Cách dùng ĐẠI TỪ TIẾNG VIỆT trong xưng hô.

Lang thang qua box tiếng Việt thấy dạo này đông vui quá. Xin góp vài câu cùng các cụ, các bác, các cô, các chú cùng các em , các cháu..... Sao tiếng Việt mình có quá nhiều đại từ nhân xưng ở ngôi thứ 2 này vậy các bác nhỉ ? Cứ đơn giản như dân ănglê là You nhiều khi khỏi xích mích, mất lòng. Khỏi phải điều tra điều chú xem cách xưng hô với người đối thoại sao cho hợp tình hợp lý ...
Nghe 2 cô Doan Chi Thuy & CompagPresario nói đại từ Qua sinh ra từ miền Tây & không vay không mượn ai cả, tôi không rõ có chắc không. Nhưng tôi có đọc cuốn sách không nhớ chính xác tựa sách, hình như là Văn thơ yêu nước Nam Bộ thế kỷ XIX ( một trong các tác giả là Huỳnh Lúa, người hiệu đính là Ca Văn Thỉnh ). Bài thơ 'đóng trăn' của Học Lạc trong sách này có câu :
" Hoá An nam, Lứ Khách trú ".
Những người làm sách này chú giải đại từ Hoá = tôi , Lứ = anh ( nị ) là đại từ trong tiếng Tiều châu. Chữ Hoá được người Việt miền tây đọc trại đi thành Qua. Không hiểu cách lý giải này có đúng không, nhưng tôi chưa thấy cách giải thích nào khác hợp lý hơn
Đại từ Miềng của người miền Trung mà bác Chitto khen hay là tiếng địa phương của chữ Mình mà có bác khó chịu. Mới hay 9 người 10 ý.
Nhân các bác bàn chuyện xưng hô trong luận văn tốt nghiệp, tôi nhớ ngày xưa nhiều lần khó chịu về đại từ nhân xưng dùng trong các báo cáo khoa học, luận văn ( giờ nghe hoài cũng quen rồi ). Một báo cáo do 1 tập thể tác giả xưng chúng tôi đã tiến hành, chúng tôi đã thu được kết quả ..... thì không có gì đáng bàn. Nhưng nhiều công trình của duy nhất 1 tác giả, hay luận văn của 1 sinh viên, nghiên cứu sinh cũng xưng : chúng tôi thì thật là kỳ cục.
Không biết đó là do tác giả khiêm tốn muốn đặt 'vinh quang' lẽ ra là của riêng mình vào một tập thể : có thủ trưởng cơ quan ủng hộ công trình, có công đoàn hết lòng chăm lo đời sống -trong trường hợp các nhà khoa học. Hoặc đối với sinh viên :
có thầy cô hướng dẫn, có bố mẹ chu cấp tiền bạc, có cô bạn gái/anh bạn trai động viên mình làm ra 1 thành quả khoa học đầu tay này.
Hay là tinh thần né tránh trách nhiệm của xứ mình nên không ai dám dùng đại từ tôi cho trường hợp này. Rủi kết quả này bị bác bỏ thì đó là công trình của tập thể chúng tôi ?
Hay là dùng 'chúng tôi ' thì dễ khè người nghe hơn là dùng 'tôi' ?
Hay là ......
Nhờ các cao thủ của Box Tiếng Việt hoặc đang dạo qua làng tiếng Việt giải thích giùm .
Được ruavang sửa chữa / chuyển vào 06:25 ngày 06/05/2003

