Bình Luận về Đòn thế AIKIDO

Tôi nghe nhiều về "bốn lạng chống ngàn cân" rồi nhưng thú thật thì tôi không tin. Tôi tin vào tập khí, vào khí công, vào nguyên tắc hoà hợp nhưng tôi không tin những gì hầu hết các thầy Aikido ở Việt Nam đang dạy. Sự không hoà nhập về Aikido của chúng ta khiến chúng ta đang tự huyễn hoặc mình rất nhiều. Xin trính post lại bài phỏng vấn Sensei Koichi Tohei, một trong những đệ tử đắc ý nhất của *****
Aikido thật sự là gì?
by Stanley Pranin (Phỏng vấn ngày 08/03/1996 tại Tổng hành dinh Hội khí ở Tokyo)
Bài này được lấy trích từ Tạp chí Aikido Journal số 109.
Tâm thân hoà hợp (shin shin Toitsu) và Ueshiba Sensei
Thày Ueshiba là người tìm ra ý nghĩa của việc sống trong trạng thái thả lỏng, làm chủ được Ki của bản thân, và cách để có được tâm và thân hoà hợp. Tư thế của người lúc nào cũng điềm tĩnh như một tảng đá và anh không thể làm người nhúc nhích được dù cho anh có đẩy hay kéo người thế nào; nhưng người vẫn có thể hất tung tôi một cách dễ dàng dù tôi không hề cảm thấy người đang sử dụng sức một chút nào. Tôi rất ngạc nhiên là có những người như vậy sống trên đời này.
Điều lớn nhất thày Ueshiba dạy tôi là trạng thái thả lỏng luôn là có uy lực nhất. Tự bản thân ***** là minh chứng sống cho chân lý này.
Tôi không nghĩ là có ai có thể tái hiện được những gì ***** đã làm. Những phẩm chất hết sức cao quý mà người nỗ lực rất nhiều để tạo nên - không phải những câu chuyện về việc người nhổ cây thông hay những thứ vớ vẩn khác (trong một bài phỏng vấn, thày Kisshomaru có kể về việc chứng kiến ***** nhổ cây thông giúp cho một đám thợ) - là những điều chúng ta phải cố gắng để truyền được cho các thế hệ mai sau.
Vì sao ***** cấm shiai (các trận thi đấu).
Thày Ueshiba không cho phép tổ chức các trận đấu. Trong các trận đấu thực, mục tiêu luôn là đánh gục hoàn toàn sức mạnh của đối phương, nếu không làm được điều đó thì bạn không thể giành thắng lợi được. Các trận đấu hiện đại được điều chỉnh bởi những quy định nhất định vì mục tiêu an toàn và đảm bảo sinh mạng của các đấu thủ, trong khuôn khổ những quy định đó mà chiến thắng hay thất bại được quyết định.
Những cuộc thi đấu như vậy thực chất chỉ là thể thao và không đúng là các trận shiai theo hình thái của từ đó. Ví dụ như trong Judo, đã có những thay đổi để mà các vận động viên có thể rời khỏi thảm sau khi bị quật ngã một số lần nhất định. Điều này là vì judo là một môn thể thao; trong thực tế thì những điều như vậy sẽ không xảy ra.
Trong quá khứ, shiai nghĩa là hoặc bạn cố gắng giết hoặc làm đối phương bị thương nặng nề hoặc ít nhất là khiến đối phương không còn có thể phản kháng được nữa. Nếu không, trận đấu sẽ bị coi là chưa chấm dứt và không có người thắng cuộc.
Võ đạo, theo đúng bản chất của nó thì không có gì liên quan đến các trận tranh đấu. Nếu bạn xem theo chữ tiếng Hán thì bạn sẽ thấy rằng võ đạo có ý nghĩa là ?ocách chấm dứt vũ khí? (đình chiến). Nếu bạn hạ vũ khí xuống thì cùng lúc đối thủ của bạn cũng sẽ hạ vũ khí. Nói cách khác, đánh bại người khác không phải là mục đích; võ đạo thực chất luôn là quá trình hoàn thiện và làm toàn mỹ bản thân bạn. Đó chính là những gì Thầy Ueshiba luôn dạy.
