Câu lạc bộ những người yêu thích thơ Đường

Có thể qua thời gian ,miệng truyền tai ,tai truyền miệng rồi
bản gốc bị biến đổi và sinh ra nhiều dị bản .Nhưng theo sách
giáo khoa bên Nhật này và 1 số sách xuất bản tại Trung Quốc
đều là phiên bản do mình post lên đấy .Việt Nam không còn
dùng Hán ngữ cách đây cả trăm năm rồi mà nên việc phổ cập
các bản Đường thơ bằng chữ Hán sẽ sinh ra nhiều thiếu sót ,
trong khi đó Nhật Bản vẫn đang là nước sử dụng Chữ Hán nên
khả năng thiếu xót ít xảy ra hơn đấy .Tại Trung Quốc cũng có
một số ít sách ghi là chữ minh nguyệt quang nhưng phần lớn
các sách và bản chính thức trong sách giáo khoa thì là bản
mình đã post .
Học ,học nữa ,học mãi !

Thu Phong Dẫn
Lưu Vũ Tích
Hà xứ thu phong chí
Tiêu tiêu tống nhạn quần
Triều lai nhập đình thụ
Cô khách tối tiên văn
Mình không có bản dịch thơ chỉ nên chỉ dịch nghĩa thôi :
Gió thu kéo đến (hoặc dẫn đường )
Gió thu nơi nào thổi tới
Đưa tiễn bầy nhạn đi
Sáng nay vào vườn cây
Vị khách cô đơn nghe thấy đầu tiên
*tiêu tiêu : tiếng gió thổi : vù vù ,hiu hiu vân vân ...
Gió thu từ đâu đến
Đưa tiễn bầy nhạn kia
Sáng nay vào vườn cây
Khách cô đơn biết trước
tạm dịch thôi mà
Được Aozola sửa chữa / chuyển vào 21:49 ngày 21/06/2003

phông chữ mình dùng là font chữ Nhật đó và dùng bộ gõ tiếng
Nhật gõ ,mình đánh theo tiếng Nhật không phải tiếng Trung
đâu nên không biết là bạn có dùng được không .Nếu bạn
thích thì để địa chỉ lại đi mình sẽ gởi cho mà ,không cần khách
sáo làm chi !
Học ,học nữa ,học mãi !

<------
Rất mong bạn gửi vào mail tôi 1 bản
Huyen@hackermail.com hoặc noinhomuadongtrang@yahoo.com
thân mến
Huyền Anh
http://beconxinh.net

hack & love club

Thử một bản dịch khác nhé
Gió thu đâu thổi đến
Đưa tiễn đàn nhạn bay
Vào vườn cây nắng sớm
Cô khách đầu tiên hay
Định để là sáng sớm nhưng nghĩ là nắng sớm đúng ý hơn chăng