Khi viết bài vừa rồi để trả lời bạn Constancy, tôi trù tính là ?otôi viết tôi khen, ai chen vô lọt?, không ngờ bạn CP lại chen vô trót lọt. Mặc dù rất chi là bực mình, nhưng tôi phải công nhận là bạn CP nói đúng.
Chữ O trong conspire đọc ?onhư? âm Ơ chớ không phải Â. Nói đúng hơn, nó vừa Ơ vừa Â, nhưng vì trọng âm của từ này nằm ở SPIRE nên nó được đọc ?olướt? qua và nhẹ đi nên nghiêng về Ơ nhiều hơn là Â. (Bởi vì cho rằng cái âm đó vừa giống Ơ vừa giống  nên tôi có viết trong bài vừa rồi là ?otheo âm Ơ (hoặc Â) như bạn Constancy nói?)
Còn về chữ O trong constancy thì quả thực âm của nó chẳng phải A mà cũng không phải O, mà là ở giữa hai âm đó. Nếu lấy tiếng Việt làm ?otiêu chuẩn?, thì tiếng Anh có nhiều âm rất là ?opê-đê?; người Việt mình muốn phát âm cho đúng phải ?oỏng ẹo? cái lưỡi.
Hì hì, tuy phải công nhận là bạn đúng nhưng tôi nghĩ tôi cũng không sai. Vì đây là diễn đàn Tiếng Việt nên khi ta bàn chuyện Tiếng Anh thực ra là để nói về Tiếng Việt mà thôi. Ở đây chúng ta bàn cách phiên âm tiếng nước ngoài (cụ thể là tiếng Anh và Pháp) sang tiếng Việt. Bởi thế khi phiên âm, ta phải giải phẫu chuyển đổi giới tính những âm ?opê-đê? thành đàn ông Việt hoặc đàn bà Việt cho rõ ràng. Chính vì thế nên tôi mới nói chữ O trong constancy một là đọc âm O hai là âm A (cho dễ hiểu và dễ đọc); chứ nói chính xác theo tiếng Anh là đọc vừa O vừa A thì kiếm đâu ra trong bảng chữ cái tiếng Việt để phiên âm cho đúng (y chang).
Khi thấy CP chen dzô bài viết của tôi như dzậy, tôi giận lắm, nhưng nhớ ra CP là phụ nữ, nên đổi giận thành thương ngay; chớ không phải ?ogiận thì giận mà thương thì thương? kiểu nửa nạc nửa mỡ như trong một bài dân ca. Đối với tôi, chuyện tình cảm cũng giống như vấn đề phiên âm tiếng ngoại quốc sang tiếng Việt vậy; một là một, hai là hai, không có một nửa.
Giờ thì tôi cảm thấy thương bạn CP hơn, nên không thể không cám ơn bạn đã viết một bài rất bổ ích cho những ai đang học tiếng Anh. Bởi vì quá lo o bế Tiếng Việt mà tôi đã vô hình trung làm những người mới học tiếng Anh có thể hiểu sai về cách phát âm của ngoại ngữ này. Tôi cũng rất vui khi thấy làng Tiếng Việt chúng ta ngày càng có nhiều người đẹp tham gia, vì ai cũng biết làng ta lâu nay ?odương thịnh âm suy?. Cho nên hễ hôm nào thấy bóng một người đẹp là tôi mừng một; hôm sau gặp lại người đó hoặc người đẹp khác thì tôi mừng gấp đôi.
?oGặp một bữa Anh đã mừng một bữa
Gặp hai hôm thành nhị hỷ của tâm hồn?
(Cái từ ?oAnh? là tên tôi, chứ không phải tôi dám tự xưng ?oanh?.)
THÁI HỒNG ANH.

Tự dưng hết ý, chẳng nói nên lời, nên tôi mượn mấy bài báo nói hộ chút. Bài này có nói về xưng hô ở trường học.
Văn hóa trong cách xưng hô


