Các vấn đề tâm lý - Lý thuyết và ứng dụng.

HoaiLong đang định tìm ở Box Hoc thuật trong mục Những chủ đề cần chú ý :Căn bệnh kinh niên: "Tuyệt đối hoá học thuật" 1 số dẩn chứng đề cập đến các v/đề liên quan trong chủ đề này ; nhưng chẳng may k0 rỏ nay nó lại biến đi đâu mất.
Ví dụ như Bạn Dumb đả đề cập từ vô thức tập thể là 1 tiên đề đi xuống cơ sở Vật chất là Gen thì về phương diện luận lý Khoa học khó có thể chấp nhận được;
những KN vô thức tập thể (theo giãi thích của C Jung) thì lại hoàn toàn khác hẳn.
Ngược lại tâm lý học Mác xít hầu như quên đi phần vô thức chỉ nhấn mạnh đến Ý THỨC là chính .
Gần đây nhất, theo các công trình nghiên cứu về Não & thần kinh sinh lý học thì hầu như là các KN về Vô thức của Freud & Jung & KN về mặc cãm OEdipe & cả về giấc mơ đều có V/đề;
Người ta có thể xếp các KN này vào loại "tiền khoa học" chưa Fãi là Khoa học thật sự ; đả có 1 số học giả đả cho đó là "ngụy khoa học hay là "khoa học tiếm danh " .
(Còn tiếp )
Được HoaiLong sửa chữa / chuyển vào 11:31 ngày 30/05/2005

Bạn HoaiLong mến!
Tôi không nói cơ sở vật chất là gen. Đối với tôi, vô thức tập thể tồn tại được từ thế hệ này sang thế hệ khác là do di truyền. Mà do di truyền thì liên quan đến gen. Tôi không nói cơ sở vật chất (vì tôi không có đối chứng là cơ sở tinh thần hay đại loại như thế).
Tôi đang chờ bạn nói cách giải thích của Jung ntn đây.
Còn đúng là tôi chẳng thấy cách trình bày của Jung( trong cuốn Jung đã thực sự nói gì) sáng sủa và khoa học gì. Do đó, tôi trình bày lại và sáng tạo theo những kiểm chứng của tôi. Tôi nghĩ nó phù hợp với tinh thần của Jung và lại dễ hiểu hơn. Và có phần sáng tạo của tôi trong đó. Hẳn đã có nhiều người đọc và trích dẫn các baì về nhân cách - cái tôi - mặt nạ của tôi. Cũng có những người nhờ các bài viết của tôi mà sáng ra nhiều điều. Đó là những sáng tạo của tôi dựa trên những quan sát từ chính tôi và một vài người nữa, đã tham khảo Jung. Khi ngưòi đọc cảm thấy đọc được và có lô gic, tức là tôi đã thành công. Những bài này phải ghi tác giả là Dumb, không phải là Jung. Tôi chỉ sáng tạo có tiếp thu những phát minh của ông.
Tuy nhiên, tôi không vĩ cuồng đến mức coi mình là Jung. Ở thời đó, những phát minh đó là xuất chúng. Ngược lại, bây giờ, có nhiều phát biểu của họ là ngô nghê và không khoa học. Đó là lý do tôi không đi sâu vào con đường không có lối ra của các nhà phân tâm hay tâm phân học.
Đồng thời, có rất nhiều giả thuyết thiên tài của họ đã được những tiến bộ về khoa học thần kinh( hay sinh lý học thần kinh) chứng minh. Nếu có thời gian, tôi sẽ làm cái việc là giải thích khoa học đã chứng minh những giả thuyết về vô thức, về các cách trị liệu theo phân tâm học như thế nào. Hy vọng có người hiểu được và quan tâm. Việc đánh giá các công trình của họ đòi hỏi được thực hiện trên tinh thần khách quan, tôn trọng và phải được thực hiện bởi những người am hiểu thực sự về khoa học thần kinh mà tôi nghĩ, ở một nước như VN chúng ta, cả tôi vào bạn hay ai đó khác đều chưa đủ khả năng.
