Arian5 và những loại tương đương

Thế còn tên lửa đây Trường Chinh của Tàu sao không được nhắc nhở?

, quên. Sef bô? sung thêm (nhưng du? gi? nó cufng la? ba?ng copy cu?a Soyuz).
Hi?nh a?nh Ariane 4 tiếp
Tâ?ng 2:

Tâ?ng 3

Bộ nafo VEB
   ,
Khung vận chuyê?n

Core Ariane 40

No Woman, No Cry

Ariane 4 ra khò?i khung lf́p ghèp

(Ghi chù con nà?y là? 42L - chì? cò 02 tĂn lư?a phù nhiĂn liẶu lò?ng)No Woman, No Cry
Được Tieungoclang sửa chữa / chuyển vào 13:02 ngày 03/03/2004

Chuâ?n bị payload đê? lắp va?o Ariane 4

No Woman, No Cry

Hoà?n thà?nh

TrĂn 'ươ?ng ra bàfi phòng

No Woman, No Cry

Giơ? G

To blue sky

No Woman, No Cry

Tôi nghe nói LX từng thất bại trong việc phát triển loại tên lửa cỡ lớn để đưa người lên mắt trăng (hình như là loại N1). Nếu họ có tên lửa loại lớn sao họ không đưa người lên mặt trăng?

Định post ba?i vê? Soyuz Rocket nhưng bác nói vê? N-1 nên đa?nh la?m nó trước vậy. Nhưng nhân tiện cufng xin nói thêm la? đưa ngươ?i lên mặt trăng được hay không co?n phụ thuộc va?o nhiê?u yếu tố khác nhau không chi? đơn thuâ?n la? có tên lưfa bự hay không. Do đó, có rocket đu? mạnh chi? la? điê?u kiện câ?n chứ không pha?i la? điê?u kiện đu?. Như vậy lí gia?i đươc vi? sao Nga-Liên Xô không đưa được ngươ?i lên Mặt trăng du? ră?ng nga?nh công nghiệp ha?ng không cu?a Nga có thê? nói la? đứng đâ?u thế giới.
Va? đây con N-1

N-1 được sa?n xuất dưới thơ?i Liên Xô cho mục tiêu chinh phục mặt trăng. Lâ?n phóng thư? đâ?u tiên la? va?o năm 1969. N-1 la? một tên lư?a khô?ng lô? với 4 tâ?ng động cơ. Tất ca? các tâ?ng động cơ đê?u du?ng nhiên liệu lo?ng oxygen va? kerosene. Trong đó tâ?ng 1 chứa đến 30 động cơ tên lư?a NK-33. Tuy nhiên, sau 4 lâ?n phóng đê?u thất bại. Chương tri?nh đaf bị huy?
No Woman, No Cry

Trước khi nói tiếp vê? N-1, xin nói qua một chút vê? NK-33, loại động cơ tên lư?a du?ng chu? yếu trong N-1. Đây la? hi?nh cu?a NK-33

Động cơ tên lư?a NK-33 va? NK-43 la? dạng động cơ tốt nhất với loại nhiêu liệu lo?ng Oxy/Kerosene ma? con ngươ?i có được. Chúng được phát triê?n dựa trên cơ sơ? động cơ NK-15 va? NK-15B va? được du?ng trong tâ?ng 1 cu?a tên lư?a N-1. Loại na?y được thiết kế cho việc cung cấp lực đâ?y lớn. Thiết kế va? sa?n xuất bơ?i công ty Kuznetsov (công ty na?y cufng thươ?ng la?m các động cơ máy bay). Khi N-1 được sa?n xuất, động cơ chọn du?ng la? NK-33 va? NK-43, tuy nhiên sau đó chương tri?nh N-1 bị ngư?ng, nhưng do?ng động cơ NK đaf ti?m được chôf tri?nh diêfn khác, hệ thống Energia. Va? cuối cu?ng đaf tha?nh công với việc cofng ta?u Buran bay lên.
Tương lai cu?a NK-33 / NK-43:
Được đánh giá la? động cơ tên lư?a nhiên liệu Oxy/Kerosene tốt nhất hiện nay, do?ng NK được nhiê?u công ty ưa chọn va? hiện bán bơ?i công ty GenCorp Aerojet với các maf hiệu động cơ la? AJ26-58/59 va?  AJ26-60. Hiện đaf có nhưfng ngươ?i du?ng như:
- Kelly Space and Technology du?ng Nk-33 cho Astroliner RLV.
- Kistler sư? dụng NK33 cho loại tên lư?a du?ng nhiê?u lâ?n K-1.
- NASDA cufng du?ng NK-33 ơ? tâ?ng 1 cu?a ba?ng nâng cấp J-class ELV.
Quay lại N-1, dưới đây la? một số đơ?i (kê? ca? tiê?n thân) cu?a N-1

