Cái độc đáo của Tiếng Việt

Theo tôi thì cái tên topic này cần được đặt lại để các bạn khỏi sa đà vào việc so sánh "sự độc đáo" hay "ưu thế" của tiếng Việt so với các thứ tiếng khác. Trên thế giới có qúa nhiều thứ tiếng và giữa các nhà ngôn ngữ học lại có qúa nhiều cách tiếp cận cùng một sự việc nên việc bàn luận xem thứ tiếng nào hay ho hơn thứ tiếng nào, độc đáo hơn thứ tiếng nào qủa thật hơi vô nghĩa. Ai đó đã nói rằng "một ngôn ngữ chẳng qua chỉ là một thổ ngữ cộng với một quân đội" mà thôi. Tiếng Việt ta có hay thế chứ hay nữa mà kinh tế ta cứ lẹt đà lẹt đẹt, chạy theo người ta bở cả hơi tai còn không xong nói gì đến sánh vai cùng các cường quốc năm châu thì có ngày bị tiếng Anh nó bóp cho ngạt hơi, giống như bạn gì ở một topic đang đưa ra ví dụ về các MC trên vô tuyến hỏi là "bác đến từ dân tộc nào" ấy. Có lẽ ta nên đặt tên topic này là "những điều hay/thú vị trong tiếng Việt" thì hơn.
Được langthang2453 sửa chữa / chuyển vào 01:52 ngày 06/08/2004

To langthang2453: So sánh ngôn ngữ với nhau có gì là xấu ? Chỉ có sự tự ti nhược tiểu mới gây ra ngại đối chiếu tiếng mình với tiếng bạn. Ở đây không cần bàn đến tiếng nào hay ho hơn tiếng nào hoặc độc đáo hơn tiếng nào, mà là tiếng Việt độc đáo ở chỗ nào. Độc đáo không có nghĩa là hay nhất, và tiếng Việt có độc đáo cũng không có nghĩa các tiếng khác không độc đáo.

So sánh không xấu, nhưng esu đọc lại bài so sánh của mình mà xem, cái gì tiếng Việt không nhất thì cũng gần nhất trong khi đó trên thế giới này vẫn còn có khoảng từ 2500-7000 thứ tiếng. Nếu cảm thấy có khả năng thì cứ tiếp tục. Hơn nữa, đừng có vội vàng chụp cho người khác cái mũ mặc cảm nhược tiểu nhé, langthang2453 tự hào về tiếng Việt đến mức mà chẳng cần nó phải là thứ tiếng chính xác hay súc tích không nhất thì nhì thế giới thì mới thấy nó đáng yêu. Cái độc đáo của ngôn ngữ không nằm trong những tính chất mang tính định lượng ấy.
Được langthang2453 sửa chữa / chuyển vào 01:05 ngày 07/08/2004

Các bác bình tĩnh nào, làm gì mà nóng thế, làm cốc bia cho hạ hoả cái nhé:
Người ta đang bàn đến cái hay cái độc đáo của Tiếng Việt thì lại chen vào chuyện nước nhược tiểu, nhược đại làm cái gì!???
Thực ra tiếng nào cũng có cái độc đáo riêng cả thôi, phụ thuộc vào ngữ âm và chữ viết của tiếng đó. Ví dụ như 1 số ngôn ngữ châu Âu có khả năng viết ngược lại các từ mà vẫn được, tức là vẫn nguyên nghĩa hoặc là thành 1 từ khác mang nghĩa. Đó cũng là 1 cái độc đáo đấy chứ. Theo tôi tiếng Anh có 1 cuốn truyện ngắn dài trên 50 trang được viết theo lối như vậy đấy. Các chữ viết tượng hình đâu có làm vậy được.
Tiếng Việt theo tui biết thì chỉ có mỗi câu này tạm được coi là viết xuôi ngược như nhau thôi, đó là: THAM QUAN MỒM QUAN THAM
Nói lái thì quả thực là 1 nét rất độc đáo của tiếng Việt. Dân ta đặc biệt hay dùng cách chơi chữ này để trào lộng..., nhiều khi phải nói là rất hay và ấn tượng, điều này các bác đã biết rõ!
Các bác đọc chơi nhé:
Ký cho là phải có chi
Đầu tiên có nghĩa phong bì ... tiền đâu
Đấu tranh chỉ mất lòng nhau
Tránh đâu tai hoạ làm đau khổ người
Lả lơi cùng với lả lơi
Trời cho nhan sắc làm trò chơi tang tình
Đoạn thơ này tui đọc ở báo Tuổi trẻ cười khoảng 10 năm rùi mà giờ vẫn nhớ!
Còn ở quê tui họ nói cũng buồn cười lắm. Không gọi "nốt ruồi" mà gọi là " nốt mòng" , không gọi là "bóc hành" mà gọi là " lột hành" v.v .... v.v....