Để bảo đảm sự an toàn của chúng ta và duy trì sinh mạng chúng ta phải thiết lập các luật lệ. Nhưng quyết định chiến thắng và chiến bại trong khuôn khổ những quy định đó đặt chúng ta vào đúng tinh thần của thể thao. ***** trong suốt cuộc đời mình luôn kiên định rằng aikido là võ đạo (budo) chứ không phải là thể thao.
***** đã dạy gì?
Trong khi ***** hiểu rõ những nguyên tắc sâu xa của võ đạo, ***** chưa bao giờ dạy chúng tôi cặn kẽ về những điều đó. Khi chúng tôi luyện tập ***** thường đi quanh và bảo chúng tôi ?omạnh tay lên một chút nữa?. Nhưng khi chính ***** biểu diễn những kĩ thuật đó thì ***** luôn ở trạng thái hoàn toàn thả lỏng. Nói cách khác những gì ***** nói và làm hoàn toàn là khác nhau.
***** cũng thường nói về những thứ kì quái như ?oCác vị thần đã giống như những làn khói, nhập vào người tôi? và ?oTrên thế giới này, quá khứ và hiện tại, kể cả những vị thánh hay những người khôn ngoan, cũng chưa từng có ai hiểu những gì ta nói, và thậm chí cả ta cũng vậy. Dù rằng ta nói điều đó nhưng ta cũng không hiểu? (?oThe gods became like smoke and entered my body,? and ?oIn all the world, past and present, even among saints and wise men, there has never been anyone who could understand what I say, and even I myself, though I am saying it, do not understand.?). Làm sao mà có kiểu nói như vậy trong thế giới này cơ chứ.
***** là người cứng như đá nhưng lúc nào cũng trong trạng thái rất thả lỏng, và sự kết hợp đó khiến ***** rất mạnh. ***** đạt được sự thả lỏng đó bằng cách hoàn toàn hoà hợp tâm thân.
Nếu tôi không có may mắn gặp *****, có lẽ tôi sẽ sống cả đời mà không biết được về kiểu và mức độ thả lỏng đó. Tôi rất biết ơn ***** vì người đã chỉ cho tôi điều này.
Tôi không bao giờ để ý tới những gì ***** nói bằng gì ***** làm. Bạn có thể hỏi ***** bất cứ câu hỏi nào mà bạn muốn nhưng bạn chẳng bao giờ hiểu nổi câu trả lời của người. ***** sẽ chỉ cho bạn (biểu diễn) và nói cho bạn và hiệu quả của việc ?oĐòn đó được đánh như này?
Cuối cùng tôi cũng gặp Thày Tempu Nakamura, người mà lần đầu tiên tôi nghe được rằng ?oTâm điều khiển thân?. Khi nghe điều này tôi nghĩ, ?oVậy đó! Tất cả là để đạt đến điều đó! Thật là đơn giản?. Tôi bắt đầu tìm kiếm điều đó và thật sự phát hiện ra rằng Thày Ueshiba di chuyển thân hình của đối phương bằng cách dẫn dắt tinh thần của đối phương (kokoro). Và Người làm điều đó trong trạng thái hoàn toàn thả lỏng. Sẽ tốt hơn nếu người chỉ đơn giản dạy cho chúng tôi điều đó, nhưng người chưa bao giờ làm vậy.
Sau khi suy nghĩ điều đó thì tôi nhận ra rằng tinh thần sẽ dẫn dắt cơ thể, và để điều khiển được trí não của đối phương thì bạn trước hết phải điều khiển được trí não của mình. Tôi rất phấn khích khi hiểu điều đó và đặt quyết tâm phải học được điều đó. Nói cách khác, tôi nhận thấy rằng việc hoà hợp tâm và thân là nền tảng quan trọng của aikido.
Mặc dù vậy, vì ***** thường nói kiểu như ?oghìm chặt đối phương vào? khi người dạy, nên mọi người hiểu sai ý người. Khi người mất đi, hình thái aikido mà người muốn truyền đạt cho chúng ta chỉ đơn giản mất dần đi.
?oBốn nguyên tắc hoà hợp Tâm và thân? mà tôi dạy thực chất là những gì ***** bằng những đòn đánh của mình đã thể hiện. Aikido Shin shin Toitsu mà tôi dạy chính là thứ aikido mà Thày Ueshiba muốn truyền bá.
