Các thuật ngữ trong nhạc cổ điển

Các thuật ngữ trong nhạc cổ điển

Với những người mới làm quen hay thậm chí những người đã nghe nhạc cổ điển lâu thì việc hiểu hết các thuật ngữ âm nhạc cũng không phải là 1 điều dễ dàng.
Topic này lập ra với hy vọng sẽ giải thích các thuật ngữ đó 1 cách ngắn gọn nhất có thể để giúp các bạn thêm hiểu NCĐ.
Vì kiến thức chắn chắn còn hạn chế nên rất mong sự giúp đỡ của các bạn.
Nào xin mời câu hỏi về thuật ngữ đầu tiên

Để tớ mở đầu nha:
1 bản nhạc có tên đầy đủ như sau.
String Quartet in G Minor, Op.10: 1. Animé Et Très Décidé
và
Violin Concerto in D Minor, BWV 1052, I. Allegro
-----------------------
Hỏi:
Op và BWV ở đây có ý nghĩa gì?
Trả lời:''Opus'' nghĩa là ''Tác phẩm'', trong nhạc cổ điển.Đôi khi đọc tên tác phẩm ta cũng không hiểu rõ tác phẩm này của ai.VD như nếu ta viết "''Prelude and Fugue in C Major" của Bach thì có thể gây nhầm lẫn vì có thể còn nhiều tác giả khác viết ''Prelude and Fugue ở cung đô trưởng.Vì vậy các nhà soạn nhạc hoặc các nhà sản xuất băng đĩa nhạc,người đại diện...soạn ra các ký hiệu riêng cho Composer.Op là hình thức hay gặp nhưng nhiều khi hay dùng ký hiệu khác để cho dễ hiểu hơn.Nhạc của Mozart thì hay dùng ký hiệu K hoặc KV ,Bach la BWV.
Ví dụ ta đọc
Violin Concerto in D Minor, BWV 1052, I. Allegro
ta có thể hiểu đây là chương1 bản Violin Concerto viết ở cung Rê thứ,là tác phẩm thứ 1052 của Bach.
Lưu ý là kí hiệu Op là số thứ tự cho sáng tác cho mọi thể loại của tác giả nên ví dụ viết "Violin Concerto in D Minor, BWV 1052, I. Allegro" thì không có nghĩa chương 2 của bản Violin Concerto của bản này là BWV1053 đâu nha
------------
Cũng có khi cùng 1 bản nhạc nhưng lại có nhiều Op khác nhau là vì nó được đặt bởi các nhà sản xuất khác nhau
----------------
Câu hỏi đầu nên nó hơi lằng nhằng chút thôi,ở các câu hỏi sau thì sẽ rõ ràng hơn nhiều

Về cái vấn đề của bạn kankuli thì mình đã đề cập đầy đủ ở đây rồi: http://www.yeuamnhac.com/music/showthread.php?t=161137 (user/pass: ttvnol/ttvn) các bạn vào đọc sẽ rõ.
Thuật ngữ âm nhạc thì các khái niệm như concerto, symphony, sonata,... thì đã được đề cập nhiều lần trong box, các bạn vào các topic về hỏi đáp âm nhạc sẽ tìm thấy. Cho nên mình nghĩ các thuật ngữ thường gặp nhất và các bạn cũng thắc mắc là tên các chương trong các tác phầm giao hưởng và thính phòng, vậy nó có ý nghĩa gì. Đấy là quy định về tốc độ của các chương trong tác phẩm đấy, cụ thể là như thế này:
TỐC ĐỘ CHUYỂN ĐỘNG
Nhịp độ chậm
Largo Chậm rãi, từ tốn, rộng rãi
Larghetto Nhanh hơn 1 chút
Lento Chậm chạp
Adagio Chậm, thong thả
Grave Chậm, nặng nề
Nhịp độ trung bình
Andante Từ tốn, không vội vã
Andantino Nhanh hơn 1 chút
Moderato Trung bình, vừa phải
Sostenuto Kềm, hãm lại
Allegretto Linh hoạt, nhanh vừa
Nhịp độ nhanh
Allegro Nhanh, sôi động
Vivo Sôi nổi
Vivace Sôi nổi, sống động
Vivacissimo Rất sôi nổi, rất sống động
Veloce Mau, nhanh
Presto Rất nhanh, rất mau
Prestissimo Cực nhanh, nhanh tối đa
Chữ bổ sung cho tốc độ chuyển động
Molto Rất
Assai Rất, khá
Possibile Có thể đến 1 mức độ nào đó
Con moto Linh hoạt
Non troppo Không quá
Non tanto Không nhiều lắm
Sempre Luôn luôn, thường xuyên
Poco Một ít, một chút, không nhiều
Pochettino Một ít thôi, hơi 1 ít
Pochissino Rất ít

