Ba ơi, mình đi đâu? - Jean Louis Fournier

Mùa hè sắp tới. Cây cối đơm hoa. Vợ tôi đang đợi sinh đứa bé thứ hai, cuộc sống thật tươi đẹp. Đứa bé sẽ chào đời đúng mùa hoa mơ nở. Chúng tôi nóng long mong mỏi và hơi lo lắng.
Dĩ nhiên vợ tôi rất lo lắng. Để không làm tôi căng thẳng, cô ấy ko dám nói ra điều đó. Tôi thì tôi dám. Tôi không có khả năng giữ những mối ưu tư trong long, tôi cần được chia sẻ. Tôi đã không thể kìm nén mình. Tôi nhớ mình từng nói với cô ấy bằng giọng điệu tế nhị quen thuộc: ?o Em cứ tưởng tượng đứa bé này cũng sẽ không bình thường đi.? Tôi không chỉ muốn tạo lập bầu không khí vui vẻ, mà còn muốn trấn an bản thân và giải trừ số mệnh.
Tôi nghĩ rằng chuyện đó sẽ không bao giờ xảy đến lần thứ hai. Tôi biết người ta thường nó thương cho roi cho vọt, nhưng tôi không nghĩ Chúa thương tôi đến vậy; tôi là người ích kỉ, nhưng không tới mức ấy.
Với Mathieu, hẳn đó là một tai nạn, mà tai nạn thì chỉ xảy ra một lần; theo nguyên tắc, ó không lặp lại.
Dường như bất hạnh chỉ đến với những ai không mong đợi nó; không nghĩ đến nó. Vì vậy, chúng tôi nghĩ đến nó để nó không xảy ra?
----
Thomas vừa chào đời, thằng bé thật tuyệt vời, tóc vàng, mắt đen, ánh mắt linh hoạt, miệng luôn mỉm cười. Tôi sẽ không bao giờ quên niềm vui đó.
Nó đã chào đời thật thành công, như một thứ tạo vật quý giá và mong manh. Mái tóc vàng khiến nó nom như một thiên thần bé nhỏ trong tranh của Botticelli. Tôi bế nó trên tay, vuốt ve nó, đùa chơi với nó, làm nó bật cười mãi mà không thấy chán.
Tôi nhớ mình từng tâm sự với bạn bè rằng lần này tôi đã hiểu có một đứa con bình thường là như thế nào.
----
Nhưng tôi lạc quan hơi vội vàng. Thomas rất yếu, thằng bé thường xuyên đau ốm, đã nhiều lần chúng tôi buộc phải đưa nó tới bệnh viên.
Rồi một ngày kia, bác sẽ điều trị dũng cảm cho chúng tôi hay sự thật. Thomas cũng vậy, cũng tật nguyền, như anh trai nó.
Thomas sinh sau Mathieu hai năm.
Mọi thứ lại trở về trật tự cũ, Thomas ngày càng giống Mathieu. Đó là ngày tận thế thứ hai của đời tôi.
Tạo hóa đã quá nặng tay với tôi.
Ngay cả kênh TF1, để làm nhân vật chính gây xúc động và khiến đông đảo khan giả nhỏ lệ, hẳn cũng sẽ không dám đưa một tình huống tương tự tình huống của tôi vào một bộ phim truyền hình, bởi e rằng làm như thế là quá đáng, là thiếu chân thực và rốt cuộc thế nào cũng bị chê cười.
Tạo hóa đã giao cho tôi vai diễn người cha khả kính.
Tôi có ngoại hình hợp với vai diễn này lắm sao?
Tôi có thành người khả kính được không?
Tôi sẽ khiến người ta nhỏ lệ hay khiến người ta chê cười?

?oBa ơi, mình đi đâu?
- Mình đi đến Lourdes?
Thomas bật cười, như thể nó hiểu.
Bà tôi, được một bà phước giúp đỡ, đã cố thuyết phục tôi đến Lourdes cùng hai đứa con trai. Bà muốn thanh toán chi phí chuyến đi. Bà hi vọng có được một điều kì diệu.
Đến Lourdes rất xa, phải mất mười hai tiếng chạy tàu cùng hai đứa trẻ khó long bảo ban.
Khi trở về, chúng sẽ khôn ngoan hơn, bà phước nói vậy. Bà không dám nói ?osau điều kì diệu?.
Dù sao cũng sẽ chẳng có điều kì diệu nào cả. Nếu những đứa trẻ tật nguyền, như tôi từng nghe nói, là một hình phạt của Chúa trời, thì thật khó tưởng tượng nổi Đức Mẹ Đồng trinh lại muốn can thiệp vào đó bằng cách tạo ra một điều kì diệu. Dĩ nhiên bà ta sẽ không muốn nhúng tay vào quyết định của đấng bề trên.
Và rồi ngoài kia, giữa đám đông, giữa những đoàn rước lễ, trong đêm tối, tôi có nguy cơ lạc mất bọn trẻ và không bao giờ gặp lại chúng nữa.
Có lẽ đó chính là điều kì diệu chăng?
----
Khi có con bị tật nguyền, người ta phải chịu không ít những lời ngu ngốc.