Ai nấy đều biết rằng tiếng Việt không có một đại từ nhân xưng (hay hồi chỉ) trung hòa. Không phải tiếng Việt không có những đại từ nhân xưng chính danh. Tao, mày, nó, hắn (chúng tao, chúng mày, chúng nó) và họ, có thể coi là những đại từ nhân xưng và hồi chỉ chính danh. Nhưng trừ họ (đại từ hồi chỉ ngôi thứ ba số phức) ra, tất cả các đại từ này đều được cảm thụ như không được lễ độ, và không thể dùng trong khi giao tiếp với người dưng trong khuôn khổ xã giao bình thường, và ngay cả họ cũng không phải lúc nào cũng dùng được (chẳng hạn không thể dùng thay cho cha mẹ hay người thân tộc ở bậc trên so với người nói).
Tất cả các từ thường được dùng để xưng hô trong những điều kiện giao tiếp bình thường đều là những danh từ, trước hết là những thuật ngữ chỉ quan hệ thân tộc (trừ dâu, rể, vợ chồng, ông nhạc, bà nhạc, v.v (1) rồi đến những thuật ngữ chỉ những chức vụ hay cương vị có ít nhiều mầu sắc tôn vinh như thầy, giáo sư, chủ tịch, bác sĩ, bộ trưởng, sư ông, sư cụ, thủ trưởng, sếp, rồi các cấp bậc quân đội, - nếu không kể một vài trường hợp dùng danh từ chỉ người nhà như vú.
Ngày nay có thể coi một vài danh từ như tôi đã trở thành một "đại từ" gần như trung hòa, có thể dùng với bất cứ người nào không có quan hệ thân tộc với người nói. ít nhất cái sắc thái khiêm tốn do nghĩa gốc ("tôi tớ", "tôi đòi", "bề tôi") để lại thì kể cho đến nay gần như đã mất hẳn, nhất là khi tôi hầu như không bao giờ dùng một mình như một danh từ nữa, mà chỉ dùng trong những ngữ đoạn (đẳng kết như tôi tớ, hay chính phụ như bề tôi). Trong khi đó, chữ tớ, vốn đồng nghĩa với tôi, lại phải được dùng trong những điều kiện khác hẳn, và có những sắc thái tuyệt nhiên không thích hợp với những cuộc giao tiếp với người dưng.
Cũng cần phải nêu rõ rằng các từ thân tộc chỉ dùng để xưng hô, nghĩa là để chỉ ngôi thứ nhất hay ngôi thứ hai, chứ không bao giờ được dùng như đại từ hồi chỉ, nghĩa là để chỉ ngôi thứ ba thay cho danh ngữ, như một vài tác giả trước đây đã từng ngộ nhận. Điều này có thể thấy rõ qua cách đánh trọng âm của các từ hữu quan khi được dùng như danh từ và khi được dùng như đại từ: khi được dùng như đại từ (ngôi thứ nhất hay ngôi thứ hai), những từ này bao giờ cũng mất cái trọng âm mà nó có thể có khi được dùng như danh từ. Chúng tôi đã thực nghiệm điều này trong nhiều lớp tiểu học qua những trò chơi "đố các em đoán ra ai là người nói những câu có mẹ, con, bố như "Con nhớ ủ cơm cho nóng để mẹ về mẹ ăn" hay "Đừng nghịch máy tính, không bố về bố mắng cho đấy": nhờ trọng âm, học sinh lớp 1 không bao giờ nhầm khi người làm thí nghiệm đố các em biết "ai là người nói câu ấy" (được những diễn viên kịch nói thu vào băng ghi âm).
Như vậy, có thể tin rằng đã hình thành một hệ thống đại từ nhân xưng, hay ít nhất là đã có một quá trình ngữ pháp hóa các đại từ tương tự như quá trình ngữ pháp hóa (hư hóa) các danh từ chỉ "phía" trên, dưới, trong, ngoài thành những giới từ đánh dấu vai định vị (locative) và quá trình ngữ pháp hóa các vị từ có ý nghĩa di chuyển như lên, xuống, ra, vào, qua, sang, đi, về, lại, đến, tới thành những giới từ chỉ đích (target hay goal), cũng được khu biệt với các thực từ gốc bằng tiêu chí "mất trọng âm" - một phương tiện chung của tiếng Việt để khu biệt hư từ với thực từ.
Thế nhưng, khác với các vị từ ("động từ khi chuyển thành giới từ chẳng hạn, các danh từ chỉ quan hệ thân thuộc khi chuyển thành đại từ nhân xưng không có dấu hiệu gì mất nghĩa từ vựng một cách đáng kể như khi vị từ cho chuyển thành giới từ cho mà ta có thể quan sát khi so sánh hai câu Lấy tiền cho bạn [0111] Có nghĩa là "lấy tiền để biếu bạn" (cho là vị từ hành động) và Lấy tiền cho bạn [0101] có nghĩa là "lấy tiền giùm bạn" (cho là giới từ chỉ vai "người hưởng lợi" - beneficiary). Sự thay đổi về nghĩa ở đây không đưa đến một sự chuyển hóa về từ loại làm cho cấu trúc cú pháp của câu khác hẳn đi như trong hai câu trên, mà chỉ tương đương với một sự chuyển đổi từ "nghĩa đen" sang "nghĩa bóng" (nghĩa ẩn dụ) của chính những danh từ ấy: từ chỗ biểu thị một quan hệ thân tộc đích thực, danh từ ấy biểu thị một mối quan hệ mà người nói dường như coi là "gần giống" với quan hệ thân tộc. Nghĩa là người nói làm như thế người nghe (hay người được nói đến), tùy theo lứa tuổi tương đối so với người nói, được mình coi như có quan hệ thân tộc với mình. Rốt cục, như nhiều nhà văn hóa học đã nêu lên, người Việt trong khi giao tiếp làm như thể họ coi nhau là người có quan hệ thân tộc.
