Cay Chua Mặn Ngọt

Chào các bạn
Bài đọc thêm
Đây là vương quốc mới , Nan-chao , đã bành trướng thế lực bằng cách kiểm soát những tuyến đường buôn bán chính yếu , nổi tiếng Con Đường Tơ Lụa .
Vân Nam , nằm trên cao nguyên Quí Châu- Vân Nam (Yunan-Guizhou Plateau) , là miền đất huyền bí và có vẻ đẹp thiên nhiên hùng vĩ , với diện tích 394 ngàn mét vuông và với dân số 40 triệu . Tỉnh Vân Nam là một trong những tỉnh sát nhập mới nhất vào lãnh thổ Trung Hoa . Dù ngày nay , một số người Trung Hoa vẫn cho rằng đây là Tỉnh Tiên Phong, mặc dù Hốt Tất Liệt Đại Hãn và con cháu Mông Cổ , 200 năm trước thời Khả Luân Bố tìm ra châu Mỹ , đã tiến vào vùng núi non hiểm trở , nằm phía dưới cao nguyên Tây Tạng và giáp giới với Việt Nam , Lào và Miến Điện .
Vân Nam là một trong vài tỉnh có nền văn hóa và điạ hình thiên nhiên đa dạng . Ngoài ra , Vân Nam còn có nhiều thắng cảnh ngoạn mục , hấp dẫn du khách tới thăm , những đỉnh núi băng tuyết phủ quanh năm , các ao hồ lành lạnh trăng thu , suối nước nóng liên miên rỉ rả , đồi núi cao chập chùng , những khu rừng nguyên thủy và với những cơn mưa rừng nhiệt đới không ngơi ngớt , nơi đây bạn có thể thấy loài khỉ và voi đi lang thang . Rừng rậm chiếm hơn mười triệu mẫu tây , hay là tám phần trăm diện tích nước Trung Hoa , bao che một phần tư miền đất Vân Nam , được nổi danh là vương quốc của cây cối và động vật muôn loài .
Ngọn núi Đại Tuyết Sơn Mễ Lý (Meli Snow Mountain) với cao độ 6740 mét , hùng vĩ và sừng sững cheo leo vách đá , chưa hề bị chinh phục . Thạch Lâm (Stone Forest) được gọi là kỳ quan thứ nhất của thế giới . Vực Cọp Nhảy Ngang (The Tiger Leaping Gorge) với độ cao 3200 thước chảy qua thác ngàn , ào ào tràn về sông Cát Vàng (Golden Sand River) băng ngang những hang động cheo leo , với dòng nước cuốn trôi mãnh liệt . Hơn 40 đại hồ to nhỏ lóng lánh như những hạt kim cương rải rác đâu đó trên núi ngàn cao vời vợi . Nhiều loại thực vật , hoa quả hiếm và động vật sắp tuyệt chủng ở Xishuangbanna . Bông hoa tươi nở cả Côn Minh (Kunming) , một thành phố của mùa Xuân , hoa nở bốn mùa quanh năm . Nơi đây không còn vách đá , vực thẳm cheo leo hiểm trở , du khách có thể tới lui dễ dàng . Shangri-la , trong phim Lost Horizon của James Milton , được miêu tả như miền đất còn trinh nguyên , với những tầng điạ chất còn hoang vu từ mấy ngàn năm qua . Lijiang (Ly Giang) coi như là một di tích cần được bảo tồn của thế giới , UNESCO , là một miền tràn đầy hang vực , sông hồ và là nơi nuôi loài ngựa giống nổi tiếng của bộ tộc Naxi , mặc áo lông cừu và chữ viết tượng hình trên mảnh da dê (hieroglyphic writing) .
Vân Nam với nền văn hóa đa dạng . Hơn 26 sắc tộc chính , từ y phục đơn sơ cổ truyền rực rỡ , các điệu vũ và câu hát hò dân tộc mang lại nhiều sắc thái riêng biệt cho thành phố , cho bản làng , cho ngày hội chợ và lễ lộc . Lễ Tạt Nước của người Đại , lễ Diễn Hành (Marching Festival) của người Bái , Lễ Đốt Đuốc của người Yi (Torch Festival) làm cho du khách lưu luyến quên cả đường về .
