Bến Xuân-bến bờ của hạnh phúc.

Bến Xuân-bến bờ của hạnh phúc.

Bến Xuân
(Văn Cao)


Có thể cảm nhận được ở những tác phẩm của cố nhạc sĩ Văn Cao một tình yêu thiên nhiên,tình yêu cuộc sống mãnh liệt,ít khi thấy bóng dáng của tình yêu đôi lứa trong những tác phẩm của ông nhưng nếu ai chú ý thì ca khúc Bến Xuân của ông chính là một tác phẩm hiếm hoi mà ông viết về mối tình không thành của ông với một cô gái mà ông thương nhớ.Thực ra mối tình của ông và ?onàng thơ? trong bài hát Bến Xuân không thành là do những nguyên nhân nằm ngoài ý muốn của hai người,?nàng thơ? của Bến Xuân lại là người yêu của một người bạn của Ns Văn Cao.Trái tim dễ rung động của người nghệ sĩ đã không chiến thắng được lý trí,nhớ thương nhưng ông không mù quáng,vẫn biết đâu là lẽ phải đâu là cái phải làm.Bến Xuân như một tâm sự để trút hết những thổn thức của trái tim người nghệ sĩ.Xung quanh ca khúc Bến Xuân có khá nhiều câu chuyện hay về nó.Một ngày,Ns Văn Cao cùng bạn bè văn nghệ sĩ trong đó có người bạn thân,nhạc sĩ nổi tiếng Phạm Duy và...có cả ?onàng thơ? của Bến Xuân họp mặt.Thời ấy Ns Phạm Duy chính là người hát những ca khúc của Văn Cao hay nhất,trước đó ông đã từng làm nức lòng người nghe với tác phẩm Buồn Tàn Thu của Văn Cao.Mọi người ai cũng thông cảm cho Ns Văn Cao và ?onàng thơ? của Bến Xuân,họ yêu nhau nhưng không thể đến với nhau.Ns Phạm Duy nhận thấy đúng là hiếm khi có sự gặp mặt đầy đủ thế này,có Ns Văn Cao và cả nàng thơ trong ca khúc nổi tiếng thời ấy Bến Xuân nữa,ông bèn cầm đàn và hát lại ca khúc ấy.Ông hát mà ai cũng cảm thấy xúc động và họ càng yêu mến Ns Văn Cao,yêu trái tim và tâm hồn của Văn Cao,dù say đắm nhưng không để nó vượt qua lý trí.Bản nhạc Bến Xuân là một bản tình ca dành cho đôi lứa nhưng sau này để hợp với những gì đang diễn ra lúc đó của nước ta,Ns Văn Cao đã đổi lời lại thành ca khúc Đàn Chim Việt,lời ca chứa đầy những khát khao sống,khát khao hạnh phúc.Người ta nói Bến Xuân cũng chính là một tác phẩm hiếm hoi mà ?onghệ sĩ yêu đắm say mùa Thu? Văn Cao viết về mùa Xuân cũng như Gửi Người Em Gái là một tác phẩm hiếm hoi viết về mùa Xuân của ?onhạc sĩ yêu màu xanh mùa Thu? Đoàn Chuẩn vậy, mặc dù xung quanh những ca khúc này là một tình yêu thương đôi lứa.Phải chăng đúng thật là mùa Xuân là mùa của tình yêu đôi lứa,mùa của sự nhớ nhung và hạnh phúc?
Tôi nghe nhiều nghệ sĩ trong đó có cả cố nghệ sĩ nhân dân Lê Dung thể hiện Bến Xuân hoặc Đàn Chim Việt,mỗi người đều có cách thể hiện hay khác nhau nhưng Cao Minh chính là nghệ sĩ mà tôi cho rằng thể hiện bài này hay nhất,đã thể hiện được chất trữ tình của ca khúc này,đôi lúc có một cái gì đấy mơ hồ.Bến Xuân phải chăng làm cho ta liên tưởng đến một bến bờ hạnh phúc tràn đầy tình yêu?

"
Nhà tôi bên chiếc cầu soi nước
Em đến tôi một lần
Bao lũ chim rừng hợp đàn trên khắp bến xuân
từng đôi rung cánh trắng ríu rít ca u ú ù u ú
Cành đào hoen nắng chan hoà!
Chim ca thương mến,
Chim ngân xa u ú ù u ú
Hồn mùa ngây ngất trầm vương,
dìu nhau theo dốc mới nơi ven đồi
Còn thấy chim ghen lời âu yếm
Tới đây chân bước cùng ngập ngừng..."​

Một Bến Xuân hạnh phúc hiện ra với những cánh chim hợp đàn,kết đôi ríu rít hoà ca hạnh phúc.Đến đây ta mới nhận thấy ngay cả trong những tác phẩm viết về mối tình đôi lứa của riêng ông,Ns Văn Cao vẫn thể hiện một tình yêu thiên nhiên,một khát khao cuộc sống hạnh phúc thanh bình và tự do.Đó cũng chính là khát khao chung của những người dân nước ta lúc đó.Tâm hồn của nhạc sĩ Văn Cao mơ mộng nhưng vẫn đi đúng với khát khao chung,hoà nhập với mọi người.Bên ngoài Bến Xuân ta thấy thấp thoáng một bóng hồng ?otà áo rung theo gió?:

"...
Mắt em như dáng thuyền soi nước
Tà áo em rung theo gió nhẹ thẹn thùng ngoài bến xuân..."

