Bóng đá...và còn hơn thế nữa!

Bóng đá...và còn hơn thế nữa!

Jean Giraudoux,nhà văn Pháp sống giữa thế kỉ XX là người yêu bóng đá với niềm say mê cuồng nhiệt .Do vậy ông đã viết lên những ờ tâm huết về môn thể thao này.Chẳng hạn:"Còn hơn cả là một môn thể tthao vua,bóng đá là trò chơi vua.Mọi môn chơi lớn của con người đều dùng đến quả bóng...Trên đời,quả bóng là cái ít ràng buộc nhất vào các qui luật của cuộc sống.Trên Trái đất,nó như một ngôi sao băng nào đó được ta tạm thời thuần hoá...Ngoài cái nguyên tắc của chính minh_tình độc lập,sức bật...đội bóng còn đem lại cho quả bóng động lực của mười một sự tinh khôi và mười một sức tưởng tượng...."

Ngay từ thế kỉ XVI ,một văn nhân khác,nhà thơ Pierre de Ronsard thú nhận là mình thích"Với bàn chân nhẹ nhàng đá tung cát mịn,và làm nẩy lên qua đồng cỏ những quả bóng căng phồng...."Điều này nói lên rằng bóng đá luôn là một phần của lịch sử loài người dù cho hoạt động này còn chưa mang tên gọi đó.
Thực vậy,những bức phù điêu ở thế kỉ V trước Công nguyên vừa được các nhà khảo cổ học phát hiện cho thấy nhiều người chơi bóng với gia nô của họ.Những văn bản viết của Homère(nhà viết sử Hi lạp nổi tiếng sống vào khoảng năm 850 trước Công nguyên) đã nói đến một trò chơi bóng của người Phéacien,nhưng các nhà nghiên cứu thì dứt khoát cho rằng chỉ có trò chơi "harpastum' của người La Mã moéi có thể dược coi là trò chơi bóng đầu tiên...Rồi ở Châu Âu thời Trung Cổ có những trò chơi không luật lệ,hay ít nhất chỉ có một luật lệ là tôn trọng một truyền thống nào đó,như môn"soule"ở Pháp chẳng hạn....


Vào thế kỉ XVI ,nước Anh mải mê với các trò chơi bóng bình dân.Ta tìm thấy bóng dáng của hoạt động này trong sáng tác của William Shakespeare trong kịch "Vua Lear",khi một nhân vật hét lên:"Mày,tên cầu thủ bóng đá đê hèn!"Ở miền Cornwall,người ta chơi trò hurling(phóng),một môn đòi hỏi những người tham gia phải chạy khắp đó đây để đặt bóng vào khung thành đối phương.

Nưuớc Italia cũng ko chịu thua kém.Thời Phuc Hưng,ở Bologne cũng như ở Florence,người ta mải mê vui thú với môn "Quico del calcio",một trò chơi buộc cầu thủ phải đẩy bóng bằng chân .Môn Calcio được coi là một trò chơi nơi thị thành và chỉ được chơi mỗ năm 2 lần,vào dịp lễ Phục sinh và Ngày thứ 3 ăn mặn.Hai đường vạch ở cuối mỗi sân được coi là khung thành.Nhưng các cầu thủ có thể ôm bóng và từng thành viên của mỗi đội đều có vai trò rõ ràng trong đội hình.Những người đã đi du hành nhiều nơi nói rằng các trò chơi bóng đá có từ xa xưa ở người Anh_điêng ở Châu Mĩ và cả ở Nhật.Tuy nhiên,chỉ nước Anh mới là nơi bóng đá thực sự hình thành.

Vào đầu thế kỉ XIX ,tại các trường tư,học sinh phần lơn xuất thân từ các tầng lớp khá giả đã chọn môn bóng làm thú giải trí.Hơn thế nũa có thể thấy cả các thầy giáo trên sân,và trò "hacking"(cú đá kinh khủng vào xương chày của đối thủ) được công nhận là hơp lệ.Tại các trường đại học và các trường tư khác trong những năm đầu thế kỉ XIX ,môn chơi bóng này còn rất gần gũi về hình thức và tinh thần với các hoạt động thể thao của thời xưa.Cách tổ chức thì chưa rõ ràng và không có một qui tắc thành văn nào.Do đó mỗi trường có một cách chơi khác nhau.Từng trường xác định kích thước sân,thời gian chơi và cả số cầu thủ mỗi đội.Khi đó người ta chưa nói gì đến kĩ thuật và chiến thuật,chỉ có sức mạnh là đáng trọng.

Tuy nhiên ngay từ đầu năm 1830,tất cả đã xáo động trong xã hội Anh.Cuộc cách mạng công nghiệp đang diễn ra đã đảo lộn mọi tôn ti trật tự.Đã đến lúc phải thiết lập nhưng luật lệ rõ ràng được ghi thành văn bản.Có 2 môn chơi được thừa nhận:môn bóng đá_bóng bầu dục và môn"dribbling"(dẫn dắt bóng).Vào khoảng năm 1845 ,người ta thảo ra những luật lện thống nhất:kích thước sân,số cầu thủ...Các trường tư đầu tiên lựa chọn những luật lệ nay là Etonvà Harrow,lúc đó đã chọn cách cấm sử dụng tay và cấm "hacking".Môn "Dribbling" chính thức ra đời tháng 10 năm 1848 tại các trường đại học Trinity ở Cambridge do thoả thuận giữa các đại diện của các trường sáng lập ra nó.

Cuối cùng,ngày 26/10/1863,Football Association còn gọi là FA (có nghĩa là hiệp hội bóng đá và cũng có nghialã bóng đá theo đội)đã ra đời.Ngày hôm đó các luật lệ được gọi là"luật lệ Cambridge" đã được ban bố từ tháng 10/1848.Riêng đại diện trường học Rugby không chấp nhận luật lệ mới và thích giữ việc chơi bằng tay hơn.Sự phân biệt giữa bóng đá và bóng bầu dục đã diễn ra như vậy.

Về phần mình,bóng đá vẫn thẳng tiến,và năm 1871,việc cúp nước Anh đầu tiên được tổ chức đã chấm dứt các trận đấu chỉ là giữa các câu lạc bộ láng giềng.Từ nay bất cứ CLB nào trong nước cũng có thể tham gia thi đấu.Hệ quả là trong những năm 70 thế kỉ XIX người ta chứng kiến sự phát triển mãnh liệt của bóng đá Anh.Lúc đó nhiều CLB được thành lập quanh các xứ đạo như Aston Villa ở Birmingham,những CLB do các tập đoàn công nghiệp lập ra ở Sheffield,Birmingham và Luân Đôn(Westham).Công nhân viên chức cũng thành lập CLB của họ như MU của nhân viên đường sắt thành phố.....


Home is where the heart is....