(Bố) Ông không phải là bố tôi !!!

(Bố) Ông không phải là bố tôi !!!

Mẹ tôi rất nghiêm khắc, nhất là trong chuyện dạy dỗ tôi. Hồi nhỏ, tôi đã bị mẹ tôi đánh chỉ vì tôi không bỏ được cái tật nói ?obố? hay ?omẹ? trống không thay vì ?obố con?, ?omẹ con? khi nói với mẹ tôi hoặc bố tôi. Chẳng hạn một hôm tôi nói với mẹ tôi:?Trưa nay bố có nhắn chiều nay bố về trễ, mẹ và con cứ ăn cơm trước.? Mẹ tôi giải thích:?Bố là cha của con, chớ không phải cha của mẹ. Con chỉ được phép nói như vậy khi nói với anh hay chị, và em của con mà thôi. Con phải nói ?obố con? khi nói với mẹ, hoặc ?omẹ con? khi nói với bố.? Hồi ấy tôi nghĩ mẹ tôi quá nghiêm khắc, chớ mấy đứa cùng tuổi tôi hay chơi thân trong xóm vẫn gọi ?obố? hay ?omẹ? trống không khi nói với mẹ hay bố của chúng. (Có lẽ tại ?ogần mực thì đen, gần đèn thì sáng?). Tuy nhiên, tôi vẫn phải công nhận khi nói về bố mẹ mình với người khác (không phải là anh chị em ruột) thì phải thêm đại danh từ ngôi thứ nhất theo sau. Chẳng hạn ?obố cháu?, ?omẹ cháu?, ?obố em?, ?omẹ em?, ?obố tôi?, ?omẹ tôi??Mới đây tôi đọc một bài phỏng vấn ca sĩ Y Vôn (con của ca sĩ Y Moan) trên báo Vnexpress ( http://vnexpress.net/Vietnam/Van-hoa/2002/10/3B9C15F1/ ), tôi thấy ca sĩ này ăn nói hơi giống tôi lúc còn nhỏ. Tôi xin trích một đoạn:
?o Có nhiều người nói rằng Y Vôn là bản sao của bố, anh nghĩ sao?
- Điều đó cũng đúng thôi bởi Y Vôn là con của bố Y Moan, lại hát đúng thể loại nhạc mà bố đã hát rất thành công. Bố đã có hàng chục năm theo đuổi nghề ca hát nên có nhiều kinh nghiệm, chất giọng cũng được tôi luyện, dày dặn. Y Vôn đi hát mới chỉ mấy năm nay thôi nên làm cái bóng của bố là điều đương nhiên. Y Vôn chẳng những không buồn mà còn thấy tự hào. Có điều, ca sĩ trẻ như Y Vôn bây giờ thuận lợi hơn bố ngày xưa rất nhiều, có điều kiện tiếp xúc với các thể loại âm nhạc, nhiều cơ hội đến với khán giả nên Y Vôn phải biết cách làm mới mình. ?o
Tôi đoán (mò) có lẽ đó chỉ là thói quen ăn nói của người miền núi, cho rằng bố của mình cũng là ?ocha chung? của mọi người. Dầu sao, kiểu suy đoán (một cách hàm hồ) như vậy đã làm lương tâm tôi áy náy; tôi bèn tìm trên Vnexpress thêm một vài bài phỏng vấn dành cho những người miền xuôi trăm phần trăm. Tôi đã tìm được một số bài phỏng vấn, tuy là người miền xuôi, nhưng chỉ giới hạn trong thành phần ca sĩ, diễn viên?Tuy vậy, họ vẫn làm tôi giật mình và cảm thấy có lỗi (vì lối suy nghĩ hàm hồ của tôi) đối với đồng bào miền núi. Những người miền xuôi này ăn nói cũng giống như Y Vôn, cũng (vô hình trung) muốn bố mẹ của họ là ?ocha mẹ chung? của mọi người.
Như tôi vừa trình bày, những bài phỏng vấn tôi đã tìm được chỉ giới hạn trong giới ca sĩ, diễn viên. Tôi không biết những người (nổi tiếng) làm trong những ngành nghề khác có thói quen ăn nói này không? Nếu bạn biết, xin chỉ giùm tôi đi!