Bài viết của bạn có tính tranh luận, nhưng hình như được viết trong lúc không có bình tĩnh lắm. Dù sao, ở đây, những bài viết của HoaiLong cũng rất có nhiều cái mới, đáng quan tâm.
Và thế là đủ để tôi mong các bài viết của bạn.
Thân mến!
PS: Nói thêm một chút, đương thời lý luận của Freud, đặc biệt của Jung bị nhiều nhà khoa học đương thời coi là tự biện, và giống tiểu thuyết hơn là khoa học.
Nhưng nhân loại giờ đã đánh già Freud là 1 trong những nhân vật kiệt xuất nhất trong lịch sử nhân loại. Còn Jung cũng rất được tôn trọng từ các nhà nghiên cứu khoa học tâm lý. Ranh giới giữa khoa học và không khoa học trong tâm lý mong manh làm sao, vì đối tượng của nó là tình cảm con người. Cái quan trọng là họ có một cái tâm sáng, họ bị hút vào công việc của mình mà không quan tâm nhiều đến nhận xét của người đời, và dành phần nhận xét về công việc của họ cho hậu thế, chỉ quan tâm đến những gì họ làm được, có thể làm được.
Tôi thì là ngưòi thường thôi, háo danh nhưng không mù quáng, nên tôi buộc phải bảo vệ những gì tôi đã làm được và tôi nghĩ, những bài viết của tôi có giá trị thực tế.
Được dumb sửa chữa / chuyển vào 13:21 ngày 30/05/2005

Bạn HoaiLong mến!
Tôi không nói cơ sở vật chất là gen. Đối với tôi, vô thức tập thể tồn tại được từ thế hệ này sang thế hệ khác là do di truyền. Mà do di truyền thì liên quan đến gen. Tôi không nói cơ sở vật chất (vì tôi không có đối chứng là cơ sở tinh thần hay đại loại như thế).
Tôi đang chờ bạn nói cách giải thích của Jung ntn đây.
Còn đúng là tôi chẳng thấy cách trình bày của Jung( trong cuốn Jung đã thực sự nói gì) sáng sủa và khoa học gì. Do đó, tôi trình bày lại và sáng tạo theo những kiểm chứng của tôi. Tôi nghĩ nó phù hợp với tinh thần của Jung và lại dễ hiểu hơn. Và có phần sáng tạo của tôi trong đó. Hẳn đã có nhiều người đọc và trích dẫn các baì về nhân cách - cái tôi - mặt nạ của tôi. Cũng có những người nhờ các bài viết của tôi mà sáng ra nhiều điều. Đó là những sáng tạo của tôi dựa trên những quan sát từ chính tôi và một vài người nữa, đã tham khảo Jung. Khi ngưòi đọc cảm thấy đọc được và có lô gic, tức là tôi đã thành công. Những bài này phải ghi tác giả là Dumb, không phải là Jung. Tôi chỉ sáng tạo có tiếp thu những phát minh của ông.
Tuy nhiên, tôi không vĩ cuồng đến mức coi mình là Jung. Ở thời đó, những phát minh đó là xuất chúng. Ngược lại, bây giờ, có nhiều phát biểu của họ là ngô nghê và không khoa học. Đó là lý do tôi không đi sâu vào con đường không có lối ra của các nhà phân tâm hay tâm phân học.
Đồng thời, có rất nhiều giả thuyết thiên tài của họ đã được những tiến bộ về khoa học thần kinh( hay sinh lý học thần kinh) chứng minh. Nếu có thời gian, tôi sẽ làm cái việc là giải thích khoa học đã chứng minh những giả thuyết về vô thức, về các cách trị liệu theo phân tâm học như thế nào. Hy vọng có người hiểu được và quan tâm. Việc đánh giá các công trình của họ đòi hỏi được thực hiện trên tinh thần khách quan, tôn trọng và phải được thực hiện bởi những người am hiểu thực sự về khoa học thần kinh mà tôi nghĩ, ở một nước như VN chúng ta, cả tôi vào bạn hay ai đó khác đều chưa đủ khả năng.