Tôi đã được nghe nhiều diễn giả ca ngợi cách xưng hô này của người Việt, cho thấy một mối thâm tình gắn bó toàn dân lại thành một gia đình. Và mặt khác, trong một cuộc hội nghị quốc tế về các giá trị văn hóa phương Đông, tôi cũng đã chứng kiến sự thích thú vô hạn của những nhà văn hóa học ngoại quốc khi tôi miêu tả những tình huống khác nhau có thể diễn ra khi một người con trai chuyển từ cách xưng hô tôi/cô với một bạn gái cùng cơ quan (một cách xưng hô gần như trung hòa giữa những người lạ cùng một lứa tuổi) sang cách xưng hô anh - em mà tôi thuyết minh như một mưu toan thay đổi (an attempt at a change) mối quan hệ giữa hai người về phía thân mật hơn (vì đó là cách xưng hô của những đôi tình nhân hay những đôi vợ chồng), và trong những điều kiện nhất định có thể có giá trị như một lời tỏ tình không úp mở, và những cách phản ứng đa dạng mà người con gái có thể có, với những ý nghĩa có rất nhiều sắc thái khác nhau của nó. Mặt khác, khi một người chồng thay cách xưng hô thường ngày (anh/em) bằng cách gọi vợ là cô và tự xưng là tôi, ta có thể thấy ở người chồng ấy một thái độ không bình thường. Nếu đó không phải là một cách nói có sắc thái đùa bỡn, thì thường thường đó là dấu hiệu của một sự rạn nứt nào đó trong quan hệ gia đình.
Tôi cũng có viết và nói một số bài về cái mà tôi coi là một tệ nạn khi một nhà báo chỉ vì lớn tuổi hơn người được phỏng vấn (một chiến sĩ hải đảo, một ngôi sao bóng đá, một hoa hậu, một nghệ sĩ lỗi lạc vừa được tặng một giải thưởng quốc tế đáng tự hào cho bất cứ dân tộc nào) mà tự thấy mình có quyền gọi người ấy bằng "em" hay bằng "cháu". Và, lạ thay, người ấy cũng vui lòng chấp nhận cách xưng hô ấy và xưng em, xưng cháu với nhà báo, không hề nhớ mình là ai (2). Tôi cũng đã tự hỏi xem liệu cách xưng hô "gia tộc chủ nghĩa" như thế có còn để lại một khe hở nào cho một quan hệ có tính chất dân chủ trong các cơ quan nữa không. Dù sao cũng không thể nào chấp nhận được thái độ kẻ cả của một người tự cho mình cái quyền gọi một công dân là em hay là cháu chỉ vì mình hơn người ta mười mấy tuổi. Ngay trong nhà trường trung học (cấp hai) thời Pháp thuộc, tôi cũng chưa thấy một giáo viên nào dùng tu, toi (ngôi thứ hai số đơn) để gọi học sinh. Bao giờ giáo viên cũng gọi là học sinh bằng vous (ngôi thứ hai số phức) như với người lớn. Thế mà ngày nay, ngay cả trong trường chuyên khoa (cấp ba) và cả trường đại học nữa, phần nhiều các giảng viên gọi học sinh, sinh viên bằng em. Cách xưng hô này không thể không đi đôi với một quan hệ bất bình đẳng và một thái độ bắt nạt có thể bị lạm dụng trong nhà trường, nơi lẽ ra có nhiệm vụ giáo dục ý thức công dân cho các thế hệ sau.
Rốt cuộc tôi thấy cách xưng hô này rõ ràng là có hai mặt trái nhau, trong đó mặt tiêu cực khó lòng có thể thua kém mặt tích cực về tỷ trọng: một mặt, nó có thể làm cho những người dưng nhích lại gần nhau hơn; còn một mặt khác, nó đưa đến một không khí gia tộc hoàn toàn nhân tạo trong những môi trường không cần đến không khí gia tộc, thậm chí không thể chấp nhận thứ không khí này, vì nó quá thuận lợi cho chủ nghĩa con cháu (nepotism) và cho những thái độ kẻ cả của người này và thái độ khúm núm, nịnh bợ của người kia.
Về phương diện lịch sử, người ta dễ có xu hướng giải thích hiện tượng này bằng các dĩ vãng phong kiến của dân tộc ta. Nhưng chế độ phong kiến đã từng tồn tại ở Trung Quốc, ở Nhật Bản và ở nhiều nước khác trong một thời gian dài hơn ở ta nhiều, mà sao trong ngôn ngữ của các nước này vẫn có được những cách xưng hô không bao hàm một mối quan hệ thân tộc nào, và do đó cũng không bao hàm một sự bất bình đẳng nào? Hay đó là một phản ánh của một xã hội mà tế bào cơ bản là thị tộc? Tôi không dủ thẩm năng để phán đoán về vấn đề này. Dù sao cách xưng hô "không có đại từ trung hòa" này không phải không đẻ ra những vấn đề nan giải.