Vân Nam còn là cái nôi của loài người . Từ 1,7 triệu năm vê trước , hóa thạch của người tiền sử Yuanmou Apeman đến hóa thạch khủng long trong quận Lữ Phong (Lufeng county) , từ vương quốc Nam Châu (Nanzhao) tại Đại Lý (Dali) đến Đền Vàng (Golden Temple) , hồ Hắc Long (Black Dragon Pool) và còn rất nhiều di tích khác . Những chiếc trống đá(Stone Drums) , ngọn núi Ngọc Long Tuyết Sơn ( Jade Dragon Snow Mountain) , với những lễ cúng vái thần thánh , từ trời , đất , núi non , sông ngòi .
Ngạn ngữ Trung Hoa nói rằng : " It is better to see once than hear a hundred times , thấy một lần , hơn trăm ngàn lời nghe "
HoangHac theo tài liệu từ www.visit-mekong.com/yunnan/jewels

Chào các bạn
Kunming
Kunming, the capital city of Yunnan, is changing fast. Traffic jams now mean cars, not bicycles. The main streets are lined with multistory concrete buildings. Women wear short skirts and high heels, and taxi drivers have attitudẹ Department stores, which a decade ago were cold ****rnous dimly lit Soviet-style halls selling an indescribably bleak assortment of Chinese Spam, local cigarettes, and white sorghum whiskeys, are now almost cheerful places to shop.
Presentđay Kunming reminds up of Taipei, Taiwan, twenty years agọ There is a facade of modernity, there is even modern life, but just behind it, behind the tall concrete buildings, there is still the old Chinạ We stay in the Camellia Hotel, just down (and down-market) from the Kunming Hotel, and every morning we get up, cross the street, and walk into the dazzling local produce market, which winds around in a wonderful complex tanglẹ There is so much good food: Muslim food, Minchia food, Dai food, hot pickles, and steaming jiao-zị
For lunch, we dine at the nearby cooking school, not because the food is particularly good, but because we can watch the cooking teachers and their students, the confident and the less than confident, cooking their way furiously through order after order.
For dinner, it''s as easy as breakfast and lunch. We just disappear behind the concrete buildings?.
On market day in Dali, the main street-from one city gate to the other-is filled with stalls and shoppers, and the action spills down side streets and out beyond the city walls.

Chào các bạn
CAY CHUA MẶN NGỌT
Côn Minh , thủ đô của Vân Nam , đang đà thay đổi nhanh chóng . Giao thông tắc nghẽn bởi những hàng xe ô tô , không phải là xe đạp cút kít ngày xưa . Những con đường chính trong thành phố thẳng tắp với các toà nhà bê tông nhiều tầng . Phụ nữ mặc váy ngắn và mang giày cao gót , và tài xế tắc xi có tư cách . Các cửa hàng bách hóa , cách đây chừng chục năm còn là sảnh đường (tòa nhà) xây theo lối Sô Viết lờ mờ , sâu thẳm trông lạnh lẽo , bán các thứ linh tinh đồ hộp Trung Hoa , ế ẩm không người mua , thuốc lá nội địa , và rượu huýt ky (nấu bằng lúa miến) , giờ đây biến đổi trở thành khu vực sầm uất nhộn nhịp mua bán .
Côn Minh ngày nay , mang lại một hình ảnh của thành phố Đài Bắc , Đài Loan hai mươi năm về trước . Nhìn bề ngoài có vẻ tân tiến , cuộc sống có vẻ tân thời , nhưng đằng sau nó , sau các toà nhà bê tông cao sừng sững , vẫn còn Trung Hoa ngày xưa . Chúng tôi ở khách sạn Camellia , ngay phía dưới của khách sạn Kunming , và mỗi buổi sáng thức dậy , băng qua bên kia đường , lững thững bước vào khu chợ địa phương , với sự ngạc nhiên sững sờ , lòng vòng các sạp các quán lẫn lộn với nhau . Rất nhiều món ăn ngon: Thức ăn người Hồi , người Minchia , người Đại , các loại dưa món cay xè , và món jiao-zi còn đang nóng hổi bốc hơi .
