Bàn về cái tên người Việt Nam một cái.

bác Home giải thích hay thế, nghe rất hợp lý.

Bác cho em thanh minh một cái, em có bảo là các bác chỉ tán gẫu vô bổ đâu, em tham gia từ lâu rồi cũng biết bác home là nổi tiếng không chỉ ở box này mà còn ở box LS-VH nữa, còn bác esu thì là thành viên tích cực của box này rồi. Ý em muốn nói là người mình đặt tên thường là theo một số mẫu nhất định, chẳng hạn con trai thì tên là Dũng, Thắng, Đức, con gái thì tên là Hoa, Quyên, ... Ngoài ra mình không còn dùng chữ Hán nữa, làm sao mà có thể suy diễn chính xác được là các cụ ngày xưa đặt tên cho mình đã nghĩ gì, ngoại trừ một số từ quen thuộc chỉ có một nét nghĩa. Do vậy việc đoán ý nghĩa của tên ở đây chỉ là một thú vui, chứ nó không thật sự chỉ ra được ý nghĩa chính xác của nó. Tất nhiên thú vui này cũng phải kèm theo một vốn hiểu biết về từ Hán Việt nữa.
Bác học tiếng TQ thì bác rõ điều này hơn em. Từ trước đến giờ em vẫn nghĩ tên Hoa nghĩa là từ hoa (S) trong bông hoa, nhưng có lần mấy đứa bạn em học tiếng Trung nó lại nói là hoa( 華) trong từ Trung Hoa kia. Nó giải thích là hoa đấy có nghĩa là đẹp còn hoa (S) là bông hoa sớm nở tối tàn, không có ý tốt lắm. Hay là từ "Phương". Theo bác , từ "Phương" nghĩa là gì, là mùi thơm, hay là phương hướng. Từ "Phong" nữa, nó là gió, là núi hay là cái gì. Đây chỉ là em ví dụ để muốn nói ý của em là: tiếng Việt của mình dù vẫn còn nhiều từ Hán Việt nhưng không dùng chữ Hán nữa nên rất khó trong việc suy luận ý nghĩa của nó, ngoại trừ người nghĩ ra cái tên đó. Nhưng hình như cũng có ai đó nói là bố mẹ bạn ấy đặt tên theo ý thích, chỉ thấy hay hay, kêu kêu thì đặt như vậy thôi. Đó là nguyên nhân tại sao em nói là dạo này người mình hay đặt tên kêu như mấy chú 1088. Bác có biết đồng chí designer Phạm Nguyễn Hoàng Thiên Toàn không. Bác thấy tên kêu đấy chứ, theo bác thì nghĩa của cái tên này là gì. Em thấy người miền Nam thường thích dùng hai họ bố và mẹ, hơn nữa lại thích những từ mang phong cách Trung Quốc (tất nhiên thì tên đa phần là từ Hán Việt, nhưng thật sự em vẫn thấy cách đặt tên của người miền Nam và miền Bắc hơi có chút khác biệt), do vậy nhiều người có tên đệm là Thiên, Cảnh, Song, Nhật chẳng hạn, thêm nữa Toàn là cái tên hay dùng cho con trai. Bởi vậy bố mẹ cậu ta đặt cho cậu ta tên đó, thế thôi. Đấy là em nghĩ thế, còn thật sự bố mẹ cậu ta nghĩ gì thì chịu. Việc suy luận như các bác theo kiểu Toàn nghĩa là toàn vẹn , Thiên là trời (hay là ngàn) thì chính là để cho vui chứ còn gì nữa.

