Âm nhạc, giàn âm thanh - Stupid questions from A to Ă

Em xin giải đáp như sau:
- Bộ tiền khuếch đại hay còn gọi là preampli (rề) dùng để làm cho tín hiệu từ nguồn âm lớn lên đến một biên độ nhất định nào đó. Tuy nhiên, do cường độ tín hiệu chưa đủ khoẻ, nên nếu mắc từ rề ra loa thì sẽ bị sụt áp hết. Bởi vậy, người ta cần có cục pao, tức là power amp để khuếch đại dòng điện trước khi đưa ra loa. Đấy là chơi theo cách cầu kì, vì có rất nhiều ampli trên thị trường vẫn thường lắp chung cả 2 cục vào làm một.
- Theo cách hiểu dân dã, tín hiệu tương tự (analog) tức là âm thanh, hình ảnh mà tai mắt người trực tiếp cảm thụ được. Tuy nhiên, để lưu trữ và tái tạo tín hiệu được dễ dàng hơn, người ta phải phân đoạn tín hiệu đó ra thành từng miếng nhỏ li ti gọi là các bit. Cách xử lý này gọi là xử lí số tín hiệu. Các bit thì con người không phát ra mà cũng chẳng cảm thụ được, chỉ dùng ở giai đoạn trung gian giữa thu và phát (trong kĩ thuật dân dụng). Các nhà sản xuất thì rất thích làm mập mờ giữa 2 khái niệm analog và digital để lừa người tiêu dùng, khiến nhiều người hiểu lầm digital là đỉnh cao của công nghệ thời thượng.
- Đĩa mà ghi chữ Audiophile thì chưa chắc đã hay. Đĩa ghi nhãn 24bit/96Khz thì lại thường là đĩa dở. Các bộ giải mã trong đầu đĩa CD gấu, được dân chơi truyền tụng thường là 16bit/48Khz. Đĩa nào mà tai mình nghe thấy hợp là được, cần gì phải bám theo mấy dòng quảng cáo vô nghĩa đó?

Câu hỏi tiếp theo:
Tại sao trong các tín hiệu khác như tín hiệu TV chẳng hạn, bộ khuyếch đại có băng tần có thể lên tới hàng MHz, với giá rất rẻ mà trong audio, băng tần trên dưới 100KHz mà nghe chừng lại khó ư?

Hì hì hì... bác Tubes là chuyên gia hàng đầu về kĩ thuật rồi mà lại đố em câu khó quá. Theo cách nhận xét bình dân của em thì vì cái tai thính gấp 7 lần mắt, cho nên làm đồ âm thanh hay mới khó và đắt. Thực ra lúc mình xem TV, nhìn gần vẫn thấy lỗi nhiều đấy chứ, nhưng có ai dí sát mắt vào màn hình bao giờ.
Còn làm bộ khuếch đại cao tần thì cũng không đơn giản đâu. Trong cái TV mạch điện phức tạp cực kì, nên chẳng có ai lại đi DIY để chế ra cái TV bằng tay cả. May mắn là nhà nhà đều dùng TV nên nó được sản xuất ra với số lượng lớn, giá rẻ. Điều này cũng giống như giá thành bộ dàn một cục, bán đầy ngoài chợ.
Còn màn hình chuyên dụng cho các studio hoặc để xử lý đồ hoạ thì giá thành lại không hề rẻ chút nào !!!
Được nvl sửa chữa / chuyển vào 09:19 ngày 15/12/2004
Được nvl sửa chữa / chuyển vào 09:21 ngày 15/12/2004

Khà khà ... bác Tubes định cho anh em lẫn lộn giữa cái sự nghe với cái sự nhìn rồi đây. Coi chừng lại dính vào vấn đề băng thông của TV thì chúng em khổ lắm. Xin bác tha.
Cái sự rẻ mà bác đề cập là do cái anh "thị trường" nó quyết định, đúng như bác NVL đã nói.

Bây giờ thị trường đang loạn đĩa Audiophile. Thị trường mà!

Q: Tại sao nghe ở trên cao lại ko hay bằng nghe ở dưới thấp . Ví dụ như nghe ở tầng 5 với nghe ở tầng trệt .
==================
A: Vấn đề bác Avatage đặt ra em không biết là đùa hay thật nhưng nếu lọai bỏ phần ảnh hưởng bởI tiếng ồn, khung cảnh, thì có một yếu tố nhỏ là độ cao thì có liên quan đến độ ẩm, mà độ ẩm thì ảnh hưởng tớI âm trường (acoustic environement). Nhìn chung, một bộ giàn nghe nhạc sẽ cho âm thanh tôt hơn nêu độ ẩm không khí duy trì >40%, lý do là độ ẩm sẽ làm tăng mật độ không khí, giúp cho driver của loa chuyển tảI sóng âm tớI tai ta tốt hơn (tốc độ và hiệu năng truyền sóng phụ thuộc vào môi trường mà nó truyền qua). Sự cảI thiện ở đây là rất nhỏ, chỉ xét trên nguyên tắc vật lý mà thôi chứ chưa chắc đã đo đếm hay cảm nhận được . Lò sưởI hoặc máy điều hòa không khí thường hút hết hơi ẩm trong phòng nên cách hiệu quả nhất là trong phòng nghe nhạc ta nên trồng thêm ít cây nhỏ và tướI nước đều đặn để duy trì độ ẩm cho phòng.
Mấy lờI dông dài, xin các cao thủ cho ý kiến.

