Asean, Trung Quốc, Biển Đông và Việt Nam

Hơi vô nhân đạo một chút nhưng mình cầu mong bão đến biển Đông thật nhanh và to để thổi chìm 9000 cái thuyền thúng của bọn Khựa đi cho chúng nó vỡ trận.

Exxon tìm thấy khí gas ngoài khơi VN

ExxonMobil cho hay đã tìm thấy thêm khí đốt ngoài khơi miền Trung Việt Nam, tuy chưa rõ trữ lượng.
Các nguồn tin dầu khí nói gần một năm sau khi tìm thấy hydrocarbon trong giếng khoan thứ hai, giếng khoan thứ ba của Exxon cũng cho thấy khí.
Được biết giếng khoan thứ ba này - mang tên Cá Voi Xanh-3X, nằm trong lô 118, ngoài khơi Đà Nẵng.
Không bỏ cuộc

Hồi tháng 7/2008, Trung Quốc đã gây sức ép buộc ExxonMobil ngừng dự án với Việt Nam tại khu vực mà Bắc Kinh nói là thuộc chủ quyền Trung Quốc.
Dự án bị Trung Quốc phản đối lúc đó nằm trên thềm lục địa phía Nam, gồm các lô 135 và 136, khu vực Tư Chính - Vũng Mây của bồn trũng Nam Côn Sơn. Exxon lúc đó không tuyên bố rút lui, nhưng sau đó cũng không có thêm thông tin gì về tiến độ dự án.
Ngày 23/6, Tổng công ty Dầu khí Hải dương Trung Quốc (CNOOC) thông báo chào thầu quốc tế tại các lô dầu khí trong khu vực mà Việt Nam tuyên bố là vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của mình, khiến Hà Nội lên tiếng cực lực phản đối.
http://www.bbc.co.uk/vietnamese/vietnam/2012/07/120731_exxon_gas_find.shtml
[r2)]

Cái giá của xung đột vũ trang

nguồn : http://tuanvietnam.net/2012-07-31-cai-gia-cua-xung-dot-vu-trang

Trung Quốc đang chơi một nước cờ mà tự đẩy mình vào thế "lưỡng bại câu thương". Vấn đề là liệu các nước trong khu vực có đủ bình tĩnh để kiềm chế, không tự đẩy mình vào xung đột?



Đặc biệt là việc Trung Quốc sử dụng các tàu bán quân sự để thực hiện các hành động xác quyết chủ quyền của mình, đây có thể coi là một chiến lược khôn ngoan, tuy nhiên, nó cũng là con dao hai lưỡi vì các lực lượng bán quân sự như hải giám, ngư chính,... do nhiều cơ quan khác nhau quản lý, thiếu đồng nhất trong hoạt động và khó kiểm soát hiệu quả, do đó, nguy cơ xung đột là không thể tránh khỏi và chắc chắn Mỹ sẽ có cơ hội để can thiệp một cách chính danh.

bọn trung + này càng ngày càng điên [r24)]

Con át chủ bài trên ván cờ Biển Đông

hilippines và các thành viên ASEAN khác, những nước có tuyên bố chủ quyền ở Biển Đông cần phải đệ trình toàn bộ tài liệu về đường cơ sở, các tuyên bố về thềm lục địa mở rộng và tuyên bố chủ quyền với các đảo, Gregory Poling - nhà nghiên cứu tại Chương trình Đông Nam Á thuộc Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) tại Washington, D.C nói.
"Việt Nam và Malaysia đã tiến một bước trong xu hướng này với việc đệ trình một phần tài liệu về thềm lục địa của họ lên LHQ năm 2009. Philippines cũng đã có động thái tương tự với luật về đường cơ sở. Bây giờ, họ phải đệ trình đầy đủ văn kiện pháp lý về tuyên bố chủ quyền của mình", ông nhấn mạnh. "Điều đó sẽ đặt Trung Quốc vào vị trí không thể cạnh tranh được với những tuyên bố chủ quyền rõ ràng của họ, hoặc mất đi bất kỳ khiếu nại hợp pháp nào để hành động trong khuôn khổ luật pháp quốc tế", Poling nói.
http://vietnamnet.vn/vn/chinh-tri/tuanvietnam/82514/con-at-chu-bai-tren-van-co-bien-dong.html
dạo này không có thời gian nhiều nên gửi tin các bình luận chơi nhé[]

TQ càng ngày càng nguy hiểm trên biển đông.

