''Bắt cá 2 tay'' câu thành ngữ này được hiểu như thế nào ?

Việc người ta hiểu nhầm ý nghĩa của một số từ trong một thành ngữ, rồi từ đó gán cho thành ngữ một nghĩa khác là chuyện thường gặp trong dân gian, qua thời gian thì cách hiểu mới được xem là cách hiểu đúng.
An Chi giải thích cái cách hiểu mà trước đây người ta đã hiểu về thành ngữ này, cũng như tiến trình thành ngữ đó bị hiểu như ngày nay ra sao, chứ ông có nói cách hiểu hiện đại là như thế đâu?
Em không biết các bác ở đây đã đọc bài viết đó của An Chi trên KTNN chưa mà vội vàng kết luận AC là "nói đùa", "giỏi suy diễn"? Ít nhất em nghĩ có nhiều bác còn chưa đọc kỹ bài của bác chủ topic.
Bác ấy đã nói rõ ràng rằng chuyện cá độ giữa Chelsea và MU là

Thực ra trong bài viết của mình AC cũng nhắc tới bóng đá (nhắc qua chứ không tinh vi như bác hotnews đâu - tức là chỉ nói đến trường hợp cá thắng với một bên, thua với bên kia). Ngoài ra ông cũng nhắc đến: gà chọi, cá chọi, võ sĩ, đội bơi thuyền.
Ai dám bảo cá độ là gần đây mới có?
AC là người đã bỏ gần như cả đời để nghiên cứu đông tây, không thể cẩu thả mà viết một cách vô căn cứ như cái cách nhiều bác đưa ra nhận xét.
Còn chiến thuật bắt kèo như bác hotnews thì công nhận em thấy được đấy . Cái này phải gọi là chắc cú chứ còn gì.
Được eroica sửa chữa / chuyển vào 21:03 ngày 01/05/2008