Rất nhiều hình thái Aikido ngày nay, sự thông đồng mà mọi người trong khi luyện tập đã cho phép nhiều kĩ thuật không có hiệu quả được dễ dàng chấp nhận. Những thứ aikido kiểu vậy thật đáng lên án và thật lố bịch. Mọi người lợi dụng thực tế rằng không có những trận đấu trong môn Aikido và họ luyện tập theo kiểu buông theo dễ dàng đó. Kết quả là họ tự rơi vào trạng thái tự mãn, kiêu ngạo và hết sức kiêu căng. Cùng với sự ra đi của Thày Ueshiba, tinh thần khí và sự hoà hợp thân tâm thật sự ở trong Aikido cũng dần dần biến mất.
Những nguyên tắc cơ bản của việc luyện tập Aikido
Aikido bị phê phán là giả dối, đặc biệt là khi mọi người đi biểu diễn thường chỉ sử dụng học trò của chính mình mà không để những người khác thử, và đây là kết quả của thực tế rằng nguyên tắc của khí trong aikido đã bị biến mất.
Sẽ là sai lầm nếu nghĩ rằng aikido là con đường mà bạn sẽ hợp khí của bạn với khí của những người khác. ***** nói ?onăm với năm thành mười, hai với tám thành mười?. Nói cách khác, hiệp khí là hợp lực hai của bạn với lực tám để tạo thành một lực mười. Hoặc hợp một lực năm của bạn với lực năm của người khác tạo ra lực mười. Thày Ueshiba nói rằng đó là nguyên tắc quan trọng của Aikido. Tuy nhiên, tôi luôn cho rằng aikido là sự hợp khí của bạn với khí của trời và đất, hơn là hợp khí với những người khác. Chỉ có một trời và đất, và nếu chúng ta hoà hợp với điều đó thì tất cả mọi người sẽ hoà hợp với chúng ta.
Trí não và cơ thể chúng ta có được là do trời và đất, và khi chúng ta có thể hoà hợp trí não và cơ thể, sức mạnh của trời và đất sẽ dâng lên. Thứ năng lượng này có ở mọi người. Những gì tôi dạy là để hoàn thiện và phát huy được năng lượng đó.
Aikido cấm những trận đấu vì nếu cho phép những trận đấu đó thì sẽ dẫn đến sự xa rời với ý nghĩa đích thực của võ đạo. Mặt khác, hầu hết mọi người đều có một nguyện vọng nào đó để hoàn thiện cũng như là cạnh tranh nhau, đó là động lực để chúng ta nỗ lực và có hi vọng rằng chúng ta có thể hoàn thiện bản thân.
Aikido cấm những trận đấu vì đấu võ sẽ liên quan đến vấn đề thắng hoặc bại. Sẽ không có vấn đề gì nếu những trận đấu không có liên quan gì đến vấn đề thắng và bại mà chỉ về vấn đề chúng ta hoà hợp được thân và tâm bao nhiêu và rằng chúng ta đã khám phá được bao nhiêu phần trăm những tiềm năng mà vũ trụ ban cho chúng ta. Với tinh thần này mà tôi đã thiết lập cái mà chúng ta gọi là hội đấu Shin shin toitsu Aikido, đó không phải là sự kiện để biểu diễn những kĩ thuật làm xiếc hoặc những thứ gây tò mò khác, mà đó là một cơ hội để kiểm tra khả năng hoà hợp thân và tâm mà bất cứ ai có khả năng đều có thể tham gia. Những ai không có khả năng hoà hợp tâm và thân thì sẽ không thể đi xa được trong hội đấu đó.
Tôi đã dạy cách hoà hợp thân tâm cho những người như ngôi sao bóng chày Sadaharu Oh hay vận động viên Sumo Chiyonofuji. Sự thật là không có gì mất khi chúng ta luyện tập điều đó, không có những ảnh hưởng tiêu cực của việc luyện tập. Có lần tôi còn dạy cả đội bóng chày Yomiuri Giants.
Tất cả những gì tôi hi vọng là việc dạy thân và tâm hoà hợp, tôi muốn mọi người trên thế giới có cơ hội để khiến cuộc sống của họ - thứ mà ra đi không có một lời trăng trối, và họ chỉ có một lần sống ?" có ý nghĩa hơn thông qua tinh thần của Shinshin Toitsu Aikido.