Các bác nghĩ sao nếu TQ chơi bài không cần đánh cứ cho khai thác hải sản và dầu khí trên biển đông đi kèm là mấy anh hải giám bảo kê, kệ các bác Việt Nam, với Phi giữ mấy cái đảo chưa khai thác gì được và phản đối bằng mồm mãi cũng chán rồi cũng chả làm gì đc anh ấy cả.

Nếu VN hoặc Phi có lỡ bực mình ra tay trước xua đuổi thuyền đánh cá hoặc lỡ bắn chết ngư dân, cắt cáp thăm dò hoặc đánh đắm dàn khoan của anh ấy thì anh ấy sẽ có cớ để phát động chiến tranh.

Như thế lâu ngày anh ấy chẳng cần đánh cứ khai thác hết tài nguyên rồi phắn cho VN với Phi muốn làm gì thì làm.

Em là em sợ nó chơi bài trên thôi, nên mới mong nó động thủ chiếm đảo ngay bây giờ để mình còn có cớ mà kêu gọi Quốc tế ủng hộ cũng như đường đường chính chính mà chống nó với mọi thứ có thể.

Mời các bác tham khảo:

" Ngày 29/7, ông Tề Kiến Quốc, cựu Đại sứ Trung Quốc tại Việt Nam, hiện là Chủ nhiệm Trung tâm Nghiên cứu châu Á - Thái Bình Dương, khi trả lời phỏng vấn của Thời báo Hoàn cầu, đã phê phán và bác bỏ chủ trương của một số người Trung Quốc muốn gây chiến tranh để giải quyết tranh chấp ở Biển Đông. "

" Cũng ngày 29/7, tờ Thế giới Tin tức của Trung Quốc đăng bài báo "Ảo tưởng chiến tranh sai trái" so sánh những lời lẽ hiếu chiến về Nam Hải (Biển Đông) giống như châu Âu trước Thế chiến thứ nhất và kịch liệt phê phán những phần tử diều hâu ở Trung Quốc chủ trương dùng chiến tranh để giải quyết tranh chấp trên biển.

​

Bài báo được rất nhiều báo mạng Hoa ngữ trong và ngoài Trung Quốc đăng lại. "

http://vnexpress.net/gl/the-gioi/2012/08/cuu-dai-su-trung-quoc-o-viet-nam-de-cao-hoa-binh/

Trung Quốc giờ chỉ cần chơi bài "cây gậy và củ cà rốt" với mấy nước nhỏ là hỗn như Phi là đủ rồi, các đ/c nhìn đấy, chỉ với cái chuối khô mà đã làm cho thằng Phi rút tàu chiến ra khỏi khu tranh chấp, sang lậy Mỹ là đủ hiểu rồi, Trung Quốc đâu có cần động binh làm gì

Thêm 7 bản đồ của Nhật chỉ rõ cực nam Trung Quốc là đảo Hải Nam

Bản đồ “Nhị kinh thập bát tỉnh tổng đồ” trong sách "Thanh nhị kinh thập bát tỉnh cương vực toàn đồ" của tác giả Đông Điều Văn Tả Vệ Môn do Nhật Bản Gia Vĩnh tam niên khắc bản năm 1850.

“Quảng Đông toàn đồ” trong sách "Thanh nhị kinh thập bát tỉnh cương vực toàn đồ" của tác giả Đông Điều Văn Tả Vệ Môn do Nhật Bản Gia Vĩnh tam niên khắc bản năm 1850

“Đại Thanh quốc toàn đồ” trong sách “Đại Thanh đế quốc phân tỉnh tinh đồ” của tác giả Y Điền Hùng Phủ, do Nhà xuất bản Đông Kinh (Tokyo), Phú Sơn Phòng thư cục tháng 5/ 1907 (tức năm Nhật Bản Minh Trị tứ thập niên ngũ nguyệt).