Bài viết của bạn có tính tranh luận, nhưng hình như được viết trong lúc không có bình tĩnh lắm. Dù sao, ở đây, những bài viết của HoaiLong cũng rất có nhiều cái mới, đáng quan tâm.
Và thế là đủ để tôi mong các bài viết của bạn.
Thân mến!
PS: Nói thêm một chút, đương thời lý luận của Freud, đặc biệt của Jung bị nhiều nhà khoa học đương thời coi là tự biện, và giống tiểu thuyết hơn là khoa học.
Nhưng nhân loại giờ đã đánh già Freud là 1 trong những nhân vật kiệt xuất nhất trong lịch sử nhân loại. Còn Jung cũng rất được tôn trọng từ các nhà nghiên cứu khoa học tâm lý. Ranh giới giữa khoa học và không khoa học trong tâm lý mong manh làm sao, vì đối tượng của nó là tình cảm con người. Cái quan trọng là họ có một cái tâm sáng, họ bị hút vào công việc của mình mà không quan tâm nhiều đến nhận xét của người đời, và dành phần nhận xét về công việc của họ cho hậu thế, chỉ quan tâm đến những gì họ làm được, có thể làm được.
Tôi thì là ngưòi thường thôi, háo danh nhưng không mù quáng, nên tôi buộc phải bảo vệ những gì tôi đã làm được và tôi nghĩ, những bài viết của tôi có giá trị thực tế.
Được dumb sửa chữa / chuyển vào 13:21 ngày 30/05/2005

Căn bệnh kinh niên:
http://ttvnol.com/hocthuat/179921.ttvn

Căn bệnh kinh niên:
http://ttvnol.com/hocthuat/179921.ttvn

Để bảo vệ trước phản biện của đông chí lắm mồm này( không jhiểu đồng chí còn theo dõi không) , xin đồng chí đọc lại phần tô vàng. Tâm lý học và Sinh lý học thần kinh mà cụ thể là giải phẫu não ngưòi liên quan mật thiết với nhau, hay nói chính xác hơn tâm lý học hiện đại dựa vào những tiến bộ của khoa học thần kinh.
Tức là bản năng, vô thức hay ý thức thì cũng không phải từ hư vô được. Nó phải có xuất phát điểm. Và đó là tổ chức của hệ thần kinh và các yếu tố sinh học khác. Đó là điều rõ ràng, không phải bàn cãi. Sở dĩ ngưòi ta cứ thích phân tâm học là vì nó nó hoàn toàn dựa nhiều trên lâm sàng, không thể chứng minh được. Chẳng ai sờ được vô thức hay minh hoạ được hình thù chính xác của nó. Ý thức liên quan đến vỏ não, vô thức giờ cũng được quy về hệ viền hay phần dưới vỏ não.
Rất nhiều quyết định, lựa chọn của con ngưòi hàng ngày là kết quả của vô thức, như linh cảm trước một phi vụ làm ăn có thể thành để quyết định đầu tư. Đó là sự kết hợp của cả vô thức lẫn hữu thức.
Sự ngượng ngập thoảng qua của con ngưòi cũng là vô thức. Người ta bị những xúc cảm dấy lên từ hạnh nhân khi mà vỏ não chưa nhận thức được, chưa dùng một từ để miêu tả chúng.
Trước khi đồng chí muốn phản biện và phê phán tôi, đề nghị test IQ trước nhé!!! By the way, đồng chí cũng đừng nên to mồm với các bài của tôi trên cái http://www.tamlyhoc.net/diendan nữa nhé.Nhân tiện, tôi cũng thách thức tất cả những ai học chuyên ngành tâm lý, có dám tranh luận với tôi tất cả các vấn đề tâm lý không?