?oBốn lượng chống ngàn cân? là một câu nói để diển tả khả năng dùng sức mạnh của địch để chống lại địch mà thôi. Nó hoàn toàn không có giá trị khi thử so sánh 4 lượng và 1000 cân. Để có được những khả năng nầy, Aikidoka thông thường phải tập thổ nạp và thiền định. Ngoài ra một số bộ pháp và cách thức để ấn định sự tiến triển của mình (thí dụ Kokyu-Ho).
 

Đây là Kokyu-Ho dosa dùng để thử nghiệm trình độ khí công của Nage
 
Khi Nage có trình độ về khí công, Nage sử dụng một số chiêu thức như kiri có hiệu quả cao. 
 
Nhân tiện ở đây, tôi xin trình bày về Koshinage trong Aikido vì nó cũng dùng nguyên tắc ở trên.
Koshinage trong Judo còn gọi chung về đòn hông (hip throw). Ít nhất nó có 33% quan trọng vì Judo căn bản gồm có đòn vai, đòn hông, và đòn chân. Trong Judo, Nage dùng sức mạnh từ hông của mình để làm đòn bẩy tấn công Uke.
Trong khi đó trong Aikido, Koshinage có thể chiếm chừng 10% vì chiêu thế của Aikido phong phú hơn. Nage chỉ dùng chiêu thức nầy khi nào thuận tiện cho nó mà thôi. Căn bản khác với Judo về cách dùng cái hông của mình. Thay vì dùng sức mạnh từ cái hông, Nage dẩn dụ Uke vào một số qủy đạo, rồi dùng cái hông làm chướng ngại vật, nên Uke bị mất thăng bằng, trong khi Nage không tốn hơi sức. Một lần nửa, đây gọi là ?obốn lạng chống ngàn cân?.
Hình ảnh từ Tenshinkai ?" California
Các bạn hảy nhìn xem võ sinh Việt Nam đai xanh thực tập Randori với 2 Uke (4th kyu ?" tập khoãng 18 tháng) sữ dụng Koshinage với nhiều sức lực của mình rất tương tự như Judo
 

 
Đây là Sensei Đặng Thông Phong sữ dụng Koshinage, các bạn sẻ thấy cái hông chỉ là chướng ngại vật mà thôi. 

 
 
 
         
   

?oBốn lượng chống ngàn cân? là một câu nói để diển tả khả năng dùng sức mạnh của địch để chống lại địch mà thôi. Nó hoàn toàn không có giá trị khi thử so sánh 4 lượng và 1000 cân. Để có được những khả năng nầy, Aikidoka thông thường phải tập thổ nạp và thiền định. Ngoài ra một số bộ pháp và cách thức để ấn định sự tiến triển của mình (thí dụ Kokyu-Ho).
 

Đây là Kokyu-Ho dosa dùng để thử nghiệm trình độ khí công của Nage
 
Khi Nage có trình độ về khí công, Nage sử dụng một số chiêu thức như kiri có hiệu quả cao. 
 
Nhân tiện ở đây, tôi xin trình bày về Koshinage trong Aikido vì nó cũng dùng nguyên tắc ở trên.
Koshinage trong Judo còn gọi chung về đòn hông (hip throw). Ít nhất nó có 33% quan trọng vì Judo căn bản gồm có đòn vai, đòn hông, và đòn chân. Trong Judo, Nage dùng sức mạnh từ hông của mình để làm đòn bẩy tấn công Uke.
Trong khi đó trong Aikido, Koshinage có thể chiếm chừng 10% vì chiêu thế của Aikido phong phú hơn. Nage chỉ dùng chiêu thức nầy khi nào thuận tiện cho nó mà thôi. Căn bản khác với Judo về cách dùng cái hông của mình. Thay vì dùng sức mạnh từ cái hông, Nage dẩn dụ Uke vào một số qủy đạo, rồi dùng cái hông làm chướng ngại vật, nên Uke bị mất thăng bằng, trong khi Nage không tốn hơi sức. Một lần nửa, đây gọi là ?obốn lạng chống ngàn cân?.
Hình ảnh từ Tenshinkai ?" California
Các bạn hảy nhìn xem võ sinh Việt Nam đai xanh thực tập Randori với 2 Uke (4th kyu ?" tập khoãng 18 tháng) sữ dụng Koshinage với nhiều sức lực của mình rất tương tự như Judo
 

 
Đây là Sensei Đặng Thông Phong sữ dụng Koshinage, các bạn sẻ thấy cái hông chỉ là chướng ngại vật mà thôi. 