Bản đồ tỉnh Quảng Đông với cực Nam là đảo Hải Nam trong sách “Đại Thanh đế quốc phân tỉnh tinh đồ”.Bản đồ "Thanh quốc đại địa đồ Cánh mạng (Tân Hợi) động loạn địa điểm chú". Bản đồ này do Đại Bản (Osaka) Nhật Bản Tinh Bản ấn loát hợp tư hội xã phát hành năm 1912 (tức Minh Trị tứ thập tứ niên). Hiện nay bản đồ đang được lưu trữ tại Thư viện Đại học California tại Berkeley (Hoa Kỳ).

Phóng to hình vị trí đảo Hải Nam ở cuối bản đồ "Thanh quốc đại địa đồ Cánh mạng (Tân Hợi) động loạn địa điểm chú"

Bản đồ tỉnh Quảng Đông với cực Nam là đảo Hải Nam trong sách “Trung Quốc địa đồ sách” của tác giả Tùng Điền Thọ Nam được xuất bản năm 1939.

Bản dịch Lời dẫn của tấm bản đồ (bản dịch mới, bởi Nam Long Nguyễn Quang Duy)

Lời dẫn: 1. Về đại thể, tấm bản đồ triều Thanh xuất bản đầu thế kỉ XX không có Tây Sa và Nam Sa vừa được thầy Mai Hồng công bố và hiến tặng, có hai phần chính. Một là phần bản đồ (hình vẽ). Hai là phần giới thiệu hay lời dẫn.

Giá trị của tấm bản đồ nằm ở cả hai phần đó.

Phần hình vẽ, thì về cơ bản, cứ là người Việt Nam (hay người Trung Quốc), nhìn cái cũng hiểu, nhất là chỗ: cực nam của lãnh thổ Trung Quốc lúc đó chỉ hạn ở đảo Hải Nam. Chấm hết. Tây Sa và Nam Sa hoàn toàn nằm ngoài tầm hiểu biết của người Trung Quốc vào đầu thế kỉ XX.

Nhưng phần giới thiệu, hay lời dẫn, thì rất ít người hiểu được. Nó được viết cô đúc, bằng hành văn theo lối cổ, khó cho cả người Trung Quốc, chứ không chỉ người Việt Nam. Thầy Mai Hồng đã cung hiến tấm bản đồ do chính ông sưu tầm và mua lại từ dân gian, đồng thời, cũng đã cung hiến cho chúng ta một bản dịch lời dẫn.

2. Bản dịch lời dẫn tấm bản đồ do thầy Mai Hồng thực hiện được đăng chính thức lần đầu tiên trên website của Bảo tàng Lịch sử Việt Nam, vào ngày 25/7/2012. Ngay sau đó, có lời góp ý thẳng thắn và xây dựng của người bạn trẻ Nam Long, và tiếp đó là blog của tôi. Chúng tôi đều đề nghị phía Bảo tàng Lịch sử hãy tạm rút bài xuống, làm thật cẩn trọng một lần nữa, rồi sẽ công bố lại.

Có lẽ do vậy, từ hôm qua (30/7/2012), tức sau khoảng 5 ngày đã đưa lên, bản trên website của Bảo tàng Lịch sử đã được gỡ xuống. (bây giờ vào lại, chỉ thấy trắng trang).

3. Trên tinh thần trân trọng công lao của thầy Mai Hồng, hướng đến một bản dịch tiếng Việt chính xác hơn, dễ đọc hơn cho bạn đọc phổ thông, Nam Long đã cất công đi xem tận mắt nguyên bản lời dẫn của tấm bản đồ, và bằng sự giúp đỡ của mấy người bạn, anh vừa thực hiện một bản dịch mới (có thể xem trực tiếp từ blog Nam Long).

Chúng tôi xin hân hạnh giới thiệu bản dịch này trên blog, như một góp sức nhỏ bé vào việc đấu tranh khẳng định chủ quyền của Việt Nam tại Hoàng Sa và Trường Sa.



