CAFE, NHẠC VÀ ĐÀM ĐẠO

TÁI CẤU TRÚC...

Mình vẫn thích cái từ Giải Cấu Trúc (Deconstructionism) song phải giải đến bất tận, ví như hỏi:

- Tự do là gì? Thì
Lão Tử:
- Tự Do chỉ là một cái tên.
Trang Tử:
- Tự do ư? Hãy xét mặt đối lập của nó.
Tôi (theo Derrida):
- Tự do là đang trên đường đến đó.

Tương tự hành trình của thầy trò Đường Tăng, hay "tình chỉ đẹp khi còn dang dở"...Ngay khi ta đạt mục đích thì không còn mục đích nữa.

Chính việc này khiến mình phải suy tính lại về từ Giải Cấu Trúc, có lẽ từ Hủy-Kiến Tạo của Ngô Tự Lập chính xác hơn, song lưu ý ở đây mình dùng dấu gạch giữa từ "Hủy" và "Kiến Tạo" còn cụm từ của Ngô Tự Lập không có dấu gạch, nghĩa là cách hiểu của Ngô Tự Lập (và được Nguyễn Hưng Quốc ủng hộ) cũng không quá khác biệt (thay vì "giải" thì nhà Ngô muốn "hủy" luôn, không giữ lại chút "phụ tùng" nào). Dấu gạch nối của mình ở đây có nghĩa là việc "hủy cấu trúc" đi đôi với việc "tái cấu trúc". Có câu "đi một ngày đàng học một sàng khôn" là vậy.

Tuy nhiên vấn đề trên vẫn thuộc về ngôn ngữ, Hủy Cấu Trúc không phải là đi thẳng một lèo từ biểu-hiệu (signifier) đến thụ-hiệu (signified - từ Việt do mình đặt), mà có nhiều chọn lựa thích hợp hơn. Đấy là chọn lựa (hay thử thách) giữa thực-tế và lí-tưởng. Trì-biệt (différance) được She Bipeng ví như Đạo của Lão-Trang (Đạo Của Sự Khác Biệt). Trì-biệt chính là "hủy" và "kiến tạo" một cách đồng thời. Đạo là sự PHÁT TRIỂN VÀO BÊN TRONG mà trì-biệt chính là cơ cấu của việc kiến tạo vào bên trong này. Ví dụ nói:

- Tôi đi học.

"Tôi" ở đây thuộc về thành-phần cấu trúc ngữ pháp, tức cái tôi đơn, phi-cấu-trúc. Cái tôi này còn gọi là "bản ngã", Phật giáo chũ trương "vô-ngã" là hủy cái "tôi" thuộc ngôn ngữ này, để kiến tạo nên một cái "Tôi" khác có cấu trúc. Duy Ngã Độc Tôn là cái "Tôi" có cấu trúc...

Người Mỹ dường như đã chán nản diễn giải Deconstructionism (có lẽ do Derrida dọa về "Bóng Ma của Marx" he..he), họ tập trung vào Thân-Rễ hơn...

DÂN HAI NHĂM TRIỆU AI NGƯỜI NHỚN...

Dân hai lăm triệu ai người lớn
Nước bốn nghìn năm vẫn trẻ con
(Tản Đà)

Dân chủ hay tự do ngôn luận có thể chia làm hai loại:

- Loại trẻ con bốc đồng, ngựa non háu đá và dễ bị tổn thương
- Già dặn, chín chắn và "miễn nhiễm" đối với những lời thị phi, chỉ trích.

Những cái tin như thế này đã tác động đến cộng đồng mạng như thế nào?

- Một nhà báo Tân Hoa Xã phản đối cái gọi "thành phố Tam Sa".
- Một tờ báo Nga thừa nhận Hoàng Sa là của Trung Quốc.
- Chính phủ Mỹ viện trợ cho cảnh sát biển VN 18 triệu USD.

Các nước lớn có vẻ thích thú với việc này, họ đánh vào tâm trạng bị kích động của những nhóm người VN, một "con ong, con ve", hay "ruồi muỗi" đều có thể khuấy động tâm can của người VN.