Có người nghĩ rằng chúng tôi đáng bị như thế. Ai đó muốn điều tốt cho tôi đã kể tôi nghe câu chuyện về một anh chàng học viên dòng tu trẻ tuổi. Lúc sắp được phong giáo sư thì anh ta gặp một cô gái và đem lòng yêu cô ta say đắm. Anh ta bèn rời bỏ trường dòng rồi kết hôn với cô gái đó. Họ sinh được một đứa con, đứa bé bị tất nguyền. Thật đáng đời họ.
Có người nói rằng không phải ngẫu nhiên mà bạn lại sinh ra những đứa con tật nguyền. ?oLỗi là do ba của anh??
Đêm hôm ấy, trong giấc ngủ mơ màng, tôi gặp ba tôi trong một quán rượu. Tôi giới thiệu các con tôi với ông, ông chưa từng gặp chúng bao giờ, ông qua đời trước khi chúng được sinh ra.
?oBa ơi, nhìn này.
- Ai thế?
- Các cháu của ba, ba thấy chúng thế nào?
- Không đến nỗi xoàng lắm.
- Tại ba đấy.
- Con lảm nhảm gì vậy?
- Tại Byrrh. Ba biết đấy, khi các bậc phụ huynh uống rượu.?
Ông quay lưng lại với tôi và ông gọi một ly Byrrh khác.
----
Có người nói: ?oNếu là tôi thì tôi bóp chết nó ngay lúc nó chào đời, như bóp chết một con mèo vậy.? Họ chẳng có óc tưởng tượng gì cả. Ta có thể thấy ngay họ chưa bao giờ bóp chết một con mèo.
Thoạt tiên, khi đứa trẻ chào đời, trừ phi nó dị dạng hình thể, người ta không biết chắc liệu nó có tật nguyền hay không. Các con tôi, lúc còn là những đứa trẻ sơ sịnh, cũng không khác gì những đứa trẻ sơ sinh khác. Nghía là chúng không biết tự ăn, nghĩa là chúng không biết nói, nghĩa là chúng không biết đi, đôi khi chúng mỉm cười, đặc biệt là Thomas. Mathieu thì cười it hơn?
Khi con mình bị tật nguyền, không phải lúc nào người ta cũng phát hiện ra ngay. Chuyện đó giống như một điều bất ngờ.
Cũng có người nói: ?oCon cái tật nguyền là một món quà của Chúa trời.? Và họ nói thế không phải để đùa cợt. Đó hiếm khi là những người có con cái tật nguyền.
Lúc nhận món quà đó, người ta muốn thốt lên với Chúa trời: ?oÔi! Không cần phải??

Lúc chào đời, Thomas được tặng một món quà rất đẹp, một chiếc cốc, một cái đĩa và một cái thìa sâu lòng bằng bạc. Trên cán thìa và xung quanh đĩa có những họa tiết trang trí giống đường vân trên những vỏ loại sò Saint-Jacques. Cha đỡ đầu của thằng bé đã tặng những món quà này, anh ta là tổng giám đốc kiêm chủ tịch hội đồng quản trị một ngân hang, một trong số những người bạn thân thiết của gia đình tôi.
Khi Thomas lớn và nhanh chóng nhận ra mình bị thiểu năng, nó không bao giờ nhận được quà từ cha đỡ đầu của nó nữa.
Nếu nó phát triển bình thường, hẳn sau đó, nó sẽ được tặng một cây bút xinh xắn có ngòi bằng vàng, rồi một cây vợt tennis, một chiếc máy ảnh.. Nhưng vì nó bất thường, nên nó chẳng được quyền nhận thêm gì hết. Cũng không thể oán trách cha đỡ đầu của nó, đó là chuyện thường tình. Anh ta từng tự nhủ: ?oTạo hóa đã chẳng quà cáp gì cho nó, vậy có lí nào tôi lại phải quà cáp cho nó.? Vả chăng, có quà cáp thì thằng bé cũng không biết để làm gì.
Tôi vẫn giữ chiếc thìa sâu lòng đó, tôi dùng nó làm gạt tàn. Thomas và Mathieu không hút thuốc , chúng sẽ không biết hút thuốc, mà chúng nghiện ngập.
Bởi mỗi ngày, chúng tôi phải cho chúng uống thuốc an thần để giữ chúng yên lặng.
--
Một người cha có con tật nguyền phải mang một khuôn mặt rầu rĩ. Anh ta phải chịu nỗi đau riêng với chiếc mặt nạ tang thương. Chẳng bao giờ có chuyện anh ta đeo cái mũi cà chua để chọc cười. Anh ta không có quyền cười nữa, bởi đó là ý thích xấu xa trọn vẹn nhất. Còn khi anh ta có tới hai đứa con tật nguyền, thì mọi thứ đều tăng gấp đôi, anh ta phải tỏ vẻ bất hạnh gấp hai lần.
Khi không may mắn, người ta phải mang vẻ bề ngoài phù hợp với hoàn cảnh, phải ra vẻ bất hạnh, đây là vấn đề về kĩ năng sống. Tôi nhớ, có một hôm, tôi yêu cầu được nói chuyện với vị bác sĩ viện trưởng viện chăm sóc sức khỏe và giáo dục đặc biệt nơi Mathieu cùng Thomas ở. Tôi tâm sự với ông những lo lắng của tôi: đôi khi tôi tự hỏi liệu Thomas và Mathieu có hoàn toàn bình thường ko..
