Albert Einstein và "Ý nghĩa cuộc sống"

Albert Einstein và "Ý nghĩa cuộc sống"

Lược dịch một vài đoạn đầu trong cuốn "The World As I See It" của Einstein. Có thể tìm đọc bản gốc ở đây http://www.aip.org/history/einstein/essay.htm. Điều làm tôi ngạc nhiên là từ trước đến giờ mình chỉ biết đến Eisntein như một nhà khoa học vĩ đại mà chưa bao giờ hình dung được ông còn có thể được xem là một triết gia với nhiều tư tưởng xã hội rất sâu sắc và đáng học hỏi. Liệu những gì ông coi trọng có còn giữ nguyên được ví trị tôn nghiêm của nó, còn những giá trị ông khinh bỉ lại đang được người dân VN tôn thờ và chạy theo?)

Ý nghĩa cuộc sống
Nếu anh cho rằng cuộc sống của chính anh và đồng loại là vô nghĩa, anh không những là kẻ bất hạnh mà thậm chí còn không đủ tư cách để được sống.

Sự hiện diện của mỗi một chúng ta trên cõi đời này chỉ là cuộc hành trình ngắn ngủi - đi về đâu, tại sao phải đi là những câu hỏi chúng ta không hề biết lời giải đáp, mặc dù đôi lúc chúng ta có cảm giác mơ hồ rằng chúng ta cảm giác được câu trả lời. Tuy nhiên không cần bàn tới triết học, không cần đào bới sâu xa, chỉ dựa vào cuộc sống thường nhật của mỗi bản thân, chúng ta biết mình hiện hữu là vì đồng loại. Tại sao? Rất đơn giản. Đầu tiên và trước hết, hạnh phúc của ta phụ thuộc vào nụ cười và hạnh phúc của những người khác. Kế đến, chúng ta sống là vì giữa chúng ta và những con người hoàn toàn xa lạ không quen biết có một sợi dây thông cảm gắn kết ?" sự thông cảm của những kẻ cùng chia xẻ một thân phận làm người. Có hàng trăm ví dụ trong cuộc sống hàng ngày để chứng minh cho thấy cả cuộc sống nội tâm bên trong và cuộc sống vật chất bên ngoài của mỗi chúng ta phụ thuộc vào công sức lao động và mồ hôi của những người khác, cả người sống lẫn kẻ đã khuất. Nếu như để tồn tại chúng ta đã phải nhận và đang phải nhận sức lao động của người khác, vậy chẳng phải điều nên làm là chúng ta phải nỗ lực để đền đáp lại bằng cách ít nhất bỏ ra một lượng công sức ít nhất là bằng với công sức ta đã nhậrn được từ người khác?

Tôi hoàn tin tưởng rằng con người cần sống một cuộc sống đơn giản, và bản thân cảm thấy vô cùng bức rứt nếu có cảm giác rằng mình đang sử dụng một lượng công sức lao động của người khác nhiều hơn mức cần thiết. Tôi cho rằng sự phân biệt giai cấp là đi ngược lại với lý tưởng công bằng xã hội, và suy cho cùng các giai cấp được duy trì dựa vào bạo lực. Cuộc sống giản dị sẽ mang lại điều tốt đẹp cho tất cả mọi người, cả về thể chất lẫn tinh thần. Tôi hoàn toàn không tin vào cái gọi là ?osự tự do của con người,? xét về ý nghĩa triết học. Tất cả các hành vi của chúng ta đều xuất phát từ yếu tố bắt buộc bên ngoài nhưng đồng thời cũng nhằm thoả mãn nhu cầu bên trong. Nhận xét của triết gia Schopenhauer rằng "con người có khả năng làm được những gì anh/cô ta mong muốn, nhưng lại không đủ năng lực ý chí để làm những điều đó,? luôn là một nguồn động viên cho tôi kể từ lúc tôi còn trẻ, là nguồn an ủi và mang lại cho tôi lòng kiên nhẫn mỗi lúc phải đối diện với những khó khăn trong cuộc sống của bản thân và của những người khác. Hiểu được sự yếu đuối và nhu nhược của con người, chúng ta sẽ cảm thấy ý thức trách nhiệm của bản thân ?" với tư cách là một con người ?" bớt phần nặng nề và đáng sợ (đáng sợ đến mức nó có thể làm cho chúng ta hoàn toàn tê liệt) và giúp cho chúng ta không quá coi trọng vai trò của bản thân cũng như những người khác; nó giúp cho óc hài hứơc có một chỗ đứng trong nhân sinh quan của chúng ta.

Nhìn chung, khách quan mà nói, việc tìm kiếm câu trả lời cho câu hỏi ?oMục đích, ý nghĩa của cuộc sống hay sự sống là gì?? đối với tôi luôn là một công việc lố bịch. Mặc dù vậy tôi phải nhìn nhận rằng tất cả chúng ta đều có những lý tưởng nhất định, và những lý tưởng này quyết định phương hướng hành động cũng như những phán xét của lương tri chúng ta. Đối với bản thân tôi, tôi chưa bao giờ xem sự an nhàn và thụ hưởng là mục đích, lý tưởng cuộc đời mình ?" nói cho đúng hơn một lý tưởng như vậy chỉ phù với cuộc sống của một đàn heo. Những lý tưởng đã soi sáng đường đời cho tôi và luôn mang lại cho tôi sự dũng cảm để đối diện với cuộc sống một cách lạc quan là cái Chân, Thiện, Mỹ. Nếu không có những người người bạn đồng hành và đồng quan điểm nhân sinh quan, cùng tôi theo đuổi một mục tiêu vĩnh viễn không thể nào vươn tới được trong nghệ thuật và khoa học, thì cuộc sống đối với tôi sẽ là trống rỗng và vô nghĩa. Những mục tiêu thường gặp của con người như thành công, tiếng tăm bên ngoài, và sự giàu sang xa hoa ?" đối với tôi luôn là những mục tiêu đáng khinh bỉ.