Để bảo vệ trước phản biện của đông chí lắm mồm này( không jhiểu đồng chí còn theo dõi không) , xin đồng chí đọc lại phần tô vàng. Tâm lý học và Sinh lý học thần kinh mà cụ thể là giải phẫu não ngưòi liên quan mật thiết với nhau, hay nói chính xác hơn tâm lý học hiện đại dựa vào những tiến bộ của khoa học thần kinh.
Tức là bản năng, vô thức hay ý thức thì cũng không phải từ hư vô được. Nó phải có xuất phát điểm. Và đó là tổ chức của hệ thần kinh và các yếu tố sinh học khác. Đó là điều rõ ràng, không phải bàn cãi. Sở dĩ ngưòi ta cứ thích phân tâm học là vì nó nó hoàn toàn dựa nhiều trên lâm sàng, không thể chứng minh được. Chẳng ai sờ được vô thức hay minh hoạ được hình thù chính xác của nó. Ý thức liên quan đến vỏ não, vô thức giờ cũng được quy về hệ viền hay phần dưới vỏ não.
Rất nhiều quyết định, lựa chọn của con ngưòi hàng ngày là kết quả của vô thức, như linh cảm trước một phi vụ làm ăn có thể thành để quyết định đầu tư. Đó là sự kết hợp của cả vô thức lẫn hữu thức.
Sự ngượng ngập thoảng qua của con ngưòi cũng là vô thức. Người ta bị những xúc cảm dấy lên từ hạnh nhân khi mà vỏ não chưa nhận thức được, chưa dùng một từ để miêu tả chúng.
Trước khi đồng chí muốn phản biện và phê phán tôi, đề nghị test IQ trước nhé!!! By the way, đồng chí cũng đừng nên to mồm với các bài của tôi trên cái http://www.tamlyhoc.net/diendan nữa nhé.Nhân tiện, tôi cũng thách thức tất cả những ai học chuyên ngành tâm lý, có dám tranh luận với tôi tất cả các vấn đề tâm lý không?

Chào anh dumb ,
Cho em hỏi một cách tiếp cận hay một thuyết tâm lý nếu được gọi là mang tính khoa học thì phải thỏa những điều kiện gì . Anh có thể giải thích cho rõ thêm ?
Được Candy_ sửa chữa / chuyển vào 13:53 ngày 01/06/2005

Chào anh dumb ,
Cho em hỏi một cách tiếp cận hay một thuyết tâm lý nếu được gọi là mang tính khoa học thì phải thỏa những điều kiện gì . Anh có thể giải thích cho rõ thêm ?
Được Candy_ sửa chữa / chuyển vào 13:53 ngày 01/06/2005

Một trong những Ng tiếp nhận tiếp cận phân tâm học một cách đại trà ở VN, như ông Đỗ Lai Thúy (1*) đã thực hiện với các tác fẫm đồ sộ như:
- Phân tâm học và tình yêu (Đỗ Lai Thuý. Nhà xuất bản Văn hoá Thông tin phát hành năm 2003)
- Phân tâm học và văn hóa tâm linh (2001)
- Phân tâm học với những vấn đề văn hóa (Đỗ Lai Thuý chủ biên), 3 tập, NXB Văn hóa Thông tin, 2000, 2002, 2003
- Hồ Xuân Hương hoài niệm phồn thực, NXB Văn hóa Thông tin, 1999
-Phân tâm học và phê bình văn học ở Việt Nam [1 & 2] VV...
