Các chứng bệnh thường gặp khi mang thai

Trong thời gian mang thai, do sự thay đổi của nội tiết tố làm hệ miễn dịch của thai phụ bị suy giảm, sức đề kháng của cơ thể yếu đi, nên bên cạnh việc đối phó với hàng loạt những vấn đề khó chịu như ốm nghén, đau lưng, ợ chua, chuột rút, phù nề, v.v…, thai phụ còn thường xuyên mắc phải các bệnh như cảm cúm, ho, v.v…Do đó, nhận diện các căn bệnh thường mắc phải khi mang thai sẽ giúp chị em chủ động hơn trong việc giữ gìn sức khỏe, thăm khám và điều trị kịp thời để bảo vệ thai kỳ khỏe mạnh, an toàn.

5 CHỨNG BỆNH DỄ MẮC PHẢI KHI MANG THAI

1. Nghẹt mũi (Viêm mũi thai kỳ)

Không xuất phát từ cảm cúm hay dị ứng thông thường, chứng nghẹt mũi, chảy nước mũi thường xuyên xảy ra ở khoảng20 – 30 % thai phụ và được các bác sĩ gọi là hiện tượng viêm mũi thai kỳ. Hiện tượng này có thể bắt đầu sớm từ tháng thứ hai của thai kỳ và thường kết thúc sau khi bé được sinh ra. Với một số chị em, viêm mũi thai kỳ kéo dài thậm chí đến vài tuần sau sinh. Nguyên nhân thường là do lượng estrogen tăng cao trong khi mang thai làm sưng màng nhày niêm mạc mũi, tác động lên mũi làm chảy chất nhờn nhiều hơn. Đồng thời lượng máu trong cơ thểthai phụ tăng lên, các mạch máu mở rộng làm sưng màng mũi gây ra chứng viêm mũi thai kỳ.

Xem thêm bài viết : Các giai đoạn phát triển của thai nhi

Để giảm bớt chứng viêm mũi thai kỳ, thai phụ nên:

• Uống nhiều nước
• Kê gối cao khi ngủ
  • Tắm nước ấm, hoặc làm ấm khăn với nước nóng, sau đó đặt lên mặt và hít thở hơi nước thật nhẹ nhàng.
  • Sử dụng các loại nước muối hoặc nước nhỏ mũi để thông mũi
    • Tránh khói bụi ngoài đường, khói thuốc lá và các chất kích thích
    • Tăng cường thực đơn có nhiều tỏi vì đây được xem là thực phẩm tốt cho máu và là loại “thuốc thông mũi” hiệu quả do đặc tính chống viêm của tỏi.
    2. Bệnh do nhiễm siêu vi
    
    Nhiễm siêu vicúm
    
    Trong quá trình mang thai, hệ miễn dịch của thai phụ kém đi nhiều vì thế các virus gây bệnh, đặc biệt là virus cúm có nhiều khả năng tấn công hơn. Căn bệnh nhiễm trùng đường hô hấp này thường gây cho thai phụ và thai nhi nhiều nguy cơ về sức khỏe, nhất là trong những tháng đầu thai kỳ. Không chỉ kéo dài thời gian bị cúm hơn so với người bình thường, thai phụ mắc bệnh có thể làm tăng nguy cơ sẩy thai, thai chết lưu, gây ra các dị tật bẩm sinh nhẹ ở thai nhi như hở hàm ếchhoặc sinh non trong những tháng cuối thai kỳ. Do đó, phòng ngừa bệnh cúm trong thai kỳ là rất quan trọng đối với các bà mẹ.
    
    Để ngừa cúm, thai phụ nên:
    
    - Tránh tiếp xúc với người bệnh hoặc với môi trường có nguy cơ lây nhiễm cúm
    
    - Tuân thủ chế độ dinh dưỡng cho bà bầu đầy đủ, hợp lý
    
    - Khi đến các khu vực đông người nên mang khẩu trang y tế, thường xuyên rửa tay bằng xà phòng diệt khuẩn.
    