Lên cao không khí loãng hơn truyền âm kém hơn!

Theo lập luận của bác thì em hiểu như vậy không biết có đúng không: Nếu như tín hiệu ngõ ra của mình mà đủ mạnh thì mình không cần & không NÊN dùng pre-amp.
Nếu như dùng "rề" (từ này học của bác NVL) khi tín hiệu ra rất yếu, thì cái pre-amp cũng chỉ để ...."amplify" signal thôi, chứ nói là nó "equalize & handle signal" nghĩa là thế nào.

Về đĩa 24-bit/ 96Khz, thật ra theo em hiểu là nếu như bác thấy nghe không hay là do player không support cái 96 Khz, cho nên âm thanh nghe không đúng. Cái này là do cái bác saleman "educate" em vậy đó. Ổng nói là nó giống như cái Radio, nếu như mà CD của mình phát tín hiệu ở 96 Khz mà player "bắt sóng" ở 48Khz thì cái tiếng nó bị méo, kô chuẩn.
Em cũng mua vài đĩa Audiophile rồi, chí lý cái câu của nvl, không nên bám vào cái mác đó, chỉ nên mua loại nào mình thích thôi.
Được phatastic sửa chữa / chuyển vào 15:42 ngày 15/12/2004

Q: Tại sao nghe ở trên cao lại ko hay bằng nghe ở dưới thấp . Ví dụ như nghe ở tầng 5 với nghe ở tầng trệt .
A: Do phòng nghe khác nhau.
Còn độ cao thì nghe ở nhà bác Audio tầng 10 chắc chắn hay hơn nghe ở nhà em tầng 2. Hì hì.

To phatastic,
Tớ xin nói thêm 1 chút để dễ hiểu: khái niệm âm-ly mà chúng ta hay nói trong đời sống thực ra là nói tắt, trên thực tế phần lớn các amply mà chúng ta thấy ngoài đời sống là intergrated amply, tức là tích hợp cả phần pre và power trong 1 cái gọi là amply. Người chơi âm thanh cầu kỳ thì thích chơi rời 2 phần này ra (hay dở thế nào thì bàn nhiều rồi, ở đây không bàn nữa), do đó mới sinh ra 2 cục gọi là pre-amp (hay còn gọi là rề) và power amp (hay còn gọi là cục pao).
Cục rề có vai trò chính:
- đón tín hiệu từ phần nguồn (CD, DVD, tape, đĩa than,...)
- hiệu chỉnh phần tín hiệu thông qua các điều chỉnh về volume, điều chỉnh equalizer, chỉnh tép, bass... để cho âm thanh thích hợp với ngưòi nghe. Trên thực tế, các cục rề hi-end đều bỏ bớt (bypass) các can thiệp đến nguồn âm (như bỏ equalizer, chỉnh tép, bass...) để âm thanh đảm bảo không bị bóp méo thiếu trung thực.
Tóm lại thì cục rề sẽ quyết định khá nhiều âm sắc của âm thanh.
- cục power làm công việc khuyếch đại tín hiệu của cục rề (vốn rất nhỏ) để đánh được ra loa.
Bình thường, nếu CDplayer của cậu có hiệu chỉnh volume trên máy thì có thể nối trực tiếp từ CDplayer vào thẳng cục power mà không cần pre-amp nữa. Nhưng theo tôi, cục pre-amp ngay cả trong trường hợp này vẫn cần thiết, vì nếu cục pre-amp tốt sẽ mang đến 1 âm sắc rất hay cho bộ dàn. Nhiều người chơi CD player đánh thẳng Power như một giải pháp tình thế, vì trong thực tiễn, phối ghép pre-amp với power cũng không phải đơn giản, nếu phối ghép không tốt thì âm thanh còn kém và bí hơn đánh thẳng.
Về câu hỏi analog và digital thì xin trả lời output của CD hay DVD là analog vì trước khi output, tín hiệu digital đã được chuyển hoá thông qua phần giải mã DAC (digital to analog converter) rồi. Trên các đầu CD/DVD còn có thế có jắc digital output, với jắc này bạn phải nối với bộ giải mã DAC ngoài. Khi đó đầu CD/DVD đóng vai trò là transport. Cách chơi transport + Dac ngoài là cách chơi phổ biến của các audiophile.
Về chuyện đĩa audiophile, theo tôi thì đĩa audiophile đều là đĩa hay, chọn lọc và được dân chơi nhạc và audio ưa thích dựa trên tiêu chí nghệ thuật + chất lượng thu âm và sản xuất đĩa. Phần lớn đĩa audiophile là các chương trình jazz, cổ điển, hoặc đĩa collection. Nhưng nó có hay với bạn không thì lại là chuyện khác, nó là chuyện gu, khó lắm, nên chọn đĩa thì cứ theo gu nghe mình thôi. Nhưng đến thời điểm nào đó bạn sẽ thấy giá trị của những đĩa audiophile.
Vài kiến thức căn bản, xin được trao đổi như vậy.