ông Đỗ Lai Thúy (1*) đà gặp fãi k0 ít các fãn biện về v/đề ông tiếp nhận tiếp cận phân tâm học một cách không phê phán qua các học giã, & các nhà nghiên cứu sau đây :
* A) Nguyễn Hữu Liêm (2*) trong bài viết sau đây của ông:
Ghi chú:
các cụm từ trong {*} là của người viết
Bài viết dưới đây của ông Nguyễn Hữu Liêm nhìn nhận và đánh giá học thuyết về vô thức của Freud từ góc độ triết học. Đây cũng là bài trao đổi với ông Đỗ Lai Thúy nhân bài Phân tâm học và phê bình văn học ở Việt Nam của ông Thúy đăng trên eVăn ngày 25/5/2004.

Freud và huyền thoại vô thức: Một ngữ nghiệp về tham chiếu và biểu đạt (gửi Đỗ Lai Thúy)
Nguyễn Hữu Liêm (2*)
Nếu Nietzsche là cha đẻ của "giải cấu luận" (deconstructionism) vốn đã mở màn một phương cách suy tưởng mới cho giai đoạn hậu hiện đại (post-modernity) ở cuối Thế kỷ 19, thì Freud, cùng với Marx và Darwin, đã mở ra một cánh cửa ý thức mới về con người, đánh đổ cái truyền thống giả định về giá trị nhân bản vốn là nền tảng của thời đại Khai sáng của Âu châu. Cái gia sản trí thức lớn của Freud là cống hiến một phạm trù tư tưởng, một tiền đề lý thuyết, một hệ thống phương pháp luận mới nhằm giúp con người Tây phương tái định nghĩa và định vị lại chính mình trên căn bản ý thức. Cũng như Marx trên tiền đề kinh tế và giai cấp, Freud, với tiền đề vô thức (the unconscious), muốn đem ra ánh sáng cái cơ sở năng lực nội tại con người - và từ đó, năng tố quyết định cho lịch sử, văn minh - vốn còn nằm trong bóng tối mà tư tưởng Tây phương mãi cho đến cuối thế kỷ thứ 19 vẫn còn chưa công nhận. Nếu Marx đã thay đổi được lịch sử nhân loại trong suốt thế kỷ qua; thì cũng trong thời gian này, Freud đã thay đổi được con người Tây phương trên chiều hướng tự biết về chính mình (1).
Freud muốn đánh đổ cái huyền thoại bản thể luận {*ontology} về con người vốn mang đầy màu sắc thánh linh của Âu châu bằng một huyền thoại mới. Ðó là huyền thoại vô thức - the myth of the unconscious. Trên cơ sở mới của biện minh khoa học thực nghiệm, cái huyền thoại về vô thức sử dụng toàn bộ hệ thống khái niệm và phương pháp luận của khoa học để mang cho mình một chính thống tính cho thời đại. Và từ đó, Freud khai sinh ra một "khoa học" mới: phân tâm học (psychoanalysis). Phân tâm học và phân tâm học trị liệu (psychotherapy) là một nỗ lực đem ánh sáng ý thức vào góc tối của ẩn ức vô thức nhằm khai thông những nguồn mạch của ý chí và động cơ, nhằm điều chỉnh và giải hóa những hiện tượng tâm thần tiêu cực cho con người.
Ðây không phải là lần đầu. Phật giáo là một hệ thống phân tâm học đồ sộ với một nền tảng bản thể luận {*ontology} và siêu hình học khác. (2) Nhưng đối với Tây phương, vốn xa lạ với Phật học, thì Freud là một giáo hoàng mới mang chiếc áo khoa học lộng lẫy và cũng là một cô dâu tươi trẻ với ngôn ngữ xác thịt đầy quyến rũ làm say mê biết bao nhiêu thế hệ trí thức Âu Mỹ muốn giải phóng năng ý tính dục cho mình.
