Các báo điện tử của VN có vi phạm luật bản quyền hay không?

Các báo điện tử của VN có vi phạm luật bản quyền hay không?

Tôi không học về luật, nhưng tôi thấy việc các báo điện tử của Việt Nam (VNExpress, VietNamNet, TinTucVietNam) lấy các bài viết từ các báo khác, dù là đăng y nguyên hay có sửa đi chút ít thì đều là vi phạm luật bản quyền.

Việc này pháp luật qui định ra sao xin các thành viên box luật trả lời giúp.

Trong mảng này, ở Việt Nam chưa có một quy định pháp luật nào quy định cụ thể về các nguyên tắc của đưa tin tức, bài viết lên mạng Internet, cũng như áp dụng những quy định về quyền tác giả đối với tin, bài viết trên Internet. Mặc dù Luật báo chí mới sửa đổi bổ sung có thêm quy định về Báo điện tử - nhưng chỉ là giải thích mà thôi chứ không quy định gì cả.
Tuy nhiên, dẫn chiếu theo các quy định sẵn có về quyền tác giả ở Việt Nam, tôi xin trình bày vài điều:
Tất cả các tác phẩm quy định tại Điều 474 BLDS VN và chi tiết tại Điều 4 Nghị định số 76/CP 29/11/1996 của Chính phủ là các tác phẩm được pháp luật công nhận và bảo hộ.
Thời điểm phát sinh quyền tác giả được quy định ở Điều 6 của nghị định số 76/CP ngày 29 tháng 11 năm 1996 của Chính phủ: "Quyền tác giả đối với tác phẩm phát sinh từ thời điểm tác phẩm sáng tạo được thể hiện dưới một hình thức vật chất nhất định, không phân biệt tác phẩm đã công bố hay chưa công bố, đã đăng ký bảo hộ hoặc chưa đăng ký bảo hộ".
Hành vi vi phạm quyền tác giả là những hành vi của người không phải là tác giả, chủ sở hữu tác phẩm tiến hành trên thực tế, không được tác giả, chủ sở hữu tác phẩm cho phép trừ những trường hợp pháp luật có quy định khác.
Quyền tác giả được pháp luật bảo hộ bao gồm QUYỀN NHÂN THÂN VÀ QUYỀN TÀI SẢN của tác giả.
Quyền nhân thân theo quy định của Đ 751 BLDS và Đ 8 Nghị định 76/CP được tôn trọng và bảo vệ bao gồm:
- Quyền đặt tên cho tác phẩm
- Quyền đứng tên thật hoặc bút danh trên tác phẩm, được nêu tên thật hoặc bút danh khi tác phẩm được công bố, phổ biến sử dụng.
- Quyền công bố, phổ biến hoặc cho phép người khác công bố, phổ biến tác phẩm của mình.
- Quyền bảo hộ sự vẹn toàn của tác phẩm, cho phép hoặc không cho phép người khác sửa đổi nội dung tác phẩm.
Quyền tài sản: là quyền được hưởng lợi ích vật chất thông qua việc hưởng nhuận bút, hưởng thù lao hoặc các lợi ích vật chất khác khi tác phẩm được sử dụng - K2 Đ751 BLDS gồm:
- Quyền được hưởng tiền nhuận bút
- Quyền được hưởng thù lao tác phẩm được sử dụng
- Quyền được hưởng lợi ích vật chất từ việc cho người khác sử dụng dưới các hình thức
- Xuất bản, tái bản, trưng bày, triển lãm, biểu diễn, phát thanh, ghi âm, ghi hình chụp ảnh.
- Dịch, phóng tác, cải biên chuyển thể
- Cho thuê
- Nhận giải thưởng đối với tác phẩm mà mình là tác giả, trừ trường hợp tác phẩm không được Nhà nước công nhận.
Do trường hợp của bạn nêu ra còn không cụ thể là vi phạm như thế nào, lấy những bài và những tin gì trên báo để đưa lên mạng.... Cần phải lưu ý rằng: Tại điều 748 BLDS VN quy định những tác phẩm văn học, nghệ thuật dân gian, văn bản của cơ quan nhà nước, tổ chức CT, tổ chức CT - XH, tổ chức XH, tổ chức XH nghề nghiệp, tổ chức kinh tế và bản dịch của những văn bản đó; cũng như tin tức thời sự thuần tuý đưa tin lại được bảo hộ theo quy định riêng của pháp luật
(nếu những bài viết mà bạn nêu ra ở trên trong các báo điện tử thuộc trường hợp này thì không phải là trường hợp vi phạm quyền tác giả - do những văn bản thuộc dạng này không thể hiện sự độc lập của một ý tưởng sáng tạo cá biệt mà là chính sách chung, ý chí chung của toàn dân, của tập thể và là sự đưa tin mang tính khách quan, không phụ thuộc vào ý đồ sáng tạo của chủ thể cá biệt nào.)
Ngoài ra Đ 760, 761 BLDS còn quy định về giới hạn quyền tác giả bạn cũng phải lưu ý.
Tài liệu Tham khảo:
BLDS 1998
Nghị định 76/CP
Pháp lệnh bảo vệ quyền tác giả 1994
Luật báo chí
Luật xuất bản