Đến buổi trưa , chúng tôi tìm đến một trường dậy nấu ăn gần đó , không phải vì thức ăn đặc sắc gì , nhưng bởi vì chúng tôi có thể quan sát thầy lẫn trò , đầy tự tin hay luống cuống , tập tành nấu ăn một cách hăng say , qua sự đặt hàng order của khách .
Buổi tối , không dễ dàng như bữa sáng hay bữa trưa . Chúng tôi lẫn mất vào trong sau các bin đinh xi-măng .(ăn trong đây , khách sạn an toàn hơn )
Ngày chợ họp ở Đại Lý , con đường chính - từ cổng vào thành phố đến cổng khác - đầy rẫy các sạp , quầy hàng và người mua sắm , và cảnh tượng náo nhiệt cứ tiếp diễn qua những con phố khác , và ra mãi ngoài tường thành

Chào các bạn
Tài chánh
Giả sử bạn nhân tổng số lợi tức của bạn , hay cả vợ chồng bạn , với số tuổi của bạn , rồi chia nó cho mười . Bạn đoán xem số tiền đó là món tiền gì ?
Thí dụ , income cả hai vợ chồng một năm là 50000 đô . Hai vợ chồng bằng tuổi nhau , thí dụ 40 tuổi . Vậy 50000 X 40 = 2000000 . Xong chia cho 10
2000000/10 = 200,000 đô la .
Ạ Số tiền này là tiền tối đa , bạn giữ để trả thuế sau .
B. Tất cả lương bổng hưởng được do từ Quỹ An Ninh Xã Hội .
C. Tiền dành dụm khi về hưu trí
D. Tiền bạc của cải hiện có bây giờ .
Quiz . Multiply your age by your household incomẹ Divide by 10. What does the resulting number mean?
Ạ The maximum you should keep in a taxđeferred plan
B. The total wages on which your Social Security benefits will be based
C. A rough rule of thumb for what yoúll need for retirement
D. What your net worth should be today
Đây chỉ là một sự phỏng định , mời các bạn bấm vào để trả lời :
http://finance.yahoo.com/?u

Chào các bạn
CÁI ĐẦU CÁ VÀ MIẾNG MỠ
Đây không phải là bữa ăn lúc nào cũng ngon của tôi , nhưng chắc chắn nó là một trong những bữa ăn nhớ mãi không quên . Vào tháng tư năm 1984 , tôi ở trong thành Đại Lý , nằm chính giữa tỉnh Vân Nam . Thành này ngày xưa là kinh đô của vương quốc Nanchao , là quê hương của dân tộc Minchia , còn gọi là người Bái . Người phụ nữ Bái theo phong tục cổ truyền họ mặc một sắc phục rất đặc biệt , may bằng vải bông sợi trắng và xanh đậm , nhưng trong lúc đó , như những sắc tộc khác ở Trung Hoa , họ mặc trên người với bộ quần áo kiểu Mao màu xanh đậm và xanh lá cây biểu hiện cho sự chuyên chính vô sản , những y phục buồn tẻ này khắp nước đâu đâu cũng có . Y phục của người thiểu số bị cấm đoán , cũng như các lễ lạc về tôn giáo ( Dù rằng về sau này sẽ thay đổi nhanh chóng )
Một ngày nọ tôi bắt gặp một nhóm đàn bà đã già mặc y phục cổ truyền đang rảo bước qua đường phố .Vài phút sau , tôi lại thấy một nhóm khác , và rồi một nhóm khác và một nhóm nữa . Lấy làm lạ , tôi đứng lên và theo họ ra tuốt ngoài thị xã xem sao .