Chính quyền Trung Quốc hẳn muốn đẩy VN vào logic chọn lựa, hoặc TQ hoặc Mỹ và nay họ còn sát cánh cùng Nga (mà đẩy chúng ta vào logic chọn lựa thì chúng ta tất mất tự do). Đấy có phải là do họ muốn (hay nghĩ) người VN như đám trẻ con dễ tổn thương và dễ...xúc động trước những chỉ trích hoặc bênh vực nhỏ nhoi của họ?

​

nghe xong thấy tĩnh tâm và hay quá

​

Mấy năm trước mình vô tình gặp thầy dạy Sử 12, thầy mới đi Nhà Thờ về, mình khẽ chào nhưng hình như thầy không thấy mình, thầy có vẻ lúc nào cũng nghĩ lẩn quẩn một việc gì đó. Mình còn nhớ thầy là người Thanh Hóa và kể rằng hồi Cách Mạng đã phá tan hoang thành phố Thanh Hóa của thầy. À còn một cô dạy Sử lớp 10, mình nhớ cô có ra đề tài về Kim Tư Tháp, đại khái là "bạn nghĩ sao về các nền độc tài như Pharaon và Tần Thủy Hoàng", rồi cô gợi ý về tương quan giữa độc tài, thành quả và sự tàn ác của nó. Đây là câu hỏi dạng trắc nghiệm và không có trong chương trình học...Mình thì thích những người thầy nghiêm túc và ít cá tính...

Độc tài là gì nhỉ? Để trả lời được câu hỏi này cần cả một...thư viện sách: Triết học, ngôn ngữ học, xã hội học, nhân loại học...Các "chủng loại" câu trả lời vẫn nhan nhản trên các diễn đàn, facebook. Theo mình thì tựu trung, độc tài chỉ là hệ quả của một sáng kiến vĩ đại: người ta có sáng kiến xây những Kim Tự Tháp hay thống nhất Trung Quốc, xây Vạn Lí Trường Thành, những sáng kiến này không hẳn là của nhà độc tài mà có thể của một ai đó nhờ nhà độc tài thực thi. Sự tàn ác của nhà độc tài là ở phương cách thực thi, là dùng vũ lực để buộc người khác làm theo ý mình. Có một điểm đáng chú ý là các nền độc tài vĩ đại nhất đều có liên hệ đến ngôn ngữ: chữ viết phương Tây có nguồn gốc là chữ tượng hình Ai Cập trong khi ở Trung Quốc thì Tần Thủy Hoàng cũng thống nhất chữ viết và được sử dụng đến tận ngày nay. Như thế có thể nói bản chất của độc tài cũng là bản chất ngôn ngữ: đồng-nhất và khác-biệt - nhà độc tài tìm sự đồng-nhất để tạo sự khác-biệt, với quá khứ và với phần còn lại của thế giới. Trong chính mỗi con người chúng ta cũng vậy, hoặc thiên về sự đồng-nhất hoặc tìm sự khác-biệt. Nếu đồng-nhất mà không có khác biệt thì sự đồng nhất này trở nên vô nghĩa, nếu khác-biệt mà không có đồng-nhất thì khác-biệt này không có giá-trị.

Theo định-nghĩa này thì ta có thể xét VN có độc tài hay không? Nếu VN đồng-nhất với dân-chủ kiểu Mỹ hay cộng-sản Trung Quốc thì lập tức chúng ta đánh mất ý nghĩa. Những kẻ muốn VN đồng-nhất với dân-chủ Mỹ và tạo khác-biệt với Trung Quốc cũng là độc tài, và VN tạo khác-biệt với Trung Quốc cũng là một xu hướng chống toàn trị. Đây mới là dân chủ thực thụ. Nói cách khác, dân chủ không phải là đồng-nhất tạo khác-biệt mà ngược lại, phải tạo khác-biệt để khẳng định giá trị trong sự đồng-nhất...Các nhà khoa học, hoặc cụ thể hơn là Bill Gate đều là những nhà dân chủ điển hình: họ tạo khác biệt và biết cách khẳng định những giá trị khác biệt này trong xã hội...

Có người muốn tài trợ mình viết nhưng mình từ chối, mình không muốn "ăn cơm chúa phải múa tối ngày"....

Light up! Light up!
As if you have a choice
Even if you cannot hear my voice
I'll be right beside you, dear...