Bác cho em thanh minh một cái, em có bảo là các bác chỉ tán gẫu vô bổ đâu, em tham gia từ lâu rồi cũng biết bác home là nổi tiếng không chỉ ở box này mà còn ở box LS-VH nữa, còn bác esu thì là thành viên tích cực của box này rồi. Ý em muốn nói là người mình đặt tên thường là theo một số mẫu nhất định, chẳng hạn con trai thì tên là Dũng, Thắng, Đức, con gái thì tên là Hoa, Quyên, ... Ngoài ra mình không còn dùng chữ Hán nữa, làm sao mà có thể suy diễn chính xác được là các cụ ngày xưa đặt tên cho mình đã nghĩ gì, ngoại trừ một số từ quen thuộc chỉ có một nét nghĩa. Do vậy việc đoán ý nghĩa của tên ở đây chỉ là một thú vui, chứ nó không thật sự chỉ ra được ý nghĩa chính xác của nó. Tất nhiên thú vui này cũng phải kèm theo một vốn hiểu biết về từ Hán Việt nữa.
Bác học tiếng TQ thì bác rõ điều này hơn em. Từ trước đến giờ em vẫn nghĩ tên Hoa nghĩa là từ hoa (S) trong bông hoa, nhưng có lần mấy đứa bạn em học tiếng Trung nó lại nói là hoa( 華) trong từ Trung Hoa kia. Nó giải thích là hoa đấy có nghĩa là đẹp còn hoa (S) là bông hoa sớm nở tối tàn, không có ý tốt lắm. Hay là từ "Phương". Theo bác , từ "Phương" nghĩa là gì, là mùi thơm, hay là phương hướng. Từ "Phong" nữa, nó là gió, là núi hay là cái gì. Đây chỉ là em ví dụ để muốn nói ý của em là: tiếng Việt của mình dù vẫn còn nhiều từ Hán Việt nhưng không dùng chữ Hán nữa nên rất khó trong việc suy luận ý nghĩa của nó, ngoại trừ người nghĩ ra cái tên đó. Nhưng hình như cũng có ai đó nói là bố mẹ bạn ấy đặt tên theo ý thích, chỉ thấy hay hay, kêu kêu thì đặt như vậy thôi. Đó là nguyên nhân tại sao em nói là dạo này người mình hay đặt tên kêu như mấy chú 1088. Bác có biết đồng chí designer Phạm Nguyễn Hoàng Thiên Toàn không. Bác thấy tên kêu đấy chứ, theo bác thì nghĩa của cái tên này là gì. Em thấy người miền Nam thường thích dùng hai họ bố và mẹ, hơn nữa lại thích những từ mang phong cách Trung Quốc (tất nhiên thì tên đa phần là từ Hán Việt, nhưng thật sự em vẫn thấy cách đặt tên của người miền Nam và miền Bắc hơi có chút khác biệt), do vậy nhiều người có tên đệm là Thiên, Cảnh, Song, Nhật chẳng hạn, thêm nữa Toàn là cái tên hay dùng cho con trai. Bởi vậy bố mẹ cậu ta đặt cho cậu ta tên đó, thế thôi. Đấy là em nghĩ thế, còn thật sự bố mẹ cậu ta nghĩ gì thì chịu. Việc suy luận như các bác theo kiểu Toàn nghĩa là toàn vẹn , Thiên là trời (hay là ngàn) thì chính là để cho vui chứ còn gì nữa.

Bác Hai Vạn không cần áy náy đâu. Mọi người chắc là hiểu mà. Ý trên của bác rất đúng đấy. Nhiều khi có những người cha người mẹ đặt tên cho con mà chả hiểu gì mấy về ý nghĩa của tên con mình đâu. Họ có thể (1) bắt chước người khác; (2) thấy tên hay hay, (3) tên gợi lại kỷ niệm gì đó, (4) mong một cái tên "kêu kêu" cho nó sang, (5) ông bà quyết định, (6) ..v.v... Trên thực tế, không phải ai cũng là các nhà Hán học. Chúng ta đi cắt nghĩa tên của họ, cũng chỉ làm một việc giống như "bình loạn", ý quên, bình luận văn thơ vậy. Có nhiều lúc tác giả "chã" có ý như thế, nhưng các "nhà bình" thì lại tưởng tượng ra.
Nhân tiện, xin cho hỏi luôn. Tại sao ở Miền Nam người ta gọi là anh Hai để chỉ người anh lớn nhất trong gia đình nhỉ?