Vào khoảng một dặm ngoài thành Đại Lý , tất cả họ quây quần bên nhau bên một trảng sông rộng , cả hàng trăm người phụ nữ xúm xít với nhau . Đến khi có nhóm ít hơn đến , họ tìm một chỗ bên bờ sông cạn - im lặng không nói một lời và thu xếp ngồi xuống , họ bỏ mấy cái giỏ đi picnic xuống đất và lôi ra những thứ linh tinh . Mỗi bà đeo vài sợi dây dài có đính những hạt thủy tinh , cũng như mảnh gỗ nho nhỏ hình chiếc vồ và các chuông kim khí lắc kêu leng keng . Và rồi mỗi nhóm họ đứng dậy thành hình bán nguyệt và bắt đầu ngâm nga cùng theo nhịp điệu của tiếng chày gỗ lốp đốp và đinh đong của các chuông chạm vào nhau . Tôi bước chân vào , hòa lẫn vào một trong nhóm phụ nữ đó , và mặc dù tôi là gã đàn ông duy nhất trong số hơn vài trăm người đàn bà dưới trảng sông . Họ đứng yên với một đấu hiệu tỏ vẻ đồng ý cho tôi gia nhập . Trên bờ sông , quân lính và công an mật vụ giương mắt ra nhòm ngó, với những bộ mặt không vui vẻ gì mấy . Các bà biểu tôi ngồi xuống , và tôi làm theo .(Về sau , vợ tôi cứ ghẹo tôi là người dễ biểu , dễ sai !!!)
Đến xế trưa , nhóm tôi ngưng tiếng hát , nghỉ giải lao và ăn trưa . Trên cái khay của tôi , họ gắp một cái đầu cá thiệt to với một miếng mỡ vuông vức bảy, tám phân . Ai nấy đều có khẩu phần giống nhau . Sau đó chúng tôi dùng trà .
Rồi họ lại ca hát , qua buổi chiều hanh vàng , cho đến tối mờ mịt về . Và rồi cũng xong , mọi người bước chân về nhà .
Phụ nữ người Bái ở thành Đại Lý ra chợ mua bán , không những chỉ có rau rợ , trứng , gia súc mà còn là những thứ nữ trang , mới tinh hay đã dùng rồi .

U+ơm trồng nhót
Ha` Phu+o+ng Hoa`i
Nhót là cây ăn quả dạng bụi có cành vươn dài leo cao tạo dàn cho bóng mát và quả ngon ngọt hoặc vị chua đậm đà, giàu dinh dưỡng, đặc biệt là sinh tố (có nồng độ và hàm lượng vitamin C cao hơn nhiều so với các loại hoa quả khác).
Không như những loài cây ăn quả khác, do tính hoang dại ở nhót còn cao nên khả năng đấu tranh sinh tồn với diễn biến bất lợi của môi trường sống của nhót rất cao, nên từ khâu chọn giống, ươm trồng, bảo vệ, chăm sóc... rất dễ dàng.
Những "nhà vườn" thâm canh nhót thường tiến hành tuần tự các bước ươm trồng cho đến khi thu hoạch như sau: Chọn những cành (hoặc hom) bánh tẻ, có màu vỏ trung gian giữa gốc và ngọn của cây mẹ (gốc mẹ) đã ra bói (để có sẵn kích tố sinh sản phát nụ trổ hoa sớm), đang sung sức, không bị sâu bệnh (nhất là sâu đục thân) hoặc đã bị những vết thương liền sẹo, chồi non đã nhú... Ở nơi lộ sáng (có vỏ dầy chứa nhiều nhựa sống - nhựa luyện) để gây giống. Sau đó vin những cành này cho "tiếp đất" phủ lên chỗ này 1 lớp đất màu, thường xuyên ẩm. Chỉ sau 3-4 tuần (mùa nóng ẩm) hoặc 5-8 tuần (mùa hanh lạnh) là có thể cắt gốc, tạo bầu ra ngôi, định vị. Cũng có thể đợi sau khi thu hoạch, lúc kích tố sinh trưởng lấn át hoạt động của kích tố sinh sản hay vào giữa mùa thu ta có thể tiến hành giảm hom rất dễ dàng. Cũng lấy những đoạn giữa (bánh tẻ) của cành lộ sáng, chặt vứt gốc bằng ngọn thành từng hom dài 25-30cm, cắt cụt lá dưới, hớt 2/3 phiến lá ngọn rồi ngâm ngập 10-15cm vào đất tơi xốp, ẩm che mưa nắng cho đến khi thúc chồi, qua đông đến mùa xuân có thể trồng được.