Còn đây là nguyên văn:
Câu hỏi : Tôi hiểu câu bắt cá hai tay như sau : vì muốn nắm chắc phần thắng nên đã chơi với cả hai ( thường chỉ về chuyện tình cảm ). Vậy đúng ra phải nói bắt cả hai tay nghĩa là hai tay đều có bắt cả hai bên, nhưng do từ cả đọc lên quá trầm nên người ta mới đọc thành cá cho rõ và có âm điệu hơn, cũng như nói cảm ơn thành cám ơn vậy. Xin ông cho biết có đúng như thế không ?
Ông An Chi trả lời : Kể Chuyện Thành Ngữ, Tục Ngữ ( KCTNTN ) của Viện Ngôn Ngữ học do Hoàng văn Hành chủ biên ( HN, 1994 ) đã giảng như sau :
" Bắt cá hai tay tức là dùng cả hai tay để bắt một con cá, như kiểu cầm hai tay, đưa hai tay, bưng hai tay. Song hiểu như thế thì hành động bắt cá ở đây sẽ đạt kết qủa một cách khá chắc chắn và không có gì đáng chê.
Nhân dân ta đều hiểu thành ngữ này với nghĩa đen là mỗi tay bắt một con cá, và kết qủa là tuột mất, chẳng bắt được con nào ( ........)
Từ nghĩa đen cụ thể đó, nhân dân ta đã dùng thàng ngữ này với nghĩa rộng hơn để chỉ những người có tư tưởng " nước đôi ", hoặc tham lam, ôm đồm, muốn có nhiều thứ, muốn làm nhiều việc cùng một lúc, không được việc này thì được việc khác, kết quả hoặc là không được gì, " xôi hỏng bỏng không '''' hoặc được chắc một thứ, nhưng thường bị chê trách là tham lam, khôn ranh ". ( Sđd, tr 76-7 )
Cả hai cách hiểu mà KCTNTN đã nêu ( dùng cả hai tay bắt một con cá hoặc mỗi tay bắt một con cá ) đều không đúng vì đây không phải là cá trong cá tôm mà là cá trong cá cuộc. Cá là đánh cuộc và bắt cá là nhận đánh cuộc bằng cách bắt ( = chọn ) một trong hai đấu thủ ( gà chọi, cá chọi, võ sĩ...), một trong hai phe ( đội bóng, đội bơi thuyền...) hoặc một trong hai khả năng đối lập nhau ( mưa hoặc không mưa trong cá mưa chẳng hạn ), v.v...Nếu bên mình bắt mà thắng thì mình sẽ được cuộc, ngược lại sẽ thua cuộc. Việt Nam tự Điển của Lê văn Đức và Lê Ngọc Trụ đã ghi nhận như sau : " Bắt cá (...) nhận đánh cuộc : " ra trường gà bắt cá; bắt cá đá banh ".
Vậy bắt cá hai tay là nhận đánh cuộc bằng cách bắt cả hai bên đối ngịch nhau cho nên coi như chẳng có đánh cuộc gì cả. Thông thường người ta chỉ bắt bên mà mình cho là sẽ thắng để chính mình cũng được cuộc. Còn bắt cá hai tay là vừa bắt bên có khả nắng thắng, vừa bắt cả bên có khả năng thua cho nên coi như....huề vốn. Câu thành ngữ có lẽ vốn được dùng để chỉ cách ứng xử của những người vì quá lo lắng cho mục đích mà mình muốn đạt được nên đã lựa chọn hai khả năng, hai phương sách phủ định nhau mà thực hiện đồng thời nên hoá ra lẩm cẩm. Ngày nay do không còn hiểu đúng nghĩa của cụm từ bắt cá nên người ta mới dùng thành ngữ đang xét theo ý nghĩa và công dụng mà KCTNTN đã nêu.
Nhân nói về cụm từ bắt cá, xin nói đến một cụm tù hữu quan là thả cá, vì có thả thì mới có bắt.
Thả cá đã được Đại Nam quấc âm tự vị của Hùinh-Tịnh Paulus Của giảng là " đánh chọi " còn Việt Nam tự điển của Lê Văn Đức và Lê Ngọc Trụ thì giảng rõ hơn là " thách cá, nói trong một độ gà chọi hay cá thia thia, sau khi xem xét con vật rồi, những người cầm chắc con của mình chọn sẽ thắng, bèn thách mọi người bắt số tiền cá của mình ".
Vì tưởng rằng đây là cá trong tôm cá nên Nguyễn Lân đã giảng câu thứ nhất thả cá thứ nhì gá bạc như sau : " Việc thả cá có lợi là đúng và cần khuyến khích, còn gá bạc thì ngày nay là một tội phạm, vì đó là một việc làm bất chính ( Từ điển thành ngữ và tục ngữ Việt nam, Hà Nội 1989, tr 277 ). Nhưng như đã thấy ở trên, việc thả cá cũng chẳng lương thiện gì hơn việc gá bạc cho nên nếu cho rằng đó là việc làm có lợi và đáng khuyến khích thì nguy to vì vô tình cổ xúy cho trò đỏ đen.
Tóm lại, cá cuộc, cá độ chứ không phải cá -động vật. Và câu thành ngữ vốn vẫn là bắt cá hai tay chứ không phải là bắt cả hai tay

