Cảm nhận Phú Quang

 
chút nồng thơm cuối đời
 
Hầu như bao giờ cũng vậy, nghe được thêm một bài nhạc chưa nghe của Phú Quang là khó tránh khỏi thêm một lần hạnh phúc. Khúc hát nghe xong, hạnh phúc cứ còn ở lại. Với mỗi lần nghe lại, nghe thêm. Nghe hoài, cảm xúc cứ vẫn chưa khô.
Và lần nào cũng vậy, cũng cứ nghĩ nhạc Phú Quang đến thế là "hết". Để nơm nớp tiếc. Cho đến khi được nghe thêm một bài hát chưa được nghe khác. Và lần này là ca khúc Lời Rêu, phổ thơ Nguyễn Thị Hoàng.
Lần này tôi không có cái may tìm ra được nguyên bản bài thơ, chỉ chép lại theo nghe -- và cả có khi phải đoán -- qua tiếng hát Ý Lan (tôi có biết đến nhưng chưa được nghe Hồng Ngọc hát trong CD có tên Chợt Nghe Em Hát ở trong nước). Nhưng sao tôi có vẻ thích đoán rằng bài nhạc là nguyên vẹn một bài thơ từ đầu đến cuối, cho dù rằng hiếm khi tôi thấy người nhạc sĩ tài hoa và khó tính này chịu đồng tình trọn gói và không táy máy vào với cái bài thơ mà ông chọn đem phổ nhạc. Tôi đoán vậy vì trọn bài nhạc nghe như một bài thơ rất vừa vặn khít khao, nêm chặt và đồng điệu; mỗi từ là ý, mỗi câu là thơ (rất thơ), nhịp nhàng trong một hơi thơ chung rất riêng. Tất nhiên, tự trong đoán đã là sai một nửa; huống chi tôi đoán thì còn thường là sai hơn một nửa xa lắm.
Nhưng nhỡ mà tôi đoán không trật thì có nghĩa là ông Phú Quang lần này khá trúng số với một bài thơ rất thi trung hữu nhạc như vậy. Những nốt nhạc cứ đủng đỉnh bước theo mà "hát thơ" (cứ như ai cũng có thể "đủng đỉnh bước theo" như thế được vậy). Không có nghĩa là kém hay, hay thiếu liều chết người. Mà còn ngược lại là đàng khác, trong nghĩa Lời Rêu, tôi đoán (lại đoán!), một bài hát khá lạ trong giòng nhạc của ông (giai điệu rất dễ nghe, dễ thích; ca từ tương đối dễ hiểu và từ những câu thơ rất hay và rất đẹp) có lẽ sẽ là một nhạc phẩm Phú Quang được nhiều người thích hơn. So với những ca khúc khác của ông mà tôi... thích hơn. Bởi, thì đã đành nhạc PQ là nhạc nghe để buồn chơi (không ai nghe chơi để buồn) nhưng buồn đến độ như khi nghe Lời Rêu thì, nói đùa một chút, hại tim lắm. Còn nói thật một chút, thì là tội cho con tim của mình...