Tửu vô lượng bất cập loạn - Uống rượu thả phanh miễn đừng quậy

Được spinx sửa chữa / chuyển vào 09:52 ngày 22/06/2003

chào các bạn Mưa muộn cũng là một người yêu thích thơ đường dù không biết chữ hán Mưa muộn cũng đã làm khá nhiều và đọc khá nhiều thơ đuờng nay vào TTVN lại thấy câu alcj bộ những người yêu thơ đuờng vậy mà không một bài nào viết về luật thơ đuờng cả là sao ạ ....?
Vị nào hiểu nhiều biết rộng please cho anh em biết cái nhẩy ...?
Sau đây là chút chút về luật thơ đuờng àm mưa muộn tìm hiểu được
Luật Thơ Đường Đơn Giản hóa
Thơ đường luật về hình thức thì có thể nói đơn giản như sau:
Luật (1.) 8 câu, bảy chữ mỗi câu ("Thất ngôn bát cú")
Luật (2.) Chữ cuối câu 1,2,4,6,8 (câu đầu và tất cả câu chẳn) phải cùng một vần nhưng là 5 chữ khác nhau trừ khi cùng chữ nhưng khác nghĩa (thí dụ: trái mơ và giấc mơ).
(2.1) Chữ cuối câu 1,2,4,6,8 có cùng thanh bằng hay trắc nhưng thường thì thanh bằng dễ nghe hơn.
(2.2) Chữ cuối câu 3,5,7 là trắc nếu chữ cuối câu 1,2,4,6,8 là bằng và ngược lại .
.
Luật (3.) Chữ 2,4,6 trong mỗi câu phải đúng luật bằng trắc, chữ 1,3,5 sao cũng được cốt là nghe hoà hợp trong cả câu .
"Nhất tam ngũ bất luận,
Nhị tứ lục phân minh"
Luật (4.) Luật bằng trắc rất dễ, chỉ cần nhớ là trong hai câu đầu các chữ 2,4,6 thay đổi nhau
(4.1)
B,T,B
T,B,T
(4.2) rồi mirror 2 câu, sẽ có luật của 4 câu
B,T,B
T,B,T
------ mirror
T,B,T
B,T,B
(4.3) xong mirror 4 câu sẽ có luật của cả bài 8 câu
B,T,B
T,B,T
T,B,T
B,T,B
------ mirror
B,T,B
T,B,T
T,B,T
B,T,B
Đây là luật cho các chữ 2,4,6. Như đã nói chữ 1,3,5 sao cũng được và chữ 7 thì theo luật số (1).
Thí dụ
Chiều tĩnh tâm
Ngôi chùa mái đỏ ngự trên đồi
Nhìn xuống dòng sông nước chảy xuôi
Bến vắng thuyền neo, neo đợi khách
Sông sâu sóng vỗ, vỗ ru đời
Thiền sư tĩnh tọa suy tiền hậu
Cư sĩ trầm ngâm nghiệm khứ hồi
Mây trắng giăng giăng chiều nắng nhạt
Hồi chuông xoa dịu kiếp con người .
Pham Doanh
___________________________________________
Cảm Tác
Chiều nay gió lạnh mờ hơi sương
Run rẩy cành trơ tuyết ngập đường
Nhớ thuở cơ hàn nơi xứ lạ
Thương thời lận đận lúc tha hương
Mây bay gió thoảng khơi tâm sự
Tuyết phủ sương mờ gợi vấn vương
Đất khách quê người xin gởi gắm
Nửa hồn còn lại kiếp lưu phương .
Gia Phong
___________________________________________
Ải Nam Quan
Hết rồi ơi hỡi ải Nam Quan
Lệ đổ lòng đau hận ngút ngàn
Gió Bắc vênh vang cười chiến thắng
Rừng Nam thổn thức khóc suy tàn
Buôn dân một Đảng mê quyền vị
Bán đất dăm tên hám bạc vàng
Chưa đánh đã nhường ôi nhục nhã
Tủi hờn Sông Núi kiếp nô bang
ThôngGià
Luật (5.) nếu lật ngược câu 2 và câu 1 trong luật (4.1) và áp dụng (4.2) và (4.3)
thì sẽ có như sau
(5.1)
T,B,T
B,T,B
(5.2)
T,B,T
B,T,B
---------- mirror
B,T,B
T,B,T
(5.3)
T,B,T
B,T,B
B,T,B
T,B,T
---------- mirror
T,B,T
B,T,B
B,T,B
T,B,T
Thí dụ