Một khi cac báo viết (báo ngày, tuần, nguyệt san ...vv) có đăng bài viết, thì tác quyền của báo hoặc tác giả đối với một bài báo của mình được luật pháp về quyền tác giả bảo hộ không giới hạn về hình thức vật chất thể hiện (báo điện tử, báo viết ..vv) ngoại trừ trường hợp sử dụng nội dung của bài báo cho mục đích cá nhân.
Như vậy, VNEXPRESS hoặc VNN sẽ được xem là vi phạm bản quyền nếu sử dụng toàn bộ hoặc 1 phần nội dung của các báo viết để đăng tải lại trên website của mình mà không được phép của tác giả/ toà soạn báo. Xét trong điều kiện hiện nay- tôi không cho là VNEXPRESS hoặc VNN vi phạm bản quyền. Chắc chắn phải có 1 hình thức thoả thuận tổng thể nào đó giữa những báo điện tử này và các toà báo có bài được đăng hoặc trích đăng lại.

Về việc này, Ở Việt Nam chưa có luật cụ thể, ngay cả ở nước ngoài cũng vậy... Chỉ có khởi kiện khi các báo điện tử thu được lợi nhuận trực tiếp từ người đọc.
Còn ở Việt Nam, Ông chánh thanh tra của Bộ VHTT khi được hỏi về vấn đề này đã trả lời : " việc đưa các bài của báo viết lên báo điện tử là tốt chứ sao, nó có điều kiện để có nhiều độc giả hơn"
Ngay cả giữa các báo điện tử kể cả ở trong nước hay ở nước ngoài. Tất cả đều không cấm đưa lại tin mà mình đã đưa, nhưng yêu cầu đề rõ nguồn tin đã trích dẫn lại.
Hình ảnh cũng vậy, AP của Mỹ hàng ngày có hàng ngàn tấm ảnh được gửi lên. Nó không cấm việc cung cấp các tấm ảnh này trên các website khác, nhưng nó yêu cầu và thường để sẵn trong ảnh là nguồn AP.
Mặt khác, khi tin , bài đã gửi và đăng lên báo thì hình như, tin bài này thuộc bản quyền của toà báo. Không còn là quyền của cá nhân nữa. Báo có thể trích, in lại mà không cần xin phép. Chỉ khi xuất bản lại dưới dạng sách thì mới xin phép tác giả.... Quả thực vấn đề này thực sự khó xác định....
Đơn cử như cuốn Living History của H.Clinton vừa qua. Hầu hết các báo lớn trên thế giới đều đưa tin và có trích dịch lại. Không lẽ họ phải liên lạc và phải trả tiền cho bà Hilary về việc trích đăng này....???
ATC

Em xin bình luận thêm chút ít:
Sự giới hạn quyền tác giả phải không gây tổn hại cho tác giả hoặc chủ sở hữu tác phẩm, mà tạo điều kiện để lưu hành tác phẩm của tác giả được rộng rãi và linh hoạt hơn trong đời sống xã hội và cũng là điều kiện để thử nghiệm, thử thách sức sống của tác phẩm, bài viết.
Điều 760 BLDS quy định về giới hạn quyền tác giả như sau:
Cá nhân, tổ chức được sử dụng tác phẩm của người khác đã được công bố, phổ biến, nếu tác phẩm không bị cấm sao chụp và việc sử dụng đó không nhằm mục đích kinh doanh, không làm ảnh hưởng tới việc khai thác bình thường tác phẩm.
Người sử dụng không được xâm phạm đến quyên nhân thân và quyền tài sản của tác giả hoặc quyền của chủ sở hữu tác phẩm.Những cá nhân, tổ chức sử dụng tác phẩm không phải trả tiền thù lao cho tác giả. Tuy nhiên, phải nêu tên tác giả và nguồn gốc tác phẩm.
Giới hạn của quyền tác giả được quy định trong điều 761 BLDS về các hình thức sử dụng tác phẩm không phải xin phép, không phải trả thù lao như sau:
a. Sao lại tác phẩm để sử dụng riêng
b. Trích dẫn tác phẩm mà không làm sai lạc ý của tác giả để bình luận hoặc minh hoạ trong tác phẩm của mình
c. Trích dẫn tác phẩm mà không làm sai lạc ý của tác giả để viết báo, để dùng trong ấn phẩm định kỳ, trong chương trình phát thanh, truyền hình, phim tài liệu.
d.Trích dẫn tác phẩm mà không làm sai lạc ý của tác giả để giảng dạy, kiểm tra kiến thức trong nhà trường
e. Sao lưu lại tác phẩm để lưu trữ, dùng trong thư viện
f. Dịch, phổ biến tác phẩm từ tiếng Việt sang tiếng dân tộc thiểu số Việt Nam và ngược lại
g. Biểu diễn các tác phẩm sân khấu và các loại hình biểu diễn nghệ thuật khác trong các buổi sinh hoạt văn hoá, tuyên truyền cổ động nơi công cộng.
h. Ghi âm, ghi hình trực tiếp các buổi biểu diễn với tính chất đưa tin thời sự hoặc để giảng dạy
j. Chụp ảnh, truyền hình, giới thiệu hình ảnh của tác phẩm tạo hình, kiến trúc, nhiếp ảnh, mỹ thuật ứng dụng trưng bày ở nơi công cộng nhằm giới thiệu hình ảnh của các tác phẩm đó
k. Chuyến sang chữ nổi cho người mù
Các quyền sử dụng này không áp dụng với việc sao lại các tác phẩm kiến trúc, tác phẩm tạo hình, phần mềm máy tính.
-----------
Tuy chưa đề cập cụ thể về vấn đề đưa tin trên mạng internet, song có thể căn cứ trên một số quy định căn bản của LDS, qua đó áp dụng những nguyên tắc chung:
- Nếu các báo điện tử đưa tin trên mạng - tin, bài viết của các báo khác đương nhiên phải xin phép tác giả hoặc chủ sở hữu tấc phẩm (toà soạn). Trừ một số trường hợp nêu ra ở điều 761 - BLDS VN đã nêu trên.
- Trong trường hợp trích dẫn hay đăng nguyên văn, đều phải ghi rõ nguồn gốc, xuất xứ, tên tác giả (không được xâm phạm quyền nhân thân cũng như quyền tài sản của tác giả).
---------------
Em xin bình luận thêm một chút về vấn đề khá mới mẻ so với các quy định của pháp luật nước ta hiện nay.
----------------
Về vấn đề anh ATC nói là tác giả không còn là chủ sở hữu của tác phẩm nữa, mà tác phẩm đã thuộc quyền sở hữu của toà soạn. Em xin bình luận thêm chút ít cho rõ hơn:
Quyền tác giả cũng có một số loại chủ thể:
- Thứ nhất, tác giả đồng thời là chủ sở hữu tác phẩm
- Thứ hai, tác giả không đồng thời là chủ sở hữu tác phẩm
- Thứ ba, chủ sở hữu tác phẩm không đồng thời là tác giả
Tuỳ từng loại chủ thể mà pháp luật lại quy định các quyền và nghĩa vụ khác nhau trong lĩnh vực bảo vệ quyền tác giả.
----------
Cảm ơn các anh đã tham gia, mong các anh tham gia sinh hoạt nhiều hơn nữa cùng với box.
Nofear

