Các phương pháp cân chỉnh đồng trục

Các phương pháp cân chỉnh đồng trục

Là dân lắp đặt và bảo trì thiết bị động, một công việc cực kỳ quan trọng đó là : Cân chỉnh đồng tâm giữa trục của thiết bị dẫn động và được dẫn động (Gọi tắt là CÂN TÂM). Ví dụ như giữa trục motơ (dẫn động) và trục bơm (máy được dẫn động). Việc cân chỉnh phải theo các giá trị cho phép của nhà sản xuất.


Trong chủ đề này tôi muốn trao đổi với các bạn, gồm các vấn đề sau đây:
1. Thế nào là cân tâm chính xác?
2.Mục tiêu của cân tâm chính xác là gì?
3. Các biểu hiệ của sự mất đồng tâm?
4. Cold alignment và Hot aligment
5.Các PPcân tâm: PP Rim & Face và PP Reverse
6. Cân tâm bằng thiết bị cân tâm Laser

Hầu hết các câu hỏi của các nhà quản lý, kỹ sư, quản đốc, nhà thầu và nhà kinh doanh đều liên quan đến chủ đề cân tâm và tầm quan trọng của nó trong bảo dưỡng các thiết bị động trong nghành công nghiệp.
Thế nào là cân tâm chính xác?
Trong một thời gian dài, sự mất đồng tâm trục xảy ra khi đường tâm của trục hai máy động không nằm trên một đường thẳng. Nghe thì có vẻ đơn giản, nhưng vẫn có một lượng lớn người hiểu nhầm, thường những người này chỉ tìm hiểu chủ đề cân tâm khi cố gắng định nghĩa chính xác lượng mất cân bằng có thể tồn tại khi hai trục quay kết nối với nhau qua khớp nối cứng hay nối mềm. Cân tâm như thế nào cho chính xác? Đo sự mất đồng tâm trục như thế nào khi mà có quá nhiều kiểu thiết kế khớp nối? Ở đâu thì cần đo sự mất đồng tâm trục? Đo theo đơn vị góc hay khoảng cách lệch tâm? Khi nào cần cân tâm, khi máy đang ngừng hay đang chạy?
Các định nghĩa về cân tâm: sự mất đồng tâm trục là sự lệch vị trí trục khỏi đường tâm quay của trục được đo ở điểm truyền ngẫu lực khi máy đang chạy ở điều kiện bình thường. Để hiểu rõ hơn định nghĩa này, ta hãy phân tích từng ý để mô tả rõ hơn những vấn đề liên quan. Sự lệch trục khi mà đường tâm quay thực tế của trục lệch so với đường tâm dự kiến.

Hình 1 cho thấy trường hợp có sự mất đồng tâm trục giữa bơm và môtơ. Đối với khớp nối mềm (khớp đàn hồi) thì nó có thể bù được một lượng mất đồng tâm trên. Ở hình trên cho thấy có độ lệch theo phương ngang và phương đứng ở điểm truyền năng lựợng ở bơm và môtơ. Mục tiêu của người tiến hành việc cân tâm là phải định vị trí máy sao cho độ lệch tâm nằm trong giá trị dung sai cho phép. Một bảng dung sai ở hình 2 sẽ cho phép thành lập mục tiêu cân tâm cho người tiến hành. Giá trị này thay đổi theo tốc độ quay của máy, tốc độ càng cao thì giá trị lệch tâm cho phép càng nhỏ.

Mục tiêu của cân tâm chính xác là gì?
Mục tiêu của cân tâm là tăng tuổi thọ vận hành của máy móc. Để đạt được mục tiêu này, các bộ phận chi tiết máy có khả năng dẫn tới hư hỏng phải vận hành trong giới hạn thiết kế của nó, kể ra như là ổ bi, seal, khớp nối và trục.
Cân tâm chính xác sẽ đạt được những kết quả sau:
1- Giảm lực hướng kính và dọc trục để tăng tuổi thọ ổ bi và sự ổn định của rôto.
2- Tối thiểu lực gây cong trục ở các điểm truyền lực từ vị trí khớp nối tới ổ bạc phía khớp nối
3- Tối thiểu sự mài mòn của các bộ phận khớp nối
4- Giảm khả năng hư seal
5- Duy trì khe hở thích hợp của bánh công tác bên trong
6- Loại bỏ khả năng hư trục từ sự mỏi của kim loại
7- Hạ mức rung động trên vỏ máy, buồng ổ bi và rôto

