Các nhạc cụ sử dụng trong nhạc cổ điển

Các nhạc cụ sử dụng trong nhạc cổ điển

Phần 1. Bộ dây.

Violin

Cây đàn Violin.

Violin là cây đàn rất quan trọng trong dàn nhạc giao hưởng. Trong nhạc thính phòng, folk, nhạc jazz, người ta cũng chơi đàn này nhiều vì những giai điệu ngọt ngào của nó. Cây đàn Violin nổi bật vì sức diễn cảm của nó: những giai điệu trữ tình và chậm, những nét lướt nhanh và dồn dập kinh ngạc và những hiệu ứng đặc biệt của cây đàn.

Cây đàn này có nguồn gốc từ cây đàn violin 3 dây và từ nước Ý. Cây đàn 4 dây hiện nay được sử dụng ở Châu Âu từ thế kỷ 16.

Các kỹ thuật chơi đàn:
- Kỹ thuật Double stopping: kéo hai dây cùng lúc.
- Kỹ thuật Pizzicato: dùng ngón tay để gảy đàn thay vì kéo đàn
- Kỹ thuật Glissano: dùng ngón bấm trượt giữa hai nốt nhạc trên cần đàn .
Một dàn nhạc giao hưởng hiện đại có khoảng 24 vĩ cầm thủ, chia thành hai nhóm, ( nhóm một và nhóm hai ). Vĩ cầm được chơi nhiều hơn bất kỳ nhạc cụ nào. Violin cũng là lựa chọn hàng đầu cho chơi solo vì tone của nó rất rõ ràng và bay vút lên trên dàn nhạc. Bằng các kỹ thuật kéo đàn và phân nhịp khác nhau , người chơi violin có thể chơi một dải âm thanh rất rộng , từ những giai điệu mượt mà, khoan thai tới những nét lướt bằng ngón bật, tương phản với bố cục của dàn nhạc giao hưởng.
Click để nghe : : Violin concerto in a Minor, J.Sbach

Violin là cây đàn vô cùng quan trọng trong nhạc thính phòng. Nhiều soạn giả đã viết các tác phẩm cho violin, có thể nói hầu hết các bản nhạc của nhạc thính phòng đều có violin: 2 violin, viola và cello trong nhóm tứ tấu. Trong nhóm này, những nốt nhạc của violin hợp nhất với những giai điệu của những nhạc cụ dây còn lại, tạo ra những âm thanh tròn trịa và đa dạng, trong khi đó, sự đa dạn của nó với hình thức solo lại khiến nó không bị ràng buộc với những nhạc cụ khác.

Cùng họ với violin là viola, nhưng viola to hơn violin một chút và có tỉ lệ các bộ phận hợp thành khác với violin. ( thông thường bầu đàn dài khoảng 43 cm , violin là 36 cm ) . Âm thành của viola thường ấm hơn, êm dịu hơn. Viola cũng là nhạc cụ quan trọng trong dàn nhạc giao hưởng hay nhóm tứ tấu. Tuy nhiên, ít khi người ta chơi viol solo.