Vấn đề này đã kết thúc chưa nhỉ? Sao không ai vào chốt hạ cái. Ở cái box này ghét nhất là có thông tin xong là quay ngoắt đi, chẳng thèm quay lại nói một câu. Bực mình thật.
Cảm ơn anh Cyclo đã cổ vũ em nhiệt tình. Mong anh tham gia box nhiều hơn, cổ vũ anh em nhiều hơn. Nhé. Rất tiếc anh cũng là Mod nên em không Set được title cho anh. Anh có thể nhờ Admin để thay đổi title.
Được no-fear sửa chữa / chuyển vào 17:51 ngày 05/08/2003

Hì, đừng nóng thế, để tôi chốt hạ vậy . Cảm ơn các bạn nhiều, cảm ơn các bạn về những thông tin bổ ích mà các bạn mang lại cho chúng tôi.
Cyclo@

Hị hị công nhận các bác giải thích thì rắc rối nhưng không nói toẹt ra được là có hay không.
VnE, VNN, TTVN rõ ràng là vi phạm bản quyền. Nếu các Toà soạn báo in kiện thì chắc chắn các báo trực tuyến trên phải chấm dứt hành vi đó cho đến khi đạt được thoả thuận khai thác lại thông tin với các toà soạn báo in. Có điều báo in ko có ý kiến gì thì thôi.
Ở ta muốn áp dụng cái gì cũng đợi văn bản hướng dẫn cụ thể, căn bản văn bản dưới luật vẫn kinh hơn luật, nguyên tắc bất thành văn như thế. Chứ vấn đề này LDS quy định như thế là áp dụng tốt rồi, luật gia N - F nhẩy !
(nếu bạn không đồng ý, bạn có thể trình bày. Tôi chỉ trả lời và xét vấn đề theo nhiều trường hợp và tình huống cụ thể - có thế thôi. Một lần nữa mong bạn đừng chửi bậy trong box - Cảm ơn nhiều lắm)NOFEAR
Được no-fear sửa chữa / chuyển vào 14:52 ngày 10/08/2003

Ấy, sao bacs cuoihay meu lại nói bọn em thế? Thế thế nào là bình luận hả bác? Còn trả lời toẹt ra thì đơn giản quá rồi còn gì?
marquee marquee green b size 6 Gửi miền Bắc lòng miền Nam chung thuỷ /size 6 /b /green /marquee /marquee
/quote

Bác no-fear cứ để cho mọi người xem rồi bàn luận chứ. Mọi chủ đề được gửi lên để mọi người tham gia bàn luận (cụ thể trong topic này là bàn xem có vi phạm bản quyền hay không). Mỗi người một ý kiến thì làm sao kết thúc được. Bác đừng bực mình nữa nhé, lần sau em lại chẳng dám hỏi nữa hic.