Bộ rễ chùm phát triển nên không cần lớp đất canh tác dầy nhưng phải rộng ?obóng tán? để nhót được cung cấp dinh dưỡng khoáng đầy đủ. Muốn cho năng suất cao liên tục và giữ được phẩm chất tốt, thường thúc cho cây này hỗn hợp phân: hữu cơ (hoặc tốt nhất là phân bắc) 30- 40%, bùn khô hoặc sa bồi nỏ đập vụn 30-40%, xỉ than hoặc tro hoai 10%, còn lại là NPK vi sinh 5% và vữa bả, vôi con kiến (thậm chí mạt đá vôi CaC03 cũng được) 5%- tất cả tính theo khối lượng. Trộn đều và rắc dưới bóng tán xung quanh gốc 1 lớp dày 10-15cm rồi xới xáo, tưới nhẹ cho đủ ẩm.
Làm thanh dẫn phi kim loại (tốt nhất là tre, gỗ) cho nhót leo dài, loại bỏ những cành tăm, khuất sáng để tập trung chất dinh dưỡng cho các cành chủ vươn dài. Định hình cho dàn hoặc tán cây khi cành còn non, quét nước vôi bão hoà vào gốc cây.
Sau khi trổ hoa cần bón 2 đợt: đón quả và đền quả bằng rắc hỗn hợp phân đa, vi lượng trên.
Canh trai, canh hếnHình như người Việt cổ buổi sơ khai chưa có thói quen và chưa biết săn bắn (?) mà chủ yếu đấu tranh sinh tồn bằng phương pháp hái lượm. Hái những thứ gì có thể ăn được ở trên cây hoặc lượm những sản vật thấy được trên mặt đất; dần dần mò lặn những sản vật dẫu gắn với mặt đất, nhưng có thể lại khuất chìm trong nước, dưới lòng sông, đáy đầm phá, nền các hồ ao... Di chỉ từ hàng vạn năm xưa mà bây giờ chúng ta thấy được, đó là đống vỏ sò trong Động người xưa ở vườn rừng quốc gia Cúc Phương, nó cho ta sự suy đoán phù hợp. Bởi vì mảnh đất cha ông ta xưa sinh sống là mênh mông một dải thềm phù sa cổ, cho nên thuở ấy, nguồn sống chính của người ********* sinh là các giống thủy sinh, đa phần lại chỉ là loài nhuyễn thể. Lý do, chúng sinh sản nhanh, di chuyển chậm, dễ kiếm tìm thu lượm, lại có nhiều cách chế biến, sử dụng hết sức giản đơn.
Phải vì mang cái gien truyền thống ấy, mà ngày nay hầu hết cư dân đồng bằng Bắc bộ; nơi nào cũng có nét sinh hoạt tương đồng. Cái họ lo chủ yếu cho sự sống, chỉ là tìm cách trồng tỉa thu hoạch lấy củ khoai, hạt lúa, bắp ngô... Còn lo cho từng bữa cụ thể hàng ngày, họ không quá quan tâm như dân thành phố. Đúng vậy, đến bữa, nếu là người ở nhà thì họ ra dàn cắt nửa quả bầu, hoặc vào vườn cắt quả bí xanh; nếu là người đi làm đồng thì khi về thể nào cũng đã chuẩn bị sẵn mớ rau lang, rau đỗ hoặc nắm rau tập tàng, về rửa sạch cho vào nồi nước, nêm một chút mỡ, một chút muối mắm, thế là có được nồi canh thơm lừng hương vị đồng quê mộc mạc, chan vào vừa mát ruột. Kèm mỗi bát cơm chỉ cần thêm vài quả cà pháo muối xổi hoặc vài con tép đồng kho khô, thì đảm bảo khó có bữa tiệc đặt cầu kỳ nào có thể vừa với miệng khách hơn.