Thái Hồng Anh

Bác Thaihonganh, "mỗi cây mỗi hoa, mỗi nhà mỗi cảnh" thôi bác ạ...
Ở nhà, khi nói chuyện với mẹ tớ về bố tớ hay với bố tớ về mẹ tớ, tớ thấy nói chung không có được thói quen gọi bố gọi mẹ như bác, cũng phải thôi vì bác được rèn rũa về khoản này rất cẩn thận mà Với tớ thì nó cứ lẫn lộn, lúc thế này lúc thế kia. Nhưng cũng chưa thấy bố mẹ tớ nổi cáu hay hiểu lầm lần nào
Tuy nhiên, khi nói về bố mẹ mình với người ngoài, tớ thấy mình cũng giống bác, không bao giờ để người khác hiểu lầm. Có điều tớ không bao giờ "để ý hay chú ý" đến việc phải nói thế nào để tránh gây hiểu lầm...nó cứ tự nhiên nó đúng thôi bác ạ
Nói chung, mọi người ít để ý đến vấn đề này lắm...kô phải vì mọi người nghĩ vấn đề này chả có chi hết mà có lẽ vì hầu như ai cũng hiểu người đối thoại của mình có hàm ý gì khi nhỡ ra họ có hớ một vài câu. Hơn nữa, đây lại là "văn nói", trong "văn nói" thì có vô cùng nhiều những cái "xê xích" mà nếu cứ giữ nguyên cách đánh giá của "văn viết" để xem xét, đánh giá...thì rất khó hiểu đúng ý của người nói. Nếu không linh động trước những "xê xích" đó của "văn nói" so với "văn viết"...thì rất dễ hiểu lầm nhau theo kiểu "tình ngay lí gian"
Cuối cùng, phải công nhận vấn đề bác Thaihonganh nêu ra là một vấn đề rất thú vị !!! Tớ có ý này, mọi người thử cho ý kiến xem sao : liệu có cần phải nâng cao ý thức của mọi người hơn nữa về vấn đề hay không? Nếu cần thì nên làm thế nào để thu được hiệu quả cao nhất, nhanh nhất?
Sống...đi tìm C(g)ái đẹp

Tôi ở Nam bộ, không gọi bố mẹ mà gọi ba má.
Ra ngoài mà nói về ba tôi, má tôi thì bao giờ tôi (mà cả những người Nam bộ khác nói chung) cũng thêm chữ 'tôi' vào sau cả. Không ai nói ba má trống không!
Còn trong nhà? Khi má tôi bảo tôi mời ba tôi ăn cơm chẳng hạn, thì bà sẽ nói: Gọi ba con ăn cơm. Nếu ba tôi đang còn mãi làm việc gì đó chưa vào được thì tôi nói với má tôi: Ba kêu chờ một chút! Tôi sẽ không bao giờ nói 'Ba con bảo ...' nghe khách sáo quá, không thân mật trong không khí gia đình!
Như vậy cách ăn nói trong gia đình tôi khác với gia đình bạn thaihonganh quá! Tôi hơi ngạc nhiên nếu đó là cách xưng hô phổ biến ở Đà nẳng.
Còn về mấy chàng + mấy cô ca sĩ mà xưng hô thế thì có phải họ muốn gây 'ấn tượng' muốn 'thân mật' chăng? Những ngành nghề khác và những ca sĩ nghệ sĩ nghiêm túc có thể không nói theo cách ấy!
Còn tôi không nghĩ vấn đề này nghiêm trọng và chẳng cần nâng cao ý thức gì cả như ban Koibeto81 đề cập. Đây là sự lựa chọn lời nói hết sức tự nhiên, và theo thói quen, chả cần phải gọt dũa gì hết! Người trưởng thành khi phát biểu nơi công cộng thì không thể nói 'bố mẹ nói...' vì người ta tất nhiên sẽ phản ứng 'ông ấy đâu phải bố tôi!'
Nhân đây đề cập đến 2 vấn đề khác để trao đổi thêm cho vui!
1. Nhiều ca sĩ, cầu thủ nhúng nhường xưng 'em' trước một công chúng đa dạng, mà từ thích hợp hơn có thể là TÔI. Bạn nghĩ sao?
2. Các vị ấy còn nhúng nhường khúm núm hơn nữa khi bắt tay với 'lãnh đạo' hay người 'cấp trên'. Cử chỉ bắt tay thì cũng là cả một nghệ thuật có nhiều điều đáng lưu ý. Ở đây chỉ nói đến cử chỉ 'thân thiện, bạn bè' ngang bằng trong bắt tay. Cấp trên mà muốn chìa tay ra thì không ngaòi thiện ý xem nhau là bằng hữu. Vậy thì cớ gì phải khúm núm, phải bắt bằng 2 tay mất cả ý nghĩa của cử chỉ tưởng là phổ biến nhất này?
Tôi nói có lý chăng?
Cù Lần

Xin bổ sung! Hà hà đọc lại mới thấy bạn gì ở Đà Nẳng ấy nói cái ý: gần mực thì đen! Như vậy rõ ràng trẻ con ở đấy vẫn dùng từ thế mà! Có thể bố mẹ bạn nghiêm khắc trong cách dạy con ăn nói, điều đó hay thôi.
Nhưng những người chung quanh ấy chẳng có gì xấu như mực đen đâu!
Chúc bạn vui vẽ.
Cù Lần

