Cách phê bình công trình kiến trúc...

Cách phê bình công trình kiến trúc...

Các bạn,
Phê bình kiến trúc là một đặc thù của ngành kiến trúc. Có phê bình thảo luận thì các bên mới học hỏi và tiến bộ. Các bạn đã "phê bình" rất nhiều trong mục CÔNG TRÌNH MỚI, nhưng chúng ta có thực sự phê bình?
Cảm nhận đầu tiên của tôi là các bài phê bình mang tính cá nhân nhiều quá, dẫn đến chúng không thuyết phục và không bền vững. Theo tôi một bài phê bình kiến trúc cần những yếu tố như sau:
1. Tôn trọng tác giả. Dù công trình tệ đến mấy, nhưng tác giả có lòng cho anh em thuởng ngoạn thì không có lý do nào mà nói thậm tệ tác giả. Một bài viết mà không tôn trọng tác giả, theo tôi là khong đáng để xem và gọi là phê bình. Có tôn trọng mình thì mới tôn trọng tác giả.
2. Có trình độ hiểu biết. Không cần phải hiểu biết thật sâu về lĩnh vực tác giả thiết kế, nhưng đủ trình độ để có lý lẽ thuyết phục.
3. Không dùng cảm giác cá nhân. Vì dụ như tôi quen thân anh A, nên sẽ khen bài của anh A và ngược lại khi tôi đưa công trình lên, anh A sẽ phãi khen lại. Đó là cách phê bình rất thiếu chuyên nghiệp, và tôi thấy VN khá nhiều. Có nguời nể nhau nên không dám nói, nhưng cũng có nguời ghét nên phê bình quá mức.
...
Vài lời góp ý, mong các bạn trao đổi...

Ý kiến của tôi là đồng ý.
Tuy nhiên tình trạng trên chỉ là thiểu số. Đa phần các ý kiến trong box này rất xác đáng, thiện chí, tôi là dân ngoại đạo cũng cảm thấy có cảm tình với các anh kiến ít nhiều, hì!
Mà anh Goblue có ở Việt Nam đâu mà biết thực trạng phê bình Kt ở Việt Nam nhỉ?

Mình nghĩ phê bình kiến trúc là phải nêu ra vị trí của người ta, và vị trí của mình: Ai đứng ở địa vị nào, dựa trên lý thuyết nào. Trước hết phải hiểu người thiết kế dựa vào tư tưởng nào, đứng trên lý thuyết nào để thiết kế, để khi phê bình thì cũng phải đứng trong tư tưởng đó, lý thuyết đó, để đánh giá xem thiết kế của họ "đi được xa đến đâu".
Có hai vấn nạn: Một là người thiết kế không biết mình đứng đâu để "sinh ra" đứa con của họ, đó là tai họa của nghề nghiệp Thiết kế Kiến trúc. Hai là người phê bình thì đứng ở một vị trí khác, dùng tiêu chuẩn khác (không phù hợp) để đánh giá, gây ra sự đánh giá không chính xác, và sự hiểu lầm không gỡ ra được. Hai vấn nạn trên dẫn tới hậu quả là rốt cuộc không mở mang được khối kiến thức của cả hai bên. Cả hai ôm nhau trì kéo, đôi khi sa đà sang đả kích, mất đoàn kết. Người thiết kế đi một hướng, phê bình theo một hướng khác, chẳng giúp giải quyết việc "theo hướng đó thì thiết kế này đã đi xa đến đâu" cả.
Theo mình thì cần có thái độ phê bình như thế, khắc phục hai vấn nạn trên, thì mới thúc đẩy sáng tạo và phát triển.
Tất nhiên nói đến "đứng đâu" có nghĩa là nói đến việc sử dụng những nguồn kiến thức nào, lý thuyết nào. Những lý thuyết nổi tiếng và có giá trị cũng có phạm vi hoạt động của nó, và nắm được những kiến thức đó là cần thiết để tiến hành phê bình. Điều này giải thích vì sao người ta nói các nhà phê bình cần phải thận trọng.
Ý kiến mình là thế.
Được Adamour sửa chữa / chuyển vào 22:13 ngày 12/09/2005

- Đúng là ở VN, Phê BÌnh KT chưa trở thành một chuyên môn, mang nặng tính hình thức, KHÔNG CÓ TIẾNG NÓI RÕ RỆT (kiểu như Tuổi Trẻ Cười vậy).
- Nếu anh GoBlue đưa chuyện tôn trọng tác giả lên hàng đầu, thì cũng phải xác định ranh giới giữa phê bình đả kích công trình cụ thể và bôi nhọ tác giả. Bởi vì đã phê bình thì thường là Chê, nêu ra các vấn đề hạn chế, chứ Khen cũng có nhưng chắc không quá bán.
- Chuyện phê bình Kiến trúc bao gồm cả bốn yếu tố Hình Thức - Công Năng - Bền Vững - Kinh Tế. Chúng ta có thể Phê bình chuyện Hình Thức, Công Năng hay Bền Vững, còn chuyện Kinh Tế là khá mù mờ (thế nào các anh tự hiểu), và nó lại ảnh hưởng trực tiếp đến 3 yếu tố kia, và ở VN em thấy gần như chuyện Kinh Tế được đặt hàng đầu (đối với các công trình lớn của công. Em xin nói thêm là báo cáo GDP là 7% còn không thật, thì tất cả các vấn đề liên quan tới kinh tế được đưa ra công luận không biết đằng nào mà lần.)
- Vô cùng tán thành ý kiến của anh GoBlue về trình độ chuyên môn của nhà phê bình, đúng là phê bình chỉ cần biết một phần cơ bản về chuyên môn thôi, các vấn đề khác như Văn hóa, Xã hội.. cũng liên quan rất chặt chẽ đến công trình KT.
-------------------------------------------------------------------