 
 
 
         
   

Tôi biết fourever là ai. Những gì tôi nhìn nhận về Aikido và những gì fourever nhìn nhận là rất khác nhau. Xin miễn được tranh luận với fourever. Chúng ta đã có quá nhiều tranh luận về Aikido ở Việt Nam rồi.
Tôi rất thích những quan điểm về Aikido của thầy Koichi Tohei như post ở trên. Tôi còn một số bài phỏng vấn thày Tohei nữa. Lúc nào dịch xong hết tôi sẽ xin post lên đây.
Chúc fourever mạnh khoẻ.
Tristian_the_fall.
P/S: những bài post lên của fourever đều rất hay. Xin hãy cứ tiếp tục công việc đó. Chúng tôi sẽ học hỏi thêm được rất nhiều.
Được Tristian_the_fall sửa chữa / chuyển vào 15:35 ngày 14/06/2005

Tôi biết fourever là ai. Những gì tôi nhìn nhận về Aikido và những gì fourever nhìn nhận là rất khác nhau. Xin miễn được tranh luận với fourever. Chúng ta đã có quá nhiều tranh luận về Aikido ở Việt Nam rồi.
Tôi rất thích những quan điểm về Aikido của thầy Koichi Tohei như post ở trên. Tôi còn một số bài phỏng vấn thày Tohei nữa. Lúc nào dịch xong hết tôi sẽ xin post lên đây.
Chúc fourever mạnh khoẻ.
Tristian_the_fall.
P/S: những bài post lên của fourever đều rất hay. Xin hãy cứ tiếp tục công việc đó. Chúng tôi sẽ học hỏi thêm được rất nhiều.
Được Tristian_the_fall sửa chữa / chuyển vào 15:35 ngày 14/06/2005

Tôi rất thích những quan điểm về Aikido của thầy Koichi Tohei như post ở trên. Tôi còn một số bài phỏng vấn thày Tohei nữa. Lúc nào dịch xong hết tôi sẽ xin post lên đây.
Chúc fourever mạnh khoẻ.
Tristian_the_fall.
[/quote]
Tôi hoàn toàn nhất trí với các bạn về các quan điểm của thầy koichi tohei, hay của các thầy khác nhưng một điều quan trọng nữa là
AIKIDO là một bộ môn võ thuật ngoài những triết lý, chú giải dòn thế thì cần phải thực hành, thực tập thuần thục để các đòn thế đó trở thành bản năng thì may ra mới sử dụng được,
hiện nay tôi thấy các thầy ở thành phố khi lên thầy thì hình như chỉ còn tập nhậu và luyện nói không hà,
Một số người bạn của tôi họ tập lên tới 1,2 đẳng họ chẳng biết họ sẽ được học thêm cái gì nữa nếu học tiếp vì thầy của họ cũng chỉ biết bấy nhiêu rồi xào qua xào lại thôi
Hằng năm đều có những buổi tập huấn của các Huấn luyện viên người nhật nhưng khi tổ chức lại cho tất cả học viên không hạn chế đẳng cấp cùng tập huấn vậy thử hỏi xem chất lượng buổi tập ra sao, người huấn luyện truyền đạt được cái gì khi phải truyền đạt cho một lớp có thành phần học viên tạp nhạm như vậy.
Vài lời bức bối trong lòng xin diễn đạt vậy thôi.
Tại topic này mình muốn cũng các bạn chúng ta cùng nhau chiết giải những đòn thế của AIKIDO mà chúng ta biết để cùng nhau học hỏi, ngườibiết hướng dẫn người không biết , người biết nhiều hướng dẫn người biết ít. Như vậy đó mới là tinh thần của Hiệp Khí Đạo.
Không nên tranh luận về chính kiến của mình.