Vết tử thương
Người chiến binh kia ngã xuống rồi
Vết thương trên ngực máu còn tươi
Thù nhà trả hết tròn câu hứa
Nợ nước đền xong cả cuộc đời
Nhìn lá quốc kỳ bay phất phới
Biết quân kháng chiến thắng nơi nơi
Một hơi thở cuối trong ***g ngực
Mắt nhắm, lòng yên, nhẹ nét cười .
Luật (6.) các câu 3,4 và 5,6 phải đối nhau về ý và về tự loại
(chữ nào câu trên là verb/noun/adjective thì chữ ở vị trí đó của câu dưới cũng là verb/noun/adjectiv ...)
Thí dụ
Thù nhà trả hết tròn câu hứa
Nợ nước đền xong cả cuộc đời
Thù nhà ---> nợ nước (compound noun)
trả ---> đền (verb)
hết ---> xong (adverb)
tròn ---> cả (adverb)
câu hứa ---> cuộc đời (compound noun)
Bến vắng thuyền neo, neo đợi khách
Sông sâu sóng vỗ, vỗ ru đời
Bến ---> Sông (noun)
vắng ---> sâu (adjective)
thuyền ---> sóng (noun)
neo, neo ---> vỗ, vỗ (verb, repeated)
đơị ----> ru (present participle)
khách ----> đời (noun)
Thơ thí dụ
Thoảng Ngát Tri Âm
Bạn hãy cùng ta cạn chén đầy
Hàn huyên tâm sự mấy lời say
Thả trôi cay đắng đầy bi lụy
Buông lỏng ngậm ngùi lúc quắt quay
Muợn nguyệt đề thơ ngày hội ngộ
Nhờ mây vẽ cảnh phút men cay
Lỡ mai tóc bạc không về cội
Vẫn ngát tri âm những chuỗi ngày
Triệu Minh
___________________________________________________
TẮT LỬA LÒNG
(NỖI LÒNG LAN)
Ai xui đôi lứa lỡ duyên đầu
Chàng thiếp tơ tình đã khắc sâu
Cứ ngỡ trần gian là cõi phúc
Nào hay dương thế chốn đa sầu
Mượn câu kinh Phật vui mùi đạo
Cậy bóng từ bi lấp biển dâu
Xác **** nhành lan vùi một mộ
Dây chuông núm ruột cắt lòng đau
Chu Hà
Không bắt buộc phải từng chữ đối chọi với nhau, mà cả nhóm chữ thành 1 loại cũng được, như ba chữ tạo thành nhóm danh từ thì đối với 3 chữ câu kế cũng tạo thành nhóm danh từ, chứ không bắt buộc từng chữ trong nhóm phải đối chọi nhau . Cần nhất là đối ý thôi. Dĩ nhiên là hoàn chỉnh tất cả là hay nhất, nhưng như đã nói, bình đẹp không bằng rượu ngon.
____________________________________________________
Trong bố cục của thơ Đường Luật, mỗi một câu đều có chức năng của nó:
hai câu đầu (1,2) là đề bài . Câu 1 là phá đề, câu hai là thừa đề (chữ thừa có nghĩa là nối theo câu phá để vào bài).
hai câu 3,4 còn gọi là Thực hay Trạng dùng để giải thích đầu bài cho rõ ràng. hoặc cũng có thể dùng để đưa thêm chi tiết bổ nghĩa .
hai câu 5,6 (Luận) bàn bạc hay bàn luận cho rộng nghĩạ cũng có thể dùng như câu 3,4 đưa thêm chi tiết.
hai câu cuối 7,8 (Kết) tóm ý nghĩa của toàn bài và thắt ý lại .
Thí Dụ
Bực gì bằng gái chực phòng không
Tơ tưởng vì chưng một tấm chồng,
Trên gác rồng mây ngao ngán nhẽ,
Bên trời cá nước ngẩn ngơ trông.
Mua vui lắm lúc cười cười gượng,
Giả dại nhiều khi nói nói bông.
Mới biết có chồng như có cánh,
Giang sơn gánh vác nhẹ bằng lông.
Nguyễn Khuyến
Có 8 câu bảy chữ nhưng các cụ xưa đã bày thêm rất nhiều thể loại (hơn 20) như