Tư? trái qua:
- Tên lư?a hạt nhân ICBM - YaRD
-  Tên lư?a hạt nhân YaKhR
- SuperRaket
- R-9 ICBM
- N-III
- N-IIGR
- N-I cu?a năm 1962
- N1-L3 năm 1964
 
No Woman, No Cry

Lìch sư? phàt triĂ?n N-1
N-1, 'ược phàt triĂ?n và?o nhưfng nfm 60 là? mẶt hẶ thẮng cành tranh cù?a LiĂn XĂ với tĂn lư?a
Saturn V- Hoa Kỳ?. Cò thĂ? nòi 'Ăy là? dàng rocket lớn nhẮt trong tẮt cà? nhưfng tĂn lư?a 'Ă?y -
vượt hf?n nhưfng hẶ phòng ICBM 'ang sư? dùng - N series sà?n xuẮt với mùc tiĂu 'ưa ngươ?i
lĂn mf̣t trfng, sao Hoà?, sao Kim và? 'ưa nhưfng con tà?u quĂn sự vùf trù lớn lĂn quìf 'ào. So
với Saturn, chương trì?nh nà?y bf́t 'Ă?u trĂf hơn, thiẮu kinh phì và? kèm ưu tiĂn, nhưng nò là?
kẮt quà? cù?a sự 'Ắu tranh kiĂn trì? và? 'Ă?y nĂf lực trong cà? lìfnh vực chình trì và? kỳf thuẶt cù?a
càc thiẮt kẮ gia Korolev, Glushko, and Chelomei. Và? kẮt quà? cuẮi cù?ng là? sau 4 lĂ?n thư? thẮt bài
chương trì?nh bì huỳ? sau nfm nfm là?m viẶc, khi mà? Apollo 'àp xuẮng mf̣t trfng. ĐiĂ?u
'ò khĂng chì? là? viẶc nhưfng phi hà?nh gia Soviet khĂng bao giơ? 'f̣t chĂn xuẮng mf̣t
trfng mà? cò?n 'ành dẮu viẶc khĂng bao giơ? cò mẶt dự àn khĂ?ng lĂ? nà?o nưfa như vẶy ơ? 'Ắt
nước Soviet.
Trước dự àn N1 - 1955 'Ắn 1960
KẮ hoàch chình thức cẮp quẮc gia 'Ă?u tiĂn cù?a LiĂn XĂ vĂ? nhưfng chuyẮn bay và?o khĂng gian kì ngà?y 30 thàng 1 nfm 1956 'f̣t và?o càc mùc tiĂu chình:- Đưa và?o quìf 'ào nhưfng vẶ tinh cò tròng lượng tư? 1.8 'Ắn 2.5 tẮn trong nfm 1958.- MẶt chuyẮn bay cò ngươ?i lài trĂn phi thuyĂ?n dà?i mẶt tuĂ?n và?o nfm 1964- VẶ tinh do thàm khĂng ngươ?i lài và?o nfm 1970-  TĂn lư?a cò khà? nfng mang 12 tẮn vượt khò?i quìf 'ào và?o nfm 1970- TĂn lư?a mang 'ược 100 tẮn lĂn quìf 'ào thẮp cù?a trài 'Ắt và? cò khà? nfng mang 2 -3 ngươ?i lĂn mf̣t trfng (khĂng xàc 'ình thơ?i hàn)Phương càch tiẮp cẶn cho mùc tiĂu khà mơ? nhàt là? sư? dùng nfng lượng hàt nhĂn. Dự àn Korolev''s OKB-1 bf́t 'Ă?u là?m viẶc và?o ngà?y 30/06/1958. Nhưfng mĂfu thiẮt kẮ cành tranh 'ược phàt triĂ?n bơ?i Glushko''s OKB-456 và? Bondaryuk''s OKB-670. Nhưfng bà?ng mĂfu cù?a cà? hai dự àn 'Ă?u sư? dùng lò? phà?n ứng hàt nhĂn hì?nh trù, lò? hoàt 'Ặng ơ? nhiẶt 'Ặ 3000 'Ặ K. NhiĂn liẶu 'ược 'Ắt nòng trong lò? phà?n ứng và? phun ra qua 4 cư?a mơ?. ĐẶng cơ Glushko thì? dù?ng dung dìch ammoniac, trong khi Bondaryuk dù?ng hĂfn hợp ammoniac và? alcohol. Cò 3 rockets thiẮt kẮ bơ?i OKB-1 sư? dùng nhưfng 'Ặng cơ sau:
- MĂfu 1, YaKhR-2, dựa theo thiẮt kẮ cù?a R-7 ICBM. Dà?i 48 m, cò 6 tĂn lư?a 'Ă?y phù sư? dùng 36 'Ặng cơ chuyĂ?n 'Ă?i LOX/Kerosene Kuznetsov. PhĂ?n thĂn tĂn lư?a sư? dùng 'Ặng cơ hàt nhĂn. PhĂ?n 'Ặng cơ nà?y sèf 'ược chày sau khi càc tĂn lư?a phù 'àf phùt với mẶt lực 'Ă?y khoà?ng 140 'Ắn 170 tẮn. Lực 'Ă?y cù?a phĂ?n nà?y dự kiẮn khoà?ng 850 'Ắn 880 tẮn với mẶt khẮi lượng mang lĂn quìf 'ào chư?ng 35 - 40 tẮn.
- MĂfu 2 là? mẶt tĂn lư?a vượt 'ài chĂu ICBM với tĂ?m bf́n 14,000 km. Sư? dùng 'Ặng cơ Bondaryuk cò khà? nfng 'Ă?y 87 tẮn và? mang theo tròng lượng 2.6 tẮn. Và? với 'Ặng cơ Glushko thì? con sẮ lĂ?n lượt là? 100 và? 4 tẮn. Nhưfng lĂ?n quan sàt cho càc cuẶc thư? nghiẶm tĂn lư?a mang lò? phà?n ứng hàt nhĂn và? 'Ă?u 'àn nhiẶt hàch ơ? nhưfng khu vực thư? hoà?n toà?n Ắn tượng và? gĂy tàc 'Ặng mành. Nhưfng kẮt quà? 'àng ngàc nhiĂn cù?a dự àn nà?y 'àf 'ược 'iẶp viĂn Mỳf Oleg Penkovskiy bào cào tư? nfm 1961 - nhưng càc chuyĂn gia TĂy phương xem là? lẮ bìch màfi cho 'Ắn nfm 1996 khi nhì?n thẮy cuẶc trì?nh diĂfn cù?a RKK Energia.
- MĂfu thứ 3 'ược thiẮt kẮ là? mẶt siĂu tĂn lư?a với lực 'Ă?y 2,000 tẮn và? tà?i tròng 150 tẮn. ĐĂy thực sự là? bà?ng tiĂ?n thĂn cù?a N1. TĂ?ng 1 và? tĂ?ng 2 với dàng hì?nh nòn ''raketov'' sau 'ò 'ược dù?ng cho N1. Ơ? siĂu tĂn lư?a, tĂ?ng 1 sư? dùng mẶt tĂ? hợp càc 'Ặng cơ Kuznetsov NK-9 mà? mĂfi cài cò lực 'Ă?y 'Ắn 52 tẮn. Trong khi 'ò tĂ?ng 2 lài dù?ng 4 'Ặng cơ hàt nhĂn với tĂ?ng lực 'Ă?y là? 850 tẮn, hoàt 'Ặng ơ? nhiẶt 'Ặ là? 3500 'Ặ K. Dù? là? lỳ tươ?ng dù?ng trong tĂn lư?a hàt nhĂn, nhưng viẶc sư? dùng nhiĂn liẶu hidro lò?ng 'àf khĂng 'ược dự tình. MẶt hĂfn hợp hoà lò?ng cù?a hidro và? methane 'ược xem là? nhiĂn liẶu tẮt nhẮt ơ? thơ?i 'iĂ?m sau 'ò. Dàng thức nà?y hĂ?u như bi cẮm và?o nfm 1959  khi mà? nhưfng tiẮn bẶ  khoa hòc hoà chẮt 'àf hì?nh thà?nh 'ược nhưfng nhiĂn liẶu an toà?n và? ìt gĂy nguy hài mĂi trươ?ng hơn.
Khai sinh N-I CuẶc chày 'ua và?o khĂng gian với ngươ?i Mỳf vẮn bf́t 'Ă?u tư? nfm 1959 ngà?y cà?ng trơ? nĂn nòng hơn. Và? trong khung cà?nh 'ò, ròf rà?ng nghì 'ình 10/11/1959 khĂng 'àp ứng 'ù? nhu cĂ?u cù?a Korolev, dù? rf?ng với nghì 'ình 'ò mẶt khẮi lượng càc dự àn, chương trì?nh 'ược khơ?i 'Ặng. Vì? vẶy, thàng 1 nfm 1960, Korolev 'àf gư?i mẶt kiẮn nghì lĂn Trung Ương 'à?ng (LiĂn XĂ) và? 'Ă? xuẮt mẶt chương trì?nh chinh phùc khĂng gian cù?a Đà?ng CẶng sà?n như sau:      "... Nhưfng vfn phò?ng thiẮt kẮ cù?a LiĂn XĂ phà?i nhanh chòng tẮn cĂng mẶt càch rẶng khf́p
