Ẩm thực qua ca dao và thơ....

To nore: đã bàn xong mảng ca dao và thơ chưa vậy chị?? để ta bàn tiếp qua dòng văn xuôi nào !!!
Đêm...!
Kẻ lữ khách mơ giấc mơ hồng
Trên đệm bông có người trong ác mộng

XTMĐ à, chú cứ việc văn xuôi đi, chị vẫn còn ca dao đây này.
Đặc sản Quảng Ngãi qua ca dao

Chim mía Xuân Phổ
Cá bống sông Trà
Kẹo gương Thu Xà
Mạch nha Mộ Đức
Chỉ bốn câu vẻn vẹn 16 chữ, người bình dân đã giới thiệu được cả bốn đặc sản nổi tiếng của Quảng Ngãi, gắn nó với những địa danh tiêu biểu nhất. Về đặc sản cá bống sông Trà, có thể kể đến những câu ca dao rất hay khác, như:
Phải đâu chàng nói mà xiêu
Tại con cá bống tại niêu nước chè
Nước chè lá Minh Long sắc đặc phải nói là rất ngon sau mỗi bữa cơm, nhất là bữa cơm có món cá bống sông Trà kho tiêu. Dân gian đã mượn chuyện tình duyên đôi lứa để làm cái ''đòn bẩy'' bật lên sức hấp dẫn của đặc sản. Cũng với kiểu như vậy, với don, một đặc sản bình dân, lại có câu:
Con gái còn son
Không bằng tô don Vạn Tượng
Với lối nói thậm xưng, dân gian giới thiệu đặc sản của mình với một niềm tự hào không cần giấu giếm, song vẫn giữ được sự tế nhị gấp nhiều lần kiểu quảng cáo. Bởi ca dao giới thiệu đặc sản với một tấm lòng trong sáng, còn dạng tiếp thị thế kia lại ít dấu ấn văn hóa, dù nó ra đời trong một thời đại văn minh.
Một chút trào lộng, nhưng vẫn luôn trong sáng, người dân còn có câu khá vui:
Nghèo thì nghèo, nợ thì nợ
Cũng kiếm cho được con vợ bán don
Mai sau nó chết cũng còn cặp uị
Một chút chua chát, người dân kể chuyện tình lắt léo trắc trở do không môn đăng hộ đối mà vô hình trung lại giới thiệu được cái giá trị của đặc sản mắm nhum:
Sớm mai anh ngủ dậy
Anh súc miệng
Anh rửa mặt
Anh xách cái rựa quéo
Anh lên hòn núi Quẹo
Anh đốn cây củi còng queo
Anh than với em cha mẹ anh nghèo
Đôi đũa tre yếu ớt không dám quèo con mắm nhum.
Quảng Ngãi là xứ mía đường, nên dễ hiểu là ca dao cũng đề cập nhiều đến đường mía đặc sản.
- ở đây mía ngọt nhiều đường
Tìm trai xứ Quảng mà yêu cho rồi
- Nước mía trong cũng thắng thành đường
Anh thương em thì anh biết chớ thói thường ai hay
Cũng cần biết xưa kia có nơi đặt ra lệ phạt người bẻ trộm mía để ăn, nên mới có cái hoạt cảnh khôi hài này:
Mía ngọt tận đọt
Heo béo tận lông
Cổ thời mang gông
Tay cầm lóng mía
Vừa đi vừa hít
Cái đít sưng vù
Chuyện mía lan sang chuyện đường với nhiều loại đường đặc sản như đường cát: ''Thiếp gửi cho chàng, một cục đàng rim, một tiềm đường cát'', ''Bậu về nhớ ghé Ba La, mua cân đường phổi cho ta với mình''. Bên cạnh mạch nha, đường phổi còn có đường phèn: ''Thơm ngon như món mạch nha, ngọt qua đường phổi, thơm qua đường phèn...''. Cũng có thể kể, ngoài hải đảo Lý Sơn còn có bánh ít lá gai nổi tiếng: ''Muốn ăn bánh ít lá gai, lấy chồng hải đảo sợ dài đường ghe''. ở rừng thì có đặc sản quế Quảng nổi tiếng ở Trà Bồng, song lại gắn với ý niệm xa xôi, cách trở: ''Lựu tìm đào, đào chẳng tìm lê, lên non tìm quế, quế về rừng xanh''. Quế Trà Bồng cũng vang danh không kém gì mía đường:
Ai về Quảng Ngãi
Cho tui gởi ít tiền
Mua dùm miếng quế lâu niên
Đem về chị bệnh khỏi phiền bà con
Giới thiệu đặc sản, ca dao luôn quyện với tình người, quyện với những sinh hoạt rất đời thường, rất tự nhiên, thuần phác.
Nore