Chào bạn Culan! Trước tiên tôi có vài ý kiến về hai vấn đề (nhân tiện) bạn đã đề cập khi trả lời bài của tôi. Về chuyện các ca sĩ, cầu thủ xưng ??otôi???, tôi cũng nghĩ, là thích hợp hơn. Tuy nhiên, nếu họ còn đang ở lứa tuổi ??oai yêu B HCM hơn thiếu niên nhi đồng??? (hơi hiếm) thì có thể xưng ??ocháu??? hay ??oem???, tùy theo lứa tuổi người thực hiện cuộc phỏng vấn. Nếu họ đang ở lứa tuổi ??~mới yêu lần đầu mà chưa biết yêu lần sau??? thì có thể xưng tên. Nếu họ từ lứa tuổi ??ođã toan về già??? trở lên thì xưng ??otôi??? là hợp lý nhất. Còn về chuyện bắt tay, tục lệ xã giao này bắt nguồn từ văn hóa phương tây. Ở bên tây, khi bắt tay, họ chỉ dùng có một tay mà thôi. Khi du nhập vào Việt Nam, chuyện bắt tay được thêm ??omột tay nữa??? khi người nhỏ tuổi bắt tay với người (lớn tuổi hơn nhiều). Nếu mình bắt tay với người ngang tuổi hay nhỏ tuổi hơn, dù họ là lãnh tụ, mình cũng chỉ bắt bằng một tay. Cái chuyện bắt tay, thiệt ra tôi không rành lắm, vì hồi tôi còn nhỏ, mẹ tôi quên dạy tôi (chuyện đó).
Về cách mẹ tôi dạy tôi chuyện xưng hô như tôi đã viết, tôi thấy rất nhiều gia đình có gia giáo khác không xem trọng chuyện ??obố con???, ??omẹ con??????như mẹ tôi. Bởi vậy mở đầu bài viết tôi đã ??odặn??? các bác: ??oMẹ tôi rất nghiêm khắc???. Rồi sợ các bác quên, vài câu sau, tôi còn nhắc thêm: ??oTôi nghĩ mẹ tôi quá nghiêm khắc???. Thành ra, khi mượn câu tục ngữ ??oGần mực thì đen?????? tôi không hề có ý nói xấu gì về những đứa bạn thời thơ ấu của tôi. Tôi chỉ muốn nói cái thói quen (mà mẹ tôi cho là xấu) của tôi là do ảnh hưởng từ các bạn ấy. Nếu các bác để ý, tôi là người vừa mới dọn đến ngôi làng ??ochữ nghĩa ??o này. Tôi chỉ muốn làm một bữa tiệc nhỏ để khao làng, làm lễ ra mắt. Vài hàng tâm sự của tôi về cách dạy dỗ của mẹ tôi chẳng qua chỉ là một chén nước lã mời các bác uống cho thanh cổ họng, trước khi ngồi vào tiệc. Có lẽ như đã hiểu được ý tôi, nên bác Koibeto81 cũng chỉ đáp lễ bằng chén nước lã ấy với đôi ba hàng chữ, rồi ngồi vào tiệc ngay, không hề trách móc sao chén nước tôi mời có dính tí ??omực đen??? ở phía ngoài đáy chén.
Tôi rất cảm ơn bác Koibeto81 đã nhiệt tình đến dự bữa tiệc của tôi (khoảng chừng 45 phút sau khi tôi thông báo cho làng biết). Hơn thế nữa, bác Koibeto81 đã làm cho bữa tiệc của tôi thịnh soạn thêm bằng hai món mới, chế biến (nâng cấp) từ món tôi dọn sẵn ở trên bàn. Tôi cũng cảm ơn bác Culan đã nhiệt tình ủng hộ ??ođem từ nhà??? hai món khác. Tuy nhiên tôi hơi buồn vì bác đã chê hai món ăn của bác Koibeto81 không hợp khẩu vị của bác.
Kính mời các bác! Chúc các bác ngon miệng!
THÁI HỒNG ANH.

Ấy ấy, nói thế thì tội nghiệp thân tôi. Tôi có dám chê khen gì đâu. Tôi vốn bộc trực nghĩ chi nói nấy. Bác đã mời thì tôi đáp lễ, không nghĩ ngợi đấy là nước lã hay món ngon.
Nước lã mà đang lúc khát cũng là quý lắm. Bác nói chén nước của bác có chút mực đen ở phía ngoài đáy chén, chắc là bác cho tôi chưa hiểu hết ý bác.
Tôi thì không nghĩ khác khẩu vị thì không ngồi chung vào tiệc được. Nếu có món lạ ta thử sẽ mở mang được đầu óc.
Đâu đấy, bạn Koibeto81 có nói 'Có điều tớ không bao giờ "để ý hay chú ý" đến việc phải nói thế nào để tránh gây hiểu lầm...nó cứ tự nhiên nó đúng thôi bác ạ' ắc hẳn bạn cũng đồng ý với quan điểm 'tự nhiên', 'thói quen' của tôi.
Với bài trả lời trước tôi chỉ muốn góp chút ý kiến để thấy cách xưng hô trong gia đình để thấy "mỗi cây mỗi hoa, mỗi nhà mỗi cảnh"
Cù Lần

