ho tren hoi Iot cho den khi chuyen sang mau vang rat dep. Dat tam cam quang nay trong hop toi co thau kinh hoi tu de thu hinh tu 15 den 30 phut. Sau khi hinh anh (anh sang) tac dung len tam dong ta cung chua thay hinh anh. La dong duoc dua sang hop khac trong do co chua thuy ngan dun nong bang mot ngon den nho, hoi thuy ngan tac dung vao be mat cam quang dung ty le theo tac dong cua anh sang trong hop toi, nhung cho nao thu anh sang nhieu thi tro nen mau trang, cho anh sang tac dong it thi thanh xam õ?" den.Hinh anh duong ban hien len. De giu anh ben hon , tam dong se duoc rua trong nuoc nong pha muoi.
Ngay 19-8-1839, A-ra-go dem trinh len vien han lam khoa hoc va Vien my thuat viec phat minh ra phuong phap Da-ghe ( Daguerrâotype) va dat thang loi phi thuong. Ni-ep-xo va Da-ghe da khong the biet rang phat minh cua minh vang doi ra toan the gioi qua bao chi,duoc ca ngoi va kham phuc den the.
Hop toi cua Da-ghe cung duoc cai tien dan thanh mot may anh co phong toi xep co gan ong kinh va khung mang tam kinh co trang chat cam quang, them cua dieu sang va may chap. Nam 1850 tai Hoa ky co 71 nha chup anh duoc trang bi cac thiet bi nay. Mot nam sau thu do Luan-don don nhan cuoc trung bay anh thuc hien bangõ? phuong phap Da-gheõ?
Cac phong anh chan dung thoi nay deu thiet lap tren tang thuong , tuong va mai deu bang kinh mo.May anh cung con rat cong kenh va nang ne.
Mat cam quang ngay cang duoc cai tien song song. Nam 1835 nha bac hoc Anh Tan-bo( Talbot) va nguoi Phap Bay-e (Bayaid) da dung Clorua Bac trang len giay trong suot lam mat cam quang thu hinh am ban roi tu do moi in ra nhieu hinh duong ban. Nam 1847 Ni-ep-xo Do Xanh Vic-to (Niepce de Saint Victor) trang mat cam quang tren kinh co phu A-bu-min (albumine) va den nam 1850 thi thay bang Co-lo-diong (colodion).Mai cho den nam 1871, bac si Mac-doc (Maddox) nguoi Anh dung muoi bac tron keo gie-la-tin( gâlatine) trang tren kinh va say kho. Mat cam quang kho ma hoa nang van giu nguyen ven la mot buoc tien quan trong trong ky thuat nhiep anh. Nam 1873 Gion-xon va Bon-xon( Johnson va Bolson) cho ta kinh am ban trang gie-la-tin bro-mua bac (Grâlatine bromure dõ?Targent) va qua nam 1874 cong ty Li-vec-pun Do-ray Po-lat (Liverpool Dray Plate ) tung ra thi truong kinh am ban kho xep trong hop co ngan cach moi tam bang bang mot mieng giay den va nhiep anh tro nen thong dung hon vao thoi nay. Nhe nhang va thuan tien hon nua khi Giooc Et-men ( Georges Eastman) sang che ra giay film thay cho kinh, cung ung cho nhiep anh mot vat lieu qui gia.
Sau do thi nhiep anh phat trien rat mau, tu film, giay anh, hoa chat, dung cu, may anhõ?Ư.dap ung khong chi cho nhiep anh ma them ca dien anh.

