Bảng chữ cái đọc như thế nào?

Bảng chữ cái đọc như thế nào?

Em thấy thật không hiểu ra làm sao cho cái bảng chữ cái tội nghiệp của chúng ta nữa, tội nghiệp cả những em nhỏ học cấp một lẫn người lớn của chúng ta nữa. Người ta đọc chữ "B" là "BỜ" hay "BÊ". Cái nào là cách phát âm, còn cái nào là ký tự (Việt Nam hay gọi là chữ). Và "bê" đúng hay "bờ" đúng.
Và còn một số chữ giống như "Y" thì đọc là thế nào, nó có khác gì so với "I" khi đọc rời mà không nằm trong vần? Vậy thì khi nghe đọc có cách nào phân biệt hay không?
Còn một số chữ cái không có trong bảng mã tiếng Việt Nam nhưng vẫn được dùng thì theo chuẩn nào? Mà vẫn thấy hay dùng cơ đấy, nhất là ở các tỉnh Cao nguyên ở miền Trung. Đó là thực đau đầu. Em nghe các phát thanh viên trên truyền hình Việt Nam có lúc thì đọc là nhóm "Gờ Bảy", lúc lại đọc là nhóm "Rêz Bảy/Bẩy" (để chỉ nhóm nước G7). Cách nào là cách đọc đúng?Rồi còn Newyork thì đọc là Niu Oóc, cái này không biết vì tiếng Bắc / Hà Nội nói sai, khó nói đúng hay là do cách phiên âm không đúng? Rồi WTO lúc thì đọc là "Đấp liu ti ô" lúc lạ đọc là "vê kép tê ô". Rối beng? Kiểu này thì làm sao mà nước ngoài họ hiểu cho được người Việt Nam, và làm sao mà phát triển khi không có sự chuẩn hóa.
Bác nào rành về ngôn ngữ học và nhất là tiếng Việt thì giải thích giúp em các thắc mắc này nhé. Em chết mất mỗi khi phải viết hay đọc cái gì liên quan đến mấy chữ đó.


SuperThin.

Chuyện này hình như đã được bàn bạc nhiều lần lắm rồi mà. Đúng là tiếng Việt mình không được chuẩn chỗ này, đó là cái yếu mà mình phải tìm cách khắc phục từ từ. Vy xin nhắc lại một số quan điểm cá nhân của mình như sau:
Trong tiếng Việt cũng như nhiều thứ tiếng khác, tên chữ cái và cách phát âm là hai khái niệm riêng biệt, không thể dùng lẫn. Ngày nay người Việt dùng tên chữ cái dựa phần nhiều (không phải tất cả) theo bảng chữ cái tiếng Pháp, nên tên của các chữ cái được đọc là "a, bê, xê...". Cách đọc "a, bờ, cờ..." chỉ là mô phỏng cách phát âm của chữ cái, không phải là tên chữ cái. Như vậy, cách đọc "gờ bảy" của VTV là cách đọc sai.
"I" và "Y" nằm riêng biệt thì đều phát âm giống nhau. Tuy nhiên, "i" và "y" không phải là một từ, mà chỉ là hai từ đồng âm. Từ "y" có nhiều nghĩa: ngôi thứ hai số ít, nghề y, quần áo (v.v...), từ "i" chỉ có một nghĩa là chữ "i" (đoạn này Vy chỉ nói theo hiểu biết của mình, chưa hẳn đã hoàn toàn đúng, mong các anh chị bổ chính thêm).
Cũng xin nói thêm, đó chỉ là cách đọc, về tên chữ cái thì "Y" tên là "y dài" (có nguời còn viết là "i dài", cũng không sai), "i" thì tên là "i ngắn" (không thấy viết là "y ngắn"). Cách đặt tên này cũng không phải là đặc biệt, người Pháp gọi chữ "w" là "double v" (chữ vê đôi, chữ vê kép, đây chính là cơ sở để nhiều người đọc "w" là "vê kép"), họ còn gọi "y" là "i grec" (chữ i Hy Lạp) (Vy học tiếng Pháp sơ sài, nếu có sai anh chị chỉ bảo thêm), người Anh cũng gọi "w" là "double u" (chữ "u" kép). Như vậy ta gọi "i" và "y" là "i ngắn" và "y dài" cũng không là kỳ lạ. Hiện nay tiếng Việt chưa có chuẩn về cách đọc các chữ ngoài bảng chữ cái tiếng Việt, có lẽ nên theo biện pháp nhất thời là ai quen sao đọc vậy. Nghe nói Bộ GDĐT vừa ban hành bảng chữ cái tiếng Việt mở rộng, có cả các chữ trên nhưng riêng Vy không tin tưởng vào quyết định của các vị trên Bộ.
Về chữ "Niu Oóc", Vy nghĩ chưa có ai công nhận chữ này là một từ trong tiếng Việt, bất quá nó chỉ là phiên âm của từ "New York". Vậy khi đọc phải đọc theo đúng tiếng Mỹ là / nju: jo:k/. Đọc y chang "Niu Oóc" là đọc ngọng. Khi viết đã ngọng rồi thì đọc ngọng luôn cũng là sự thường.
Hạ Vy