ai đi qua xa vắng    để chiều run một mình mười hai năm tỉnh giấc    trắng đôi bờ tóc đenuống cùng nhau một giọt    đắng cay nào chia đôisay cùng nhau một giọt    trong mỗi đời pha phôisay cùng nhau người ơi    chút nồng thơm cuối đờivương dùm nhau sợi tóc   ràng buộc trời sinh đôicơn mưa như nước mắt    phủ kín đời muộn phiềnthời gian chung đã hết    tháng ngày riêng cũng phaingày mai ta bỏ đi   trần gian xin trả lạiđá tảng nào vô tri   chết một đời rêu xanh
Ai. Đi qua. Xa vắng. Bài nhạc bắt đầu bằng những nốt ngắt chậm, rón rén một chút rã rời. Rồi chùng xuống, trải ra, để chiều run một mình. Đã nghe như lời than. Của... xa vắng. Nghe Phú Quang lại chợt nhớ Phú Quang, Dường như ai đi ngang cửa / Gió mùa đông bắc se lòng... thì nhẹ hơn, xa vắng hơn, nghe Phú Quang hơn. Như những nỗi buồn thường đem đến từ nhạc PQ, nhè nhẹ day dứt, hiu hắt, heo hút, và... ít hại tới sức khoẻ.
Mười hai năm tỉnh giấc / trắng đôi bờ tóc đen. Đột ngột quá -- chiều còn đang mới khe khẽ run. Và trầm trọng quá -- không chỉ như Làm sao về được mùa đông / Mùa thu -- cây cầu -- đã gãy đâu. Không đem so sự cố cầu gãy với tóc bạc được, nhất là tóc-đôi-bờ (chứ tóc đàn ông thì dễ quá, như ông PQ có tâm sự, chỉ tốn có 100000 VND thôi...).Trắng tóc đen, đối chọi gây xốc mà sao vẫn êm mà sao rất thơ. Trắng tóc đen, nhưng chẳng hề vàng rêu xanh (rêu vàng thì thơ không bám). Chết, vẫn chết một đời rêu xanh. Chết xanh!
Uống cùng nhau một giọt. Một giọt đắng cay nào. Chia đôi. "Cùng thở dài như nhau". Thế thì đá tảng đâu có vô tri như lời rêu ở cuối bài. Còn say cùng nhau một giọt / trong mỗi đời pha phôi, tôi nghe như vậy nhưng lại đọc thấy ở vài nơi là "chung một niềm đơn độc / trong mối đời pha phôi". Có quan trọng không nhỉ. Cho dù nếu chung một niềm đơn độc thì hợp hơn với cái chua xót chung/riêng, đôi/đơn, cùng/chia (mộng/thực) rất ám ảnh ở nhiều nơi: cùng nhau một, chia đôi, chung, đơn độc, say cùng nhau, vương dùm nhau, thời gian chung, tháng ngày riêng... Chung. Hay riêng.
Say cùng nhau người ơi / chút nồng thơm cuối đời... Không hiểu nếu không ở vào cái tuổi để ngày ngày cứ phải chợt nghe mùa thu trắng trên đầu, hay nói một cách chính xác hơn, ở cái tuổi đâu cũng vài trăm năm lẻ như của tôi, người ta có lắng thấm xuống hết cái đẹp lặng người ở từng chữ và ở cả năm chữ của chút nồng thơm cuối đời không nhỉ. Tôi không nghe chút nồng thơm này là chút nồng thơm của những giọt rượu say cùng nhau người ơi được nối tiếp từ câu thơ trên (và nồng thơm không là của rượu thì say cũng không là say rượu). Mà là chút-nồng-thơm-cuối-đời. Chút gì vàng chiều nắng nuối nấn níu. Buồn và đẹp như những chiếc lá phong cuối thu, chỉ chín rực những sắc màu chưa từng ở phía cuối đời, vào những ngày... sắp rụng.
Rồi vương dùm nhau sợi tóc / ràng buộc trời sinh đôi. Sợi tóc. Buộc trời. Không trời chia đôi mà trời sinh đôi -- chung mà riêng. Lại chung. Hay riêng. Hay chung. Và, vương dùm vương dùm.Tội nghiệp và thê thiết đến tê dại. Người ta có thể làm thơ đến thế sao. Tôi sợ quá những câu thơ như vậy, những nốt nhạc như vậy. Nghe phải xong, không biết phải thế nào, trong một nỗi bức xúc phải thế nào phải thế nào đó mới được. Phải thế nào nhỉ...
Làm người nghe nhạc (và nhạc Phú Quang), ôi sao mà khổ. Phải chết đi chết lại bao nhiêu lần ?
 