Tôi trước đây đã từng làm phiên dịch trong một thời gian khá dài, và trong khi dịch những tác phẩm văn học cỡ lớn vẫn phải dành khá nhiều thì giờ (có nhiều hơn cả thì giờ dành cho việc chuyển nghĩa) để nghĩ cách dùng đại từ sao cho khỏi rơi vào tình trạng lố bịch, và rốt cục phải thú nhận rằng trong rất nhiều trường hợp mình đã thất bại thảm hại. Quả nhiên khi viết bằng tiếng Việt không có cách gì có được một thái độ khách quan, trung lập đối với các nhân vật, nhất là trong những văn bản đòi hỏi một thái độ như thế. Chẳng hạn trong khi dịch Chiến tranh và Hòa bình, tập thể dịch giả đã phân vân rất nhiều trong khi đi tìm một đại từ hồi chỉ ("ngôi thứ ba") thích hợp cho nhân vật Napoléon Bonaparte, vốn bị tác giả khinh miệt và chế giễu ra mặt. Tôi còn nhớ là giáo sư Đào Duy Anh cách đây 50 năm khi viết và giảng trên lớp giáo trình lịch sử Việt Nam đã thử dùng đại từ ngôi thứ ba nghỉ cho tất cả các nhân vật lịch sử, dù đó là Trần Hưng Đạo hay Toa Đô. Nhưng tôi và các bạn học hình như không ai thấy ổn, và cuối cùng hình như chính giáo sư cũng đành từ bỏ cuộc thí nghiệm.
Trong Hội nghị quốc tế về các giá trị văn hóa phương Đông ở Hà Nội năm 1999, sau khi nghe báo cáo của tôi, một nữ giáo sư đã quở trách tôi không có được một thái độ dứt khoát đối với một hiện tượng mà bà (cũng như tôi) coi là một tệ nạn xã hội. Dạo ấy tôi nhân danh sự thận trọng của người làm ngôn ngữ học để không can thiệp vào những sự kiện tự nhiên của ngôn ngữ, vốn thuộc thẩm quyền của số đông những người bản ngữ: như trong câu cách ngôn nổi tiếng của một nhà ngữ học Mỹ, "Người bản ngữ, cũng giống như người khách hàng, bao giờ cũng đúng" ("The native speaker, like the customer, is always right". Nay tôi nghĩ rằng Nhà nước vẫn có thể quy định một nguyên tắc chung về cách xưng hô dùng trong giờ hành chính ở các cơ quan của Nhà nước (3), nhất là về cách xưng hô của các đại diện của cơ quan truyền thông đại chúng với những người được phỏng vấn. Còn trong sinh hoạt bình thường, tôi e rằng không có cách gì can thiệp vào đây được. May ra cũng chỉ có thể hy vọng vào ý thức của những người cấp trên như thủ trưởng cơ quan, giảng viên hay huấn luyện viên thể thao, cố ý xưng hô với người "dưới" đã đủ tuổi công dân, dù người đó là học trò hay thuộc hạ của mình, bằng những đại từ nêu rõ quan hệ bình quyền giữa các công dân với nhau và từ đó giáo dục ý thức tự trọng của lớp trẻ.
Và có lẽ phải đợi vài ba thế kỷ nữa mới có thể thấy trong các đại từ nhân xưng xuất hiện những từ trung hòa, không có những sắc thái phân biệt thân/sơ và trên/dưới như hiện nay.
Cao Xuân Hạo
---------------------------------------------------
(1) Chúng tôi không hiểu tại sao những từ này không bao giờ dùng làm đại từ nhân xưng như các danh từ chỉ quan hệ thân tộc khác, cũng không bao giờ dùng làm hô ngữ hay làm "loại từ" đặt trước tên riêng (người ta nói bác ơi, bác Ba, Chị ơi, chị Ba thậm chí thầy, vú, bác sĩ, tuy không phải là danh từ chỉ thân tộc cũng có thể dùng như thế (vú ơi, thầy Ba), nhưng không thể nói chồng ơi, chồng Ba được. Câu trả lời nghe rất có lý mà nhà ngữ học Nguyễn Đức Dương mách cho tôi cách đây hai mươi năm ("Vợ, chồng, dâu, rể không phải là người cùng huyết tộc, chỉ do hôn nhân mà thành") không đứng vững được, vì thím, dượng cũng hệt như thế nhưng lại có thể nói thím ơi, dượng Ba được. Cho đến nay chúng tôi chưa biết có ai giải đáp được vấn đề hóc búa này.
(2) Một lệ ngoại hiếm hoi là Đặng Thái Sơn, trong khi trả lời một ông giám đốc đài truyền hình gọi anh bằng "cháu" và tự xưng là "bác", nghệ sĩ này một mực tự xưng là "tôi" và gọi ông giám đốc là "ông", chứ không hưởng ứng cách xưng hô kẻ cả mà ông giám đốc, vì quen thân với gia đình Đặng Thái Sơn, tự thấy mình có quyền dùng, quên mất rằng trước công chúng xem truyền hình mình chỉ là một cán bộ đại diện của đài đóng vai trò trung gian giữa người được phỏng vấn với công chúng.
(3) Sau Cách mạng Tháng Tám, cán bộ ta đã bắt đầu quen với cách gọi nhau bằng "đồng chí". Tôi không hiểu tại sao cách xưng hô này dần dần ra khỏi tập quán của cán bộ công chức.