Tuy nhiên, trên góc độ triết học thì Freud và huyền thoại vô thức cũng đã cống hiến một tri thức luận {* nhận thức luận} mới - a new epistemology. Thay vì ý thức quyết định sự hữu của con người với công thức của Descartes, cogito ergo sum, thì đối với Freud, vô thức là nền tảng cho ý thức và sự hữu của cá nhân. Tri thức (the mind) không là thống nhất và toàn bộ như Descartes đã đưa ra. Với vô thức, tri thức là một căn nhà bị chia hai: tầng trên với ánh sáng của ý thức và tầng dưới đất (basement) thì vẫn còn đang nằm trong bóng tối. Ðời sống ý thức chỉ là một tảng băng nổi trên mặt biển - mà vô thức là phần ở dưới nước không thấy được thì to lớn gấp muôn lần vốn quyết định tất cả những sinh hoạt và nội dung ý thức. Cái góc tối của vô thức chứa những năng lực đầy khả năng kiểm soát - mà năng lực lớn nhất là libido: năng lực tính dục ẩn ức chỉ muốn thoả mãn bằng mọi phương diện và mọi giá. Từ đó, nhị thể luận Descartes giữa thân (body) đối với thức (mind) được Freud chuyển qua libido (dục) đối với ego (ngã), eros (tình) đối với thanatos (tử). Với tiền đề vô thức và động cơ tính dục, Freud giải thích tất cả hiện tượng ý chí, suy tưởng, tâm lý, và các biến dạng tiêu cực của chúng bằng libido và eros.
Từ mặc cảm Oediphus mang năng thức dục tính đối với cha mẹ, đến hội chứng ***** envy (ganh tỵ *********) quyết định tính chất cảm thụ về đối thể nghệ thuật giữa trai và gái, hành vi nút nắm tay của trẻ con sơ sinh, tất cả đều được Freud cống hiến cho con người Tây phương một quần chúng nạn nhân mới, mà trong đó, tất cả những gì mà con người ham muốn và nuôi ý chí hành động đều có thể được giải thích (explained away) bằng ngôn ngữ tính dục.
Ngay cả giấc mơ cũng mang một nội dung vô thức khác: cái năng ý thỏa mãn ước muốn ngấm ngầm được biểu lộ hóa qua màn ảnh ý thức trong lúc đang ngủ say. Từ đó, văn minh và lịch sử con người chỉ là màn bi kịch lớn diễn lộ và khai mở những nỗi uẩn ức dục tính - chứ không là của năng ý Tinh thần, Thượng đế hay là của đấu tranh giai cấp. Những thượng tầng kiến trúc của tư duy như là văn chương, nghệ thuật, đạo đức hay là tôn giáo đều được phát xuất từ năng lực dồn nén và nội tại hóa tính dục.
Và khi sự dồn nén này không còn khoảng trống, nó trở nên ý chí tự phủ định: lòng hiếu chiến đối với thế giới khách quan chỉ là sự ngoại thân hoá cái bản năng muốn chết (death instinct). Con người và lịch sử, do vậy, là một trường chiến cuộc liên miên giữa ý thức và vô thức, giữa lý tính và vô lý tính, giữa bản năng và phản bản năng.
Tuy nhiên cái bản án tử hình đón chờ Freud và đứa con pseudo-science phân tâm học đang nằm trên bàn cân phạm trù nhân-quả (categorical causality): chiếc cầu tương tác giữa vô thức và ý thức chỉ là những giả định về khái niệm tuỳ thuộc vào vận hành lý luận (logical operation) hơn là được kiểm chứng và minh xác bởi phương pháp và chứng cớ thực nghiệm. Freud hiểu lầm và trộn lẫn giữa hai phạm trù của bằng chứng lý tính (rational proofs) đối với chứng cớ thực nghiệm (empirical evidence).
* Bằng chứng lý tính chỉ biện minh được tính hợp lý của logic (logical vali***y) chứ không phải là cơ sở biện minh cho liên hệ nhân-quả giữa hai định thể tách biệt.