Nói về Ẩm Thực trong văn xuôi có lẽ phải kể đến nhà văn Vũ Bằng, Vũ Bằng có hai tác phẩm mà giới có tâm hồn ăn uống coi là "kinh điển" đó là : Miếng Ngon Hà Nội (Nhà Xuất Bản Văn Học 1990) và Thương Nhớ Mười Hai (Nhà xuất bản văn học 1979),nhà văn Vũ Bằng là người Hà Nội,ông rời miền Bắc vào sống ở miền Nam,gửi gắm nỗi nhớ quê hương qua các món ăn miền Bắc .. Xin được trích một đoạn ngắn trong Lời Tựa của tác phẩm: " Người xa nhà đột nhiên thấy trống trải trong lòng,lê bước chân trên những nẻo đường xa lạ,y thấy tiếc nhớ một cái gì không mất hẳn,nhưng không còn thấy.Nhớ vẩn vơ,buồn nhè nhẹ,cái buồn không se sắt,cái nhớ không day dứt,nhưng chính cái buồn và cái nhớ đó mới thực làm cho con người ta nhọc mệt,thẫn thờ.Lòng người cũng như cánh hoa,chóng già đi là vì thế..........nỗi buồn nhớ xa xôi và gửi gắm một chút tình cho ai ai,ở Trung,Bắc cũng như Nam,mang nặng trong lòng những biệt ly xứ sở"
Trong tác phẩm có miêu tả 16 món quà căn bản của người Hà Nội như phở bò,gà,bánh cuốn,chả cá,bún..v.v.v tác giả không phải là người khéo tay có thể nấu nướng nhưng là người có cái "hồn ẩm thực",biết thưởng thức,biết trân trọng những món ăn của quê hương dân tộc.

Ngoài ra còn tác phẩm "Thương Nhớ Mười Hai",mười hai tháng thương nhớ "nhớ không biết bao nhiêu mà không biết nhớ gì,nhớ tất cả mà không biết nhớ gì rõ rệt",(tuy nhiên tác phẩm này XTMĐ tôi chưa hề đọc qua nên không dám bình luận nhiều,nhường lời cho bạn khác).Với Vũ Bằng qua nỗi nhớ của mình món ăn không còn là vật chất thịt cá cụ thể mà trở thành có hồn,đi vào tâm linh mỗi người.
Đêm...!
Kẻ lữ khách mơ giấc mơ hồng
Trên đệm bông có người trong ác mộng
Được xoatanmandem sửa chữa / chuyển vào 18:51 ngày 22/07/2003

Tìm được bài vè về các thể loại cá, gửi lên cho cả nhà đọc này! Sao mà nhiều cá thế! Có loại lần đầu mình mới nghe tên. Nào! Đọc nhé!

nghe vẻ nghe ve
nghe vè loài cá.
no lòng phỉ dạ,
là con cá cơm.
không ướp mà thơm,
là con cá ngát.
liệng bay thoăn thoắt,
là con cá chim.
hụt cẳng chết chìm,
là con cá đuối.
lớn năm nhiều tuổi,
là cá bạc đầu.
đủ chữ xứng câu,
là con cá đối.
nở mai tàn tối,
là cá vá hai.
trắng muốt béo dai,
là cá úc thịt.
dài lưng hẹp kích,
là cá lòng tong.
ốm yếu hình dong,
là con cá nhái.
thiệt như lời vái
là con cá linh.
cá kình, cá ngạc
cá lác, cá dưa.
cá voi, cá ngựa,
cá rựa, cá dao.
úc sào, bánh lái,
lăn hải, cá sơn.
lờn bơn, thác lác,
cá ngác, dày tho.
cá rô, cá sặt,
cá sát, cá tra.
mề gà, dải áo,
cá cháo, cá cơm,
cá mờn, cá mớn,
sặc ****, chốt hoa.
cá xà, cá mập,
cát tấp, cá sòng.
cá hồng, chim diệp,
cá ép, cá hoa.
bống dừa, bống xệ,
cá be học trò.
cá vồ, cá đục,
cá nục, lù đù.
cá thu trên lá,
bạc má bạc đầu.
lưỡi trâu hồng chó,
là cá lành canh.
chim sành cá biếc,
cá giếc, cá mè.
cá trê, cá lóc,
cá nóc, thòi lòi.
chìa vôi, cơm lạt,
bống cát, bống kèo.
chim heo, cá chét,
cá éc, cá chuồng.
cá duồng, cá chẽm,
vồ đém, sặc rằn.
mòi đường, bống mú,
trà mú, trà vinh.
cá hình, cá gộc,
cá cốc, cá chày
cá dày, cá đuối,
cá đối, cá kìm,
cá chim, cá vược,
cá nược, cá ngừ.
cá bui, cá cúi,
cá nhái, bã trầu
cá nàu, cá dảnh,
hủng hỉnh tơi bời.
cá khoai, ốc mít,
cá tích nàng hai.
cá cầy, cá cháy,
cá gáy, cá ngàn.
trà bần, cá nái,
nóc nói, cá hô.
cá ngừ, mang rổ,
cá sủ, cá cam.
cá còm, cá dứa,
cá hố, cá lăn.
cá căn, cá viễn,
rô biển lép xơ.
cá bơ, chim rắn,
cá phướng, rồng rồng
trên bông trao tráo,
cá sọ, cá nhồng.
tòng tong, mộc tích,
úc phịch, trê bầu.
bông sao, bông trắng,
càn trảng xanh kỳ.
cá he, cá mại,
mặt quỷ, cá linh.
cá chình, ốc gạo,
thu áo, cá kè,
cá ve lẹp nấu,
từ mẫu thia thia,
cá bè trên mễ,
đuôi ó bè chan.
nóc vàng, cá rói,
cá lủi, con cù.
rô lờ, tra dấu,
trạch lấu, nhám đào.
tra dầu, cá nhám,
úc núm, cá leo.
cá thiếc, cá suốt,
cá chốt, cá phèn.
cá diềng, cá lúc,
cá mực, cá mau
chim câu, cá huột
sọc sọc cá lầm.
cá rầm, cá thiểu,
nhám quéo chim gian.
cá ong, cá quít,
cá kết thiền nôi.
bông voi út hoát,
cá chạch, cá mòi​