...........................
Cù Lần

Cách giải thích của bác ( quên, của bác Huỳnh Lúa chứ nhỉ, nhưng cứ gọi là " của Bác " cho bác ....sướng nhé, hi hi....) nghe cũng hợp lý lắm vì khi bác nói tôi mới nhớ ra rằng ở Miền Tây ( chủ yếu ở Cà mau, sadec, Bạc Liêu, Sóc trăng...) người Việt gốc Hoa rất nhiều , cụ thể là người Tiều châu . Có những từ như Hia ( anh ) , Chế ( chị ruột, chị dâu vẫn gọi bằng chị ).......thoạt nghe tôi cứ tưởng của người Khơ Me, nhưng tìm hiểu thì lại của người Tiều ! Không loại trừ khả năng này phải không?
To bác Thaihonganh: " Giờ thì tôi cảm thấy thương bạn CP hơn "---------> nghe sướng quá, hi hi....mời bác . Có điều như mọi người nói, bác là người rất giỏi lèo lái, biết biến bại thành thắng, 36 chước - chước nào bác cũng giỏi. Khâm phục, khâm phục.
To culan : đây có phải là nick khác của bác thaihonganh không nhỉ, chỉ riêng độ dài của bài viết cũng đáng vote 5 * rồi.
Bây giờ tôi đi " mật thư " cho bác thaihonganh về cái dzụ " thương nhiều "....hi hi....vừa vào đây đã có người thương---> sướng quá.

Thi đua ta quyết thi đua
Thi đua ta quyết tiến lên hàng đầu
Hàng đầu rồi biết đi đâu ?
Đi đâu không biết hàng đầu cứ đi !