Bác Hai Vạn không cần áy náy đâu. Mọi người chắc là hiểu mà. Ý trên của bác rất đúng đấy. Nhiều khi có những người cha người mẹ đặt tên cho con mà chả hiểu gì mấy về ý nghĩa của tên con mình đâu. Họ có thể (1) bắt chước người khác; (2) thấy tên hay hay, (3) tên gợi lại kỷ niệm gì đó, (4) mong một cái tên "kêu kêu" cho nó sang, (5) ông bà quyết định, (6) ..v.v... Trên thực tế, không phải ai cũng là các nhà Hán học. Chúng ta đi cắt nghĩa tên của họ, cũng chỉ làm một việc giống như "bình loạn", ý quên, bình luận văn thơ vậy. Có nhiều lúc tác giả "chã" có ý như thế, nhưng các "nhà bình" thì lại tưởng tượng ra.
Nhân tiện, xin cho hỏi luôn. Tại sao ở Miền Nam người ta gọi là anh Hai để chỉ người anh lớn nhất trong gia đình nhỉ?

Như thế là vốn Hán học của Bác Hai Vạn cũng uyên thâm đấy chứ ạ. Còn về cái món gọi là đặt tên này bên Chinese Club cũng có một dạo cãi nhau ủm tỏi. Số là có 1 cô bé hay cậu bé gì đó tên HÀ (Tên nầy thì Bác bẩu là m hay f???) xong rồi thì mọi người cứ lấy ngay chữ Hà là Sông . Xong rồi 1 Chị lại nói Chữ Hà là vầng mây sương giáng buổi chiều . . . Hà là con sâu Hà, Hà là Con tôm v v v.. có đền 7 từ có nghĩa là Hà. Thực ra mấu chốt vấn đề ở chỗ phải khẳng định là nếu Cô bé đó có cậu Em tên Sơn thì bố bảo cũng chẳng ai dám lấy từ nào khác ngoài từ Hà nghĩa là Sông phải không ạ. ??Qua đây Em thấy việc giải nghĩa , bàn về cái tên đúng là thú vị nhưng rất khoa học chứ không phải là trò giải trí rẻ tiền . Right??

Như thế là vốn Hán học của Bác Hai Vạn cũng uyên thâm đấy chứ ạ. Còn về cái món gọi là đặt tên này bên Chinese Club cũng có một dạo cãi nhau ủm tỏi. Số là có 1 cô bé hay cậu bé gì đó tên HÀ (Tên nầy thì Bác bẩu là m hay f???) xong rồi thì mọi người cứ lấy ngay chữ Hà là Sông . Xong rồi 1 Chị lại nói Chữ Hà là vầng mây sương giáng buổi chiều . . . Hà là con sâu Hà, Hà là Con tôm v v v.. có đền 7 từ có nghĩa là Hà. Thực ra mấu chốt vấn đề ở chỗ phải khẳng định là nếu Cô bé đó có cậu Em tên Sơn thì bố bảo cũng chẳng ai dám lấy từ nào khác ngoài từ Hà nghĩa là Sông phải không ạ. ??Qua đây Em thấy việc giải nghĩa , bàn về cái tên đúng là thú vị nhưng rất khoa học chứ không phải là trò giải trí rẻ tiền . Right??

Theo em nhớ mang máng, chẳng qua là do người miền Nam vì kính trọng, biết ơn, sợ oai,.... nên kiêng sử dụng những chữ gì mà có dính dáng đến các vua nhà Nguyễn. Họ không gọi là anh Cả vì nó dính dáng đến chúa Tiên (nghĩa là "Cả") là Nguyễn Hoàng thì phải. Bác nào nhớ cụ thể hơn thì confirm hộ em một phát.
Được haimuoingan sửa chữa / chuyển vào 00:49 ngày 14/10/2004

Theo em nhớ mang máng, chẳng qua là do người miền Nam vì kính trọng, biết ơn, sợ oai,.... nên kiêng sử dụng những chữ gì mà có dính dáng đến các vua nhà Nguyễn. Họ không gọi là anh Cả vì nó dính dáng đến chúa Tiên (nghĩa là "Cả") là Nguyễn Hoàng thì phải. Bác nào nhớ cụ thể hơn thì confirm hộ em một phát.
Được haimuoingan sửa chữa / chuyển vào 00:49 ngày 14/10/2004

Tớ thì lại nhớ, nhưng mà cũng mang máng thôi, là ông Alexan.., mà là người tìm ra chữ quốc ngữ ý, người miền Nam gọi ông ấy là Cha Cả, nên người ta tránh tên huý của ông ý. Cái này nghe từ hồi còn bé, không biết có đúng không