Ông bác sĩ không thấy chuyện đó đáng cười.
Ông ấy có lý, chuyện đó chẳng đáng cười. Ông ấy không hiểu rằng đây là cách duy nhất tôi tìm được để giữ cho mình khỏi suy sụp.
Giống như Cyrano de Bergerac chọn cách tự nhạo báng cái mũi của ông ta, tôi tự nhạo báng con cái của tôi. Đó là đặc quyền làm cha của tôi.
----
Với tư cách là cha của hai đứa trẻ tật nguyền, tôi từng được tham gia đối chứng trên một chương trình truyền hình.
Tôi nói về các con tôi, tôi nhấn mạnh việc chúng thường xuyên khiến tôi bật cười vì những hành động ngu ngốc của chúng và tôi cũng nhấn mạnh rằng không nên tước bỏ thú vui gây cười xa xỉ của những đứa trẻ tật nguyền
Khi mặt mũi một đứa trẻ nhoe nhoét kem socola thì ai nấy đều bật cười: nhưng nếu đó là một đứa trẻ tật nguyền thì người ta lại không cười nữa. Đứa trẻ ấy, nó chẳng bao giờ khiến được ai cười, chẳng bao giờ được thấy những khuôn mặt vừa tươi cười vừa ngắm nghía nó, giả thử nếu có thì cũng chỉ là những nụ cười của những kẻ ngu ngốc nhạo báng nó mà thôi.
Tôi đã xem chương trình được phát sóng lại này.
Người ta đã cắt toàn bộ những gì lien quan đến chuyện cười.
Ban giám đốc cho rằng cần phải nghĩ đến các bậc phụ huynh. Chi tiết đó có thể khiến họ bị sốc.
--

Thomas thử tự mình mặc đồ. Thằng bé đã xỏ được áo sơ mi lên người, nhưng không biết cài cúc. Lúc này nó đang mặc áo len chui đầu. Có một lỗ thủng trên chiếc áo len chui đầu. Nó chọn giải pháp khó khăn, nó nảy ra ý tưởng không chui đầu qua cổ áo như một đứa trẻ phát triển bình thường hẳn sẽ làm, mà chui đầu qua cái lỗ thủng. Chẳng đơn giản chút nào, cái lỗ thủng chỉ rộng khoảng năm centimet. Mọi việc diễn ra khá lâu. Thằng bé thấy chúng tôi nhìn nó làm và thấy chúng tôi bắt đầu cười. Mỗi lần cố thử, nó lại làm cái lỗ toác thêm ra, nó không nản lòng, chúng tôi càng cười thì nó càng nới rộng cái lỗ. Sau hơn mười phút, nó cũng thành công. Khuôn mặt rạng rỡ của nó thò ra khỏi chiếc áo len, qua cái lỗ.
Vở kịch kết thúc. Chúng tôi những muốn vỗ tay.
---
Sắp tới Noel, tôi đến cửa hàng đồ chơi. Một người bán hàng khăng khăng đòi chăm sóc tôi trong khi tôi chẳng yêu cầu anh ta gì cả.
?oÔng mua đồ chơi cho các cháu mấy tuổi??
Tôi khinh suất trả lời. Mathieu mười một còn Thomas chín.
Cho Mathieu, người bán hàng khuyên tôi nên mua các đồ chơi mang tính khoa học. Tôi nhớ cái hộp đồ chơi tự lắp ráp đài truyền thanh, bên trong có một que hàn và vô số dây điện. Còn cho Thomas là bộ ghép hình bản đồ nước Pháp, với các tỉnh lị cùng tên các thành phố bị cắt rời, cần phải sắp xếp lại. Đã có lúc, tôi tưởng tượng ra chiếc đài phát thanh do Mathieu lắp ráp và tấm bản đồ nước Pháp Thomas ghép hình, với Strasbourg nằm ven bờ Địa trung Hải, Brest thuộc vùng Auvergne và Marseille thuộc tỉnh Ardennes(1).
Anh ta còn giới thiệu với tôi bộ trò chơi Nhà Hóa học Nhỏ tuổi, cho phép bọn trẻ tiến hành tại nhà các thí nghiệm tạo ánh sang và gây nổ làm phát ra đủ mọi màu sắc. Tại sao lại không là bộ trò chơi Kẻ đánh bom liều chết Nhỏ tuổi với chiếc đai lưng buộc đầy thuốc nổ để giải quyết triệt để vấn đề nhỉ?
Tôi hết sức kiên nhẫn lắng nghe người bán hàng giải thích, tôi cám ơn anh ta rồi tôi tự mình quyết định. Cũng như mọi năm, tôi mua cho Mathieu một hộp các hình lập phương và mua cho Thomas những chiếc ô tô nhỏ. Người bán hàng không hiểu, anh ta lẳng lặng gói quà thành hai gói. Lúc bước ra khỏi cửa hàng, tôi thấy anh ta ra hiệu cho anh bạn đồng nghiệp, anh ta chỉ ngón tay lên trán, vẻ muốn nói: ?oGã này bị thần kinh??
(1): Strasbourg nằm ở phía Đông Bắc nước Pháp trong khi Địa Trung Hải ở phía Nam, Brest ở phía tây bắc trong khi Auvergne nằm ở miền Trung còn Marseille ở phía Nam trong khi tỉnh Ardennes ở phía Tây bắc.