Lỡ đã bàn đến tiếng Việt và văn hoá thì sẽ khó khôn lường nhưng em đành theo với các bác nữa vậy.
To CP : Ai mình thấy hơn mình thì mình học mà. Bác THA có những tư duy suy nghĩ tuy lắt léo nhưng có lý . Vẫn câu nói đã từng nói : Bạn mình thì phải hơn mình mà CP!
To bác THA: Hihi đây là box tiếng Việt mà bác!
To Ruavang: Bác viết "Hay là tinh thần né tránh trách nhiệm của xứ mình nên không ai dám dùng đại từ tôi cho trường hợp này. Rủi kết quả này bị bác bỏ thì đó là công trình của tập thể chúng tôi ? "
Còn bác Culan lại trích : (3) Sau Cách mạng Tháng Tám, cán bộ ta đã bắt đầu quen với cách gọi nhau bằng "đồng chí". Tôi không hiểu tại sao cách xưng hô này dần dần ra khỏi tập quán của cán bộ công chức.
Các bác làm em nhớ đến 1 câu về tình đồng chí - 1 đặc điểm nổi bật của người Việt chúng ta. Câu đó đại khái thế này : Nếu là đồng chí thì hãy để sai lầm của tôi thành sai lầm của chúng ta. Em nghĩ khi bắt đầu gọi là đ/c thì cũng là lúc họ bắt đầu có suy nghĩ này.
Bây giờ là suy nghĩ của em về Văn hoá VN nói chung và VH xưng hô VN nói riêng. Suy nghĩ này em đã post bên VNE lâu rùi nhưng giờ em quay lại đây nên bác nào có đọc rùi thì thông cảm.

Theo em hiểu VN của mỗi dân tộc có xuất phát điểm từ các tập quán lâu đời nó hình thành và phát triển theo thời gian. Loài người có 3 nền VH điển hình :
1 - Văn hoá chữ vuông - cầm đũa
2 - Văn hóa chữ tròn - cầm thìa dĩa
3 - Văn hoá chữ dài - ăn bốc
Nhưng đặc biệt VH VN lại là chữ tròn và ăn đũa.
Các chuẩn mực VH găn bó mật thiết với tình cảm, cách nghĩ và nó hình thành nên hệ thống những giá trị VH biểu hiện ở 3 lĩnh vực lớn :
1 - Các giá trị vật chất tính thần
2 - Các giá trị của trình độ các quan hệ
3 - Các giá trị nhân cách ( đây là phần em sẽ thảo luận thêm với các bác nhé )
Ở giá trị thứ 3 này nó lại chia thành những chuẩn mực lớn
- Chuẩn mực trong VH lao động
- Chuẩn mực trong VH giao tiếp
- Chuẩn mực trong VH gia đình
- Chuẩn mực trong sự phát triển VH cá nhân.
Khi ta tìm hiểu sâu xa về các vấn đề VH này mới biết tại sao người Việt ta lại hay quan trọng hoá vẫn đề VH trong giao tiếp đến thế. Ngày xưa em đã hơn 1 lần tranh luận vấn đề về cái cô Vi Thuỳ Linh đấy. Không bàn đến nghệ thuật hay trình độ thi ca mà chỉ nói đến vấn đề VH và tư tưởng. Nếu tiếp tục tranh luận đến đại từ nhân xưng sớm hay muộn các bác và em sẽ lại đi đến vấn đề VH Việt Nam mà thôi.

Tóm lại ngay trong văn hóa giao tiếp, sự phát triển của nền VH cũng bộc lộ rất rõ. Mỗi người có cách nhìn nhận riêng nhưng em xin mạn phép đưa ra ý kiến thế này :
Khi VH càng phát triển thì người ta càng đơn giản bớt ngôn ngữ giao tiếp, nó gần như đơn giản đến mức tối thiểu. Ngôn ngữ chỉ thực sự quay lại là nó trong nghệ thuật.
Ăn xong liếm mép quèn quẹt!