Xin bổ sung! Hà hà đọc lại mới thấy bạn gì ở Đà Nẳng ấy nói cái ý: gần mực thì đen! Như vậy rõ ràng trẻ con ở đấy vẫn dùng từ thế mà! Có thể bố mẹ bạn nghiêm khắc trong cách dạy con ăn nói, điều đó hay thôi.
Nhưng những người chung quanh ấy chẳng có gì xấu như mực đen đâu!
Chúc bạn vui vẽ.
-------------------------------------------
Đà Nẳng (?)
vui vẽ(?)
Tớ ở Nam Bộ, tớ gọi cha mẹ tớ là Bố & Mẹ... hình như hơi giống Bắc nhỉ? Bố tớ bảo gọi như vậy thấy thân mật hơn, cha con gần gũi hơn(?)
Khi ra đường hay viết thư bao giờ tớ cũng thêm vào "Bố con nói...", "Mẹ chị nhờ..." chẳng bao giờ nói trống không như ca sĩ kia... nhưng khi đối đáp trong nhà thì không nghiêm khắc như Mẹ bạn Thái Hồng Anh, nghe sáo sáo...
Tớ thích dùng từ "tôi" trong bài văn của mình hơn, khi nhỏ văn tớ bao giờ cũng xưng "tôi"... không dùng từ "em".
Trong cơ quan, tớ cũng ít dùng các từ anh, chị để gọi cấp trên...như vậy thì thân mật nhưng thấy kỳ kỳ...
Trên tất cả diễn đàn thì lại xưng là tớ vì tất cả các thành viên (dù lớn hay bé) đều là bạn. Xưng tôi với bạn mình thì hơi khách sáo...
Trên là "cảnh" nhà tớ...

-??oCó lẽ là "phong phanh", bác nhỉ????
-??oThế thì sửa như thế nào cho đúng? Đó là điều mình muốn hỏi...???
Trên đây là một đoạn đối thoại giữa Doan Chi Thuy và tôi.
Khi trả lời tôi như vậy, bạn đã xem tôi là bạn (bình thường) hay là bạn (thân thiết) mà sao bạn xưng "mình" với tôi nghe tình cảm quá vậy? Lúc đó vì chưa biết bạn là con gái nên tôi rất dửng dưng. Bây giờ sau khi đọc bài viết trên của bạn và biết được bạn thuộc phái đẹp, tôi bỗng cảm thấy hơi xao xuyến trong lòng. Xin cảm ơn sự ưu ái (do vô tình hay hữu ý?) của bạn dành cho (một mình) tôi!
Cái câu "mỗi cây mỗi hoa, mỗi nhà mỗi cảnh" dường như để áp dụng cho riêng nhà tôi. Qua những bài trả lời của các bạn, tôi thấy "cảnh" nhà ai cũng giống nhau: không cần phải rạch ròi "bố con" và "mẹ con"; chỉ có "cảnh" nhà tôi là không giống ai. Có lẽ, sau này tôi sẽ không nghiêm khắc với mấy đứa con tôi về cách xưng hô trong gia đình như mẹ tôi đã làm.
Dù sao bài viết ban đầu của tôi không để nhắm vào cách xưng hô trong gia đình, mà có những mục đích khác.
THÁI HỒNG ANH.

...y tai ngon ngoai...

À, xin lỗi các bạn vì viết sai nhiều quá! Đặc biệt là dấu hỏi ngã ấy mà. Cám ơn bạn Doan Chi Thuy đã chỉ ra nhiều lỗi cho tôi. Tôi biết bạn cẩn thận "chăm sóc" cho tôi, tôi xem bạn như cô giáo dạy văn hay tiếng Việt cho tôi được nhỉ?
Thật tình nếu không muốn giúp tôi khắc phục mấy lỗi đó (hay là bạn quá khó chịu vì trông chướng mắt chăng?) thì chắc bạn Thuy đã chẳng bỏ công chỉ ra làm gì. Xin cám ơn bạn vô cùng! Tôi sẽ để ý hơn khi dùng hỏi ngã vậy!
Cù Lần

Rõ khổ, chỉ vì .... mà anh em chả hiểu ý nhau. Hiểu được nhau sao phải vất vả thế.
Bạn Thái Hồng Anh đã bỏ Tiếng Việt ra đi sao? Vắng bạn buồn lắm!
Cù Lần