====
Thomas và Mathieu chẳng bao giờ tin vào ông già Noel hay Đức Chúa hài đồng. Chúng có những lí do chính đáng. Chúng chưa từng viết thư cho ông già Noel hỏi xin ông một thứ gì đó. Chúng ở vài vị trí thích hợp để biết Đức Chúa hài đồng không tặng quà bao giờ. Hoặc nếu Ngài có tặng thì tốt hơn cả là nên đề phòng.
Chúng tôi không phải nói dối chúng. Chúng tôi không phải lén lút đi mua mấy hình lập phương hay ô tô cho chúng, chúng tôi không phải giả vờ.
Chúng tôi chẳng bao giờ làm máng cỏ hay trang trí cây thông.
Không có nến, vì sợ hỏa hoạn.
Cũng không có ánh mắt trẻ thơ đầy than phục.
Noel, đó là một ngày như mọi ngày khác. Đứa trẻ tuyệt trần, nó vẫn chưa được chào đời.
----
Ngày nay người ta nỗ lực rất nhiều để giúp người tật nguyền tham gia thị trường lao động. Các doanh nghiệp tuyển dụng những người này sẽ được hưởng ưu đãi thuế khóa và được miễn giảm đảm phụ. Sáng kiến hay ho làm sao. Tôi biết một nhà hàng ngoại tỉnh có tuyển những nhân viên thiểu năng nhẹ làm nhân viên phục vụ, họ khiên ta cảm động, luôn phục vụ khách với sự tận tâm vô hạn, nhưng hãy chú ý tránh xa các món có nước xốt, hoặc nên mặc một chiếc áo vải dầu.
Tôi không thể ngăn mình tưởng tượng cảnh Mathieu và Thomas bước chân vào thị trường lao động.
Mathieu lúc nào cũng ?obrừm- brừm?, rất có thể làm nghề lái xe, thằng bé sẽ phóng hết tốc lực khắp Châu Âu trên một chiếc đầu kéo xe mooc nặng nhiều tấn, với kính chắn gió phủ đầy gấu bong.
Thomas, lúc nào cũng thích chơi với những chiếc máy bay nhỏ và xếp chúng vào hộp, rất có thể trở thành nhân viên kiểm soát bay, chịu trách nhiệm giúp các máy bay tải trọng lớn hạ cánh.
Jean-Louis, ngươi, cha của chúng, ngươi không xấu hổ sao khi nhạo báng hai thằng bé thậm chí không thể tự vệ đươc?
Không. Điều đó đâu cản ngăn được tình cảm.
----

có thời gian, chúng tôi cũng thuê người giúp việc để chăm sóc bọn trẻ. Tên cô ta là
Josée, người miền Bắc, tóc nhuộm vàng, dáng vẻ cục mịch, có thể nó đó là một cô nông dân. Cô
ta từng làm việc cho các gia đình giàu có ở ngoại ô Lille. Cô ta yêu cầu chúng tôi mua một chiếc
chuông nhỏ để gọi cô ta. Tôi nhớ cô ta còn muốn biết chỗ cất bộ đồ ăn bằng bạc. Trong công
việc trước đây của mình, cô ta có thói quen cọ rửa bộ đồ ăn bằng bạc mỗi tuần một lần. Vợ tôi
nói với cô ta rằng cô ta đang ở nông thôn, nhưng một ngày kia, Josée cũng đến nông thôn?1
Cô ta tỏ ra hết sức tuyệt vời với bọn trẻ, đầy lương tri. Cô ta cư xử với chúng như với
những đứa trẻ phát triển bỉnh thường, không yếu đuối, không mủi lòng quá mức, cô ta biết cách
thô bạo với chúng khi cần thiết. Tôi nghĩ cô ta rất thương yêu chúng. Khi chúng làm những
chuyện ngu ngốc, tôi nghe thấy cô ta bảo chúng: "Các con đúng là có rơm trong đầu!"
Đây là lời chẩn đoán xác đáng duy nhất từng đươc đưa ra. Josée. cô ta có lý, chắc chắn
bọn trẻ có rơm trong đầu. Thậm chí các bác sĩ cũng không thấy điều đó.
Album ảnh của gia đình chúng tôi hầu như chẳng có gì. Chúng tôi không chụp nhiều ảnh
bọn trẻ, chúng tôi không muốn khoe chúng. Một đưa trẻ bình thường luôn đươc chụp trong đủ
loại trang phục, đủ mọi tư thế, vào đủ mọi dịp: ta thấy đứa trẻ ấy thổi ngọn nến sinh nhật đầu đời,
chập chững những bước đầu đời, chập chững những bươc đầu tiên, tắm lần đầu tiên trong đời. Ta
ngắm nhìn nó, xao lòng. Ta dõi theo sát sao những tiến bộ của nó. Nhưng với một đứa trẻ tật
nguyền thì ta không muốn dõi theo sự xuống dốc của nó làm gì.
Khi xem những bức ảnh hiếm hoi chụp Mathieu, tôi cũng phải thừa nhận thằng bé không
xinh xắn và người ta có thể thấy ngay nó bất thường. Chúng tôi, những người làm cha mẹ, chúng
tôi không thấy điều đó. Đối với chúng tôi, nó vẫn xinh xắn, vẫn là đứa con đầu lòng. Dù sao đi
nữa chúng tôi vẫn luôn gọi nó là "một em bé xinh xắn". Một em bé thì không có quyền được xấu
xí, nên bất chấp thế nào, người ta cũng không được quyền nói nó xấu xí.
