Bệnh trầm cảm có mấy mức độ? Dấu hiệu của từng mức độ bạn cần biết

Trầm cảm không đơn thuần là cảm giác buồn bã hay chán nản nhất thời. Đây là một bệnh lý tâm thần nghiêm trọng ảnh hưởng đến cảm xúc, suy nghĩ và hành vi, thậm chí có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Vậy bệnh trầm cảm có mấy mức độ và dấu hiệu của từng mức độ là gì? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.






Bệnh trầm cảm có mấy mức độ?


Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và các chuyên gia tâm lý, bệnh trầm cảm thường được chia thành 3 mức độ chính:

• Trầm cảm nhẹ
  
  
• Trầm cảm trung bình
  
  
• Trầm cảm nặng
  

Mỗi mức độ có những biểu hiện, mức độ ảnh hưởng và hướng điều trị khác nhau. Việc nhận diện đúng mức độ trầm cảm giúp can thiệp hiệu quả, tránh để bệnh tiến triển nghiêm trọng.






1. Trầm cảm nhẹ – Mức độ đầu tiên dễ bị bỏ qua


Ở giai đoạn này, người bệnh có thể chỉ gặp những triệu chứng nhẹ và thường bị nhầm lẫn với mệt mỏi, stress hoặc chán nản thông thường.




Dấu hiệu trầm cảm nhẹ:

• Cảm giác buồn bã, trống rỗng kéo dài từ vài ngày đến vài tuần.
  
  
• Khó tập trung, thiếu năng lượng, mất hứng thú với các hoạt động yêu thích.
  
  
• Rối loạn giấc ngủ: khó ngủ hoặc ngủ quá nhiều.
  
  
• Thay đổi nhẹ về khẩu vị và cân nặng.
  
  
• Cảm thấy mình vô dụng, tự trách bản thân nhưng vẫn duy trì được công việc và sinh hoạt hàng ngày.
  

Lưu ý: Trầm cảm nhẹ có thể tự cải thiện nếu người bệnh thay đổi lối sống, được nghỉ ngơi, chia sẻ với người thân hoặc áp dụng các liệu pháp tâm lý cơ bản. Tuy nhiên, nếu kéo dài hơn 2 tuần, cần được đánh giá bởi chuyên gia tâm lý.






2. Trầm cảm trung bình – Giai đoạn cần can thiệp chuyên sâu


Khi trầm cảm tiến triển sang mức độ trung bình, các triệu chứng trở nên rõ rệt hơn và bắt đầu ảnh hưởng đến công việc, học tập, mối quan hệ cá nhân.




Dấu hiệu trầm cảm trung bình:

• Cảm giác buồn bã, chán nản, vô vọng hầu như suốt cả ngày.
  
  
• Khó khăn trong việc đưa ra quyết định, giảm khả năng tập trung rõ rệt.
  
  
• Cảm thấy mệt mỏi dù không làm việc nặng.
  
  
• Tránh né giao tiếp xã hội, có xu hướng cô lập bản thân.
  
  
• Tăng hoặc giảm cân đột ngột do thay đổi khẩu vị.
  
  
• Có những suy nghĩ tiêu cực kéo dài, nhưng chưa có ý định tự tử rõ ràng.
  

Can thiệp: Ở mức độ này, trầm cảm trung bình thường cần sự hỗ trợ từ chuyên gia tâm lý kết hợp với liệu pháp nhận thức hành vi (CBT) và có thể cân nhắc sử dụng thuốc chống trầm cảm theo chỉ định của bác sĩ tâm thần.






3. Trầm cảm nặng – Mức độ nguy hiểm cần điều trị y tế ngay lập tức


Trầm cảm nặng là giai đoạn nghiêm trọng nhất, đe dọa trực tiếp đến sức khỏe tâm thần và tính mạng người bệnh nếu không được điều trị kịp thời.




Dấu hiệu trầm cảm nặng:

• Tình trạng buồn bã, trống rỗng, mất cảm xúc kéo dài nhiều tuần hoặc tháng.
  
  
• Mất hoàn toàn hứng thú với cuộc sống, kể cả những điều từng yêu thích.
  
  
• Có suy nghĩ tự tử hoặc hành vi tự gây tổn thương.
  
  
• Gặp ảo giác hoặc hoang tưởng (trong trường hợp trầm cảm nặng có loạn thần).
  
  
• Không thể thực hiện các công việc cơ bản như ăn uống, tắm rửa, giao tiếp.
  
  
• Mất ngủ kéo dài hoặc ngủ li bì như một cách trốn tránh hiện thực.
  

Cảnh báo: Trầm cảm nặng cần được can thiệp khẩn cấp bởi bác sĩ chuyên khoa. Việc điều trị thường bao gồm thuốc, tâm lý trị liệu chuyên sâu và trong một số trường hợp cần nhập viện để đảm bảo an toàn cho người bệnh.






Những yếu tố làm tăng nguy cơ trầm cảm


Bên cạnh việc tìm hiểu bệnh trầm cảm có mấy mức độ, bạn cũng nên lưu ý đến các yếu tố nguy cơ như:

• Áp lực công việc, học tập kéo dài
  
  
• Mất người thân, đổ vỡ trong các mối quan hệ
  
  
• Rối loạn nội tiết tố (sau sinh, tiền mãn kinh…)
  
  
• Tiền sử gia đình có người mắc bệnh tâm thần
  
  
• Môi trường sống tiêu cực, bạo lực tinh thần
  

Làm gì khi nhận thấy dấu hiệu của trầm cảm?


Dù ở bất kỳ mức độ nào, trầm cảm cũng cần được quan tâm và xử lý đúng cách. Dưới đây là những điều bạn có thể làm:

• Chia sẻ với người thân hoặc chuyên gia tâm lý: Đây là bước đầu tiên quan trọng để được lắng nghe và định hướng điều trị phù hợp.
  
  
• Tìm kiếm sự hỗ trợ chuyên môn: Gặp bác sĩ tâm thần nếu bạn có các dấu hiệu kéo dài hơn 2 tuần.
  
  
• Chăm sóc sức khỏe thể chất: Ăn uống đầy đủ, ngủ đủ giấc, tập thể dục nhẹ nhàng có thể cải thiện tâm trạng.
  
  
• Hạn chế sử dụng chất kích thích như rượu, thuốc lá – những yếu tố làm trầm cảm thêm nặng.
  

Kết luận


Bệnh trầm cảm có 3 mức độ: nhẹ, trung bình và nặng, với các dấu hiệu đặc trưng riêng biệt. Việc nhận biết và phân biệt các mức độ trầm cảm giúp người bệnh (hoặc người thân) có hướng xử lý phù hợp, tránh để bệnh tiến triển nặng hơn. Trầm cảm không phải là sự yếu đuối, mà là một bệnh lý cần được tôn trọng và điều trị đúng cách. Hãy lắng nghe cảm xúc của bản thân và đừng ngần ngại tìm kiếm sự giúp đỡ khi cần.