An Dương Vương

Tây Vu Vương ghi chép trong Sử Kí tại chương: Kiến Nguyên dĩ lai hầu giả niên biểu.
Chữ Hán Việt: Cố Âu Lạc tả tướng Hoàng Đồng trảm Tây Vu Vương.

Nhờ bác CoDep kiểm tra hộ cái câu này:

Bạn đưa chữ Việt để tôi tìm chữ Hán thì đánh đố tôi rồi .
Để thong thả lúc rỗi tôi mới lục tìm đưọc .
Từ chữ Hán sang Việt thì có ngay:
Tìm giòng đầu của Google search
http://61.135.142.227:82/gate/big5/www.chinaqw.com.cn/news/200702/13/61816.shtml
thì được đoạn thứ 2 này:
(Đoạn thứ nhất nói "Người Trung Hoa khoái số 9 lắm.")
.ZY>~O九~T.究S<形?,?
Tạm dịch:
Đầu đuôi là thế này, số 9 là số cuối của số dương.
Các số sau số 9 sẽ phát sinh biến hoá .
Người ta tự nhiên sinh ra kính uý và sùng bái số 9 .
Trong "Thuyết Văn Giải Tự" nói "Số 9 là biến của Dương.
Giống như hình cong queo cuối cùng của nó biến ra.
Trong trang Chinese Etymology thì có hơn 7 chục chữ
cổ của số 9 . Tôi không rành trang này . Các bạn tuỳ thích
mà vào coi hình .
Câu cuối cùng thì không có trong trang này .
?九<屬s?z九
Tạm dịch:
Tất cả những cái gì thuộc số 9 đều từ 9 mà ra, đều theo 9.
Theo tôi hiểu, thì họ lý luận theo hệ số 10 chúng ta xài ngày
nay . Trong hệ này, số 9 là số to nhất (cuối cùng) có một chữ
số, còn nằm trong vòng Mười Số 10 đã ra ngoài vòng đầu,
mà vào vòng thứ hai của hệ thập phân rồi . Bạn nào giỏI Toán
xem tôi nói thế có đúng không .
Tôi tìm cả 3 trang của Google Search, mà chỉ thấy bàn về số
9, chứ không bàn về chữ Dương . Bạn đi lạc hướng rồi.
Riêng chữ Dương có nhiều nghĩa, trong đó có nghĩa là mặt
trời, cùng nghĩa với từ Thái Dương . Chữ này không quan trọng
bằng số 9 là chữ người ta bàn ở đây .

Tài liệu này không có trên mạng như Việt Nam thư quán, chương Kiến Nguyên dĩ lai hầu giả niên biểu tôi chưa thấy đến bao giờ, nay mới thấy. Tôi có đọc trong một sách về lịch sử (lâu rồi), có ghi là Hoàng Đồng đã sát hại Tây Vu vương rồi hàng Hán, chỉ ghi là ở trong Sử Kí.
Được chauphihwangza sửa chữa / chuyển vào 09:04 ngày 12/03/2007

Đây là bản dịch của tác giả Nhữ Thành trên Việt Nam thư quán: http://vnthuquan.net/truyen/truyen.aspx?tid=2qtqv3m3237nvn4nmn1n31n343tq83a3q3m3237n2n3n&cochu=
Nói về Triệu Đà ngoại giao với các xứ xung quanh, Nhữ Thành dịch là: "Đà nhân đó, dùng uy lực uy hiếp nơi biên giới, đem đồ đạc của cải đút lót các nước Mân Việt, Tây Âu Lạc để bắt họ lệ thuộc theo mình".
Vì chữ Tây Âu Lạc cùng với Mân Việt viết liền với nhau nên có thể có 3 cách hiểu:
- Tây Âu Lạc
- Tây Âu, Lạc
- Tây, Âu Lạc.
Còn câu nói của Nam Việt vương trước Lục Giả, thì Nhữ Thành lại dịch: "Ở phía Đông đất Mân Việt chỉ vẻn vẹn nghìn người, cũng xưng hiệu là ?ovương?; ở phía Tây, nước Âu Lạc là nước trần truồng, cũng xưng là ?ovương?".
Có một cách dịch khác tôi đã biết, ở vế sau (tôi biết âm Hán - Việt là "Kì Tây Âu Lạc loã quốc diệc xưng vương"), dịch nghĩa là "Tây Âu Lạc là xứ cởi trần (nước trần truồng) mà xưng làm vua (vương)".
&lt;BLOCKQUOTE id=quote&gt;&lt;font size=1 face="Arial" id=quote&gt;Trích từ:

Tây Vu Vương ghi chép trong Sử Kí tại chương: Kiến Nguyên dĩ lai hầu giả niên biểu.
Chữ Hán Việt: Cố Âu Lạc tả tướng Hoàng Đồng trảm Tây Vu Vương.[/QUOTE]
Tài liệu này không có trên mạng như Việt Nam thư quán, chương Kiến Nguyên dĩ lai hầu giả niên biểu tôi chưa thấy đến bao giờ, nay mới thấy. Tôi có đọc trong một sách về lịch sử (lâu rồi), có ghi là Hoàng Đồng đã sát hại Tây Vu vương rồi hàng Hán, chỉ ghi là ở trong Sử Kí.
Được chauphihwangza sửa chữa / chuyển vào 09:04 ngày 12/03/2007
[/QUOTE]
"Tây Âu Lạc" thật sự có nghĩa thế nào là do hiểu đúng hay không đúng bối cảnh ngữ văn (philology) và bối cảnh lịch sử.
Nếu hiểu nó là "Tây, Âu Lạc" thì sẽ vô nghĩa ít nhất ở chính câu văn liên hệ: Triệu Đà "... đem đồ đạc của cải đút lót các nước Mân Việt, Tây, (và) Âu Lạc để bắt họ lệ thuộc theo mình".
Cũng tương tự nếu "Tây Âu Lạc" được hiểu theo nghĩa nước Âu Lạc phía tây Nam Việt. Một nước như thế chỉ có thể là Tây Âu. Nhưng nước Tây Âu đã được Hoài Nam Tử nhắc đến trước Sử Kí, do đó không có lí do gì để nghĩ Sử Kí lầm lộn sao đó mà thêm từ "Lạc" vào.
Mặc dù vậy, sử gia Việt Nam hiện nay vẫn hiểu theo nghĩa này bởi vì giả thiết về sự có mặt của An Dương Vương. Nhưng khi nước Tây Âu Lạc không thể là nước của người Lạc + toàn thể nước Tây Âu, nó phải là một nước nhỏ bao gồm Cao Bằng và một phần nhỏ của biên giới Cao Bằng - Quảng Tây. "Giá phải trả" là cho rằng tác giả Sử Kí đã ghi sai phương hướng: Nước này năm ở tây nam Nam Việt chứ không phải ở hướng tây Nam Việt.
Không tính đến sự có mặt của An Dương Vương thì tình thế sẽ khác hẳn. "Tây Âu Lạc" mà Triều Đà dùng binh lực uy hiếp và đem của cải đút lót đơn giản là hai nước của người Tây Âu và người Lạc. Hai nước này vẫn tồn tại độc lập - dễ hiểu do sự kiện quân Tần lui binh nhiều năm trước đó.

Các nước Mân Việt (Phúc Kiến ngày nay), Tây Âu (Quảng Tây ngày nay) đã có trước khi quân Tần đến, và nằm trong lộ trình chinh phục của nhà Tần. Khi nhà Tần đổ (năm 206 TCN), ta biết là nước Mân Việt lại khôi phục trở lại.
Còn nước Tây Âu: khi chiếm được nhà Tần lập ra quận Quế Lâm (và quận Tượng), người Tây Âu kháng chiến gần 10 năm trời, quân Tần tiến thoái lưỡng nan, chủ tướng Đồ Thư bị tử trận, phải bãi binh (năm 208 TCN), người nối nghiệp quân trưởng Dịch Hu Tống đi đâu mất tiêu rồi?
Năm 207 TCN (một năm sau khi nhà Tần bãi binh), Triệu Đà ở quận Nam Hải đánh chiếm 2 quận Quế Lâm và Tượng, xưng làm Nam Việt Vũ vương, thành lập nước Nam Việt. Từ đây nước Tây Âu (Quảng Tây) cũ thời Dịch Hu Tống đã sáp nhập vào nước Nam Việt rồi, thì đâu còn nước Tây Âu trên bản đồ nữa, cho nên "nước Tây Âu Lạc = nước Tây Âu" là không thể. Nước Tây Âu Lạc phải nằm ngoài nước Tây Âu (Quảng Tây) thời Dịch Hu Tống.
Theo Sử Kí, chương Nam Việt uý Đà liệt truyện:
Việc Triệu Đà "dùng uy lực uy hiếp nơi biên giới, đem đồ đạc của cải đút lót các nước Mân Việt, Tây Âu Lạc để bắt họ lệ thuộc theo mình" xảy ra sau thời điểm Lã hậu nhà Hán mất, và nhà Hán phải bãi binh, tức là vào khoảng thời gian năm 180 - 179 TCN về sau. Như thế xứ Tây Âu Lạc này phải ở ngoài biên giới nước Nam Việt (bao gồm 3 quận Nam Hải, Quế Lâm và Tượng mà Triệu Đà đánh chiếm năm 207 TCN, tức là lãnh thổ 2 tỉnh Quảng Đông, Quảng Tây ngày nay). Nước Mân Việt ở tỉnh Phúc Kiến ngày nay. Vậy nước Tây Âu Lạc ở đâu khác nếu không phải là vùng Bắc bộ, Trung bộ Việt Nam (hay là 2 tỉnh Vân Nam, Quý Châu ngày nay, tức là 2 nước Điền Việt, Dạ Lang giáp với nước Nam Việt thời đó) ngày nay?