Có một bức ảnh chụp Thomas mà tôi rất thích. Khi ấy nó khoảng ba tuổi. Tôi đặt nó vào
một cái lò sưởi lớn, nó ngồi trên chiếc ghế bành nhỏ giữa đống củi cùng tro bụi, đúng chỗ người
ta đốt lửa. Thế chỗ ác quỷ, là một thiên thần nhỏ yếu ớt đang mỉm cười.
Năm đó, nhiều bạn bè gửi cho tôi thiệp mừng là những bức ảnh chụp họ cùng con cái vây
quanh. Ai nấy đều có vẻ hạnh phúc, ai nấy đều tươi cười. Chụp một bức như vậy là khó khăn lớn

đối với gia đình tôi. Cần phải làm cho Thomas và Mathieu cười trước đã. Còn chúng tôi những
người làm cha mẹ, chẳng lúc nào chúng tôi muốn cười cả.
Vả lại tôi cũng không hình dung nổi dòng chữ "Chúc mừng năm mới" viết bằng tiếng
Anh mạ vàng ngay phía trên những mái đầu bờm xờm và u lồi của các con tôi. Nó có nguy cơ
giống một trang bìa tạp chí Hara-Kiri
1
do Reiser vẽ hơn là một tấm thiệp chúc mừng.
Một hôm, tôi thấy Josée thông bồn rửa bát bằng một chiếc ống thụt, tôi nói với cô ta sẽ
mua thêm một chiếc nữa. Cô ta hỏi tôi:
"Sao lại phải có hai cái hả ông? Một cái là đủ rồi."
Tôi trả lời:
"Josée, cô quên tôi có hai đứa con à."
Cô ta không hiểu. Thế là tôi giải thích rằng mỗi lần đưa Mathieu và Thomas đi dạo và
cần phải đưa chúng qua một con suối, thì sử dụng ống thụt rất thuận tiện. Chúng ta sẽ đặt cố định
ống thụt lên đầu bọn trẻ, và chỉ cần nắm cán ống thụt nhắc chúng lên lả đủ để đưa chúng qua
suối mà không sợ bị ướt chân. Thuận tiện hơn nhiều so với bế chúng.
Cô ta có vẻ kinh khiếp.
Từ hôm đó cái ống thụt biến mất. Hẳn là cô ta giấu nó đi...
Mathieu và Thomas đang ngủ, tôi ngắm nhìn chúng.
Chúng mơ gì nhỉ?
Chúng có mơ như những đứa trẻ khác không?
Có lẽ về đêm, chúng mơ mình trở nên thông minh.
Có lẽ về đêm, chúng bắt đầu phục thù, chúng mơ giấc mơ của những thiên tài.
Có lẽ về đêm, chúng trở thành sinh viên Đại học Bách khoa, nhà bác học, nhà nghiên
cứu, và chúng phát minh.
Có lẽ về đêm, chúng khám phá ra các định luật, các nguyên tắc, cá định đề, các định lý.
Có lẽ về đêm, chúng tiến hành những phép tình uyên bác bất tận.
Có lẽ về đêm, chúng nói tiếng Hy Lap và tiếng Latin.
Nhưng ngay khi ngày mới đến, để không ai nghi ngờ và để được yên ổn chúng lại trở về
với cái vẻ ngoài tật nguyền của chúng. Đề người ta khỏi quấy rầy chúng, chúng giả như không
biết nói. Lúc người ta cất lời với chúng, chúng làm như thề không hiểu để không phải trả lời.
Chúng không muốn đến trường, không muốn làm bài tập, không muốn học bài.
Cần phải hiểu chúng, chúng đã phải nghiêm túc suốt cả đêm nên ban ngày chúng cần
được thư giãn. Thế nên chúng làm những chuyện ngu ngốc.

Điều duy nhất ba mẹ làm được là đặt tên cho các con. Khi chọn hai cái tên Mathieu và
Thomas, ba mẹ đã theo lối thượng lưu cộng thêm sự tham khảo đôi chút về tôn giáo. Bởi người
ta chẳng bao giờ biết được mọi chuyện và tốt hơn hết là phải luôn tỏ ra hòa hợp với mọi người.
Nhưng ba mẹ đã lầm khi nghĩ có thể thu hút được đặc ân của Chúa trời về phía các con.
Mỗi lần nghĩ đến đôi tay đôi chân bé nhỏ của các con, ba lại hiểu các con sinh ra không phải để
được đặt tên là Tarzan? Ba không tưởng tượng nổi cảnh các con ở trong rừng rậm, chuyền từ
cành này sang cành khác, thách thức những dã thú bạo tàn, và dùng đôi cánh tay mạnh mẽ bạnh
hàm một con sư tử hay bẻ cổ một con trâu.
Đúng hơn thì tên các con phải là Tarzoon, nổi tủi hổ của rừng rậm.
Các con nên nhớ, ba thích các con hơn Tarzan ngạo mạn. Các con dễ khiến người ta cảm
động hơn, hai chú chim bé bỏng của ba ạ. Các con làm ba nghĩ đến những người ngoài hành tinh.