---

1. Nguyên bản lời dẫn trên tấm bản đồ

- Bản công bố của website Bảo tàng Lịch sử Việt Nam (lấy trước khi bài được rút xuống):

​

- Bản mới chụp của Nam Long (đến Bảo tàng Lịch sử, hì hục bắc ghế, và nháy):
​

​

​

2 . Bản chữ Hán được Nam Long khôi phục (Nam Long tới tận nơi xem và chép lại)

《地域論》謂:“蕭何得秦之圖籍，漢人乃有括地，輿地諸雜圖。然不設分率又不考正準望。或稱外荒迂誕之言，不合事實”。
觀是則古時亦有地圖，而不能度勢審形，歷歷不爽也。後世製圖者，代不之人而經緯不明,未免失毫謬里。然則，欲知大地精微，非通天文，推算，三隅量等學，不可。

溯自中國聲威訖於西海，天主教士利瑪竇，湯若望，南懷仁諸公遠涉重洋來華傳道。康熙四十七年戊子，聖祖仁皇帝簡派教士白晉，雷孝思，杜德美等製萬里城圖，越一年而工竣。上喜，復下綸音着潘如，雷孝思，杜德美，麥大​​成畫蒙古、滿洲暨直隸，山東二省圖。

五十年辛卯，上命教士遍行十三省量地造圖。麥大成，湯尚賢往陝西、山西、江西、廣東、廣西諸省；馮秉正，德瑪諾往河南、浙江、福建、江南諸省；費隱和潘如往雲南、四川、貴州、湖廣諸省。四閱星霜，規模始定。諸教士共集京師，揮毫描繪，以二載告成，乃以十五省全圖奏呈。仰承聖覽，懋賞特隆。自是，中西人士考求中夏輿圖，大抵襲前教士原稿。

予不揣固陋，摹寫此幅，非敢謂粉本獨工，駕於前人之上。惟數百年間，各省郡邑疆土稍更。故將缺者補之，誤者正之，務使累黍不差，暸如指掌。其沿海各口均倣行舟圖增入。自問掛一漏萬，不足以供法眼，然有知必告，亦與人同, 善意也。

光緒甲辰春，余山天文臺主辦蔡尚質識。

3. Bản dịch và chú giải của Nam Long: (đang thực hiện tiếp, sẽ hoàn thiện trước Thứ Năm tuần này)

“Địa vực luận" cho rằng: Tiêu Hà thu được sách vở nhà Tần, người Hán mới có các loại tạp đồ Quát địa, Dư địa, nhưng không lập theo phép Phân suất (1), lại không khảo cứu, đính chính theo phép Chuẩn vọng (2). Có người bảo đó là chỉ là lời nhảm nhí, hoang đường, không đúng sự thực.”

Xem đấy, hẳn thời cổ cũng có bản đồ nhưng không thể đo địa thế, thẩm địa hình, từng điểm đều không rõ ràng vậy. Kẻ tạo bản đồ đời sau, thời nào cũng có, nhưng không tường kinh độ, vĩ độ thì không khỏi sai một ly đi một dặm. Nhưng muốn biết được sự tinh vi của đất đai, mà không thông các môn thiên văn, suy tính ba góc thì không thể được.

Ngược về lúc uy danh của Trung Quốc truyền đến bể Tây, giáo sĩ Thiên chúa là các ông Lợi Mã Đậu, Thang Nhược Vọng, Nam Hoài Nhân từ xa vượt bể khơi đến Trung Hoa truyền đạo. Năm Mậu Tý, niên hiệu Khang Hi thứ 47, Thánh tổ Nhân Hoàng đế tuyển chọn và phái các giáo sĩ là Bạch Tấn, Lôi Hiếu Tư, Đỗ Đức Mỹ làm bức “Vạn lý thành đồ”, trải một năm thì hoàn thành. Bề trên lấy làm vui, lại xuống chiếu sai Phan Như, Lôi Hiếu Tư, Đỗ Đức Mỹ, Mạch Đại Thành vẽ bản đồ Mông Cổ, Mãn Châu và hai tỉnh Trực Lệ, Sơn Đông.