Được xua sửa chữa / chuyển vào 22:43 ngày 08/09/2004

...Tôi viết những dòng trên trước khi vừa mua được CD mới nhất của Ý Lan mang tên "Lời Rêu", mới phát hành (hình như là 15/8/04, đoán qua mã số UPC). Một buổi chiều thứ sáu ở quê người mà khênh về được một ca khúc thật hay của Phú Quang và sẽ được nghe bằng tiếng hát Ý Lan thì nhỡ như có phải lỡ chuyến bay cuối lên thiên đàng đi nữa chắc cũng chẳng có xê xích là bao để mà có lúc phải hối tiếc đâu.
Trước đây tôi chỉ được nghe (và xem) Ý Lan hát Lời Rêu qua một chương trình trình diễn trên sân khấu, lại có khi tiếng nhạc quá to mà tiếng hát quá yếu, lời bị mất hút đi ở nhiều chỗ. Mua CD, may sao có được bản in kèm theo trọn lời bài nhạc để lần đầu tiên tôi được đọc không từ những bản (đều giống nhau) trên mạng. Và cũng khỏi phải đoán nữa. Nói về đoán, tôi trước đây hoang mang không hiểu có phải là ru (như trong những bản trên mạng), hay là run (mà tôi đoán), trong câu để chiều run một mình. Phải đoán, vì không nghe ra khi xem video. Tôi cứ nghĩ, đùa hay thật, nếu ru thì làm sao... tỉnh giấc mười hai năm (ở câu kế). Dù bản in kèm theo CD đồng ý với tôi là run, tôi cũng chẳng hết hoang mang. Cái khó tính -- một cách tài tình và không ít lần mà tôi đã được biết -- của nhạc sĩ Phú Quang đối với ca từ trong những khúc hát phổ thơ của ông đã gây được nơi tôi lòng trân trọng đặc biệt vào từng chữ từng lời khi nghe nhạc của ông.
Ngoài ra thì bản chép của tôi và bản in đi kèm với CD Lời Rêu không giống nhau ở hai chữ. Một, thì rõ ràng là lỗi in ấn/chính tả, "Đá tản nào vô tri..." ở bản in. Còn một kia thì,... ôi thôi tôi buồn đến nỗi tôi đã tiếc mình đã bỏ lỡ chuyến bay cuối cùng kia rồi...
Bản in: "Vương dùm nhau sợi tóc, ràng buộc chảy sinh đôi" !
Có một mũi tên nào vừa cắm phập vào ngay chính giữa con tim của tôi thì phải. Chảy hay trời -- chảy sao trời! Nếu chảy thì tôi phải hiểu làm sao đây. Mà chắc là tôi sẽ không tìm hiểu đâu. Bởi... tôi chỉ có một tình yêu để nhớ / một chiều mưa, bờ vai nhỏ, mùa thu...
Và tôi vẫn sẽ cứ nghêu ngao một mình, vương dùm nhau sợi tóc / ràng buộc trời sinh đôi. Dẫu sai, dẫu đúng -- đúng sai gì một thứ tình đầu... Tình đầu, có nhỡ dại thì vẫn là thơ dại -- đừng bắt tôi yêu lại người tình đầu thơ dại ngày xưa giờ vừa quay gót trở về từ... Đài Loan.
 

...Tôi viết những dòng trên trước khi vừa mua được CD mới nhất của Ý Lan mang tên "Lời Rêu", mới phát hành (hình như là 15/8/04, đoán qua mã số UPC). Một buổi chiều thứ sáu ở quê người mà khênh về được một ca khúc thật hay của Phú Quang và sẽ được nghe bằng tiếng hát Ý Lan thì nhỡ như có phải lỡ chuyến bay cuối lên thiên đàng đi nữa chắc cũng chẳng có xê xích là bao để mà có lúc phải hối tiếc đâu.
Trước đây tôi chỉ được nghe (và xem) Ý Lan hát Lời Rêu qua một chương trình trình diễn trên sân khấu, lại có khi tiếng nhạc quá to mà tiếng hát quá yếu, lời bị mất hút đi ở nhiều chỗ. Mua CD, may sao có được bản in kèm theo trọn lời bài nhạc để lần đầu tiên tôi được đọc không từ những bản (đều giống nhau) trên mạng. Và cũng khỏi phải đoán nữa. Nói về đoán, tôi trước đây hoang mang không hiểu có phải là ru (như trong những bản trên mạng), hay là run (mà tôi đoán), trong câu để chiều run một mình. Phải đoán, vì không nghe ra khi xem video. Tôi cứ nghĩ, đùa hay thật, nếu ru thì làm sao... tỉnh giấc mười hai năm (ở câu kế). Dù bản in kèm theo CD đồng ý với tôi là run, tôi cũng chẳng hết hoang mang. Cái khó tính -- một cách tài tình và không ít lần mà tôi đã được biết -- của nhạc sĩ Phú Quang đối với ca từ trong những khúc hát phổ thơ của ông đã gây được nơi tôi lòng trân trọng đặc biệt vào từng chữ từng lời khi nghe nhạc của ông.
Ngoài ra thì bản chép của tôi và bản in đi kèm với CD Lời Rêu không giống nhau ở hai chữ. Một, thì rõ ràng là lỗi in ấn/chính tả, "Đá tản nào vô tri..." ở bản in. Còn một kia thì,... ôi thôi tôi buồn đến nỗi tôi đã tiếc mình đã bỏ lỡ chuyến bay cuối cùng kia rồi...
Bản in: "Vương dùm nhau sợi tóc, ràng buộc chảy sinh đôi" !
Có một mũi tên nào vừa cắm phập vào ngay chính giữa con tim của tôi thì phải. Chảy hay trời -- chảy sao trời! Nếu chảy thì tôi phải hiểu làm sao đây. Mà chắc là tôi sẽ không tìm hiểu đâu. Bởi... tôi chỉ có một tình yêu để nhớ / một chiều mưa, bờ vai nhỏ, mùa thu...
Và tôi vẫn sẽ cứ nghêu ngao một mình, vương dùm nhau sợi tóc / ràng buộc trời sinh đôi. Dẫu sai, dẫu đúng -- đúng sai gì một thứ tình đầu... Tình đầu, có nhỡ dại thì vẫn là thơ dại -- đừng bắt tôi yêu lại người tình đầu thơ dại ngày xưa giờ vừa quay gót trở về từ... Đài Loan.
 