CAN BAN MAY ANH
Theo cau tao may anh thi ta co chia thanh 4 nhom

Nhom1(Télemetre couplé): Nhom may anh co khung ngam thang. Dieu chinh khoang cach chinh xac bang trac vien hai anh lech nhau chap trong khung anh khi khoang cach giua chu de va may (xich do) da chinh xac. Nhom nay cau tao nhe nhang gon nhung chinh xac va gia ca o muc trung binh vua tui tien cua ********* nhiep anh tai tu. May nhom nay thuong co hai co 6x6 va 24x36
Nhom 2(Single lens reflex): Nhom may anh co khung ngam phan quang truc tiep. Hinh anh xuyen qua mot ong kinh duy nhat va cung hinh anh nay se in len film. Cau tao tinh vi, ong kinh thay doi de dang va do do co rat nhieu ong kinh voi cac tieu cu khac nhau. Loai may nay dat tien, kong kenh hon may nhom 1. Kich ko film thuong dung 6x6,6x7 va 35m/m (120 va 135)
Nhom 3(reflex): Nhom may co hai ong kinh. Ong kinh tren dung lam ong ngam cho ta hinh anh phan chieu tren khung cung co voi film dang lap trong may va ong kinh o duoi dung thu hinh anh vao film. Tho so hon may nhom2 nhung cung chinh xac va tinh vi.Thuong dung film 120 co 6x6. Co nhung loai gia cao nhu Rolleiflex, Mamiya?.
Nhom 4: Nhom may nha nghe. Cong kenh, nang ne hoi kho xoay so. Khung ngam bang kinh mo, lay hinh truc tiep bang ong kinh, sau khi chinh chinh xac thi thao ra va lap hop chua film vao moi chup. May nhom nay thuong gan vao chan va nang nen di chuyen kho khan. Thuong dung cho phong chup chan dung nha nghe?
Cac bo phan chinh trong may anh
1.Than may (body) va Hop toi(housing) hoan toan kin khong cho anh sang lot vao.
2.Cho lap film thuong dat trong than may, trong cac may dac biet thi bo phan nay co the thao roi khoi than may.
3.Vong toc do(shutter speed) : dung dat toc do chup( thoi gian phoi film), voi thoi gian nho hon giay se ghi bang so nhu 125 nghia la 1/125s, 500 la 1/500s?voi thoi gian lon hon giay se ghi theo dang 1?, 2?,4??nghia la 1s, 2s,4 s? Truong hop chup (phoi film) voi khoang thoi gian lau theo y muon thi dat o toc do B con goi la toc do 1 thi.Khi dat o toc do B thi khi ta bam may cua man chap se mo cho anh sang (hinh anh) in len film va khi buong tay ra thoi bam may thi man chap moi dong lai ket thuc mot lan chup. Co may thi lai dung toc do T con goi la toc do 2 thi. O toc do T bam may mot lan thi man chap mo ra, ta thoi bam man chap van mo, bam them mot lan nua thi man chap moi dong lai. Nhu vay o toc do T moi lan chup ta se bam may hai lan, mot lan cho man chap mo va mot lan de dong man chap. Vong toc do gan tren than may doi voi may co man chap rem va gan tren ong kinh voi may co loai man chap giua.
4.Cua dieu sang (aperture): thuong dat tren ong kinh, cau tao gom nhieu la thep mong ghep lai va tao ra mot lo tron o giua cho anh sang di qua. Duong kinh lo tron nay co the dieu chinh mo to hay tho nho duoc, do do cua dieu sang nay co tac dung dieu tiet luong anh sang qua ong kinh. Vong dieu chinh co cac tri so nhu 1.2 , 1.4, 2,2.8,4.5 , 5.6 ?.. so nay cang lon thi cua dieu sang cang thu hep va anh sang di vao ong kinh cang yeu
5.Khung ngam: bo cuc hinh anh va dieu chinh khoang cach tu may den chu de de hinh anh sac net.

Ngoai cac phan tren con rat nhieu cac bo phan khac nhu can len film, nut chup, nut chup tu dong, lo cam dong bo cho den flash, den flash?.. toi se noi chi tiet trong cac bai sau.
Được asahinguyen sửa chữa / chuyển vào 19:50 ngày 13/01/2004

