Cấu tạo và chức năng, Phân loại cốp pha

Cốp pha là thuật ngữ quen thuộc được sử dụng trong ngành xây dựng. Đây là thiết bị thiết yếu giúp quá trình thực hiện nhanh chóng và đảm bảo chất lượng. Vậy cốp pha là gì? Cấu tạo, chức năng và phân loại cốt pha ra sao? Quy trình lắp đặt và tháo dỡ chuẩn diễn ra như thế nào?
1. Cốp pha là gì?
Cốp pha có tên tiếng anh Form-work, hiểu đơn giản đây là dạng khuôn đúc bê tông được làm từ nhiều loại vật liệu khác nhau như tôn, sắt thép, gỗ,… Từ xưa, người ta sử dụng cốt pha làm từ các loại chất liệu gỗ, tre nhưng đến hiện nay thép, nhôm, composite,… lại được ưa chuộng hơn cả về độ tiện lợi và tuổi thọ cao.
Cốt pha có vai trò quan trọng, kết hợp với cây chống bê tông giữ cho bê tông đúng hình dạng, đảm bảo tính chính xác và độ cứng của công trình…

2. Cấu tạo và chức năng của cốp pha
Về cấu tạo

• Ván mặt: Phần được tiếp xúc trực tiếp với bê tông định hình khối bê tông khi chúng đóng rắn. Các tấm có thể là bằng gỗ, ván ép, ván nguyên khối, hay các vật liệu composite.
• Sườn cứng: Bản chất là hệ thống khung kim loại (thường là thép) hoặc gỗ được lắp ráp thành các hình dạng phù hợp với hình dáng của công trình bê tông. Sườn cứng sẽ là nền tảng để đặt các tấm cốp pha.
• Các phụ kiện: Để giữ cho các ván mặt cố định và liên kết với nhau, chúng cần được gắn kết bằng các thanh gỗ, bulong, ốc vít hoặc các hệ thống gắn kết khác.

Về chức năng

• Hỗ trợ đúng hình dáng của công trình: Cốp pha được sử dụng để tạo nên hình dáng, kích thước và cấu trúc cần thiết cho phần bê tông cốt thép. Chúng đảm bảo rằng bê tông được đổ vào vị trí chính xác và theo các yêu cầu thiết kế.
• Bảo vệ bê tông: Trong quá trình đổ bê tông, cốp pha bao phủ và bảo vệ lớp bề mặt bê tông khỏi các yếu tố môi trường như ánh nắng mặt trời, mưa, gió và bụi. Điều này giúp ngăn ngừa sự mất nước quá nhanh của bê tông và đảm bảo quá trình đóng rắn diễn ra một cách đồng đều.
• Đảm bảo tính chính xác và chất lượng: Cốp pha giúp kiểm soát việc đổ bê tông một cách chính xác theo thiết kế, giảm thiểu sai sót và biến dạng không mong muốn. Điều này đảm bảo rằng phần bê tông cốt thép có độ cứng, độ bền và hình dáng đúng như mong đợi.
• Tạo điều kiện cho việc làm việc và kiểm tra: Cốp pha cung cấp không gian cho công nhân để làm việc và kiểm tra trong quá trình đổ bê tông. Điều này giúp họ thực hiện các công việc như trải phẳng, xoa bóp bề mặt, và kiểm tra chất lượng một cách hiệu quả.

3. Các loại cốp pha phổ biến hiện nay
Khung cốt pha hiện nay có nhiều loại khác nhau, mỗi loại sẽ có đặc điểm, tính chất riêng giúp đảm bảo chất lượng tốt nhất cho khối bê tông thành phẩm.

Phân loại theo chất liệu làm cốp pha
Cốp pha gỗ
Gỗ là vật liệu truyền thống và phổ biến để tạo ra các tấm cốp. Gỗ dễ dàng cắt, hình dáng linh hoạt và giá thành phải chăng. Tuy nhiên, cốp pha gỗ có tuổi thọ hạn chế do bị ảnh hưởng bởi môi trường và các yếu tố khác…
Cốt pha phủ phim
cốp pha phủ phim (còn được gọi là cốp pha phủ nhựa, film-faced formwork) là loại cốp pha được tráng một lớp phim nhựa (thường là phim nhựa Phenolic hoặc Melamine) ở mặt bề mặt để cung cấp tính năng bảo vệ, độ bền cao và tính thẩm mỹ cho bề mặt bê tông cốt thép. Đây là một lựa chọn phổ biến cho việc đổ bê tông trong các công trình yêu cầu bề mặt bê tông có chất lượng cao. Tuy nhiên giá thành cao hơn so với loại cốp pha khác.

Các tấm cốp pha được phủ 1 lớp phim trên bề mặt, kích thước tiêu chuẩn là 1.220mm x 2.440mm, độ dày tùy theo 12, 15, 17, 18mm.
Cốp pha nhựa
Cốp pha nhựa composite là một lựa chọn mới và ngày càng phổ biến. Chúng được làm từ sợi thủy tinh và nhựa polymer, tạo ra các tấm cốp nhẹ, bền và không bị ảnh hưởng bởi môi trường như gỗ. Cốp pha nhựa composite có thể tái sử dụng nhiều lần và thường dễ dàng lắp ráp.
Cốp pha nhôm
Cốp pha nhôm là một loại cốp pha được làm từ vật liệu nhôm hoặc hợp kim nhôm, thường được sử dụng để hỗ trợ quá trình đổ bê tông cốt thép trong các công trình xây dựng. Cốp pha nhôm có nhiều ưu điểm về trọng lượng nhẹ, tính năng tái sử dụng cao và khả năng lắp ráp nhanh chóng, làm cho nó trở thành lựa chọn phổ biến trong ngành xây dựng.
Cốp pha thép
Cốp pha thép là một loại cốp pha được làm bằng vật liệu thép, thay vì sử dụng các tấm cốp pha truyền thống như gỗ hoặc nhựa composite. Cốp pha thép thường được sử dụng trong các công trình xây dựng cần tính bền vững cao, khả năng tái sử dụng, và yêu cầu khắt khe về độ chính xác trong việc đúc bê tông