Thủ nhất thanh ( nhất đồng )
Từ đứng đầu 8 câu đều giống nhaụ
Tám Mừng
Mừng đón xuân về, muôn sắc hoa,
Mừng xuân,xuân mới, mới thêm rạ
Mừng nghe nhựa sống, như còn trẻ,
Mừng thấy đời tươi, chửa muốn già.
Mừng khỏe đôi chân, đi đứng vững,
Mừng tinh cặp mắt ngắm nhìn xạ
Mừng nhau tuổi Thọ tăng tăng mãi,
Mừng được trường xuân hưởng thái hòạ
1986 Lạc Nam
Song điệp
Tất cả 8 câu đều có 2 điệp từ :
Chuyện Đời
Vất vất vơ vơ, cũng nực cười,
Căm căm cúi cúi có hơn ai .
Nay còn chị chị anh anh đó ,
Mai đã ông ông mụ mụ rồị
Có có không không, lo hết kiếp
Khôn khôn dại dại, chết xong đờị
Chi bằng láo láo lơ lơ vậy,
Ngủ ngủ ăn ăn nói chuyện chơị
Nguyễn Công Trứ
Tính danh
Câu nào cũng có từ chỉ nhân danh hay địa danh. Giống như Điển Thi, câu nào cũng dẫn 1 điển ở bên Tàu. Xưa kia các cụ đồ nho chuộng lắm vì như thế các cụ mới chịu cho là có học, rộng kiến thức.
Lỗi Thề
Vùi oan bạc mệnh sóng Tiền Đường (1)
Ngọn đuốc Chiêm Thành(2) rở nhớ thương.
Chắp cánh đẹp gì câu Thất Tịch (3)
Ôm cầm say mãi gái Tầm Dương(4)
Lỗi thề Chung Tử (5) sầu tri kỷ
Hoen mái Tây hiên (6) lệ đoạn trường
Hồ Hán (7) ngậm ngùi mây cách biệt
Ngân Hà (8) mưa gió nẻo cầu sương.
Toại Khang
_____
Từ thơ Đường Luật ta có thể chuyển sang thơ Thất Ngôn Bát Cú một cách dễ dàng. Thơ TNBC có thể gọi là thơ Đường Luật theo hình thức về luật bằng trắc nhưng không gò bó về đối câu .
Đa số thơ hay của thời đại mới sau 1930 đều là TNBC, chứ Đường Luật chính cống vì quy luật về bố cục đối câu có tính cách gò bó làm cho câu thơ trở nên tù túng, khó mà phát huy cái tính phóng khoáng của thơ .
Một dạng khác của thơ TNBC là Thất Ngôn Tứ Tuyệt là 1 bài có 4 câu hay có nhiều đoạn, mỗi đoạn 4 câu . Nếu bài thơ có trên dưới 10 đoạn thì gọi là Thất Ngôn Tứ Tuyệt Trường Thiên. Điển hình là các bài thơ của TTKH.
Loại thơ Tứ Tuyệt Trường Thiên chủ yếu để diễn đạt một tâm tình dài hay kể chuyện .
xa vắng
Xa vắng nhau rồi... môi biếng cười
Mắt buồn nhung nhớ cảnh chia phôi
Chong đèn, ghi lại bao hoài cảm ?
Cuả phút giây đầu chẳng thể vơi
Xa vắng nhau rồi... ai nhớ không ?
Mây bay nhè nhẹ gió se lòng
Tơ tình người có chăng vương bận ?
Có xuyến xao hồn, có đợi mong ?
Xa vắng nhau rồi... ôi nhớ ghê!
Từng đêm trong giấc mộng say mê
Lời ai tình tự kề đôi má
Vui sướng ngập tràn, cười thỏa thuê
Thức tỉnh cho lòng bỗng tái tê
Mưa sương rơi nhẹ lúc đêm về
Mưa lòng rả rích câu thương nhớ
Mưa chớm vội hôn mái tóc thề
Mưa cho con phố: vắng, buồn tênh
Mưa tí tách rơi giọt ướt mềm
Mưa thấm vào hồn cho mộng tưởng?
Bên anh mơ ước lại mông mênh
Xa vắng đôi bờ cách biệt nhau
Lệ sầu theo khoé mắt lăn trào
Tình yêu lý giải ra sao nhỉ !?
Vương vấn để lòng mãi khổ đau !
Phương Vy
3.03.03
Nhưng phổ thông nhất vẫn là Thất Ngôn Bát Cú, gói trọn một ý thơ vào 8 câu, không dài không ngắn
thân
Mưa muộn
Kiev nhớ em