Tôi rất thích những quan điểm về Aikido của thầy Koichi Tohei như post ở trên. Tôi còn một số bài phỏng vấn thày Tohei nữa. Lúc nào dịch xong hết tôi sẽ xin post lên đây.
Chúc fourever mạnh khoẻ.
Tristian_the_fall.
[/quote]
Tôi hoàn toàn nhất trí với các bạn về các quan điểm của thầy koichi tohei, hay của các thầy khác nhưng một điều quan trọng nữa là
AIKIDO là một bộ môn võ thuật ngoài những triết lý, chú giải dòn thế thì cần phải thực hành, thực tập thuần thục để các đòn thế đó trở thành bản năng thì may ra mới sử dụng được,
hiện nay tôi thấy các thầy ở thành phố khi lên thầy thì hình như chỉ còn tập nhậu và luyện nói không hà,
Một số người bạn của tôi họ tập lên tới 1,2 đẳng họ chẳng biết họ sẽ được học thêm cái gì nữa nếu học tiếp vì thầy của họ cũng chỉ biết bấy nhiêu rồi xào qua xào lại thôi
Hằng năm đều có những buổi tập huấn của các Huấn luyện viên người nhật nhưng khi tổ chức lại cho tất cả học viên không hạn chế đẳng cấp cùng tập huấn vậy thử hỏi xem chất lượng buổi tập ra sao, người huấn luyện truyền đạt được cái gì khi phải truyền đạt cho một lớp có thành phần học viên tạp nhạm như vậy.
Vài lời bức bối trong lòng xin diễn đạt vậy thôi.
Tại topic này mình muốn cũng các bạn chúng ta cùng nhau chiết giải những đòn thế của AIKIDO mà chúng ta biết để cùng nhau học hỏi, ngườibiết hướng dẫn người không biết , người biết nhiều hướng dẫn người biết ít. Như vậy đó mới là tinh thần của Hiệp Khí Đạo.
Không nên tranh luận về chính kiến của mình.

Anh Tristian có lẻ nhận lầm với một ngươì nào đó rồi. Tôi mới biết trang web nầy vì tình cờ thấy khi đang ?osurfing the web?. Tôi cùng bố mẹ rời ViệtNam (Saigon) vào năm 1980 và chưa có dịp để trở về lại VN. Tôi dùng địa chỉ củ ở VN để đăng ký nhưng có lẻ gây hiểu lầm cho mọi ngươì. Hiện nay tôi đang ở Mỹ, vì ở nước ngoài nên tôi có khá nhiều cơ hội để thăm viếng các nơi về võ học như Thiếu Lâm tự ở núi Tung Sơn một thơì gian rồi lần mò xuống phía nam một chút để trèo núi Vũ Đang (vì có tập Vũ  Đang Thái Cực). Tôi tập võ Aikido nhiều lần ở Hombu dojo (trụ sở trung ương của Aikido) có tập 3 lần tại Ki no Sato (trụ sở trung ương của Ki Society). Ở nước ngoài, khi tôi đến võ đường Aikido khác để tập, ai nấy đều vui vẻ trao đổi võ thuật với nhau, không thấy sự cạnh tranh giữa các nhóm. Mổi khi tôi đi công tác đến một thành phố khác, trong nước Mỹ hay bên châu Âu và Úc, chỉ việc đem theo bộ áo quần võ với Hakama rồi vào tập, xong rồi thì mình có thêm bạn bè mới. Tôi có ghé thăm võ đường Tenshinkai của thầy Đặng Thông Phong ở khu little Saigon California, có tập ở đó được 3,4 lần.
Nói chung, tôi muốn vào đây để góp ý cùng với các bạn để thảo luận cho vui, khi nghe anh Tristian và anh HungAnh nói tôi chỉ hiểu phần nào về tình hình Aikido tại VN.
Sau đây tôi xin giải thích về khả năng của võ sinh với đẵng cấp. Trong Aikido, chiêu thức từ đai trắng cho đến 10 đẵng đều như nhau, cùng gọi một tên, căn bản như nhau. Khác nhau là cách xử lý. Thông thường một chiêu thức có đến 3 cách xử lý khác nhau
1-     Căn bản - Kihon Waza  (đai trắng đến 1 đẳng)
2-     Trung cấp - Henka Waza, Oyo Waza   (2 đẵng đến 3 đẵng)
3-     Cao cấp- Kaeshi Waza, Iko Waza  (4 đến 5 đẵng)
4-     Thượng cấp - Jiyu Waza  (trên 6 đẳng)
Các võ đường thông thường khảo sát thi cử cho đến 5 đẵng. Từ 6 đến 10 là do thầy cao hơn mình giới thiệu cho hội đồng ở trụ sở trung ương (Hombu dojo) rồi có Đạo Sư (chưởng môn) chuẩn y.
Ở mức độ căn bản, võ sinh tập theo chiêu thức, ở trung cấp thì học thêm Oyo Hanka waza (khả năng biến đổi các chiêu thức), ở mức độ cao cấp, khả năng chống lại sự biến chiêu của Uke (- Kaeshi Waza, Iko Waza  ). Thượng cấp thì hửu chiêu trở thành vô chiêu, khả năng về khí công cùng với ?otứ lượng bát thiên cân? trở nên điêu luyện. Khi tập Randori một mình phải chống lại 7,8 ngươì Uke cả 15 phút mà không có mệt vì biết cách bảo dưởng sức lực của mình.
Ngoài ra thế tấn của võ sinh thay đổi theo cấp bực:
1-     Căn bản ?" ko tai ?" bộ pháp chắc chắn vững vàng
2-     Trung cấp ?" Ju tai ?" bộ pháp uyển chuyển, mềm nhẹ
3-     Cao cấp ?" Ryu tai ?" bộ pháp bay bổng như buớm
4-     Thượng cấp ?" Ki tai ?" bộ pháp trở nên đơn giản nhưng tạo ra năng lực,  
 