và?o viẶc nghiĂn cứu khĂng gian. Nhưfng tĂn lư?a mới với lực nĂng 1000 'Ắn 2,000 tẮn và? tà?i
tròng mang theo tư? 60 'Ắn 80 tẮn phà?i nhanh chòng phàt triĂ?n trong thơ?i gian nhanh nhẮt
cò thĂ?. Sự phàt triĂ?n mành mèf càc hẶ thẮng tĂn lư?a- hàt nhĂn, Lox/LH2, nhiĂn liẶu 'Ă?y hoà
lò?ng, ion, và? plasma hoà?n toà?n cò thĂ? 'àp ứng. Nhưfng hẶ thẮng tìn hiẶu dĂfn 'ươ?ng, hẶ
thẮng tự 'Ặng 'ược phàt triĂ?n 'Ă? hĂf trợ cho nhưfng mùc tiĂu nà?y. HẶ tĂn lư?a hàng nf̣ng
'ược phàt triĂ?n thà?nh 02 chf̣ng: - N-I, với tà?i tròng 40 'Ắn 50 tẮn phà?i 'ược phàt triĂ?n nhanh chòng trong vò?ng tư? nfm 1960
'Ắn 1963- N-II, với tà?i tròng 60 'Ắn 80 tẮn sư? dùng nfng lượng hàt nhĂn ơ? tĂ?ng hai và? càc tĂ?ng cao
'ược phàt triĂ?n trong vò?ng nfm 1964 và? 1965.
Với nhưfng tà?i tròng cù?a tĂn lư?a 'ược phàt triĂ?n dựa theo nghì quyẮt 10/11/1959 cù?a Trung
Ương, nhưfng hàng mùc cĂ?n 'ược phàt triĂ?n và? triĂ?n khai trong giai 'oàn 1963 -1965 gĂ?m: - Ba 'Ắn sàu vẶ tinh 'ìa tìfnh liĂn làc, mĂfi chiẮc tròng lượng 2-3 tẮn phùc vù hẶ thẮng thĂng
tin 'ìa cĂ?u. - Nhưfng tràm khĂng gian hàng nf̣ng chứa 'ược 3 'Ắn 5 phi hà?nh gia thươ?ng trực ơ? quìf
'ào 350 - 400 km. Tràm khĂng gian cò thĂ? dù?ng cho càc mùc 'ìch quĂn sự, 'iĂ?u khiĂ?n
nhưfng tà?u khĂng gian khàc trong quìf 'ào và? dù?ng cho càc nghiĂn cứu khĂng gian cơ sơ?.
PhiĂn bà?n tràm khĂng gian cho N-I cò khẮi lượng 25, 30 tẮn và? 60, 70 tẮn với N-II. Nhưfng
vẶ tinh nghiĂn cứu mf̣t trơ?i thì? nf̣ng 1-2 tẮn. - Sư? dùng N-I 'Ă? 'ưa phi thuyĂ?n chứa 2-3 phi hà?nh gia trực chì? 'Ắn mf̣t trfng, bay và?o quìf
'ào mf̣t trfng và? trơ? vĂ? trài 'Ắt. Tà?i tròng ước tình 10 - 12 tẮn cho con tà?u bay và?o quìf 'ào
mf̣t trfng và? tư? 2 'Ắn 3 tẮn cho khoang 'Ă? bẶ trơ? vĂ? trài 'Ắt. - Sư? dùng N-I 'Ă? phòng càc phi thuyĂ?n liĂn hà?nh tinh với 2-3 phi hà?nh gia 'i 'Ắn sao Hoà?
và? sao Kim. MẶt khoang 'Ă? bẶ tự 'Ặng sèf 'àp xuẮng trong khi con tà?u sèf bay thàm thình
vò?ng quanh. - Sư? dùng N-II cho mẶt 'Ặi 3 'Ắn 4 phi thuyĂ?n cò nhiẶm vù hà cành tĂn sao Hoà? và? sao
Kim. MĂfi phi thuyĂ?n cò  2 'Ắn 3 phi hà?nh gia. MẶt phi thuyĂ?n 'ược dà?nh riĂng 'Ă? 'à?m bà?o