    - Không được tự ý dùng thuốc khi có các biểu hiện của cúm như ho, sốt, mà cần đến bệnh viện, phòng khám để được điều trị đúng cách và kịp thời.
    
    - Tiêm phòng cúm trước khi mang thai từ 3 tháng đến 1 năm.
    • Sốt siêu vi trùng như: virut Dengue, sốt xuất huyết…
    • Sốt do Rubella
    3. Bệnh đường tiêu hóa
    
    Các bệnh về đường tiêu hóa hay gặp nhất ở thai phụ là tiêu chảy và táo bón, trong đó có trên 50% chị em thường xuyên bị táo bón trong thai kỳ. Táo bón thai kỳ có nguyên nhân từ việc thay đổi nồng độ các hormone đặc trưng trong giai đoạn này, dẫn đến giảm nhu động ruột, thức ăn lưu lại trong ruột lâu hơn và tiêu hóa chậm hơn. Việc bổ sung sắt cho bà bầu hàng ngày trong suốt thai kỳ; thai nhi phát triển dẫn đến tăng kích thước tử cung của mẹ, gây chèn ép ruột non và ruột già… cũng là những nguyên nhân gây nên tình trạng khó chịu này. Để khắc phục tình trạng táo bón, thai phụ nên ăn nhiều thức ăn giàu chất xơ như trái cây, rau, ngũ cốc, uống nhiều nước, tránh dùng cà phê, trà, nước ngọt …, vận động nhẹ nhàng như đi bộ, đi dạo v.v…
    
    Tuy không phổ biến như táo bón nhưng tiêu chảy cũng hay xảy đến với các thai phụ do thời kỳ này cơ thể dễ nhạy cảm với việc nhiễm vi khuẩn, virus trong thức ăn, nước uống kém vệ sinh. Tiêu chảy còn xảy ra ở những chị em không dung nạp được lastose trong sữa dành bà bầu, táo bón kéo dài làm rối loạn nhu động ruột... Mặc dù không ảnh hưởng trực tiếp đến thai nhi, nhưng tiêu chảy sẽ khiến thai phụ mệt mỏi, suy kiệt, mất nước, ảnh hưởng gián tiếp đến sự phát triển của bé trong bụng mẹ. Tiêu chảy kèm nôn, mất nước nhiều… cần có sự can thiệp y khoa để tránh dẫn đến tình trạng nguy hiểm cho cả mẹ và con.
    
    Khi bị tiêu chảy, thai phụ nên:
    
    - Uống nhiều nước lọc, nước trái cây và nước oresol để đề phòng mất chất điện giải
    
    -Ăn những thức ăn dễ hấp thu như cháo, khoai tây, táo, cà rốt, bánh mì
    
    - Thận trọng với các sản phẩm từ sữa, ngoại trừ sữa chua
    
    - Tránh thức ăn nhiều dầu mỡ hoặc bơ.
    
    4. Bệnh trĩ
    
    Tình trạng táo bón kéo dài cộng với bào thai phát triển khiến tĩnh mạch tầng sinh môn và đáy chậu bị chèn ép v.v… là những nguyên nhân chủ yếu gây bệnh trĩ cho thai phụ. Ngoài ra, một số chị em có trĩ sẵn nhưng ở dạng ẩn (bên trong) sẽ dễ bị lộ trĩ trong quá trình mang thai. Mắc bệnh trĩ khi mang thai sẽ gây nhiều đau đớn, bất tiện cho phụ nữ trong suốt quá trình thai nghén.
    