Tôi nói ở đây là thuần túy kỹ thuật, rất có nhiều ngươì có đẵng cấp cao vì họ bỏ công lo bên mặt hành chánh, phát triển võ đường nhưng thực tế thì chưa đủ khả năng cho tương xứng với cấp bực. Trong võ thuật nào cũng có trường hợp nầỵ .
Gậy (Jo) và kiếm gổ (bokken) thì tập ngay từ đai trắng lúc nhập môn. Những môn nầy quan trọng vì nó giúp võ sinh có khả năng di chuyển thân hình (tai sabaki). Tương tự như những bài quyền  ở trong các phái võ khác. Muốn có khả năng thật sự ở cao cấp, võ sinh thường học thêm kiếm đạo (Iaido). Lý do là hầu hết những chiêu thức trong Aikido được mô phỏng từ kiếm đạo, nếu ai giỏi kiếm đạo thì dể thấy những thiếu sót hay sai lầm khi áp dụng chiêu thức trong Aikido nên họ có thể bổ túc hoặc sửa chửa cho chiêu thức được hoàn thiện.
Những gì tôi nói ở trên không có ai tuyên bố ra hết, nên các bạn chỉ nên xem đó vài điều căn bản do cá nhân tôi học tập mà viết ra chứ các shihan (thầy võ) không bao giờ nói ra.
Từ nhận định nầy các bạn có thể đoán được mức độ của những ngươì dạy võ mà bạn biết.Ở nước ngoài, tháng nào cũng có vài thầy (shihan cở 8 dan) mở những lớp tập cuối tuần (seminar), ai muốn tập thì đóng tiền để tập từ tối thứ 6, nguyên ngày thứ 7 rồi sáng chủ nhật, chiều chủ nhật thì rủ nhau ra ăn uống. Tiền học cho cái seminar khá đắc (từ $40 đến $80- tiền nầy để trả tiền vé máy bay và ăn ở cho thầy trong cuối tuần, còn dư thì gay qủy cho cái võ đường đó ?" bình thường khỏang 40 ngươì ghi danh học). Khi học thì đủ mọi đẵng cấp học chung, đó là bình thường. Tôi nói hơi dài đòng để các bạn hiểu chiêu thức của ông thầy 8 đẳng, cái lối xử lý nó khác, nên vỏ sinh từ 1 đến 4 đẳng có thể nhìn đó mà học hỏi, trong khi vỏ sinh đai trắng vẩn tập được như thường.  
 
Nói hơi nhiều, thôi hôm khác nói tiếp.
 
Thân