​ Năm Tân Mão, (niên hiệu Khang Hi) thứ 50, Bề trên lệnh giáo sĩ đi khắp mười ba tỉnh để đo đạc đất đai, chế tạo bản đồ. Mạch Đại Thành, Thang Thượng Hiền đi các tỉnh Thiểm Tây, Sơn Tây, Giang Tây, Quảng Đông, Quảng Tây; Phùng Bỉnh Chính, Đức Mã Nặc đi các tỉnh Hà Nam, Chiết Giang, Phúc Kiến, Giang Nam; Phí Ẩn và Phan Như đi các tỉnh Vân Nam, Tứ Xuyên, Quý Châu, Hồ Quảng. Trải bốn năm trời, công việc mới định hình. Các giáo sĩ cũng tụ về kinh sư vung bút kẻ vẽ, qua hai năm hoàn thành, mới đem bản đồ toàn bộ 15 tỉnh tấu trình lên. Nhờ ơn ngự lãm, được khen thưởng rất nhiều. Từ ấy, nhân sĩ Trung Hoa và phương Tây khảo cứu dư đồ Trung Hạ, đại khái đều chiểu theo nguyên cảo của các giáo sĩ trước đây.

​ Tôi không tự lượng sức nông cạn, tô vẽ bức này, nào dám cho rằng bản vẽ là công sức của riêng, vượt trên cả tiền nhân. Có điều trong vòng vài trăm năm, cương thổ của các tỉnh, quận, ấp hơi thay đổi, nên mới đem bồi đắp chỗ khiếm khuyết, chỉnh sửa chỗ nhầm lẫn, cốt khiến mảy may không sai lạc, sáng rõ như lòng bàn tay. Các cửa biển vùng duyên hải đều phỏng theo đường thuyền bè đi lại mà thêm vào.

Tự ngẫm: lo được một, sơ suất mười, chẳng bõ dâng lên mắt tuệ, nhưng biết được thì nói, cũng giống mọi người, ấy là thiện ý vậy.

Mùa xuân năm Giáp Thìn, niên hiệu Quang Tự, Chủ biện Đài thiên văn Dư Sơn là Sái Thượng Chất ghi lại.








4. Bản phiên âm Hán Việt của Nam Long: (cái này hạn chế sử dụng, chỉ để mấy bác biết Hán văn lưu)

---

Đang đưa lên tiếp (Yahoo đang lỗi quá chừng)

----------------------------- Tự động gộp bài viết ---------------------------
"Hoàng triều trực tỉnh địa dư toàn đồ"

Nhân việc liên quan đến bản đồ "Hoàng triều trực tỉnh địa dư toàn đồ", tôi vào Bảo tàng Lịch sử Việt Nam gắng chụp lời dẫn rồi gõ lại chữ Hán. Được sự giúp đỡ của tiên sinh Bắc Hưng nhân và tiên sinh Vân Trai, tôi tạm hoàn thành bản dịch lời dẫn của tấm bản đồ, chí ít để có được hình dung về ý kiến của giáo sỹ Pháp đối với quá trình tạo bản đồ dưới thời Thanh. (các phần chú thích, ảnh chụp... sẽ tiếp tục up lên sau)

Nguyên văn:
《地域論》謂:“蕭何得秦之圖籍，漢人乃有括地，輿地諸雜圖。然不設分率又不考正準望。或稱外荒迂誕之言，不合事實”。
觀是則古時亦有地圖，而不能度勢審形，歷歷不爽也。後世製圖者，代不之人而經緯不明,未免失毫謬里。然則，欲知大地精微，非通天文，推算，三隅量等學，不可。

溯自中國聲威訖於西海，天主教士利瑪竇，湯若望，南懷仁諸公遠涉重洋來華傳道。康熙四十七年戊子，聖祖仁皇帝簡派教士白晉，雷孝思，杜德美等製萬里城圖，越一年而工竣。上喜，復下綸音着潘如，雷孝思，杜德美，麥大​​成畫蒙古、滿洲暨直隸，山東二省圖。

五十年辛卯，上命教士遍行十三省量地造圖。麥大成，湯尚賢往陝西、山西、江西、廣東、廣西諸省；馮秉正，德瑪諾往河南、浙江、福建、江南諸省；費隱和潘如往雲南、四川、貴州、湖廣諸省。四閱星霜，規模始定。諸教士共集京師，揮毫描繪，以二載告成，乃以十五省全圖奏呈。仰承聖覽，懋賞特隆。自是，中西人士考求中夏輿圖，大抵襲前教士原稿。