    Để phòng bệnh trĩ, chị em nên:
    
    - Tuân thủ chế độ dinh dưỡng hợp lý
    
    - Tập thể dục, vận động nhẹ nhàng
    
    - Uống nhiều nước
    
    - Ăn nhiều thức ăn có chất xơ như rau củ quả
    
    - Hạn chế thức ăn nóng nhiệt
    
    - Không ăn nhiều đường, muối
    
    - Không dùng các thức ăn có chất kích thích như trà, cà phê, nước ngọt, v.v…
    
    5. Nhiễm khuẩn đường sinh dục
    
    Có đến 72% thai phụ bị mắc ít nhất một loại viêm đường sinh dục dưới (âm hộ, âm đạo, cổ tử cung), trong đó tỷ lệ viêm nhiễm kết hợp như viêm âm đạo và viêm cổ tử cung ở thai phụ là 24%, gần 4% bị viêm âm hộ kết hợp viêm âm đạo, viêm cổ tử cung. Các loại bệnh này có thể dẫn đến nhiều hậu quả nghiêm trọng cho thai nhi như gây sẩy thai, đẻ non, thai chết lưu… Trẻ sơ sinh có mẹ mắc bệnh này cũng dễ bị viêm kết mạc, viêm phổi hoặc chậm phát triển do lây vi khuẩn từ mẹ trong khi sinh nở.
    
    Thường các bệnh viêm nhiễm đường sinh dục có tiến triển âm thầm nên các chị em ít chú ý, vì vậy nếu thấy có những biểu hiện bất thường ở đường sinh dục, phụ nữ cần đi khám và điều trị kịp thời.
    
    Thai phụ có thể tránh tình trạng này bằng cách:
    • Nên mặc đồ lót bằng cotton
    • Không dùng xà phòng có chất tẩy rửa mạnh để vệ sinh vùng kín, nên lau rửa từ trước ra sau khi đi vệ sinh.
    6. Bệnh về da
    
    Khi có thai, người phụ nữ thường phải đối mặt với các thay đổi về da như sạm da, vàng da, ngứa, rạn nứt da.Trán, má, mũi, môi trên, hai thái dương, gò má, cổ, nách... là những vùng mà da dễ bị chuyển sang sậm màu hơn khi mang thai. Đó là do tác động của các hormone khi mang thai, chủ yếu gặp ở phụ nữ da nâu.Có một số thai phụ gặp phải hiện tượng vàng da vào 3 tháng cuối thai kỳ.
    
    CÁCH PHÒNG TRÁNH BỆNH HIỆU QUẢ
    
    Có rất nhiều bệnh có thể gây nguy hiểm cho thai phụ và em bé. Cần đề phòng và tiêm phòng vacxin trước khi có ý định mang thai để tránh những hậu quả nguy hiểm như sảy thai, đẻ non, dị tật thai nhi, lây truyền bệnh cho em bé… Một số loại vacxin phụ nữnên tiêm phòng trước khi mang thai:
    • Rubella
    • Viêm gan siêu vi B
      • Thủy đậu
      • Cúm
        • Vacxin uốn ván
        Ngoài việc tiêm ngừa, các thai phụ có thể chủ động phòng tránh bệnh theo các cách sau:
        • Chuẩn bị tâm lý tích cực, lành mạnh
        • Chế độ dinh dưỡng hợp lý,đặc biệt chú ý vệ sinh an toàn thực phẩm
          • Chế độ sinh hoạt, vận động, làm việc và nghỉ ngơi hợp lý
          • Giữ vệ sinh trong thai nghén
            • Tránh tiếp xúc với những tác nhân gây bệnh
            • Theo dõi thai kỳ thường xuyên, đúng lịch
              • Hợp tác và tuân thủ theo tư vấn của y bác sĩ chuyên khoa, không tùy tiện sử dụng các loại thuốc hoặc tự điều trị không đúng cách.
              Trong trường hợp mắc bệnh trong thai kỳ, không nên trì hoãn việc chữa bệnh, cần phải trị liệu sớm và đúng cách để đảm bảo hiệu quả và an toàn cho mẹ và bé. Việc sử dụng thuốc trong thời kỳ mang thai rất quan trọng, cần phải có chỉ định của y bác sĩ chuyên khoa, không được tự ý mua thuốc để sử dụng. Tốt nhất là các thai phụ khi bị bệnh nên đi khám và được sự tư vấn của y bác sĩ chuyên khoa đang theo dõi thai kỳ cho mình.