Cho tui hỏi về mấy cái thuật ngữ để mô tả mấy cái kỹ thuật phổ biến khi chơi piano và violin. Vd như là lấy tay gãy violin thay vì kéo, hay là lên dây violin cao hơn bình thường thì gọi là gì v.v.? Cảm ơn.

tay gẩy violin thay vì kéo: pizzicato

Về các thuật ngữ âm nhạc thì ở trang này: http://www.soundcreationsinc.com/tech/sonicimplants.html có nói trong phần Articulations
Còn thuật ngữ âm nhạc nói chung thì nên vào trang này: http://www.essentialsofmusic.com/glossary/a.html

Bạn nào học violin thì có thể vào đây để xem thêm về Vibrato, mình chỉ mới đọc qua thôi, vì không chơi violin nên cũng không quan tâm lắm. Hi vọng sẽ giúp cho các bạn đang học violin đuơc phần nào
http://www.violinist.com/discussion/response.cfm?ID=5870

Thế nào là 1 string quartet?
String quartet là thể loại nhạc thính phòng (chamber music) viết cho violin 1 (chủ đạo), violin 2, viola và cello. Ngược dòng lịch sử, vào thời baroque trio sonata cho 2 violin và bass + harpsichord là thể loại rất phổ biến. Lưu ý là harpsichord là nhạc cụ ''đệm'' hay continuo nên không kể vào, do đó 4 nhạc cụ mà chỉ gọi là trio. Khi harpsichord dần biến mất thì 3 nhạc cụ còn lại không đủ sức chơi hoàn chỉnh phần giai điệu (melody) cộng thêm 3 phần harmony cho nên việc thêm 1 nhạc cụ là cần thiết. Viola là một chọn lựa lí tưởng. Sau đó với sự xuất hiện của thủ pháp phát triển chủ đề ( thematic) cho cả 4 nhạc cụ, cello tỏ ra là một ứng cử viên lí tưởng thay thế bass. Do đó string quartet bây giờ trở thành viết cho 2 violin , viola và cello.
Các bản sonate a quattro của Allesanddro Scarlatti (1660-1725) được viết vào khoảng 1715-1725 thường được xem là các bản string quartet sớm nhất trong lịch sử âm nhạc.
(trích và chuyển ý từ quyển Chamber music của Homer Ulrich)

Trong những tác phẩm upload lên của Bach có những tác phẩm gọi là Partita (và sonata), và Suite có thể làm cho các bạn ngờ ngợ có những điểm tương đồng ở tên các chương như là Allemada, Sarabanda,Corenta, Gavotta v.v. Sao lại trùng hợp như vậy? Suite thì chắc là ai cũng biết nó là tổ khúc rồi, nhưng partita là gì?
Ngược dòng lịch sử thì Partita (thường xuất hiện ở Đức từ sau 1700) là thể loại phát triển từ cái gọi là Dance suite. Dance suite là 1 thể loại gồm nhiều chương trên các điệu nhảy , phổ biến nhất là Allemanda, Sarabanna, Correnta, Gavotta (rất là nhiều điệu khác nhau nhưng biết 4 điệu này thì các bạn cứ yên tâm là không đến nỗi quê mùa hổng biết ít nhất tên một movement trong suite thời đó). Suite thịnh hành ở nhiều nước, trong đó Pháp nước nổi tiếng nhất với loại French suite. Partita chính là thể loại French suite thính phòng.
Mặt khác thì dance suite cũng phát triển nên cái gọi là Sonata da Camera. Song song đó cũng có 1 loại sonata gọi là Sonata da Chiesa, vốn được phát triển từ Canzone, một thể loại rất phổ biến ở bên Ý từ thời Phục Hưng. Một cách nôm na, loại sonata đầu là loại trần thế (nhảy nhót), loại sau là loại nhà thờ (không có vụ nhảy nhót). Về sau thì chúng hợp nhất lại thành thể loại sonata vào thời cổ điển.
Ở trên diễn đàn của chúng ta, bạn tdev có upload một số tác phẩm Canzone của Giovanni Gabrieli gọi là Sacrae Symphoniae. Biết người, biết của thì đây là một tác phẩm cực kỳ quan trọng trong lịch sử âm nhạc cổ điển.

Thử nghe thêm chút modern classic xem anh bạn, ko thiếu String quartet ngũ tấu, lục tấu. Tất nhiên vẫn trong phạm vi của bộ dây thôi. Mà ngay cả Beethoven ngày xưa cũng có tận 2 cái tứ tấu 6 đàn(2 viola). Vẫn gọi là String quartet - điều này hay đấy tìm hiểu đi .