Hôm qua nhạc sĩ Phú Quang đến trường tớ giao lưu
Nhạc sĩ hát tặng bài My dear, Ha Noi street lúc đầu bảo khán giả yêu cầu bài gì sẽ hát tặng bài đó, nhưng sau lại thủ thỉ rằng thôi để bài Điều giản dị sau, bây h trong không khí này tôi xin hát bài em ơi hà nội phố, hè hè
Nhạc sĩ mới cho ra đĩa hát mới ,hình như là hôm thứ 7 vừa xong.
Đĩa mới có tên: 13 chuyện bình thường.
Ai có "nhu cầu" thì đi mua thôi

Hôm qua nhạc sĩ Phú Quang đến trường tớ giao lưu
Nhạc sĩ hát tặng bài My dear, Ha Noi street lúc đầu bảo khán giả yêu cầu bài gì sẽ hát tặng bài đó, nhưng sau lại thủ thỉ rằng thôi để bài Điều giản dị sau, bây h trong không khí này tôi xin hát bài em ơi hà nội phố, hè hè
Nhạc sĩ mới cho ra đĩa hát mới ,hình như là hôm thứ 7 vừa xong.
Đĩa mới có tên: 13 chuyện bình thường.
Ai có "nhu cầu" thì đi mua thôi

Thêm một câu nữa. Lúc nhạc sĩ hát bài my dear Ha Noi street, thích nhất cái câu: "người nghệ sĩ lang thang hoài trên phố, bỗng thấy mình chẳng nhớ nổi một con đường"

Thêm một câu nữa. Lúc nhạc sĩ hát bài my dear Ha Noi street, thích nhất cái câu: "người nghệ sĩ lang thang hoài trên phố, bỗng thấy mình chẳng nhớ nổi một con đường"

Đồ bạn tồi, sao không cho bạn biết ??? Đi xem rồi về khoe thế này hả?? Năm ngoái cũng hụt, năm nay bị qua mặt!!!

Đồ bạn tồi, sao không cho bạn biết ??? Đi xem rồi về khoe thế này hả?? Năm ngoái cũng hụt, năm nay bị qua mặt!!!

Ôi, lâu lắm không vào đây. Hôm nay vừa xem lại VCD chương trình Ngoảnh lại, lại thấy có những cảm xúc mới.
Trong chương trình này, mình đặc biệt thích bài Dương Cầm Lạnh. Nếu như version do Ngọc Anh hát dữ dội, nồng nàn, thì Thuỳ Dung và dàn bè đem lại một cảm giác man mác. Thấy cả tiếng những giọt mưa tý tách rơi trong câu hát "giọt giọt lá buồn dạ khúc". Sự xuất hiện của tác giả phần thơ (Dương Tường) cũng thật độc đáo!
Trở lại với bài Lời rêu, mình có thể convert bản wma. Bạn nào có thể upload lên cho mọi người cùng nghe, thì mình sẽ gửi qua email nhé.
Có lẽ cũng lâu AG và Chiaki không ghé qua đây??? Nhạc sỹ Phú Quang cũng vừa phát hành album mới: 13 chuyện bình thường. Mọi người đã mua chưa, kể cho mình nghe với. Chắc phải 1 tháng nữa mình mới nhận được.