Câu trong Sử ký nguyên văn là: "tài vật lộ di Mân Việt Tây Âu Lạc" các chữ Mân Việt Tây Âu Lạc thì các khái niệm Mân Việt, Tây Âu đã biết do đó phần chú thích chỉ làm rõ chữ Lạc là gì,sau khi làm rõ thì kết luận là "tầm thử Lạc tức Âu lạc dã"(Xem thế Lạc là Âu lạc vậy) như vậy là xác định đất Lạc tức là dính với phần đất Tây Âu đã biết. Vậy đúng là ở đây phải đặt dấu phẩy là "Tài vật lộ di Mân Việt, Tây âu lạc"(đem tài vật hối lộ các xứ di Mân Việt, Tây âu lạc).
Còn từ chỗ thấy chữ Lạc ở đây cũng trùng với chữ Lạc trong con Lạc đà, vậy trộm nghĩ liệu Lạc điền mà phải xem con nước lên xuống mà canh tác có phải là các doi đất nổi gồ lên giữa lòng sông mùa cạn mà đến bây giờ dân ta vẫn tranh thủ trồng hoa màu ngắn ngày như sách xưa đã ghi :"Giao chỉ hữu Lạc điền, ngưỡng triều thuỷ thượng hạ nhân thực kỳ điền"(Giao chỉ có lạc điền, xem con nước lên xuống mà dân canh tác)
Được fade_away sửa chữa / chuyển vào 19:10 ngày 12/03/2007

Theo các khảo chứng thư tịch cổ, quận Tượng thời Tần chỉ gồm phần đất phía tây Quảng Tây và một phần phía nam Quí Châu. Đó là một trong ba khu vực mà về sau Triệu Đà chiếm cứ lập nên Nam Việt.
Phần còn lại của Quảng Tây dĩ nhiên không thuộc Nam Việt, chắc chắn là mãi đến khi Cao Hậu nhà Hán chết (180 tr.cn.), khi Triệu Đà nhân cơ hội quân hán bãi binh mới dùng quân lực uy hiếp và của cải mua chuộc để các nước chung quanh.
Cho đến lúc này, rõ ràng các nước này vẫn độc lập. Nếu Triệu Đà diệt các nước này thì sử gia xưa đã không dùng từ "uy hiếp", "mua chuộc".
Lãnh tụ Tây Âu v.v. không được nhắc tới trong giai đoạn này vì không có cuộc chiến nào, hay sự kiện lớn nào đã xảy ra trong quan hệ giữa Nam Việt và các nước đó. Tương đối dễ giải thích vì sao Tây Âu như một nước riêng biệt đã biến mất không tăm tích dưới thời Triệu Đà, khi ta nhớ những hành động, chính sách mua chuộc lòng người của ông vua gốc hán này.
Việc Triệu Đà mang binh lực xuống tận Bắc Bộ để đánh chiếm Âu Lạc chỉ có trong những sách viết sau đó nhiều thế kỉ, như Giao Châu Ngoại Vực Kí. Và nếu truyền thuyết ghi chép ở đây về An Dương Vương không xác thực - hay đã được lí luận là không xác thực - thì đâu là cơ sở để tin những cuộc viễn chinh đến tận Cổ Loa của Triệu Đà?

Khi "Lạc" trong "Mân Việt Tây Âu Lạc" là cái cần giải nghĩa bên cạnh những Mân Việt, Tây Âu đã biết, thì câu trên khó có thể khác hơn là thế này: "Tài vật lộ di Mân Việt, Tây Âu, Lạc".
Trang bác CoDep dẫn cũng hiểu theo lối đó khi nó nói đến Lạc nhân v.v., và nó chú giải "Lạc" là Âu Lạc - dựa theo các sách viết vào thế kỉ 5 trở đi - trong đó tên tuổi, gốc tích và truyện An Dương Vương nói chung được đề cập. Không tính tới những tư liệu có trễ này, "Lạc" của Tư Mã Thiên chỉ đơn giản là nước của người Lạc.