Thomas có một cặp kính mắt, một cặp kính mắt nhỏ màu đỏ, tất hợp với thằng bé. Trong
bộ quần yếm, trông nó y như một sinh viên Mỹ, nó thật bảnh.
Tôi cũng không nhớ làm thế nào mà chúng tôi nhận ra thị lực của thằng bé kém nữa. Giờ
đây, với cặp kính của mình, nó có thể nhìn thấy rõ mọi thứ, chú chó Snoopy, những bức tranh nó
vẽ... Đã có lúc tôi ngây thơ không tưởng nổi khi nghĩ rằng rốt cuộc nó cũng có thể biết đọc.
Thoạt tiên, tôi mua cho nó các cuốn truyện tranh, tiếp đến là các cuốn tiểu thuyết trong bộ sưu
tập "Signe de Piste", rồi Alexandre Dumas, Jules Verne, Meaulnes vĩ đại và sau cùng, tại sao lại
không chứ, là Proust.
Nhưng không, nó sẽ chẳng bao giờ biết đọc. Dù câu chữ trên các trang sách có trở nên rõ
ràng thì mọi thứ trong đầu nó vẫn mãi lờ mờ như thế. Nó sẽ chẳng bao giờ biết được rằng những
cái vết chân ruồi nhỏ xíu phủ đầy các trang sách ấy kể chuyện cho chúng ta nghe và có thể đưa
chúng ta đến những miền đất khác. Nó đứng trước những cái vết ấy cũng như tôi đứng trước
đống chữ tượng hình vậy.
Hẳn nó tin đó là những bức tranh, những bức tranh nhỏ xíu vô nghĩa. Hoặc đơn giản nó
nghĩ đó là những đàn kiến và nó ngắm nhìn chúng, ngạc nhiên vì thấy chúng không bỏ trốn khi
nó di di tay nghiến nát chúng.
Để khiến khách qua đường mủi lòng, những người ăn xin thưởng phô bày cái nghèo khổ
của họ, bàn chân què quặt, mỏm cụt ở chân ở tay, con chó già nua, con mèo đầy rận, con cái họ.
Lẽ ra tôi cũng có thể làm giống họ. Tôi có tới hai con chim mồi loại tốt để kêu gọi lòng thương,
hẳn chỉ cần mặc cho chúng chiếc áo măng tô nhỏ sờn rách màu xanh lính thủy là đủ. Lẽ ra tôi có
thể cùng chúng ngồi lên một miếng bìa các tông trải trên đất, ra vẻ nặng gánh nhọc nhằn. Lẽ ra
tôi có thể bật những giai điệu réo rắt từ máy nghe nhạc, Mathieu nhịp nhàng vỗ lên quả bóng của
mình.
Lẽ ra tôi, người vốn luôn mơ ước trở thành nghệ sĩ hài kịch, tôi có thể kể câu chuyện "Cái
chết của con chó" của Vigny, trong khi Thomas diễn vai con sói khóc lóc, "nó khóc, con sói
nhỏ"...
Có lẽ mọi người sẽ rất xúc động và ấn tượng trước màn diễn đó. Có lẽ họ sẽ cho chúng
tôi vài xu để đi uống một ly Byrrh vì sức khỏe của ông bọn trẻ.

Tôi đã làm một chuyện điên rồ, tôi vừa mua cho mình một chiếc Bentley. Một chiếc xế
cổ, một chiếc Mark VI, 22 mã lực, cứ một trăm cây số lại tiêu thụ hết hai mươi lít xăng. Xe màu
xanh nước biển pha đen, nội thất xe bọc da đỏ. Bảng điều khiển làm từ gỗ trắc bách diệp, với rất
nhiều những mặt đồng hồ tròn nho nhỏ và đèn báo sáng được thiết kế nom như những viên đá
quý. Chiếc xe đẹp như một cỗ xe ngựa bốn bánh sang trọng vậy; khi nó dừng lại, người ta cứ ngỡ
từ trên đó bước xuống là nữ hoàng nước Anh.
Tôi dùng chiếc xe này để đến viện chăm sóc sức khỏe và giáo dục đặc biệt đón Thomas
và Mathieu.
Tôi cho chúng ngồi lên ghế sau, như những vị hoàng tử.
Tôi rất tự hào về chiếc ô tô của mình, mọi người đều ngưỡng mộ nhìn nó, cố nhận mặt
một nhân vật tiếng tăm trên ghế sau xe.
Giá như họ thấy cái gì trên ghế sau xe, hẳn họ sẽ thất vọng lắm. Thay vì nữ hoàng nước
Anh là hai thằng bé xấu xí lồi u dãi dớt lòng thòng, trong đó có một thằng, thằng thiên tài, không
ngớt lặp đi lặp lại: "Ba ơi, mình đi đâu? Ba ơi mình đi đâu?..."
Tôi nhớ có lần, trên đường về, tôi định nói chuyện với chúng như một người cha nói
chuyện với các con của mình khi ông đến trường đón chúng. Tôi nghĩ ra các câu hỏi liên quan
đến chuyện học hành. "Thế nào, Mathieu, bài tập về Motaigne ấy? Bài tiểu luận của con được
mấy điểm? Còn con, Thomas, bài viết tiếng Latin của con mắc bao nhiêu lỗi. Môn lượng giác thì
sao?"