Nhị thể luận (ontological dualism) Descartes bị sụp đổ vì liên hệ nhân-quả giữa mind (thức) và body (thân) đã không được giải thích (3) nay bị lập lại bởi Freud với tiền đề "vô thức" versus "ý thức"- tất cả là những giả định thuần lý thuyết, mang bản chất văn chương hoang tưởng, hơn là có cơ sở khoa học có giá trị thực nghiệm.
Ðây chính là điều mà Sebastiano Timpanaro, dựa theo Karl Popper, có nói, "Cái thực chất phản khoa học của một lý thuyết nằm ở chỗ nó có khả năng trốn tránh - bằng nguỵ biện - tất cả mọi khả năng chứng minh sai lầm"(4). Phân tâm học của Freud có thể phán giảng về một thể loại ẩn ức nhằm giải thích cho nội dung một giấc mơ bằng nhiều loại dồn nén vô thức khác nhau - mà cái nào cũng có lý như tất cả mọi cái khác trong khi không thể trưng dẫn chứng cớ trị liệu (clinical evidence) cho tính liên hệ nhân quả từ ẩn ức vô thức đến nội dung giấc mơ.
Ðây là điều mà các tiêu chuẩn khoa học từ Aristotle đến Bacon đã cảnh giác: cái bệnh lý thuyết trước rồi tìm bằng chứng biện minh sau - để rồi tất cả bằng chứng đều được giải thích từ lý thuyết đã có sẵn với chứng cớ thực nghiệm không vững chắc. Nói theo triết luận của Wittgenstein thì cơ đồ lý thuyết và phân tâm học của Freud là một trận đồ ngôn ngữ mà trong đó quy pháp diễn đạt đã được quy hoạch cố định trước và từ đó tất cả mọi giải thích trên cơ sở bằng chứng đều không thoát khỏi cái khung cửa hẹp của quy tắc diễn đạt vốn đã bị bắt buộc (5).
Wittgenstein so sánh thuyết vô thức của Freud với triết học logic của chính ông, "Cái ác ôn của logic Russell và của tôi trong Tractatus (Logico-Philosophicus) là ở chỗ khi một mệnh đề được củng cố bằng một vài trường hợp điển hình thì (chúng tôi) đã vội cho rằng nó đã được thấu hiểu (và biện minh) hoàn toàn trên bình diện phổ quát"(6). Wittgenstein đã nói đến cái bệnh say máu trong ngôn từ và khái niệm của giới trí thức ưa lý thuyết hóa mọi sự để rồi tưởng tượng trong mê hoặc rằng lý thuyết của mình đã được lên ngôi vua chúa chân lý cho một vương quốc khoa học thực nghiệm khách quan.
Từ đó, tiền đề vô thức với gia sản phân tâm học của Freud - nhất là trên lý thuyết về giấc mơ và phương pháp luận diễn giải về nó - phần lớn chỉ là một loại khoa học tiếm danh, a pseudo-science, đầy lừa dối và thiếu lương thiện trí thức (7).
Thế nhưng, thế giới triết học và tâm lý học Tây phương sau Freud bị choáng ngợp bởi cái màu sắc dục tính, cái cơ đồ lộng lẫy đầy bóng tối, đầy bệnh hoạn đã hồ hởi chụp lấy cái trò chơi ngôn ngữ, cái quy pháp diễn tả, nhảy lên chuyến tàu khái niệm mới của Freud để vừa giải trí cho đầu óc, vừa đánh lận con đen lường gạt và làm tiền đám quần chúng thành thị ngây thơ và trưởng giả Tây Âu trong một thời đại và những xã hội đầy nhàm chán và bực bội. Khi bệnh lý vô thức được thay thế cho ý chí tội lỗi thì chính là lúc mà Freud tìm ra được chiếc ghế nằm (couch) để cho bệnh nhân tâm thần được kể lể tâm sự với bác sĩ phân tâm học (với một giá tiền thời gian đắt như vàng) nhằm thay thế cho phép quỳ gối xưng tội với các giáo sĩ trong nhà thờ.