予不揣固陋，摹寫此幅，非敢謂粉本獨工，駕於前人之上。惟數百年間，各省郡邑疆土稍更。故將缺者補之，誤者正之，務使累黍不差，暸如指掌。其沿海各口均倣行舟圖增入。自問掛一漏萬，不足以供法眼，然有知必告，亦與人同, 善意也。

光緒甲辰春，余山天文臺主辦蔡尚質識。


Phiên âm:

“Địa vực luận” vị: “Tiêu Hà đắc Tần chi đồ tịch, Hán nhân nãi hữu Quát địa, Dư địa chư tạp đồ. Nhiên bất thiết Phân suất (1), hựu bất khảo chính Chuẩn vọng (2). Hoặc xưng ngoại hoang vu đản chi ngôn, bất hợp sự thực.”

Quan thị tắc cổ thời diệc hữu địa đồ, nhi bất năng đạc thế thẩm hình, lịch lịch bất sảng dã. Hậu thế chế đồ giả, đại bất chi nhân, nhi kinh vĩ bất minh, vị miễn thất hào mậu lý. Nhiên tắc, dục tri đại địa tinh vi, phi thông thiên văn, suy toán, tam ngung lượng đẳng học, bất khả.

Tố tự Trung Quốc thanh uy hất ư Tây hải, Thiên chúa giáo sĩLợi Mã Đậu, Thang Nhược Vọng, Nam Hoài Nhân chư công viễn thiệp trùng dương lai Hoa truyền đạo. Khang Hy tứ thập thất niên Mậu Tý, Thánh Tổ Nhân Hoàng đế giản phái giáo sĩ Bạch Tấn, Lôi Hiếu Tư, Đỗ Đức Mỹ đẳng chế “Vạn lý thành đồ”, việt nhất niên nhi công thuyên. Thượng hỷ, phục hạ luân âm trứ Phan Như, Lôi Hiếu Tư, Đỗ Đức Mỹ, Mạch Đại Thành họa Mông Cổ, Mãn Châu ký Trực Lệ, Sơn Đông nhị tỉnh đồ.

Ngũ thập niên Tân Mão, Thượng mệnh giáo sĩ biến hành thập tam tỉnh, lượng địa tạo đồ. Mạch Đại Thành, Thang Thượng Hiền vãng Thiểm Tây, Sơn Tây, Giang Tây, Quảng Đông, Quảng Tây chư tỉnh; Phùng Bỉnh Chính, Đức Mã Nặc vãng Hà Nam, Chiết Giang, Phúc Kiến, Giang Nam chư tỉnh; Phí Ẩn hòa Phan Như vãng Vân Nam , Tứ Xuyên, Quý Châu, Hồ Quảng chư tỉnh. Tứ duyệt tinh sương, qui mô thủy định. Chư giáo sĩ cộng tập kinh sư huy hào miêu hội, dĩ nhị tải cáo thành, nãi dĩ thập ngũ tỉnh toàn đồ tấu trình. Ngưỡng thừa Thánh lãm, mậu thưởng đặc long. Tự thị Trung Tây nhân sĩ khảo cầu Trung Hạ dư đồ, đại để tập tiền giáo sĩ nguyên cảo.

Dư bất sủy cố lậu, mô tả thử bức, phi cảm vị phấn bản độc công, giá ư tiền nhân chi thượng. Duy sổ bách niên gian, các tỉnh, quận, ấp cương thổ sảo canh. Cố tương khuyết giả bổ chi, ngộ giả chính chi, vụ sử lũy thử bất sai, liêu như chỉ chưởng. Kỳ duyên hải các khẩu, quân phỏng hành chu đồ tăng nhập.
Tự vấn: quải nhất lậu vạn, bất túc dĩ cung pháp nhãn, nhiên hữu tri tất cáo, diệc dữ nhân đồng, thiện ý dã.
Quang Tự Giáp Thìn xuân, Dư Sơn Thiên văn đài Chủ biện Sái Thượng Chất chí.