<3-m2m-<3--- MƯA buồn vương gót chân em
MUỘN màng vuốt lại tóc mềm ngày xưa---<3-m2m--<3

Huynh MuaMuon đã giới thiệu rất là chi tiết về thi luật của
thơ Đường rồi .Bây giờ mình xin tóm tắt sơ lược lại nhé :
-Số tiếng :
thơ ngũ ngôn (mỗi dòng 5 tiếng )
thơ thất ngôn (mỗi dòng 7 tiếng )
-Số dòng :
Thơ tứ tuyệt (4 dòng)
Thơ bát cú (8 dòng)
Thơ trường thiên (trên 8 dòng)
Trong thơ luật Đường ,thể thất ngôn bát cú có thể được xem
là thể cơ bản nhất .Bài thơ Đường có vần bằng và vần trắc nhưng
ta hay gặp nhất là các bài thơ vần bằng .và bài thơ Đường thì
có 2 loại là luật bằng và luật trắc .
VD 1 : bài thơ luật bằng vần bằng :
Tương tư không biết cái làm sao
Muốn vẽ mà chơi vẽ được nào
Khi đứng khi ngồi khi nói chuyện
Lúc say lúc tỉnh lúc chiêm bao
Trăng soi trước mặt ngờ chân bước
Gió thổi bên tai ngỡ miệng chào
Một nước một non người một ngả
Tương tư không biết cái làm sao
Nguyễn Công Trứ
VD2 : bài thơ luật trắc vần bằng :
Đã bấy lâu nay bác tới nhà,
Trẻ thời đi vắng ,chợ thời xa.
Ao sâu nước cả ,khôn chài cá,
Vườn rộng rào thưa ,khó đuổi gà.
Cải chửa ra cây ,cà mới nụ,
Bầu vườn rụng rốn ,mướp đương hoa.
Đầu trò tiếp khách ,trầu không có ,
Bác đến chơi đây ,ta với ta.
Nguyễn Khuyến
*Định nghĩa thêm :
Bằng : những tiếng dấu ngang (không dấu) hay có dấu Huyền
Trắc : những tiếng có dấu : hỏi ,ngã ,sắc ,nặng
muốn biết 1 bài thơ luật gì ta xét tiếng thứ hai của câu thứ
nhất trong bài đó ,nếu là bằng thì bài thơ luật bằng và ngược lại
-Ngắt nhịp :
Dòng thơ bảy tiếng được ngắt nhịp theo kiểu phối hợp
chẵn / lẻ (khác với cách ngắt nhịp theo kiểu phối hợp lẻ / chẵn
của dòng thất trong thơ song thất lục bát)
-Phối thanh :
Trong quy luật phối thanh ,cần lưu ý tới hai khía cạnh : luật và niêm
+ Về luật :
chỉ cách phối hợp các tiếng bằng và tiếng trắc .Luật bằng - trắc
được khái quát hoá như sau :
Thơ luật bằng vần bằng
B B T T T B B
T T B B T T B
T T B B B T T
B B T T T B B
B B T T B B T
T T B B T T B
T T B B B T T
B B T T T B B
Thơ luật trắc vần bằng
T T B B T T B
B B T T T B B
B B T T B B T
T T B B T T B
T T B B B T T
B B T T T B B
B B T T B B T
T T B B T T B
có câu là : Nhất tam ngũ bất luận ,nhị tứ lục phân minh nên
các tiếng thư 1 ,thứ 2 và thứ 3 có thể linh hoạt về luật bằng - trắc
+ Về niêm :
hai dòng thơ niêm với nhau khi tiếng thứ hai của chúng cùng
theo luật .Những cặp dòng niêm với nhau trong thơ bát cú
luật Đường là : 1-8 ,2-3 ,4-5 ,6-7 .
+ Về phép đối :
phép đối được thực hiện bắt buộc giữa dòng thơ thứ ba và
dòng thơ thứ tư ; giữa dòng thứ năm và dòng thứ sáu .
+ Về Hiệp Vần :
Vần chân (vần gieo ở cuối câu) ,độc vận ,vào tiếng cuối các
dòng 1 ,2 ,4 ,6 ,8 ( mô hình : aabacada)
- Bố cục :
một bài thất ngôn bát cú được chia làm 4 phần :
+ Hai dòng đầu : gọi là đề ( bao gồm phá đề và thừa đề)
+ Dòng 3 và dòng 4 : thực ,
+ Dòng 5 và dòng 6 : luận
+Dòng 7 và dòng 8 : kết
huynh MuaMuon có ghi cách nhớ luật bằng trắc thật dễ hiểu
đấy ,các bạn có thể tham khảo .
Anh chẳng dám nhận mình là thi sĩ
Chỉ tại lòng quặn nhói thốt nên thơ

Bạn nào tìm hộ tớ bản phiên âm bài này với (có cả chữ Hán càng tốt nha!! )
Gửi phương xa
Lý Bạch
Người đẹp còn đây, nhà đầy bông
Người đẹp đi rồi giường bỏ không
Giường không, đệm cuốn nào ai ngủ
Nay đã ba năm hương còn xông.
Hương thơm, thơm không dứt
Người đi, đi không về
Nhớ nhau lá vàng rụng
Rêu biếc sương dầm dề.
(Nguyễn Hữu Bổng dịch)
*********
Có chiếc lá bay ngược chiều gió thổi
Mềm như em và xao xác như em!...

Được hoabaoxuan sửa chữa / chuyển vào 20:20 ngày 24/06/2003

dịch bài này hộ tôi với, có hậu tạ
Nhất tiểu tình đa lưu mãnh lệ
Song mâu xuân tận kiến hình hoa
Thử sinh nguyện tác can huynh muội
Tái thế ưng đồ tốn thất gia

"遠
Z人oT,S滿,
Z人ZO~空S
S中繡被卷不寢
?S??z~T
T亦Y不.
人亦Y不?
>?f'?>(落)
To.'<"
Ký viễn
Mỹ nhân tại thời hoa mãn đường
Mỹ nhân khứ hậu dư không sàng
Sàng trung tú bị quyển bất tẩm
Chí kim tam tải văn dư hương
Hương diệc cánh bất diệc
Nhân diệc cánh bất lai
Tương tư hoàng diệp tận (có bản chép: ...hoàng diệp lạc)
Bạch lộ thấp thanh đài
Trước thềm chôn hoa rầu rầu người ơi!