Đây là cuộc trao đổi giữa ông AC và một độc giả của KTNN, trong một số báo sau đó:
KTNN số 141, mục CĐCT, tr 50-51, có giải thích thành ngữ " bắt cá hai tay ".
Tôi xin được phép không đồng ý theo cách hiểu của tác gỉa An Chi vì : Tôi chưa thấy ai bắt cá ( đánh cuộc ) mà lại vừa bắt bên có khả năng thắng, vừa bắt bên có khả năng thua. Tôi thường nghe nói '''' bắt cá ( đánh cuộc ) một cuộc hai cuộc, một độ hai độ, một trận hai trận...", chứ chưa nghe ai nói " bắt cá " ( đánh cuộc ) " một tay hai tay cả''''. Nếu phải dịch thành ngữ đang xét sang tiếng nước ngoài, tiếng Pháp chẳng hạn, chắc người ta sẽ dịch là " courir deux lievres a` la fois '''' và hiểu là đi nước đôi, tham lam, ôm đồm........". ngoại trừ có câu dịch nào khác đúng hơn. Vậy theo tôi, cách hiểu thứ hai của sách kể chuyện Thành Ngữ Tục Ngữ " bắt cá hai tay " ( = mỗi tay tay bắt một con cá- AC ) có phần hợp lý hơn.
Trả lời
Chúng tôi sẵn sàng tin rằng bạn chưa thấy ai đánh cuộc mà lại vừa bắt bên có khả năng thắng , vừa bắt bên có khả năng thua. Nhưng chắc cũng chưa có người Pháp nào thấy ai cùng một lúc mà lại rượt theo hai con thỏ rừng- trừ phi chúng chạy song song với nhau như hai con ngựa của một cỗ xe song mã- mặc dù tiếng Pháp có thành ngữ courir deux lievres a` la fois. Cũng chẳng có người Pháp nào thấy ai đem sợi tóc chẻ làm tư mặc dù tiếng Pháp có thành ngữ couper un cheveu en quatre. Và chẳng có người Pháp nào thấy ai quẳng ngọc trai cho những con heo con mặc dù tiếng Pháp có thành ngữ jeter des perles aux porceaux. Tương tự, người Trung Hoa cũng chưa bao giờ thấy ai leo cây tìm cá mặc dù họ có thành ngữ duyên mộc cầu ngư. Họ cũng không bao giờ nhai văn cắn chữ mặc dù họ có thành ngữ giảo văn tước tự. Họ cũng không thấy ai nắm cây mạ rút lên cho nó mau lớn mặc dù họ có thành ngữ loát miêu trợ trưởng. Và chẳng lẽ người Việt Nam chúng ta lại thực sự thấy có người ngồi dưới cây sung và há miệng ra mà chờ cho sung rụng để ăn vì tiếng Việt có thành ngữ há miệng chờ sung. Vậy có những thành ngữ không bao giờ đúng theo nghĩa đen vì chúng chỉ được dùng theo nghĩa bóng mà thôi..
Cùng với cách hiểu với chúng tôi, Tự vị tiếng Việt miền Nam của Vương Hồng Sển (Nxb Văn hoá, mới phát hành gần đây ) đã giảng như sau : " bắt cá hai tay; ôm đồm, bên nào cũng có đánh ( lội qua lội lại ) để khi ăn thì ăn được nhiều, khi thua thì thua ít; nghĩa đen ( thực ra là nghĩa bóng - AC ) : bắt cá hai tay là làm chánh trị bắt bồ cả bên phe thuận cũng như phe nghịch : bắt cá hai tay có ngày bị lộ " ( Sđd, tr 62, mục bắt cá ). Vậy nếu cần dịch câu bắt cá hai tay sang tiếng Pháp thì có thể dịch bằng thành ngữ miser sur les deux tableaux hoặc jouer sur les deux tableaux ( miser = đặt bạc, đặt cuộc- tableau (x)=sòng bài, khay bạc). Té ra người Pháp cũng có lối nói na ná lối nói của người Việt Nam. Té ra, cứ theo lời của tác giả Vương Hồng Sển, thì chuyện " bắt cá (= đánh cuộc ) hai tay " hiểu theo nghĩa đen, cũng lại là chuyện có thật. Đó là "bên nào cũng có đánh để khi ăn thì ăn được nhiều, khi thua thi thua ít ". Sở dĩ ông, và cả chúng tôi nữa, chưa thấy ai " bắt cá ( đánh cuộc ) hai tay "chẳng qua vì chúng ta chỉ là những kẻ ngoại đạo về các ngón của nghề cá độ mà thôi.
Rất trân trọng và hoan nghênh những lời trao đổi thẳng thắn của ông.

Ai bảo bạn từ "cá" trong cá độ gần đây mới có???
Theo bạn thì ngày xưa người ta không biết cá cược à?