Cello
Cây violin cello, gọi tắt là cello, là cây violin bass. Âm thanh của nó giàu màu sắc và rất vang, Những dây trên cùng của cello có âm sắc như giọng hát. Cello thường chơi trong nhóm tứ tầu cũng như là trong dàn nhạc giao hưởng.
Kích thước của cello lớn hơn hẳn violin hay viola, nó dài 75 cm và chơi ở vị trí đứng. Cello có nguồn gốc từ châu Âu vào giữa thế kỷ 16
Có một điều thú vị về nhạc công. Trước thế kỷ 20 rất ít nhạc công cello là phụ nữ. Nguyên do là cách để cây đàn trong lòng mình và ngồi dạng chân, tư thế này không thanh lịch với phụ nữ.
Dây đàn cello lớn hơn dây đàn violin
Hiệu ứng chính:
- Sul Ponticelo: kéo đàn ở sát cầu đàn , âm thanh mạnh mẽ và đanh
- Kỹ thuật Pizzicato: dùng ngón tay để gảy đàn thay vì kéo đàn
Dàn nhạc giao hưởng ngày nay có tới 10 cello, thông thường ở bên phải của nhạc trưởng. Âm sắc đẩy đặn và âm vang của nó hòa cùng với dàn nhạc, và được nâng lên bởi âm bass trầm của cây bass, thường thấp hơn một quãng tám. Những nốt trầm của cello, dù cộng hưởng và rất âm, nhưng không phải lúc nào cũng vượt qua được bố cục của một dàn các nhạc cụ dầy đặc, do vậy, nhạc trưởng thường điều khiển cello trong những solo trữ tình, ngọt ngào và ở những nốt nhạc cao.
Trong nhóm tứ tầu, nhạc thính phòng, cello lại được chơi ở những nốt nhạc thấp hơn. Cello chơi rất linh hoạt và diễn cảm. Cello chơi bass trong các hợp âm và giai điệu của các nhạc cụ khác. Mặc dù cello hay chơi hỗ trợ các nhạc cụ khác, cello cũng được chơi solo do âm thanh trữ tình vượt lên trên các nhạc cụ khác.
Double bass:
Đây là cây đàn lớn nhất trong họ violin , Âm bass của nó xuyên suốt trong dàn nhạc giao hưởng, jazz, folk? khác với trong dàn nhạc giao hưởng, trong nhạc jazz, người ta thường gảy đàn hơn là kéo đàn.
Cũng khác với các nhạc cụ khác trong họ violin, d.bass không có bộ phận tinh chỉnh dây đàn ở đầu cuối của bộ dây.
Cây đàn này dài tới 1,8 m . Nhưng cây đàn lớn nhât được ghi nhận dài tới 4,9 m, chơi trong một Music festival năm 1889.
Cây đàn D. Bass chiếm một vị trí quan trọng trong dàn nhạc giao hưởng: không có nó thì như nhà không có móng. Âm thanh sâu lắng, trầm của nó cân bằng với âm thanh cao vút, rõ ràng của các nhạc cụ hơi làm bằng gỗ ( các loại sáo .. ) và kèn. Các nốt trầm của D.bass làm ta có thể nhận ra nó một cách dễ dàng. Với solo, mặc dù rất khó nhưng D.Bass sẽ tạo ra một hiệu ứng kinh ngạc. Có thể nói nó là ngôi sao trong dàn nhạc.
Trong nhạc Jazz, cây đàn cũng có một vị trí rất quan trọng, nó là nền để dựng nên các giai điệu và hòa âm, cũng tương tự như bộ gõ là nền đề dựng nên nhịp điệu. Cây đàn sẽ chơi đơn giản và rõ ràng để làm nền cho saxophone chơi các giai điệu phức hợp. Tuy nhiên, Dbass cũng không hoàn toàn bị bó buộc, trong các đoạn solo, nhạc công có thể chơi tự do, phụ thuộc và kỹ thuật và sự sáng tạo của mình.
Họ đàn dây trong dàn nhạc giao hưởng gốm có:
- Violin,
- Viola
- Cello
- D. Bass

1. Nhóm kèn đồng. gồm các loại sau:
a. Kèn co ( Horn ) : có các loại sau:
i. French horn
b. Trumpet
c. Trombone
d. Cornet
e. Tuba
2. Bộ dây
3. Bộ nhạc cụ hơi làm bằng gỗ.
4. Bộ nhạc cụ có bàn phím.
5. Bộ gõ.
Nhóm kèn đồng gồm các loại sau:
- Kèn co
French Horn : kèn đồng
-
Kèn Pháp : với âm thanh mượt mà, ấm áp , kèn Phap có mặt hầu hết trong các dàn nhạc giao hưởng. Khời đầu, kèn Pháp có mặt trong dàn nhạc theo từng cặp, nhấn mạnh âm sắc như thúc dục của tù và trong các cuộc săn, nhưng ngày nay, nó đã đươợ sử dụng trong nhiều thể loại khác nhau.
Miệng kèn có nhiều kích cỡ phù hợp với độ phồng mang trợn má của nhạc công. Nhạc công có thể chọn loại rộng hơn và sâu hơn nếu muốn chơi ở âm vực thấp, và hẹp hơn, nông hơn nếu chơi ở vị trí số 1, với những nốt cao hơn.
Kèn Pháp có một hệ thống ống ngoằn ngoèo như ống hơi của nồi hơi. Kết hợp với các phím (van ) điều khiển bằng ngón tay trái ?" làm cho lượng hơi chui vào các ống ngoằn ngoèo này, nhạc công có thể quyết định độ cao thấp của các nốt nhạc. Nếu kéo dài ra ta sẽ có một cái ống dài từ 2,8-3,6 m.
Chuông của kèn được loe rộng, trong dàn nhạc đôi khi ta thấy nhạc công đút tay phải vào chuông này, bằng cách đó anh ta có thể tạo ra âm sắc hoàn toàn khác cho cây kèn. Khi đó âm thanh phát ra sẽ nghe khàn khàn, thanh hơn âm thanh gốc.
Kèn Pháp bắt nguồn từ tù và của thợ săn vào thế kỷ 18, sau đó được uốn cong và thêm các phím vào thế kỷ 19.
Nhạc công rất khó chơi ở cả hai âm vực cao và thấp, chắc là do phụ thuộc vào bộ hô hấp, do vậy họ thường chỉ chọn chơi ở một âm vực.
Hầu hết các dàn nhạc giao hưởng dùng 4 kèn, kèn số 1 và 3 chơi ở các nốt cao, số 2 và 4 chơi thấp. Mặc dù kèn này nằm trong họ kèn đồng, nhạc trưởng thường phối nó với họ nhạc khí bằng gỗ như clarrinet hay bassoon, do những hạn chế trong âm vực của người chơi. Kèn Pháp rất khó chơi nhưng nếu chơi solo, nó sẽ để lại những ấn tượng khó quên.
Vì khó chơi nên không có nhiều tác phẩm solo cho loại kèn này, nhưng nó lại được chơi trong nhạc thính phòng do âm và vang. Nó không bị tiếng the thé như một số loại kèn khác, nên phối hợp với nhóm nhạc cụ khí bằng gỗ và đàn dây rất hợp, đặc biệt khi chơi một khúc solo ngắn rất hay do âm thanh vang, tròn trịa vượt lên trên các nhạc cụ khác mà không làm át mất.
Một số loại kèn trong cùng họ: Hand horn, Wagner Tuba.