Với cách sống như thế hàng nghìn đời nay người nông dân sống trong các làng mạc thôn xóm, hầu như rất ít đổi thay trong cách ăn uống, mà từng thế hệ chàng trai cô gái vẫn trưởng thành, khỏe mạnh, xinh tươi. Dẫu cho những năm gần đây đổi mới thì cũng chỉ đổi về hình thái nhà cửa, đồ gia dụng, đường làng, ngõ xóm... Còn trong sinh hoạt vật chất thì làng nào cũng vẫn giống làng nào, ấy là những món ăn từ loài thủy sinh nhuyễn thể: trai, hến, trùng trục, ốc nhồi, ốc vặn, ốc bươu... Những thứ này, hiện nay không chỉ làng quê, mà cư dân thành thị còn coi chúng vào hàng đặc sản. Mỗi ngày có hàng vạn thực khách nhu cầu, và hàng triệu nhân sinh sống bằng công việc mò lặn, bắt vét, bán buôn chế biến... đem về ngâm một lát trong nước sạch cho chúng nhả hết cặn bã, rồi rửa sạch, cho vào chiếc nồi đồng không cho nước, chỉ cho thêm chút muối, chúng sẽ há miệng tự tiết ra nước, nước ấy cất đó, lát sau nhặt hết ruột trai, hến, trùng trục lấy nước nóng làm vệ sinh sạch sẽ, con nào ruột lớn quá thì thái nhỏ cho đều nhau.
Cuối cùng, đổ vào nồi nước luộc màu hơi đục lờ lờ; nếu là mùa nhót thì cho thêm mươi quả nhót, nếu là mùa khế thì cho dăm quả khế chua tách múi, cộng với hành răm, thìa là mắm muối, rồi tùy theo lượng người ăn mà pha thêm nhiều ít nước đun sôi. Điều cần lưu ý, trước khi đổ thịt trai hến vào nồi, phải xào với mỡ và hành củ thái nhỏ cho thật nổi vị... khi đã đun thật kỹ là ta đã được nồi canh trai hết chua chua, dìu dịu lại man mát, thơm thơm. Người dân quê còn có món ăn dự trữ quanh năm, đó là vại cà bát muối kỹ, rồi chuyển dầm tương, miếng cà thái ra hồng hồng như miếng mứt hồng Tàu, nhưng sao mà nó hợp với cái vị canh trai, và một miếng cơm khi đã chan canh, cắn một chút cà đậm, mặn, giòn, thơm...
Theo Cẩm nang tiêu dùng
Nhót làm thuốc
Trong y học cổ truyền, lá, rễ và quả cây nhót (còn gọi là cây lót, hồ đồi tử) có thể làm thuốc; dùng tươi hay phơi khô. Trong quả nhót có axit hữu cơ, lá nhót có tanin, saponozit, polyphenol.
Lá nhót (dùng tươi hay phơi khô) chữa lỵ, cảm sốt, hen suyễn, nhiều đờm. Dùng 6-10 g/ngày dưới dạng bột hay thuốc sắc.
Quả nhót chữa lỵ, tiêu chảy, nhân quả có tác dụng sát trùng, trị giun sán.
Rễ nhót: Nấu nước tắm chữa mụn nhọt, không kể liều lượng.
