Bài viết chi tiết về sự khác nhau giữa đàn piano cơ và đàn điện

Sự ra đời của đàn piano điện làm thay đổi thế giới nhạc cụ trong mấy mươi năm qua. Nhưng giữa chúng có sự khác biệt nhiều hay không ? Tại sao đàn piano điện lại rẻ như vậy và các loại đàn điện có điểm gì hơn hay thua so với đàn cơ. Chúng ta hãy cùng xem bài phân tích chi tết sau đây.



Về âm thanh



Về mặt âm thanh, người ta xài Computer Program để match ngón tay đánh đàn với những sample sounds của những đàn Grand Piano (tôi tin đó là S&S). Dòng đàn piano điện tốt thì có database of sample sounds thật lớn. Vì vậy, đàn mới làm (đời mới) có âm thanh giống thật hơn đàn old series, old technologies. Đàn đời mới còn có Keyboard escapement nữa . Đó là cách bắt chước cái vồ gõ giây của Piano thật.



Khi ngón tay đánh lên phím, thì qua bộ máy, nó đá vào đít cái vồ gõ chứ không đạp . Đạp nghĩa là luôn luôn tì vào, mà đá có nghĩa là chỉ chạm vào một lát ngắn thôi. Khoảng thời gian sau khi bị đá vào đít đến khi cái vồ gõ vào giây đàn thì cái vồ đi freely (người ta gọi là escapement), hoàn toàn dựa vào sức đánh của ngón tay, và cái momentum của cái vồ . Khi cái vồ đánh vào giây xong, thì nó bi dội bật ngược trở lại, và có thể tiếp tục gõ vào giây nữa nếu không có một bộ phận nữa chặn giữ nó lại. Digital piano thì không cần rắc rối và suy nghĩ về những chuyện này nữa.



Về bàn phím


Sự khác biệt rõ ràng nhất mà ta có thể thấy được giữa đàn Digital và đàn cơ chính là ở bàn phím (Keyboad) và tất nhiên là cả âm thanh nữa cảm giác âm bàn phím của đàn piano điện và đàn piano cơ khác xa nhau, đây là điểm khác biệt dễ nhận thấy giữa hai dòng đàn.. Những người chơi Piano từ nhỏ dùng ngón tay diễn tả các âm thanh khác nhau tùy theo yêu cầu tác phẩm như: cứng, mềm, rời, liền, to, nhỏ, mạnh, nhẹ, vang rền hoặc tắt cụt mà người chơi Digital không có thói quen đó. Hiện nay thì các nhà sản xuất đã mô phỏng được phím đàn Digital hưởng ứng theo ngón tay của người chơi gọi là “Sensitive Touch”. Đây là 1 bước đột phá trong công nghệ làm đàn Digital nhưng trong thực tế thì còn cách rất xa so với đàn Piano thực sự. Với chỉ khoảng hơn 1.000$ thì bạn đã có thể tậu về một chiếc Digital Piano rồi. Còn vơi Piano thật thì với loại Yamaha U3 dùng rồi thì giá khoảng 2000$ - 2500$ tùy chất lượng. Tôi khuyên bạn nếu có khả năng nên sử dụng đàn piano cơ học để làm quen 1 cách Real Touch.



Để làm bàn phím cảm ứng cho Digital Piano thì người ta phải làm cho bàn phím có trọng lượng chứ không còn làm lò xo như ban đầu nữa. (Đàn thật người ta gắn chì vào phím đàn). Và thực tế cho thấy đàn Digital còn phải cải tiền nhiều để sao cho giống đàn Piano thật. Tuy vậy độ nặng nhẹ của phím đàn là không thống nhất bởi đơn giản là do cách chơi của các người chơi đều khác nhau, người thích nhẹ người thích nặng hoặc rất nặng…Theo lý thuyết, đàn giây càng dài càng nặng thì càng ngân lâu và vang to. Steinway &Sons là đàn có giây dài và to nặng hơn các đàn khác. Tuy vậy, muốn đánh cho giây to nặng được vang, thì phím đàn phải nặng, vỏ gõ phải nặng . Đàn Piano làm ra không thể có bàn phím nặng quá gây khó dễ cho người chơi khi chơi những phím nhanh liên tục. Vì thế, người ta phải làm nặng nhẹ theo ý kiến những Pianist nổi tiếng mà thôi.



Đàn cũ và mới


Đàn cần có nhiều note polyphony (đời mới) càng tốt. Đàn đời cũ có ít note polyphony (sample sounds cho một single phím đánh xuống). Những âm này tuỳ theo brand, nhưng phần chính là tuỳ theo thời gian mà techonologies được học hỏi và áp dụng vào sản xuất, mà sounds được áp dụng vào từng phần của đàn, từng loud speakers systems.



Đàn thật thì phím bên trái (nốt trầm) nặng hơn bên phải, và âm thanh bên trầm kêu to hơn (vì âm trầm khó nghe thấy bằng tai người). Đàn digital thì phím nặng bằng nhau, nhưng người ta cố làm cho âm kêu to hơn, nhưng tuỳ theo brand và kỹ thuật mà làm có tốt hay không. Có brand một loa bên phải kêu một nửa số note polyphony thôi, nhưng có brand cho cả 2 bên loa đều kêu tất cả các note polyphony. Computer program sẽ cho từng loa kêu lên những note polyphony nào tuỳ theo phím đàn nào, và ngón tay đánh thế nào .



Đàn thật thì nốt trầm chỉ có một giây bọc đồng thôi, giữa đàn về phía trái một chút thì mỗi phím đàn có 2 giây bọc đồng, nhưng phía trái đàn thì mỗi phím đàn có 3 giây trơn không bọc. Tuỳ theo brand mà giây dài, to nặng và cứng thế nào, phím nào có giây bọc, và bọc nặng nhẹ thế nào. Như vậy thì ở đàn thật, phím cao chỉ có 3 note polyphony mà thôi. Hộp đàn (sound box) cũng tuỳ theo độ dài và độ nặng của giây .





Tóm lại nếu bạn chỉ muốn học đàn ở một mức đô nào đó và tùy vào túi tiền của bạn mà bạn nên mua đàn điện , nhất là cho các bé tập đàn thì mua đàn organ. Còn nếu bạn học đàn để biểu diễn chuyên nghiệp thì nên mua đàn cơ là tốt nhất.