ONG KINH(LENS)
1.Nhung khai niem co ban
Mot bo phan quan trong trong may anh la ong kinh. Ong kinh may anh la mot to hop quang hoc cac thau kinh co mat loi lom khac nhau. Thau kinh co mat loi goi la thau kinh hoi tu( kinh duong), co mat lom goi la thau kinh phan ky (kinh am). Tuy theo cau tao, kinh co the roi tung mieng hay dan lai voi nhau thanh tung nhom. Tren moi mat thau kinh co xong cac mau xanh,do,vang hay nhieu mau hon (coated) bang phuong phap thang hoa(xong hoi) trong chan khong nham tao cho anh ghi nhan duoc cac chi tiet nho nhat va de chong loe sang (phan xa) anh sang xuyen qua cac thau kinh. Xung quanh mep thau kinh thuong duoc quet mau den. Ong kinh may anh thuong chia lam hai phan: phan phia truoc la phan thu, phan sau la phan hien hinh len mat film. Ben trong ong kinh con co cua dieu sang de dieu chinh cuong do anh sang qua ong kinh.
Tren moi ong kinh ta thuong thay ghi cac thong tin sau.
Ten hang san xuat hay ten thuong mai nhu Nikkor, sigma,tamronõ?Ư
Khau do lon nhat cua ong kinh
Tieu cu ong kinh
Ngoai ra con mot so ky hieu de phan loai ong kinh, tuy theo hang san xuat se ghi khac nhau.
Vi du : AF Nikkor 50mm 1:1.4D
AF: Auto Focus ong kinh dung duoc che do tu dong lay net.
Nikkor : Hieu ong kinh
50mm Do dai tieu cu ong kinh
1:1.4 khau do lon nhat cua ong kinh
D: loai ong kinh D(Distant) cua hang nikon
Doi voi ong kinh zoom ta co the dieu chinh cac do dai tieu cu khac nhau.
Vi du: AF Nikkor 28-105mm 1:3.5-4.5D
28 : do dai tieu cu ong kinh ngan nhat
105: do dai tieu cu ong kinh dai nhat
1:3.5 : do mo ong kinh lon nhat khi ong kinh dat o 28mm
1:4.5 : do mo ong kinh lon nhat khi ong kinh dat o 105mm
Ta co the hieu khi chinh ong kinh chay tu do dai tieu cu ngan nhat den dai nhat thi do mo ong kinh lon nhat se thay doi tu 1:3.5 den 1:4.5
2.Tren ong kinh co cac vong dieu chinh sau
_Vong dieu chinh xich do ( khoang cach_ hay chinh net) de dieu chinh chinh xac khoang cach giua may va chu de hay vat can chup. Khi khoang cach chinh dung thi anh moi ro net. Voi ong kinh AF thi khi dang de o che do AF vong nay thuong khong xoay duoc.
_Vong chinh khau do: dieu chinh do mo cua ong kinh. Mot so ong kinh khong co vong dieu chinh nay thi khau do se duoc dieu chinh tren than may.
_Voi ong kinh zoom thi con co vong dieu chinh do dai tieu cu ong kinh, co loai dung cach van ong kinh, co loai chinh bang cach keo ong kinh ra vao.
Ngoai ra con co the co cac cong tac tat mo AF, khoa mo che do macro, khoa gai khau do ong kinh nho nhatõ?Ư
