Bàn về một vài vấn đề trong tiếng Việt

Bàn về một vài vấn đề trong tiếng Việt

Đa số người ta thừa nhận rằng tiếng Việt chưa có một lý thuyết hoàn hảo, còn nhiều điểm trong ngữ pháp, cú pháp còn chưa được chuẩn hoá. Sau đây là một số điểm khá thú vị:

(1) Mệnh đề quan hệ. Chúng ta đều biết rằng, trong tiếng Việt, người ta thường dùng chữ MÀ khi dịch các đại từ who, which,that của tiếng Anh. Việc này không phải lúc nào cũng thực hiện được:

The book that I have: Cuốn sách mà tôi có. (Nghe rất hợp tai)
The book that was bought: Cuốn sách mà đã được mua (Nghe không được hợp tai lắm)
The book in which I have found this picture: Cuốn sách mà tôi đã tìm được tấm ảnh trong đó ? Cuốn sách trong cái mà tôi đã tìm ra tấm ảnh ? (Nghe thật sự rất không tự nhiên)

Các điểm khác xin trình bày sau. Nào, mời các cao thủ !

Tôi đồng ý với ý kiến trên của cậu.

Tuy nhiên, vấn đề này thì lại khác. Đây không phải là chuyện của tiếng Việt mà là chuyện dịch thuật. Nhân tiện, tôi xin dịch lại câu cuối của Esu như sau: Cuốn sách mà tôi tìm thấy bức tranh ở trong đó...
Nên bỏ that trong câu The book that I have... , do vậy, không cần mà nữa trong câu tiếng Việt: cuốn sách tôi có...
Được levant57 sửa chữa / chuyển vào 08:32 ngày 03/03/2005

Một trong những hạn chế trong lý thuyết về Tiếng Việt là do áp dụng lý thuyết của NNH hiện đại của thế giới nhưng lại quá cứng nhắc. Nhiều người đọc sách NP Cấu trúc, Hậu cấu trúc, Tri nhận, Chức năng... rồi lại bê nguyên và lắp ráp vào tiếng Việt, nhiều khi bất kể đến đặc điểm về mặt loại hình ngôn ngữ.
Riêng về trường hợp mà Esu đưa ra, tôi thấy đây không phải là vấn đề lý thuyết tiếng Việt mà là vấn đề dịch. Nếu có sai là vì khả năng của người dịch chứ không phải vì tiếng Việt.
Nhiều lúc đọc sách nguyên bản còn dễ hiểu hơn sách dịch rất nhiều, nhất là những người dịch mà không có kiến thức chuyên môn, từ chuyên ngành sai hết cả. Nếu không sai thì đọc lên cũng rất khó hiểu. Có trường hợp (Trong ngữ pháp cách) dịch từ "Agent" (Vai tác thể) thành "Đại lý" và Patient (vai bị thể) thành "bệnh nhân". Đúng là bó tay!

Ái chà, té ra cái box quạnh hiu này cũng nhiều cái hay gớm !!! Tui phải vô đây thường xuyên hơn mới được !!!!!!!!!!!!

Tui nghĩ vấn đề mà cậu esu nào đó đưa ra là rất hợp lý. Rõ ràng tiếng Việt không thích hợp lắm để diễn đạt những ý tưởng "phức tạp", như mệnh đề quan hệ. Điều này đặc biệt đúng cho những mệnh đề mà từ nối đóng vai trò CHỦ NGỮ, chẳng hạn:
The stream that flows: dòng suối MÀ chảy ????
The bird that sings: con chim MÀ hát ????
Rõ ràng là không phải vấn đề dịch thuật, như levant57 tưởng !!!
Được qwertzy2 sửa chữa / chuyển vào 02:52 ngày 22/05/2005