cho viẶc trơ? vĂ? trài 'Ắt cù?a phi hà?nh 'oà?n. Nhưfng phi thuyĂ?n liĂn hà?nh tinh nà?y phà?i 'ược
trang bì tĂn lư?a N-II 'ù? 'Ă? vượt qua ngươfng tẮc 'Ặ vùf trù 1 (11.2 km/s) và? tà?i 'ược 10 'Ắn
30 tẮn với khoang tà?u trơ? vĂ? trài 'Ắt nf̣ng 3 'Ắn 8 tẮn. - Nhưfng già?n tĂn lư?a lùc 'ìa cò thĂ? oanh kìch bẮt kỳ? vì trì nà?o trĂn trài 'Ắt với 'Ă?u 'àn hàt
nhĂn cò tròng lượng 40 'Ắn 100 tẮn và? tĂ?m bf́n tư? 3,000 'Ắn 12,000 km - Hì?nh thà?nh 'ược là chf́n khĂng gian mà? tư? 'ò cò thĂ? tì?m, nhẶn và? diẶt bẮt kỳ? vẶ tinh hay
tĂn lư?a thù? 'ìch nà?o bay 'Ắn 'ìa phẶn USSR - Chùp à?nh và? phĂn tìch mòi khu vực trĂn thẮ giới- Cà?nh bào quĂn sự sớm..."
VĂ? phĂ?n mì?nh, Korolev và? nhưfng khoa hòc gia 'Ă?u ngà?nh khàc lao và?o viẶc phàt triĂ?n
nhưfng mĂfu thư?, nghiĂn cứu nhưfng kỳf thuẶt mới cĂ?n thiẮt 'Ă? gòp phĂ?n tào nĂn sức mành
cho kiẮn nghì trĂn. TẮt cà? phà?i 'àp ứng 'ược thơ?i hàn và?o quì III nfm 1960, khi mà? Trung
Ương 'à?ng hòp 'Ă? quyẮt 'ình vĂ? nhưfng dự àn mới. Và? nẮu Trung Ương Đà?ng thĂng qua
và? cẮp quyĂ?n cho càc vfn phò?ng thiẮt kẮ thực hiẶn mĂfu, khi 'ò BẶ Tà?i Chình mới dà?nh
mẶt ngĂn khoà?n trong tà?i khoà nfm tới cho cĂng viẶc nà?y.
Ngoà?i ra, trong kiẮn nghì cù?a mì?nh, Korolev cò?n yĂu cĂ?u thà?nh lẶp mẶt Hòc viẶn NghiĂn
Cứu LiĂn hà?nh tinh cù?a LiĂn XĂ. MẶt hì?nh thức tương tự như ViẶn Hàt nhĂn ơ? Dubna và?
là?m viẶc trong lìfnh vực nghiĂn cứu kỳf thuẶt và? khĂng gian với phương àn hợp tàc khoa
hòc toà?n thẮ giới. KiẮn nghì cùfng yĂu cĂ?u phà?i cho quyĂ?n xuẮt bà?n, cung cẮp mẶt càch
rẶng mơ? toà?n bẶ nhưfng tiẮn bẶ nghiĂn cứu và? khàm phà khoa hòc trong khĂng gian.Thì?nh nguyẶn 'ơn nà?y 'ược trì?nh lĂn cho Khruschchev trong mẶt cuẶc hòp thà?o luẶn chù?
'Ă? và?o ngà?y 3/03/1960. Korolev tin rf?ng nò hoà?n toà?n cò thĂ? trơ? thà?nh mẶt dự àn quan
tròng và? là?m cho tĂn lư?a LiĂn XĂ trơ? nĂn lớn nhẮt và? vĂ 'ìch trong mẶt thơ?i gian ngf́n.
Nhưng thẶt 'àng thẮt vòng, trong cuẶc hẶi thà?o Korolev 'àf 'ành tuẶt mẮt cơ hẶi và? Ăng ta
'àf phà?i hẮi hẶn vì? dự àn cù?a Ăng ta chưa 'ược sự 'Ă?ng thuẶn cù?a chình càc khoa hòc
gia, trươ?ng cù?a càc phò?ng thiẮt kẮ. Và? kẮt quà? là? Khrushchev chơ? cò mẶt dự àn mà? phà?i
cò sự 'Ă?ng thuẶn cao hơn. (Cò?n tiẮp, mai dìch - lươ?i quà)
No Woman, No Cry