tiếp đi bác,
bổ ích và lí thú quá

2. Trumpet. Họ kèn trumpet có một vài đặc trưng: thân kèn dài, hẹp, miệng kèn có dạng như một cái ly. Họ trumpet rất phong phú, từ loại trumpet chơi trong dàn nhạc cổ điển đến loại rất đơn giản như một cái ống mà thổ dân Australia thường chơi.
Trumpet có thể chơi nhiều loại nhạc, từ những khúc ballad Nam Mỹ tới nhạc cổ điển. Từ những khúc kèn hiệu lệnh lảnh lót nhưng cũng có thể là những khúc nhạc dịu dàng và buồn bã.
Không tốn nguyên liệu như kèn Pháp, nhưng trumpet cũng phải tới 1,4 mét ống đồng để uốn thành hình. Trumpet ngày nay thường thấy cũng có hệ thống van hơi để điều tiết lượng hơi qua ống, có mặt ở Đức từ những năm 1820, và phát triển trong thế kỷ 19. Nhưng chiếc trumpet đầu tiên lại được tìm thấy trong một ngôi mộ cổ Pharaoh Tutakhamen ở Ai cập, có tuổi tới 3500 năm.
Trumpet có một bộ phận rất đặc biệt, đó là van xả nước. Tại sao lại có van xả nước, nước ở đâu? Ở trong hơi thổi của nhạc công, lâu lâu nó đọng thành một vũng ở trong ống của kèn và có thể làm tắc hơi, méo tiếng. Vậy nên người ta chế ra cái van xả nước để làm thóat nước. Trong dàn nhạc người ta hay thấy nhạc công trumpet mang theo một chai nước lavie.
Ngòai ra, nhạc công có thể thay đổi chiều dài của ống hơi trumpet bằng cách kéo cái ông ra vào, qua đó biến đổi cao độ của âm thanh.
Trumpet còn có một ống phụ để thay đổi nửa quãng.
Loa của trumpet cũng là một bộ phận kỳ lạ. Nguyên gốc nó phát ra âm thanh thanh, đanh và lảnh lót. Nhưng các nhạc công sáng tác thêm bằng cách đút vào loa kèn nhiều bộ phận khác nhau ( gọi là cái chặn âm thanh ), Cái chặn này sẽ khiến âm thanh phản xạ nhiều lần trong loa, tạo ra những hiệu ứng khác nhau.
Nhạc công trumpet chơi nhạc bằng gì? tất nhiên là bằng hơi thổi rồi, điều khiển bằng cả hai tay ( ấn các van và điểu chỉnh ống ) Nhưng còn một bộ phận khác nữa, đó là lưỡi. Sử dụng lưỡi đưa vào trong miệng kèn hoặc uốn lưõi, nhạc công có thể thay đổi các cao độ của âm thanh. Vậy nên mới có giai thoại là nhạc công trumpet có nụ hôn tình tứ nhất dàn nhạc.
Tóm lại, xét về cầu tạo, cây kèn trumpet có vẻ do một thợ cơ khí yêu âm nhạc tạo ra hơn là của một nhạc công.
Trumpet được chơi trong dàn nhạc giao hưởng trong 400 năm gần đây. Âm thanh lanh lảnh của nó vượt lên trên dàn nhạc thường được chơi ở các đoạn cao trào. Nhưng đặc biệt là nó được chơi solo trong những khúc khải hoàn ca. Trong các đoạn lặng lẽ và truyền cảm, người ta cũng hay dùng trumpet. Trumpet hòa âm với kèn co rất hợp . Trumpet được sử dụng rộng rãi trong các nhóm nhạc Jazz, RnB, Latin.
Các loại trumpet khác:
Trumpet nguyên gốc: chỉ đơn giản là một ống bằng đồng thường được dùng trong các lễ nghi.
Piccolo trumpet: là loại trumpet nhỏ nhất, chỉ dài có 64 cm.