1) Tôi thấy khó đồng ý với ý kiến của bác ..57 nhất là cái chỗ tôi bôi vàng bên trên. Bác nói vậy phải chăng là muốn nói người Tây tư duy chính xác hơn người Việt và vốn từ của họ ít những từ để diễn đạt ý mơ hồ (vagueness) hơn vốn từ tiếng Việt của của chúng ta? Như vậy cũng có nghĩa là những ''trạng từ'' mà bác nêu trên không thể dịch ra tiếng Tây được? Thực tế có đúng như vậy không? Theo bác thì đúng là như vậy phải không nào? Như vậy chẳng phải bác đang vô tình chứng minh hộ esu rồi còn gì!!!
Tôi thì nghĩ khó có thể nói tiếng nào hay, phong phú hơn tiếng nào, hay nói chung khó có thể so sánh các ngôn ngữ với nhau để tìm ra sự nổi trội ưu nhược của nhau được. Thiết nghĩ người ta so sánh đối chiếu các ngôn ngữ chính là để tìm ra sự KHÁC BIỆT, TƯƠNG ĐỒNG. Có thế thôi. Áp đặt những ý kiến có tính chuẩn tắc vào đây e là không hợp lý.
2) Bác cho một số ví dụ và chứng minh cấu trúc câu tiếng Việt không chặt chẽ (bằng tiêng Tây) đi.

Nếu đúng như thế này (tức là xét về số phát minh khoa học) thì hầu hết người Á Đông, người châu Phi (Nhật, Thái, Triều, Lào, Mã lai, ...) đều không biết tư duy chính xác chứ đâu riêng gì người Việt! Người Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha cũng chắng khá hơn bao nhiêu. Không vì lẽ thế mà chúng ta lại quy kết tiếng Tây ban nha, tiếng Bồ, tiếng Nhật, tiếng Việt, vvv không cho phép người dân nước đó ''tư duy chính xác''!

Thời săn bắn hái lượm (tiền sử) thì ở những nơi khác (Anh, Pháp..) đã biết dùng hệ đo lường khác chưa hay cũng thế???

Bạn muốn chưng minh điều gì ở đây đây?

Mọi câu/cấu trúc trong mọi ngôn ngữ đều mơ hồ. Chỉ khi đặt nó/sử dụng nó trong một tình huống cụ thể nó mới có cơ may minh bạch mà thôi.