Trong lúc nói với chúng về chuyện học hành, tôi ngắm nhìn qua gương chiếu hậu những
mái đầu rối bù nhỏ bé cùng ánh mắt ngơ ngáo của chúng. Có lẽ tôi đang hy vọng chúng sẽ trả lời
nghiêm túc những câu hỏi của tôi, hy vọng chúng tôi sẽ dừng màn hài kịch lũ trẻ tật nguyền ở
đây, hy vọng rằng trò chơi này chẳng hay ho gì, rốt cuộc chúng sẽ trở nên nghiêm túc như tất cả
mọi người, rốt cuộc chúng lại trở nên giống như những người khác...
Tôi đã đợi câu trả lời một lát.
Thomas đã hỏi đi hỏi lại nhiều lần: "Ba ơi, mình đi đâu? Ba ơi, mình đi đâu?" trong khi
Mathieu cứ liên tục "brừm-brừm"...
Đó đâu phải một trò chơi.
Thomas và Mathieu đang lớn, chúng lần lượt mười một và mười ba tuổi. Tôi từng nghĩ
rằng một ngày nào đó, chúng sẽ có râu, tôi sẽ phải cạo râu cho chúng. Trong phút chốc, tôi tưởng
tượng ra chúng cùng bộ râu của chúng.
Tôi từng nghĩ rằng khi chúng lớn, tôi sẽ tặng mỗi đứa một chiếc dao cạo hình thanh đoản
kiếm. Tôi sẽ nhốt chúng trong phòng tắm để chúng tự xoay xở với chiếc dao cạo được tặng. Khi
không nghe thấy tiếng động gì nữa, tôi mới cầm một chiếc giẻ lau nhà chạy đến chùi rửa phòng
tắm.
Tôi kể ý tưởng này cho vợ tôi nghe để chọc cô ấy cười.
Mỗi dịp cuối tuần, Thomas và Mathieu lại từ viện chăm sóc sức khỏe và giáo dục đặc biệt
trở về, mình mẩy đầy vết trầy da xước xát. Hẳn chúng phải đánh nhau dữ dội lắm. Hoặc, tôi
tưởng tượng ra rằng trong cái viện vốn nằm ở nông thôn ấy, kể từ khi trò chọi gà bị cấm, các
giáo viên đã tổ chức những cuộc chiến con trẻ để thư giãn đồng thời kiếm chác thêm chút tiền.

Cứ nhìn những vết thương sâu hoắm cũa bọn trẻ, thì hẳn là các giáo viên đã phải gắn
những chiếc cựa kim loại vào ngón tay chúng. Chẳng tốt chút nào.
Tôi phải viết thư cho bán giám đốc viện chăm sóc sức khỏe và giáo dục đặc biệt để chuyện này
chấm dứt mới được.
Thomas sẽ không phải ghen tị với anh trai nó nữa, nó cũng sắp có một chiếc áo chỉnh
hình rồi. Một chiếc áo chỉnh hình rất ấn tượng bằng da và kim loại mạ crôm. Nó cũng đang còn
gập người, đang trở nên gù như anh nó. Ít nữa thôi, chúng sẽ giống như những cụ già bé bỏng
sống cả đời chỉ để nhặt củ cải trên các cánh đồng.
Mấy chiếc áo chỉnh hình đắt khủng khiếp, chúng được làm hoàn toàn thủ công, tại một
xưởng chuyên biệt ở Paris, gần La Motte-Picquet, xưởng Maison Leprêtre. Hàng năm, chúng tôi
phải đưa bọn trẻ đến xưởng lấy số đo để làm áo chỉnh hình mới vì chúng vẫn lớn lên. Lúc nào
chúng cũng ngoan ngoãn mặc người ta làm gì thì làm.
Khi được mặc áo chỉnh hình với crôm sáng ánh lên, nom chúng như những chiến binh La
Mã trong bộ áo giáp hay như những nhân vật truyện tranh khoa học viễn tưởng.
Khi ôm chúng trong tay, tôi có cảm giác đang ôm những con rô bốt. Những con búp bê
bằng sắt.
Buổi tối, tôi phải dùng cờ lê để cởi đồ cho chúng. Khi tháo bộ áo giáp khỏi người chúng,
tôi nhận thấy phần thân trần phía trên còng queo của chúng có những vết bầm tím do cái khung
kim loại hằn lên, và tôi lại gặp lại hai chú chim non nhỏ bé trụi lông đang run rẩy.
Tôi đã làm nhiều chương trình truyền hình về trẻ em tật nguyền. Tôi vẫn nhớ trong
chương trình đầu tiên, tôi bắt đầu bằng một loạt hình ảnh xoay quanh cuộc thi em bé xinh nhất.
Phần minh hoạ là bài hát do André Dassary thể hiện: "Hãy ngợi ca tuổi trẻ, tuổi coi thường công
danh và bay thẳng đến chiến thắng..."
Tôi có quan điểm rất lạ về các cuộc thi em bé xinh nhất. Tôi chẳng bao giờ hiểu tại sao
người ta lại tán dương và tặng thưởng những người có con cái xinh đẹp, như thể đó là nhờ họ
vậy. Nếu đã thế, thì sao không trừng trị và bắt phạt những kẻ có con cái tật nguyền đi?