Toi xin noi ve mot dac diem nua cua ong kinh doi voi viec chon ong kinh vao muc dich chup can anh hay phong lon . Moi ong kinh deu co thong so ve do phong lon khac nhau, co rat nhieu ban da nham tuong voi ong kinh tieu cu cang dai thi do phong lon anh cang lon. Dieu nay khong dung vi moi ong kinh deu co mot gioi han khoang cach ngan nhat tu ong kinh den chu de. De chup can anh va phong lon ta co ong kinh macro va micro. Ca hai loai nay cho phep chup voi khoang cach nho hon 1,2mva do dai ong kinh phai dai hon 50mm ( con so nay cung tuong doi vi con tuy thuoc vao hang sx). Ong kinh macro co do phong dai lon nhat nho hon 1, ong kinh micro thi co do phong dai lon nhat bang 1. Do phong dai lon nhat tinh nhu the nao? Vi du ban co mot ong kinh macro voi do phong dai lon nhat la 1/2 nghia la khi ban chup lai mot vat co kich thuoc la bang tam film24x36mm thi hinh anh thu duoc lon nhat ma van van con ro net in len film chi bang 12x18mm moi chieu giam di 1/2. Mot vi du khac, neu nhu ban muon chup lai mot tam anh kho 10x15 sao cho day kich thuoc mot tam film 24x36mm thi ban co mot ong kinh co do phong dai lon nhat phai lon hon 1/4 õ?Ư.Voi ong kinh micro ti le phong dai lon nhat bang 1 nen ban co the dung de chep film( hay dung de chep hinh anh tu film duong ban sang film am ban). Voi ong kinh zoom co khoa dong-mo macro, khi bat sang macro ban can phai luu y chinh ong kinh ve do dai toi thieu ma chuc nang macro yeu cau, tot nhat nen chinh ve dai nhat luc bat sang macro sau do moi chinh do dai lai theo yeu cau bo cuc.
Voi cong nghe hien dai ngay nay chung ta con thay mot so ong kinh dac biet khac nhu chong rung (VR) hay ong kinh co huong thu anh sang khong vuong goc voi be mat film(PC)õ?Ư
Tom tat lai, khi chon mot ong kinh ban nen luu y may yeu to sau:
_Do dai tieu cu hay goc thu hinh anh, ong kinh co do dai tieu cu co dinh(single focal length) thuong cho hinh anh dep hon loai co dieu chinh duoc (zoom). Tat nhien thi ong zoom van tien hon va re hon khi ban phai mua nhieu ong kinh co nhieu do dai tieu cu khac nhau.
_ Do mo ong kinh lon nhat hay khau do lon nhat, la tri so F duoc ghi tren ong kinh chung voi do dai tieu cu ong kinh. Do mo ong kinh nay lien quan den vung anh ro se de cap den o bai sau.
_Hang san xuat. Ban se co ong kinh cung hang sx chung voi than may hay cua hang khac chuyen sx ong kinh. Quan trong nhat la ban phai tim hieu ro rang xem ong kinh do co dung duoc voi than may minh dang co hay khong. Ban khong nen bo quen tim hieu cac ky hieu tren ong kinh de phan biet cac loai hay dong ong kinh khac nhau, nhieu ong kinh tuy co cung thong so ve do dai cung nhu khau do nhung khac loai co the cai nay dung duoc cho than may cua ban ma cai kia lai khong dung duocõ?Ư hay chat luong hinh anh va gia ca cung rat khac nhau.Hoac la ong kinh do khi lap vao than may ban dang co van dung duoc nhung ban se khong khai thac het duoc cac chuc nang trong may õ?Ư
Chat luong hinh anh phan lon duoc quyet dinh boi ong kinh, boi vay khi chon mua ong kinh voi tui tien co han thi ban phai nen can nhac that ky. Khi mua may trong kha nang co han thi ban nen uu tien cho ong kinh hon la than may.
Được asahinguyen sửa chữa / chuyển vào 19:32 ngày 15/01/2004