Rất đúng! Không thể nhầm lẫn giữa tên chữ cái và cách phát âm của chữ cái. Thử tưởng tượng chúng ta được nghe những câu sau: "Cho tam giác a bờ cờ (?)" hay "khí cờ o hai (CO2). Theo mình thấy thì nếu nó đứng 1 mình thì chữ b chẳng hạn có thể đọc là "bờ" hay "bê" cũng được, nhưng khi gặp trong từ viết tắt thì dùng âm "ê" vẫn ổn hơn. Cách đánh vần thì dùng "ờ" là ổn vì như bạn Vy nói đó là "mô phỏng cách phát âm của chữ cái".
Đời là bể khổ...

Tôi thấy như tiếng Nga người ta đọc chữ là a, be, ve, ghe, đe,... nhưng mà đọc âm là a, bờ, vờ, gờ, đờ... Vậy phải chăng ta nên đọc bảng chữ cái tiếng Việt là a, bê, xê... còn khi phiên âm, nhất là khi đánh vần thì ta dùng a, bờ, cờ... Tôi cũng không rõ tại sao ở phía Bắc A, B, C... đọc là a, bê, xê... nhưng khi đến chữ G thì người ta lại đọc là gờ (Hãy xem "Chiếc nón kỳ diệu" là biết liền"). Tội nghiệp nhất là biên tập viên Anh Vũ của đài truyền hình TPHCM, ông này vốn chuyên tiếng Pháp, trước đây ông ấy đọc EU là "ơ uy" nhưng sau này chắc hình như cấp trên bắt ép đọc cho đúng tinh thần dân tộc thành "e u" nên đọc hơi ngượng miệng.
Được cuonglhvt sửa chữa / chuyển vào 14:39 ngày 28/12/2003

Thế còn những chữ â, ơ, ê, ư có phải là chữ cái không??? Nhớ lúc bé được học là a bờ cờ dờ đờ e ê gờ hờ i ka lờ mờ..... nên tờ vẫn thiên về cái a bờ cờ hơn. Nhưng tuỳ trường hợp mà xử dụng chứ đừng khó tính quá trong cách đọc vì đây là văn nói. Cứ như cái văn nói của bọn ngoại thì chúng nó có để ý đến ngữ pháp như khi mình học tiếng anh đâu mơh.
Bao nhiêu năm rồi còn mãi ra đi. . .

Anh nhớ đọc là a, bờ cờ... nhưng lại quên một điều quan trọng, khi bé cô giáo dạy đó là âm a, bờ, cờ... chứ không phải là chữ. Gọi là âm thì đúng vì nó mô phỏng cách phát âm, còn con chữ phải gọi chính danh là a, bê, xê. Cách gọi tên chữ cái là rất quan trọng, khi học bất cứ ngôn ngữ nào, điều đầu tiên được dạy là cách phát âm chữ cái, thậm chí cả khi học tiếng Hoa pinyin cũng không ngoại lệ. Nó đâu chỉ đơn thuần là văn nói, muốn nói thế nào thì nói.
Về mặt phát âm, cách chèn thêm một nguyên âm sau phụ âm là để mô phỏng cách đọc của phụ âm đó, vì trái với các nguyên âm, phụ âm tự thân nó không tạo thành tiếng được. Để đặt thành tên chữ cái, nhiều nước lấy cách mô phỏng phát âm này dùng luôn cho tiện. Như người Pháp thích chèn vần "ê" mà đọc là "bê, xê, đê", người Anh thích chèn vần "i" mà đọc là "bi, xi, đi", người Nga thích chèn vần "e" đọc là "be, ve, ghe", người Hoa thì có khi thêm "i" để đọc là "ti, chi, txi" mà cũng có khi thêm "ư" để đọc là "trư, chư, xư" ... những vần này đều có thanh ngang, tức là có độ âm vang cao, thích hợp để phân biệt chữ này với chữ khác. Ngược lại, vần "ờ" là một vần không có âm vang, sở dĩ nước ta dùng là để nhấn trọng tâm vào cách phát âm phụ âm chứ không phải nguyên âm. Như vậy vần "ờ" chỉ thích hợp cho mục đích mô phỏng âm mà không thích hợp cho mục đích gọi tên con chữ. Chính vì vậy mà ta vẫn giữ hệ thống gọi tên con chữ dựa chủ yếu vào bảng chữ cái của Pháp, vì bảng này vừa thích hợp với nguyên tắc âm vang, vừa đi sâu vào văn hóa của nước ta mấy mươi năm qua.
Trong ngành vô tuyến viễn thông và hàng hải, để tránh nhầm lẫn, người ta còn dùng nguyên một từ thông dụng để gọi tên con chữ, ví dụ như "TTVN" thì đọc là "Thailand Thailand Vietnam Northway" chẳng hạn, giả sử trong những trường hợp như vậy mà đọc là "tờ tờ vờ hờ" thì nhầm lẫn đến chết người.
Hạ Vy
Được ha_vy_84 sửa chữa / chuyển vào 23:38 ngày 08/01/2004