Các biểu hiện của sự mất đồng tâm trục là gì?
Sự mất đồng tâm này không dễ phát hiện ra khi máy đang chạy. Lực hướng kính được truyền từ trục tới trục là tĩnh lực rất khó đo được từ bên ngoài vỏ máy. Rất tiếc là không có cảm biến hay thiết bị phân tích nào có thể đặt bên ngoài vỏ máy để đo bao nhiêu lực đang tác động lên ổ bạc, trục hay khớp nối. Do vậy những gì mà ta thấy thực tế do ảnh hưởng của những lực này sẽ biểu hiện ra những tình trạng sau:
- Ổ bạc, seal, trục hoặc khớp nối hư sớm so với tuổi thọ thiết kế
- Rung động theo phương hướng kính và dọc trục lớn. Chú ý : các thí nghiệm cho thấy các thiết kế khớp nối khác nhau thì biểu hiện rung động khác nhau. Điều này xuất hiện khi có tác dộng cơ học xảy ra khi khớp nối quay.
- Nhiệt độ thân máy cao nơi gần ổ bi hay nơi ổ bi hoặc nhiệt độ dầu bôi trơn cửa ra tăng cao.
- Rò rỉ quá mức ở seal làm kín ổ bi.
- Bulông chân máy bị lỏng
- Bulông khớp nối lỏng hoặc gẫy.
- Một vài thiết kế khớp nối mềm bị nóng lên khi chạy trong tình trạng mất đồng tâm trục. Nếu là khớp nối đàn hồi bằng chất dẻo sẽ nhìn thấy bột cao su bao phủ bề mặt.
- Số lượng khớp nối hư tăng lên bất thường hoặc mài mòn nhanh chóng.
- Trục bị rạn nứt ở ngõng trục (nơi vị trí ổ bi) hoặc bích của khớp nối.
- Lượng lớn mỡ hoặc nhớt xuất hiện bên trong bao che khớp nối

Các bước cân tâm chủ yếu
Có 8 bước cân tâm cơ bản:
1- Chuẩn bị dụng cụ và con người đã qua đào tạo
2- Nắm một số thông tin liên quan về máy sẽ cân tâm. Có cần dụng cụ chuyên dùng để cân tâm không?Máy có chuyển từ ngừng chạy sang chạy lại không?Nếu có, thì bao lâu?Bạn có phải cố ý làm trục mất đồng tâm để di chuyển chúng sang đồng tâm khi máy đang chạy không?
3- Trước khi tiến hành công việc bạn phải nhớ là ?oan toàn là trên hết?. Đặt bảng thông báo ?ođang sửa máy? và khóa bảng nút khởi động.
4- Kiểm tra tình trạng máy sơ bộ : độ cong của trục, chân kênh?osoft foot?, khớp nối, ổ bạc, bệ máy và đường ống có kéo máy hay không?
5- Đo vị trí trục (đo khoảng lệch tâm). Dung sai lệch tâm có nằm trong giá trị cho phép không?
6- Quyết định sẽ di chuyển theo phương nào(phương ngang hay dọc trục)? Di chuyển bao nhiêu? Sau khi đã di chuyển bạn quay lại bước 5 để kiểm tra.
7- Lắp khớp nối và quay thử trục hệ thống máy (nếu có thể). Lắp bao che khớp nối.
8- Chạy thử máy.
Thời gian dự tính dẫn tới hư hỏng do mất đồng tâm trục:

Làm thế nào để giảm thời gian thực hiện cân tâm?
Đầu tiên là người thực hiện công việc cân tâm phải biết họ đang làm gì? và mục tiêu của họ là gì? Họ phải chuẩn bị tất cả các dụng thích hợp cần thiết cho công việc.
Chìa khóa dẫn đến thành công của việc cân tâm là làm sao để có khả năng tối thiểu hóa số lần di chuyển chân máy
Bao lâu thì nên tiến hành kiểm tra và cân tâm lại?
Như đã đề cập ở trên, máy động chuyển động quay ngay sau khi bạn khởi động, sự di chuyển này là khá nhanh và vị trí máy sẽ cố định sau khi sự giãn nở nhiệt và điều kiện vận hành ổn định (sau 2 giờ đến 1 tuần). Tuy nhiên, vẫn có sự thay đổi nhỏ xảy ra trong một khoảng thời gian dài. Vị trí máy sẽ thay đổi từ từ do các nguyên nhân sau: nền món máy nứt hoặc cong oằn, nền đất máy bị trượt. Khi nền móng có sự di chuyển chậm, đường ống kết nối với máy sẽ bị kéo đẩy, trong trường này máy có thể bị mất độ đồng tâm. Nhiệt độ thay đổi theo mùa cũng gây nền bê tông, móng máy, đường ống giãn ở ra hoặc co lại.
Đề nghị nên kiểm tra lại cân tâm sau 3-6 tháng chạy máy đối với các máy mới được lắp đặt và sau đó cứ 1 năm kiểm tra 1 lần.
Làm sao bạn biết nhà thầu xây dựng đã lắp đặt và cân tâm máy chính xác và hợp lý?
Trong hợp đồng với nhà thầu xây dựng, phải yêu cầu họ cung cấp thông số cân tâm ban đầu và thông số cân tâm cuối cùng, tình trạng softfoot (chân kênh) và cách sửa chữa của họ, thông tin về sự cong của trục và bích khớp nối(hub), sự dịch chuyển máy họ đã làm và dung sai cân tâm cuối cùng. Đừng thỏa mãn với câu trả lời (khi bạn yêu cầu các thông số trên)như? ?oChúng tôi đã dùng đồng hồ so? hoặc ?oChúng tôi đã sử dụng máy cân tâm laser?.
Đồng hồ so và laser không di chuyển máy, con người di chuyển chúng.

Cân tâm cho máy nén ly tâm ở nhà máy tui trong giai đoạn lắp đặt (do nhà thầu tiến hành)

Cân Tâm cho máy nén ly tâm
Được burner sửa chữa / chuyển vào 16:43 ngày 24/10/2006