Dịch nghĩa:

“Địa vực luận cho rằng: Tiêu Hà thu được sách vở nhà Tần, người Hán mới có các loại tạp đồ Quát địa, Dư địa, nhưng không lập theo phép Phân suất (1), lại không khảo cứu, đính chính theo phép Chuẩn vọng (2). Có người bảo đó là chỉ là lời nhảm nhí, hoang đường, không đúng sự thực.”
Xem đấy, hẳn thời cổ cũng có bản đồ nhưng không thể đo địa thế, thẩm địa hình, từng điểm đều không rõ ràng vậy. Kẻ tạo bản đồ đời sau, thời nào cũng có, nhưng không tường kinh độ, vĩ độ thì không khỏi sai một ly đi một dặm. Vậy thì, muốn biết được sự tinh vi của mặt đất, mà không thông các môn thiên văn, tính toán, lường tính ba góc... thì không thể được.
Ngược về lúc oai danh của Trung Quốc truyền đến bể Tây, giáo sĩ Thiên chúa là các ông Lợi Mã Đậu, Thang Nhược Vọng, Nam Hoài Nhân từ xa vượt trùng khơi đến Trung Hoa truyền đạo. Năm Mậu Tý, niên hiệu Khang Hi thứ 47 (1708), Thánh tổ Nhân Hoàng đế tuyển chọn và phái các giáo sĩ là Bạch Tấn, Lôi Hiếu Tư, Đỗ Đức Mỹ làm bức “Vạn lý thành đồ”, trải một năm thì hoàn thành. Bề trên lấy làm vui, lại xuống chiếu sai Phan Như, Lôi Hiếu Tư, Đỗ Đức Mỹ, Mạch Đại Thành vẽ bản đồ Mông Cổ, Mãn Châu và hai tỉnh Trực Lệ, Sơn Đông.
Năm Tân Mão, (niên hiệu Khang Hi) thứ 50 (1711), Bề trên lệnh giáo sĩ đi khắp mười ba tỉnh để đo đạc đất đai, chế tạo bản đồ. Mạch Đại Thành, Thang Thượng Hiền đi các tỉnh Thiểm Tây, Sơn Tây, Giang Tây, Quảng Đông, Quảng Tây; Phùng Bỉnh Chính, Đức Mã Nặc đi các tỉnh Hà Nam, Chiết Giang, Phúc Kiến, Giang Nam; Phí Ẩn và Phan Như đi các tỉnh Vân Nam, Tứ Xuyên, Quý Châu, Hồ Quảng. Trải bốn năm trời, công việc mới định hình. Các giáo sĩ cùng tụ về kinh sư vung bút kẻ vẽ, qua hai năm hoàn thành, mới đem bản đồ toàn bộ 15 tỉnh tấu trình lên. Đội ơn ngự lãm, được khen thưởng rất nhiều. Từ ấy, nhân sĩ Trung Hoa và phương Tây khảo cứu dư đồ Trung Hạ, đại khái đều chiểu theo nguyên cảo của các giáo sĩ trước đây.
Tôi không tự lượng sức mình nông cạn, tô vẽ bức này, nào dám cho rằng bản vẽ là công sức của riêng, vượt trên cả tiền nhân. Có điều trong vòng vài trăm năm, cương thổ của các tỉnh, quận, ấp hơi thay đổi, nên mới đem bồi đắp chỗ khiếm khuyết, chỉnh sửa chỗ nhầm lẫn, cốt khiến mảy may không sai lạc, sáng rõ như lòng bàn tay. Các cửa biển vùng duyên hải đều phỏng theo đường thuyền bè đi lại mà thêm vào.
Tự ngẫm: lo được một, sơ suất mười, chẳng bõ dâng lên mắt tuệ, nhưng biết được thì nói, cũng giống mọi người, ấy là thiện ý vậy.
Mùa xuân năm Giáp Thìn, niên hiệu Quang Tự (1904), Chủ biện Đài thiên văn Dư Sơn là Sái Thượng Chất ghi lại.
Ghi chú:
(1), (2) Các phép vẽ bản đồ trong 6 phương pháp của Bùi Tú đời Tấn, gồm: Phân suất, Chuẩn vọng, Đạo lý, Cao hạ, Phương tà, Vu trực.

Chắc thằng đại sứ Cam muốn làm "lễ hạ chày"