Đúng là "a, bờ, cờ.." là âm chứ không phải là chữ, nhưng tôi không đồng ý việc gọi chúng là "âm" đối với học sinh lớp 1. Vì học sinh lớp 1 điều quan trọng là phải đọc được và viết được chứ không phải là phân biệt đâu là "âm" đâu là "chữ" đâu là "từ" đâu là "ký tự". Việc cầu toàn trong giáo dục ở các lớp vỡ lòng đã dẫn đến tình trạng biến trẻ em thành những nhà "bác học", và gây quá tải cho chúng.

hi hi... hay quá.... vốt Ha_Vy 5 sao phát nhỉ. Trước giờ tớ cứ nghĩ a bờ cờ là chuẩn nhất vì nếu đọc theo cách này thì ta mới có thể đọc chữ ă (á), â (ớ)..
Bao nhiêu năm rồi còn mãi ra đi. . .

Thực sự những ý trên đây, chỉ là ý kiến của Vy và cũng là ý kiến nhiều người, nó cũng phù hợp với một vài nguyên tắc ngữ âm, nhưng cũng còn nhiều điều phải đề cập và làm rõ.
Những người ủng hộ cách gọi tên con chữ theo a, bờ, cờ cũng có những lý riêng của mình.
Thứ nhất, tên chữ cái tiếng Việt phần lớn dựa vào tên chữ cái của Pháp, nhưng không phải tất cả. Có những chữ mà ta gọi khác Pháp, như chữ "e" thì ta gọi là /e/ còn Pháp đọc là /ơ/ (dấu // ở đây em dùng để chỉ phiên âm ra tiếng Việt), /ơ/ của ta thì dùng chỉ ký tự "ơ", "u" của ta đọc là /u/ còn Pháp đọc là /uy/, tương tự ta còn có "d", "y".
Thứ hai, một số chữ cách gọi tên chưa thống nhất như "d" và "đ", (có người đọc là /dê/ và /đê/, vậy "đ" ta đọc giống "d" Pháp, còn "d" ta thì đọc giống tên một con vật , một số người lại đọc là /dờ/ và /đờ/, vậy thì cũng chẳng thoát khỏi cảnh dùng hậu tố "ờ" để gọi tên chữ), những chữ này cần được quy định rõ cách gọi tên sao cho không gây xáo trộn lớn.
Thứ ba, bảng chữ cái tiếng Việt mở rộng có các chữ "w", "z", "j", "f". Những chữ này phải được gọi tên ra sao?
Cuối cùng là trong tiếng Việt có những cụm dùng làm âm đầu, như "nh", "th", "ch", "ng" v.v... Tuy các cụm này không có mặt trong bảng chữ cái, nhưng chúng lại đại diện cho những phụ âm đơn (tức là được ký hiệu bằng 1 ký tự theo phiên âm quốc tế), xưa nay ta vẫn gọi chúng là "nhờ", "thờ", "chờ", "ngờ", liệu có nên cho chúng một cái tên?
Vậy có thể có cách nào giải quyết những vấn đề trên một cách ổn thỏa mà vẫn không gây xáo trộn lớn trong lời ăn tiếng nói của nhân dân, đây là một điều mà tất cả chúng ta phải cùng suy nghĩ.
Hạ Vy

Hì hì tớ thấy nên nhập 2 khái niệm tên chữ cái và âm lại làm một cho tiện. Cách này giải quyết được nhiều vấn đề, như việc đọc /dờ/ cho chữ d và /đờ/ cho chữ đ. Làm vậy sẽ phát huy cao hơn tinh thần ký âm của tiếng Việt và thuận tiện cho người học tiếng Việt. Chữ nào đã dùng để biểu thị âm gì thì cứ lấy âm đó mà đặt tên cho chữ đó, hơi đâu mà chia chẻ ...
Đối với ph, th, ng, ngh, gh, tr, ch, nh, nên xem là những chữ cái riêng biệt, và đọc là thờ, ngờ vâng vâng ... theo quy tắc trên.