Chào anh Culan,
Cái đại từ ''đồng chí'' mà anh đề cập đến, hiện nay, người ta vẫn dùng, nhưng với nhiều nghĩa khác nhau, chứ không phải chỉ có một nghĩa như anh khongquen25 viết đâu - ý em là thế:
- với đúng nghĩa gốc của nó: cùng sát cánh bên nhau, chia sẻ hoạn nạn, ... (tại xuất hiện từ thời XHCN nên chắc chỉ có hoạn nạn thôi. hihi ...)
- nói đểu nhau: ''Này, chú đồng chí, tớ thấy chú nên thay đổi quan niệm đi''
- một cách gọi của các ông thầy trẻ làm công tác Đoàn với sinh viên: ''Thầy nói thật, chuyện này cả đồng chí N, lẫn đông chí C đều biết.'' hic .. hic ...
Nhân tiện bàn về ''bác'' của mấy anh chị: Gọi bác làm gì, gọi chú thôi, mà thôi, .. gọi là anh đi .... hic, thế là thế nào nhỉ?
Chào chị DCT: Mỹ Linh nói thế theo em không phải là không được. Mọi người = tất cả những ai nghe Mỹ Linh. Tuy nhiên, dùng các bạn = hay hơn, thân mật hơn, gần gũi hơn.
Chào anh Thái Hồng Anh và Chị Cp (hay PC - em xin lỗi nhé, từ từ em mới nhớ hết tên các anh các chị được): Các anh chị phân tích tiếng Anh hay quá. Em chỉ học tiếng Anh dạng sơ khai thôi, không biết phân tích phonetic tiếng Anh, chỉ biết Phone'tique tiếng pháp thôi. Thế túm lại, cái Constancy của em thì phiên âm tiếng Việt đọc là thế này à: Con - sờ - tần xi ạ?

Nhìn Constancy băn khoăn hỏi mọi người mà như đang nói với chính mình:
-?oTên em, giờ viết sao đây
Con hay Can, ai biêt, bầy giùm em??
tôi không khỏi xúc động nhớ đến bài hát ?oĐời gọi em biết bao lần?:
-?oKêu gì đây, hỡi em? Khi tên mình không đủ chữ cái??
Phải chi cô CP đã không nói ra điều ấy với tôi và với mọi người thì bây giờ chuyện đời đơn giản biết bao nhiêu. Constancy lẽ ra đã yên chí lớn khi viết tên mình là Con hay Can nếu cô CP đã không bật mí cái tên ấy là đứa con mang hai dòng máu, vừa Con mà vừa Can. Có lẽ vì thế mà ai đó từng nói rằng bạn nên nói sự thật nhưng không phải sự thật nào cũng nên được nói ra. Khiến bây giờ Constancy phải dằn vặt không biết cái tên mình sinh mình đẻ giờ viết kiểu nào đây. Bởi vậy, tôi thấy trách nhiệm giải quyết vấn đề này phải thuộc về cô CP. Chuyện này hoàn toàn mang tính nhân đạo chứ không phải vấn đề phe nào phải đền bù chiến phí. Dù tôi đã chuyển bại thành thắng hay chuyển bại thành liệt thì tôi không có trách nhiệm gì trong câu chuyện thương tâm này.
Có lẽ thi sĩ Xuân Diệu đã lâm vào cảnh ngộ như thế khi ông viết:
?oLàm sao định nghĩa được tên mình
Có nghĩa gì đâu buổi bình minh
Hay là như lúc hoàng hôn xuống
Nửa tỏ nửa mờ nửa ngày đêm."
THÁI HỒNG ANH.

Hì hì....biết ngay mà. Cái bác này thế nào cũng nắm tay ( ngượng quá....) mình lại. ( không biết trong ttvnol này có bao nhiêu cô bị bác ấy nắm ................. đây nhỉ ???)
Cái cô công-sì này lấy cái nick này làm gì mà gây nhiễu quá. Thôi thì cô cứ bắt chước bác Thaihonganh vậy không bác ấy lại ấm ức đòi nắm........cái gì gì của cô lại đòi " thương nhiều " thì .........vấn đề rất chi là vấn đề đấy, chít đấy ......... !!!!!!!!
Thật ra gọi sao cũng được ví dụ như chị nè , người gọi Com- pạch, người réo Com - pa, người Miền bắc bảo Com-pắc, người Miền Trong cãi lại Com-pặc cơ.....Miễn sao vừa chui vào đâu là có người đòi............" thương " là mãn nguyện rồi, hi hi.......

Thi đua ta quyết thi đua
Thi đua ta quyết tiến lên hàng đầu
Hàng đầu rồi biết đi đâu ?
Đi đâu không biết hàng đầu cứ đi !

Ánh sao hôm của lòng em ơi (em không có ý chê anh nhỏ mọn à nha), anh đẹp (như cái) chai thiệt đó. Tiệc bạn Constancy đã dọn, anh cũng đã vào bàn, mà sao anh cứ mãi ngồi ngắm bọn em cười tủm tỉm chẳng nói lời nào, anh chơi vậy là không đẹp với Constancy đó nhe!
Được doan chi thuy sửa chữa / chuyển vào 23:43 ngày 07/05/2003