2.ĐỘ DÀI TIÊU CỰ ỐNG KÍNH ( Focal length)
Một trong yêu tố ban đầu bạn quan tâm khi lựa chọn ống kính là độ dài ống kính. Đơn vị tính là mm. Thông số này đượcc ghi trên ống kính. Độ dài ống kính được tính từ đầu ống kính đến bề mặt film (xem hình).Độ dài ống kính liên quan đến góc thu hình.

Các loại ống kính chia theo độ dài( film 35mm):
_Lấy ống kính 50mm làm chuẩn ta có góc thu hình là 46độ. Gọi là ống normal. Ống kính này hình ảnh thu vào film xem như bằng với góc thu hình ảnh của mắt người. Khi ngắm qua finder khung ảnh xem giống như tỉ lệ hình ảnh khi ta nhìn bên ngoài.
_Ống kính có độ dài ngắn hơn gọi là ống kính ngắn hay ống kính wide có góc thu hình lớn hơn 46độ. Với ống kính này hình ảnh dược thu vào ảnh rộng hơn, hình ảnh bị thu nhỏ lại và bị đẩy ra xa hơn.
_Ống kính có độ dài dài hơn gọi là ống kính dài hay tele, có góc thu hình nhỏ hơn 46độ. Hình ảnh thu vào to ra hơn và kéo gần lại.
_Ống kính có độ dài thay đổi được gọi là ống kính zoom.
Sau đây là hình minh họa về các góc thu hình khác nhau
Hai ống kính khác nhau về độ dài, góc thu hình khác nhau là điều dễ nhận thấy. Tuy nhiên ngoài góc thu hình ra ta còn phải lưu ý đến sự phối cảnh trong bức ảnh. Có bạn nói nếu không có ống kính zoom thì khi chụp ta chịu khó di chuyển, chạy tới chạy lui thì bố cục hình ảnh cũng như nhau.Vôi ống kính tele ban sẽ lui ra xa hơn, ống kính wide thì xích lại gần hơn? Kích thước chủ đề có thể là như nhau, nhưng phối cảnh sẽ khác nhau . Các bạn xem và so sánh hình minh họa dưới đây thì sẽ hiểu rõ hơn vấn đề này.
Với ống kính có góc mở lớn, hình ảnh biến dạng nhiều hơn ống kính góc hẹp.Bằng ống kính dài, bạn có thể xóa phông và tiền cảnh , ví dụ như chụp một con vật trong chuồng có hàng rào bạn có thể dùng tele dài để xóa hàng rào..

Được asahinguyen sửa chữa / chuyển vào 19:22 ngày 15/01/2004

3.KHẨU ĐỘ
Bài trước các bạn đã hiểu phần nào về độ dài tiêu cự ống kính. Tiếp theo đây các bạn sẽ tìm hiểu thêm về một khái niệm khác đó là Khẩu độ. Trên ống kính có một bộ phận gọi là cửa điều sáng.Bao gồm nhiều lá mỏng ghép lại tạo ra một lỗ tròn ở giữa cho ánh sáng lọt qua, kích thước lỗ tròn này có thể điều chỉnh được qua đó ta cũng điều chỉnh được cường độ ánh sáng qua ống kính.
Trên ống kính sẽ có vòng điều chỉnh khẩu độ (apeture ring) .Đối với một số máy đời mới thì sẽ điều chỉnh khẩu độ trên thân máy, với loại máy này trên ống kính có thể sẽ không có vòng điều chỉnh khẩu độ, hoặc nếu có thì bạn sẽ đặt vòng khẩu độ ở trị số lớn nhất ( đóng nhỏ ống kính tối đa)
F-stop
Đối với khẩu độ việc điều chỉnh sẽ không tính theo liên tục mà sẽ theo từng nấc, từng khoảng một. Thông thường ta sẽ có dãy trị số sau 1 , 1.4 , 2 , 2.8 , 4 , 5.6 ,8 ,11, 16 ,22,32... Mỗi khoảng cách điều chỉnh khẩu độ sẽ theo nguyên tắc sao cho khi mở thêm một khoảng thì lượng ánh sáng qua ống kính sẽ tăng gấp đôi. Khoảng cách này gọi là F-stop
Trong ví dụ minh họa ở trên, khoảng cách F-stop là từ 8 - 5.6 . Trị số 8 hay 5.6 được tính bằng cách đem độ dài tiêu cự ống kính chia cho đường kính lỗ mở của cửa điều sáng. Đây cũng là điều giải thích vì sao độ dài ống kính có liên quan đến khẩu độ.
Được asahinguyen sửa chữa / chuyển vào 18:05 ngày 19/01/2004

Em là một nhân mới ở đây. Em thích chụp ảnh thôi, chưa đến được cái tầm gọi là say mê. Nhưng mà vấn đề của em là:
EM CHỈ CÓ MÁY ẢNH TỰ ĐỘNG LOẠI RẤT BÌNH THƯỜNG THÔI, KHÔNG CÓ MÁY ẢNH CƠ HOẶC MÁY ẢNH XỊN.
Vậy thì em có thể chụp được những bức ảnh mang tầm NGHỆ THUẬT một chút không? Em đã bao lần tức đến phát khóc lên khi mà nhìn thấy một bầu trời sao lộng lẫy đẹp mê hồn, giơ máy ảnh lên thì do máy không có tiêu cự ở vô cùng, nên chả còn nhìn thấy gì nữa, cố sống cố chết chụp đến khi rửa phim chỉ muốn xé luôn thôi.