T.H phải không mày?
Thế bên bển tụi nó quan niệm phê bình là vậy hả?
Chỉ đồng ý với bác mỗi điểm đầu tiên.

hôm nay thử bàn tiếp về phê bình nhé..Sau khi các yếu tố trên thoã mản thì tiếp..
A. Mặt bằng tổng thể: Sẽ là cái nhìn đầu tiên, ngoài các yếu tố thoả mãn giao thông, cấp cứu, đậu xe, v...v thì yếu tố cần chú ý là 1) Công trình mới có ảnh huởng thế nào đến khu vực lân cận. Chắc chắn phải có sự ảnh huởng, nhưng ành huởng thế nào?Có làm cho khu vực xấu đi, cách ly thêm hay kết nối thêm...2) Thoả mãn các yêu cầu về quy hoạh vùng...vd như chiều cao, khoảng cách từ đuờng đến cổng, các vùng công nghiệp sẽ có yếu cầu khác nhau về cửa thoái hiểm...luật tiểu bang và địa phuơng. Nghe có vẻ lý thuết nhưng công trình bên đây là vậy, họ rất sợ đụng chạm đến luật...
B. Mặt Bằng Theo tôi có 2 loại mặt bằng 1)99 % sẽ rơi vào truờng hợp này. Dạng này tạm xem như cổ điển tức là nó đi theo nhu cầu của khách hàng. Các dây chuyền và chức năng thoả mãn nhu cầu và khách hàng hài lòng về nó. Nói cách khác, dạng mặt bằng này đuợc dựng trên các yêu cầu công năng, nghỉa là theo sau công năng 2)1% còn lại rất thú vị. Vì đơn giản chính nó sẽ làm thay đổi ảnh huởng công năng và suy nghĩ. Kiến trúc thế giới phất triển là nhờ những loại này. Nó đi truớc công năng. Một ví dụ đơn giản là từ rất lâu, nguời ta vẫn thiết kế bồn bếp, chậu rữa, v...sát với tuờng cho tiện lợi. Nhưng khi thiết kế bồn bếp, chậu rữa ngay giữa bếp ra đời. Nó làm thay đổi cách suy nghĩ vể không gian bếp, nó thật sự làm cho không gian bếp sống động hơn. Cũng như quan niệm vệ sinh sát phòng ngử. Thật ra vê sinh có thể để bất kỳ nơi đâu, miễn là KTS đủ giỏi để chiến thắng cái tiện lơi bởi phong cách.
C. Mặt cắt: Rất dễ nhàm chán vì hầu như công trình nào củng vậy, tuy nhiên đây thực sự là điểm sáng tạo của các KTS. Tôi nghĩ binh mặt cắt có vẻ như khó nhất với KTS. Ngoài giỏi về kết cấu, khả năng tuởng tuợng và sáng tạo trong cái "hẹp" của mặt cắt của bạn sẽ thể hiện tuyệt vời qua đây.
D. Mặt Đứng: Đây là cái để công trình giao tiếp, cái mọi nguời dễ thấy nhất. Có những suy nghĩ cho rằng mặt đứng nên thể hiện hoặc gợi ra công năng của công trình. Tôi không nghĩ vậy. Một guơng mặt gợi cảm lạnh lùng sẽ hấp dẫn hơn một tuơi cuời như hoa vì bản chất con nguời luôn là vậy, muốn tìm hiểu. Mặt đứng đúng là một trò chơi mảng. Đặc rổng, mềm rắn, mờ đục, lồi lõm, ,màu , chơi với nhau .v..v.Cái tôi sợ nhất là không kiểm soát đuợc mặt đừng, nó rối quá, và nó "khét" mất rồi.....

Lần sau muợn tạm con nhà của bác hotheart thử nhé...
]
Được goblue sửa chữa / chuyển vào 10:20 ngày 25/09/2005

Tôi thấy văn hoá ứng xử box này thấp.Tôi hoàn toàn không phản đối việc nói tục,chửi bậy nhưng tôi kiên quyết phản đối những lời nói vô căn cứ,thiếu tôn trọng hay nói bóng gió xọ xiên.

Như thế nào là ứng xử thấp ạ? Cụ thể hơn được không ạ???????

anh bạn cho cái ý kiến rõ ràng đi, nói xong tớ cứ tưởng nói bóng gió xọ xiên

Ấy ấy ! Dạo này tôi bận lắm, sợ không có thời gian bào chữa hay thuyết minh đâu. Đợi tôi post cái đồ án cuộc thi nhà 2m x 14m lên nhá ! Lúc đó tha hồ cho anh em ní nuận với phê bình.
Được hot_heart sửa chữa / chuyển vào 14:29 ngày 26/09/2005