Câu ?othẹn thùng ngoài bến xuân? được nghệ sĩ Cao Minh thể hiện làm cho ta nghe như là những lời thủ thỉ nhẹ nhàng vào tai,nó nghe quá trữ tình!

"...
Sương mênh mông che lấp kín non xanh
Ôi cánh buồm đâu còn trên lớp sóng xuân
Ai tha hương nghe ríu rít oanh ca
Cánh nhạn vào mây thiết tha lưu luyến tình vừa qua..".​

​

Đây chính là những câu hát ám ảnh tôi,những câu hát hay nhất của bài hát,những câu hát đúng chất Văn Cao.Một Bến Xuân mà chỉ có trong tưởng tượng,rất mơ hồ.Một làn sương che lấp kín non xanh,mờ mờ ảo ảo,cánh buồm trên sóng cũng không thấy rõ nữa.Trong lớp sương mờ ảo ấy ta vẫn nghe những tiếng ríu rít oanh ca của cánh chim nhạn,nghe nó ta cảm thấy thiên nhiên,cuộc sống đúng là không có gì đẹp hơn,đẹp như chính tình yêu đôi lứa chúng ta.

"...
Nhà tôi sao vẫn còn ngơ ngác
Em vắng tôi một chiều
Bến nước tiêu điều còn hằn in nét đáng yêu
Từng đôi chim trong nắng khẽ ru u ú ù u ú
Lệ mùa rơi lá chan hoà!
Chim reo thương nhớ,
Chim ngân xa u ú ù u ú
Hồn mùa ngây ngất về đẩu
Người đi theo mưa gió xa muôn trùng
Lần bước phiêu du về bến cũ
Tới đây mây núi đồi chập chùng
Liễu dương tơ tóc vàng trong nắng
Gột áo phong sương du khách còn ngại ngùng nhìn bến xuân.​

Em đã đến tôi một lần nhưng bây giờ đó chỉ còn là những kỷ niệm,bao kỷ niệm ngày xưa vẫn còn hằn và in nét ở Bến Xuân,những buổi chiều của Bến Xuân hạnh phúc không còn thấy hình ảnh của em,không còn thấy ?otà áo em rung theo gió nhẹ?,nhớ em lắm nhưng có sao đâu,đó là những nét đẹp của tình yêu,xin ?ogửi lời chim yêu thương? vào Bến Xuân,bến bờ của hạnh phúc đến không dễ nhưng không khó ra đi nếu ta không biết gìn giữ,nó cũng như tình yêu vậy em ạ!

Hà Nội,Valentine 14/2/2004.












Được PaulLennon sửa chữa / chuyển vào 19:24 ngày 14/02/2004

Trong những bài hát của Văn Cao mà tôi đã từng được nghe, phải công nhận Bến Xuân và Buồn Tàn Thu là hai bài có giai điệu và lời ca buồn nhất! Hình ảnh người con gái đan áo chờ người yêu về trong Buồn Tàn Thu làm tôi nhớ đến Scarborough Fair:

Tell her to make me a cambric shirt, parsley, sage, rosemary and thyme
Without no seams nor needlework, then she''ll be a true love of mine​

Còn câu chuyện tình buồn của Nhạc sĩ Văn Cao trong Bến Xuân sao mà giống anh chàng trong bài hát Don''t Cry Joni thế?
Hoá ra bài Bến Xuân ra đời trước cả Đàn Chim Việt, thế mà từ trước đến nay mình cứ tưởng... Tại hồi đấy, lâu lắm rồi, nghe Đàn Chim Việt do Thanh Lan hát, trong cái băng cassette Mơ Hoa có ảnh cô Nhã Phương kéo violon ngoài bìa, cách đây cũng ngót nghét 15 năm rồi. Mỗi lần nghe lại là một lần nhớ nhà, nhớ bố mẹ.
Một bài cảm nhận thật hay, không biết đến bao giờ mình mới có thể viết được như thế này. Thôi thì "kính nhi viễn chi", chờ những bài viết tiếp theo nữa!

Khi thấy buồn em cứ đến chơi, chim vẫn hót sau vườn đấy thôi. Chỉ có trong tôi, Ngày đã sang Đêm lâu rồi. Bài hát cho em giờ đã hát cho mọi người, để rồi. .. lãng quên​