Tôi còn gặp lại những bà mẹ ngạo mạn và tự tin giơ kiệt tác của họ lên trước ban giám
khảo ấy.
Tôi từng muốn họ đánh rơi cái kiệt tác của họ.
Tôi về nhà sớm hơn thường lệ. Chỉ có một mình Josée trong phòng bọn trẻ, hai chiếc
giường trống không, cửa sổ mở toang. Tôi nghiêng người ra ngoài, nhìn xuống dưới, mơ hồ lo
sợ.
Chúng tôi sống ở tầng thứ bốn mươi.
Bọn trẻ đâu rồi? Tôi không nghe thấy tiếng chúng. Josée đã quẳng chúng qua cửa sổ. Có
thể cô ta đã lên cơn điên, đôi khi tôi vẫn đọc được những tín hiệu kiểu như vậy trên báo chí.
Tôi hỏi cô ta, vẻ nghiêm trọng: "Josée, tại sao cô lại quẳng bọn trẻ qua cửa sổ?"
Tôi nói thế để cười, để xua đi ý nghĩ đen tối.

Cô ta không trả lời, cô ta không hiểu, nom cô ta có vẻ sững sờ.
Tôi tiếp tục cũng bằng cái giọng ấy: "Thật không tốt chút nào. Josée ạ, những chuyện cô
đã làm ấy mà. Tôi biết chúng tật nguyền, nhưng đấy không phải là lý do để quẳng chúng đi."
Josée khiếp sợ, cô ta nhìn tôi không thốt nên lời, tôi nghĩ cô ta sợ tôi. Cô ta đi vào phòng ngủ của
vợ chồng tôi, bế bọn trẻ lại và đặt bọn chúng trước mặt tôi.
Chúng vẫn ổn.
Josée được phen bấn loạn, hẳn cô ta phải tự nhủ: "Ông sinh ra lũ con điên điên như thế
cũng chẳng có gì đáng ngạc nhiên."
Mathieu và Thomas sẽ chẳng bao giờ biết đến Bach, Schubert, Brahms, Chopin...
Chúng sẽ chẳng bao giờ tranh thủ được ích lợi từ các nhạc sĩ này, những người vốn giúp
chúng ta sống qua những buổi sáng buồn bã, khi tâm trạng u uẩn và hệ thống sưởi bị hỏng.
Chúng sẽ chẳng bao giờ biết được cảm giác nổi da gà mỗi lần nghe một khúc adagio của Mozart,
sức mạnh mà mỗi bản nhạc của Beethoven và mãnh liệt của Liszt mang lại, mong muốn vùng
dậy xâm chiếm Ba Lan sau mỗi tác phẩm của Wagner, những vũ điệu cuồng nhiệt của Bach và
những giọt nước mắt nóng hổi trước những bản nhạc da diết của Schubert...
Tôi rất muốn chúng thử nghe bằng dàn hi-fi và mua một bộ. Lập cho chúng tủ đĩa hát đầu
tiên, tặng chúng những chiếc đĩa đầu tiên...
Tôi rất muốn chúng nghe những đĩa hát ấy, cùng chúng chơi trò "Diễn đàn âm nhạc",
tranh luận về các cách biểu diễn khác nhau và quyết định xem cách nào là hay nhất...
Để chúng được rung động trước tiếng dương cầm của Benedetti, Gould, trước tiếng vĩ
cầm của Menuhin, Oïstrakh, Milstein...
Để chúng được thoáng thấy thiên đường.
Mùa thu. Tôi băng qua khu rừng Compiègne trên chiếc Bently, với Thomas và Mathieu
ngồi ở ghế sau. Cảnh đẹp không thể tả nổi. Khu rừng rực lên đủ màu sắc, đẹp như trong tranh
Watteau vậy. Thậm chí tôi không thể nói với bọn trẻ: "Các con nhìn xem, đẹp chưa", Thomas và
Mathieu không ngắm cảnh, chúng chẳng quan tâm. Chúng tôi chưa bao giờ thưởng ngoạn được
gì cùng nhau cả.
Chúng sẽ chẳng bao giờ biết đến Watteau, chúng sẽ chẳng bao giờ đi tham quan bảo tàng.
Ngay cả những niềm vui lớn lao giúp loài người sống nổi ấy, chúng cũng bị tước nốt.
Chỉ có món khoai tây chiên. Chúng mê mẩn khoai tây chiên, dặc biệt là Thomas, nó nói được từ
"khoai tai chiên".
Khi ngồi một mình trên ô tô với Thomas và Mathieu, thỉnh thoảng tôi lại nảy ra ý tưởng
thật kỳ quặc. Tôi sẽ mua hai chai rượu, một chai Butagaz và một chai whisky, và tôi sẽ nốc cạn
cả hai chai.
Tôi tự nhủ nếu tôi bị tai nạn ô tô nghiêm trọng, có lẽ mọi chuyện sẽ tốt hơn. Nhất là đối
với vợ tôi. Càng ngày tôi càng không sống nổi, bọn trẻ càng lớn càng trở nên khó tính. Thế là tôi
nhắm nghiền mắt lại và vừa tăng tốc vừa cố giữ cho mắt nhắm nghiền càng lâu càng tốt