(1) Mệnh đề quan hệ. Chúng ta đều biết rằng, trong tiếng Việt, người ta thường dùng chữ MÀ khi dịch các đại từ who, which,that của tiếng Anh. Việc này không phải lúc nào cũng thực hiện được:
The book that I have: Cuốn sách mà tôi có. (Nghe rất hợp tai)
The book that was bought: Cuốn sách mà đã được mua (Nghe không được hợp tai lắm)
The book in which I have found this picture: Cuốn sách mà tôi đã tìm được tấm ảnh trong đó ? Cuốn sách trong cái mà tôi đã tìm ra tấm ảnh ? (Nghe thật sự rất không tự nhiên)
Có thể vì tiếng Anh quá chặt chẻ về ngữ pháp, hoặc tiếng Việt ưa sự giản tiện hơn chăng Chỉ riêng việc câu cú rườm rà, tiếng Anh có lẽ là số một. Hiện nay, người ta đang cổ xuý cho việc sử dụng tiếng Anh giản dị (plain English) mà có lần tớ đã đọc được một bài báo rất thú vị của Phạm Vũ Lửa Hạ trên báo SGTT.
Riêng về mệnh đề quan hệ, tiếng Anh cũng có khuynh hướng dùng cụm từ (phrase) quan hệ thay cho mệnh đề (clause) bằng cách bỏ các từ which, that, who... đi mà thay bằng một V-ing hoặc thay đổi vị trí của các cụm từ trong câu để tái cấu trúc lại câu. Như thế sẽ bỏ đi được các mệnh đề quan hệ trong câu mà vẫn diễn đạt được ý nghĩa và vẫn đúng ngữ pháp.
Tiếng Việt thì hình như chưa có khái niệm về mệnh đề quan hệ (MÀ, RẰNG) thì phải, bằng chứng là nếu tớ không học tiếng Anh thì tớ chẳng biết mệnh đề quan hệ là gì ?

Hơ... Nếu câu cú tiếng Anh mà rườm rà thì bạn cần học thêm tiếng Pháp, Đức để thấy rằng câu cú tiếng ANh thật ra quá sức đơn giản !!!!!!!!!!!!!
Thật ra tiếng Việt chỉ có những mệnh đề quan hệ TÂN NGỮ, và vẫn còn gặp khá nhiều khó khăn trong việc diễn tả những mệnh đề quan hệ CHỦ NGỮ.

Thực ra bất kể vấn đề gì, ý niệm gì, trong mỗi ngôn ngữ, bằng cách này hay cách khác đều có cách diễn đạt, chỉ có điều trong các ngôn ngữ khác nhau thì phương tiện mà ta sử dụng lại khác nhau, tại sao ta lại cố gò ép để cho ngữ pháp tiếng Việt giống tiếng Anh nhỉ, trong khi bản chất 2 ngôn ngữ hoàn toàn chẳng liên quan gì đến nhau.
Nếu như bạn cứ nhất định lúc nào cũng đòi dịch mệnh đề quan hệ tiếng Anh thành mệnh đề trong tiếng Việt, thì tôi muốn hỏi bạn một câu rất cơ bản mà khi học vỡ lòng tiếng Anh ai cũng học: "I am tired", dịch thành "Tôi mệt", OK ai cũng biết. Nhưng nếu theo như bạn thì động từ "to be" của nó nhất định phải chuyển thành động từ "là" trong tiếng Việt, tức là "Tôi là mệt", nghe rất rất rất không tự nhiên.
Hoặc chí ít ra, câu "Tôi mệt" tương tự như ý kiến của bạn không tương đồng một chút nào về mặt ngữ pháp với câu trong tiếng Anh, vì nó hoàn toàn không có động từ.

Định gò tiếng Việt vào khuôn tiếng Tây hay sao đấy??? Một câu tiếng Tấy cứ nhất thiết phải dịch ra cũng thành một câu tiếng Việt sao? Không thể ''tách bóc'' một câu tiếng Tây ra thành hai ba câu tiếng Việt sao? Và ngược lại?
Riêng chỗ này thì tôi đồng ý với levant57. Hiếm hoi!!!
Được yeungon sửa chữa / chuyển vào 23:15 ngày 12/06/2005

Haha!!! Giỏi nhỉ!!!
Bản thân tiếng Việt đâu có kém cỏi như một số người tưởng. Chỉ có những kẻ ngọng tiếng Việt rồi bảo tiếng Việt kém cỏi mà thôi!
Bản thân tiếng Việt có tiềm năng diễn đạt đưọc tất cả những cái gọi là ''ý tưởng phức tạp''. Chỉ có những kẻ không thể diễn đạt đưọc những ý tưởng phức tạp rồi đổ lỗi cho tiếng Việt mà thôi!
Giỏi chửa?