Đây là vấn đề của riêng bác chứ không phải là vấn đề của tiếng Việt.
Bàn thêm về mấy ''trạng từ'': đại loại, hình như, đại khái, ... hay những từ ''đại loại'' như vậy. Rõ là mình ''tư duy không chính xác'' rồi nên mới phải dùng lại từ đại loại như trên!
Có ý kiến cho rằng những từ trên là biểu hiện, là bằng chứng cho việc tiếng Việt chúng ta không chính xác và do vậy người Việt chúng ta tư duy không chính xác. Tôi cho rằng đó là một cách nhìn sai trái về những từ trên vì hai lẽ sau đây. Thứ nhất, tôi chỉ biết sơ về tiếng Anh chứ không biết về các ngoại ngữ khác thế nào nhưng tôi thấy tiếng Anh (cái tiếng mà theo một số ý kiến là giúp người ta tư duy chính xác hơn tiếng Việt) ít nhất cũng chẳng kém tiếng Việt về số lượng những từ như trên. Xin đọc cuốn Vague Language (Joan Cutting?) để biết thêm chi tiết. Đấy là về số lượng. Thứ hai, về vai trò của những từ mơ hồ đó. Có thật là chúng ta vì không biết tư duy chính xác hay vì thiếu từ hay bí từ nên phải dùng những từ mơ hồ như vậy không? Tôi cho là trong đa số các trường hợp câu trả lời là không. Chúng ta nói mơ hồ là vì lợi ích sở thích của chúng ta chứ không phải vì chúng ta không có khả năng nói chính xác. Người khôn hay nói nước đôi, ỡm ờ mà. Có câu ca dao thế nào ấy nhỉ, quên mất rồi. Ví dụ thứ nhất thì tôi đã bàn về việc lời ông thầy bói (số cô chăng giàu thì nghèo) ở chủ đề Hoạt động giao tiếp. Một ví dụ khác là chuyện nói giờ. Thường khi có người hỏi ta mấy giờ rồi, chúng ta thường sân siu đi chứ có mấy khi nói chính xác đâu. Mà có/đố ai nói chính xác được giờ!!! Chẳng hạn lúc đó kim phút đang chỉ vào khoảng giữa số 5 và 6 còn kim giờ thì vào số 9 thì người ta thường nói là 9 rưỡi chứ có mấy ai nói là 9 giờ 27 hay 28 hay 26 gì đâu. Ví dụ cuối cùng là khi chúng ta biết chính xác là ai đó sai rồi nhưng rất nhiều khi và rất nhiều người trong chúng ta không nói thẳng ra như vậy đâu. Thường thì chúng ta hay ''tự bảo vệ mình'' bằng cách nói không chắc/mơ hồ theo kiểuTôi cho rằng/Tôi thiết nghĩ/Tôi nói khí không phải/Hình như/Nếu tôi không nhầm/Có vẻ như/ Tôi không dám chắc nhưng hình như .... bạn sai rồi/chưa đúng/chưa chính xác.

To Yeungon,
Cái điều tớ muốn nói là cho thời kỳ cách đây vài trăm năm chứ không phải bây giờ và cũng không phải vào thời kỳ tiền sử khi tất cả mọi người "bình đẳng" như nhau về ăn mặc.
Tớ không hề đề cập về sự tư duy thiếu chính xác đối với chú. Giả sử tớ chưa có dược sự tư duy chính xác đó cũng là do ảnh hưởng thế hệ mà thôi chú em ạ. Chắc chắn những điều tớ nói là không theo sách vở. Đó là suy nghĩ của riêng tớ.
Ngoài ra, khi nói về vấn đề này tớ không có ý nói rằng tiếng Việt là kém nhất.

Chú chú em em tớ tớ tao tao gì đây? Anh nên biết xưng hô như vậy thì ít nhất người ta cũng gọi là xách mé đấy. Xin đưọc nhắc nhở anh vậy thôi nhé.
Về cái chuyên mối liên hệ giữa ngôn ngữ với các phát minh khoa học thì tôi xin nói thêm thế này. Phát minh là cái có trưóc còn ngôn ngữ là cái có sau. Không ai chưa đẻ mà đã đặt tên cả. Ngày xửa này xưa ông Thomas Edison chắc phải phát minh ra cái máy chiếu phim, máy ghi âm, bóng đèn điện, vv.. trưóc khi đặt tên cho con đẻ của mình. Mà chắc gì ông ấy đã đặt tên cho con đẻ của mình mà lại là cộng đồng người sử dụng những phát minh của ông ấy. Gần đây thì chắc trước khi phát minh ra máy tính chắc chưa có từ computer đâu. Có thể đã có là có động từ compute thôi.
Anh học kỹ thuật mà anh thấy cần dịch thuật ngữ ra tiếng Việt thì anh cứ việc suy nghĩ mà đặt cho no một cái tên mà anh tạm bằng lòng. Cái tên đó có tồn tại đưọc hay không, có đưọc cộng đông chấp nhận không thì còn phải chờ đã. Quá trinh này cũng giống như quá trình các phát minh của ông Edison có đưọc cái tên như nagỳ nay mà thôi. Đừng vì tiếng Việt chưa có thuật ngữ đó mà trách cứ đổ lỗi cho là tiếng Việt kém. Chắng ngôn ngữ nào có lỗi cả. Có chăng chỉ có người sử dụng ngôn ngữ có lỗi mà thôi.