(còn tiếp)
* * *
Phụ lục:
(2*) Nguyễn Hữu Liêm: Giáo sư Triết học; Chủ nghiệm khoa Triết, Đại học San Jose College, California, Mỹ. Tác phẩm chính: Dân chủ pháp trị: Luật pháp, công lý, tự do và trật tự xã hội, California, 1991; Tự do và Đạo lý: Một khai giải về triết học pháp quyền của Hegel, California, 1994; Thời lý và Hiện hữu, California,1996.
(1*) Đỗ Lai Thúy : Tiến sĩ Lịch sử văn hóa. Sinh năm 1948 tại Quốc Oai, Hà Tây;
Phó tổng biên tập Tạp chí Văn hóa - Nghệ thuật, Bộ Văn hóa; Tác phẩm chính: Mắt thơ, NXB Lao Động, 1992; Hồ Xuân Hương hoài niệm phồn thực, NXB Văn hóa Thông tin, 1999; Từ cái nhìn văn học, NXB Văn học dân tộc, 1999; Chân trời có người bay, NXB Văn hóa Thông tin, 2002; Phê bình văn học là gì?, eVăn, 2003; Phân tâm học với những vấn đề văn hóa (chủ biên), 3 tập, NXB Văn hóa Thông tin, 2000; Nghệ thuật như là thủ pháp - giới thiệu lý thuyết văn học của chủ nghĩa hình thức Nga (chủ biên), NXB Hội nhà văn, 2002.
____________________
Chú thích của Nguyễn Hữu Liêm:
(1) Cho một phân tích rộng lớn hơn về một lịch sử tư tưởng Tây phương trên cơ sở logic và tinh thần triết học, xin đọc Nguyễn Hữu Liêm, Từ Thế Giới đến Việt Nam: Kiểm thảo và Ðề nghị, Hợp Lưu, số 76, tháng 4-5/2004.
(2) Ðây là một nhận định quá tổng quan mà khuôn khổ bài viết nầy - vốn chỉ là một triết luận, chứ không phải là một nghiên cứu - không cho phép đi vào chi tiết. Xin đọc Manly Hall, Buddhism and Psychotherapy, Los Angeles, USA, 1979.
(3) Vấn đề căn bản của nhị thể luận giữa "thức" (mind) và "thân" (body) nằm ở trên phương diện tương tác nhân quả (casual relationship): Nếu thức và thân là hai cơ sở khác biệt và tách rời (distinct and seperate) thì tại sao ý thức có thể cử động chân tay?
(4) Nguyên văn: "The actual non-scientificity of the theory resides precisely in its capacity to elude - by way of sophistry - every possibility of falsification", Sebastiano Timpanara, The Freudian Slip, bản dịch tiếng Anh của Kate Soper, New Jersey, 1976. (Trích từ Bouveresse, Wittgenstein Reads Freud.).
(5) Jacques Bouveresse, Wittgenstein Reads Freud: The Myth of The Unconscious, bản dịch Anh ngữ của Carol Cosman, Princeton, 1995. Ðể thông hiểu hơn những vấn đề ở đây, xin đọc Ludwig Wittgenstein, Philosophical Investigations.
(6) Sđd, tr. 50. Nguyên văn: "The basic evil of Russell"s logic, as also of mine in the Tractatus, is that what a proposition is is illustrated by a few common place examples, and then presupposed as understood in full generality". Xin đọc Wittgenstein, Tractatus Logico-Philosophicus.
(7) Về những xảo thuật và gian lận về bằng chứng cho lý thuyết của Freud, xin đọc J. M. Masson, Freud: The Assault on Truth - Freud"s Suppression of the Seduction Theory, New York, USA, 1984.

Nguồn eVăncọm vn (2004)


Được HoaiLong sửa chữa / chuyển vào 10:33 ngày 10/06/2005