Trời xanh thế... Đời xanh thế...

Thơ dạy nấu ăn đây! (Lấy từ sách "Thực phổ bách thiên")
Có khi cá thịt, có khi rau
Nấu nướng chiên xào phải đủ màu
Trong sạch là gương, tùy mặn nhạt
Dẻo dai cơm chín chủ làm đầu
Còn đây lá cách cho gia giảm
Canh bầu mùi thích lá hanh hao
Cho biết rau hành bỏ bí đao
Hầm mít lại ưa sân với lốt
Bí ngô thời phải tỏi gia vào.
Trời xanh thế... Đời xanh thế...

Thơ dạy Nấu cơm
Gạo vút nồi chùi nước kém hai
Cơm sôi bớt lửa sẽ đừng sai
Vung trên lá dưới hơi vừa kín
Bốn khắc xây vần chín dẻo dai
BỒ CÂU TIỀM YẾN XÀO
Bồ câu chập chững mới ra ràng
Tìm rục mấn xương vớt váng vàng
Lượm sạch yến sào chưng cách thủy
Một giờ chín, rắc muối tiêu sang.
TRÉ HEO
Thịt này làm tré phải ram da
Tỏi cựu (già), riềng non, xắt rối ra
Thính, muối, mè, đường đều trộn bóp
Gói bằng lá ổi, bó thanh tra (loại lá).
CHẢ BÔNG BÍ
Bông mai ướm nở hái nay vừa
Tước cạnh xoi tim cuốn phải chừa
Tôm quết gia màu dồi nhân lại
Chiên lần nhúng trứng lửa bưa bưa...
Trời xanh thế... Đời xanh thế...

Gửi Mod ÂT fát !

Cô kia cắt cỏ bên sông,
Có muốn ăn nhãn thòi ***g sang đây.
Sang đây anh nắm cổ tay,
Anh hỏi câu này: có lấy anh chăng?
​

Can

Can không nói rõ gửi Mod nào, ÂT có mấy mod là nữ cơ đấy ạ!
Xin giả nhời Can thế này:

Em là con gái nhà giàu
Mẹ cha thách cưới ra màu xinh sao
Cưới em trăm tấm lụa đào
Một trăm hòn ngọc, hai mươi tám ông sao trên trời
Tráp tròn dẫn đủ trăm đôi
ống thuốc bằng bạc, ống vôi bằng vàng
Sắm xe tứ mã đem sang
Ðể quan viên họ nhà nàng đưa dâu
Ba trăm nón Nghệ đội đầu
Mỗi người một cái quạt Tàu thật xinh
Anh về sắm nhiễu Nghi đình
May chăn cho rộng, ta mình đắp chung
Cưới em chín chĩnh mật ong
Mười cót xôi trắng, mười nong xôi vò
Cưới em tám vạn trâu bò
Bảy vạn dê lợn, chín vò rượu tăm
Lá đa mặt nguyệt hôm rằm
Răng nanh thằng Cuội, râu cằm Thiên lôi
Gan ruồi, mỡ muỗi cho tươi
Xin chàng chín chục con dơi góa chồng
Thách thế mới thỏa tấm lòng
Chàng mà lo được, thiếp thời theo chân
​

Được nore sửa chữa / chuyển vào 14:32 ngày 28/11/2003

Thách thế mới thỏa tấm lòng
Chàng mà lo được, thiếp thời theo chân
Lo xong anh cũng thành thần
Thành thần rồi cũng còn cần chi em
Rồi cứ ngồi đấy mà xem
Vài mươi năm nữa trở thành bà cô
hô hô hô
------------------------
Cười trong cuồng điên...

Keke...Mod Ẩm thực kiêu quá!
Lấy anh, anh sắm sửa cho
Sắm ăn, sắm mặc, sắm cho chơi bời
Khuyên em có bấy nhiêu lời
Thủy chung như nhất là người phải nghe
Mùa đông lụa lụa the the
Mùa hè bán bạc hoa xòe sắm khăn
Sắm gối thì phải sắm chăn
Sắm gương, sắm lược, sắm ngăn đựng trầu
Sắm cho em đôi lược chải đầu
Cái ống đựng sáp, vuốt đầu cho xinh...
Tạm thời thế đã!
Can