Bún Nhót
Có tới trên chục món bún khác nhau. Song chỉ riêng bún riêu quả nhót nấu với trứng cua và bún cá rau cần thì đến mùa mới có. Cuối tháng 3 âm lịch, cây nhót trĩu quả chín đỏ vườn cũng là mùa cua đồng sắp đẻ. Nồi canh cua đồng có nhót, trứng cua ấy chan vào bát bún làm nổi lên sắc màu rực rỡ chói chang mà cũng khác hẳn mùi vị các loại bún riêu cua không có nhót, nhung cũng chẳng thơm ngọt bằng bún cá rau cần.
Muốn ăn bún cá rau cần, cứ phải đợi đến mùa rau cần vào dịp tháng chạp cuối năm ta tới cữ tháng giêng, hai đầu xuân. Rau cần kết duyên với bún cá gợi mùi thơm ngát món hương quê. Bún cá mà thiếu mặt rau cần chẳng khác gì cô gái vô duyên ngồi khép nép một mình, không nổi sắc cũng chẳng đưa hương, bát bún cứ chông chênh, nhợt nhạt chẳng hề thơm mùi cá.
Ở nông thôn miền Bắc sau ngày tát ao bắt cá hớt tôm, lòng ao sâu lút bùn đen, người ta vội cấy rau cần. Chỉ sau hơn một tháng là đã xanh rờn, sau hai tháng dọc cần cao vút quá gang tay, thế là hái ăn được, rau còn non chưa già.
Còn cá nấu bún thường là cá quả từ ba lạng tới nửa cân. Cá đánh vẩy, chặt vây xong, lọc lấy hai bên lườn thái mỏng rồi bỏ chảo chiên giòn cháy cạnh. Xương cá và đầu cá bỏ vào một nồi khác đổ đầy nước ninh nhừ, nêm gia vị, thêm ít dọc hành tươi, thìa là thái vụn, bỏ cả vào nồi đun sôi lại để làm nước chan.
Rau cần nhặt bỏ hết rễ, rửa sạch bùn đem thái khúc rồi xào tái cùng với những miếng cà chua bổ dọc miếng cau: Khi ăn mỗi tô bốc một lượng bún vừa đủ, gắp 2/3 cần xào tái, 1/3 cần còn sống phủ lên mặt bún, cuối cùng rải những miếng cá rán, rắc tiêu bột lên trên và múc nước canh sôi bỏng chan ngập bát, ăn ngay lúc đang nóng.
Nhìn tô bún cá bốc khói thơm phức ngửi đã muốn ăn. Và đến khi dưa vào miệng cái chất dai dai ngầy ngậy của cá béo, cái mùi thơm thanh thanh của rau cần tái và sống trộn lẫn vị ngọt đậm của thứ nước dùng ngấm từ xương và đầu cá tiết ra? chẳng ai ăn chỉ một tô mà đã muốn đứng dậy vì chưa thấy đã. (VHNTAU)
--------------------------------------------------------------------------------
Mời thăm trang Ca Dao Tục Ngữ http://e-cadao.com với trên 20,000 câu

Hôm qua đã mời các vị ăn món trái Nhót hôm nay xin dọn món Don mời quý vị xơi. Don không phải thuộc loại thực vật mà là loại hào hến
Don
Từ bao đời nay người dân Quảng Ngãi đã biết tận dụng những sản vật sẵn có ở địa phương để chế biến những món ăn độc đáo. Các món đặc sản này bình dị nhưng đậm đà phong vị quê hương, ngon miệng và giàu chất bổ dưỡng. Don là một trong những món ăn rất độc đáo của Quảng Ngãi, nhẹ, mát, bổ, rẻ tiền và hấp dẫn. Con don thuộc họ nhà hến, thân bọc bằng hai nửa vỏ úp nhau nhưng don nhỏ hơn hến và chỉ có ở sông Quảng Ngãi. Người ta đi cào don như cào hến. Nấu don thường theo tỉ lệ một bát don vỏ hai bát nước. Cách đãi don cũng như cách đãi nấu hến. Khi don chín, đãi bỏ vỏ, lấy ruột cho vào nước luộc. Đó là cách ăn một lần chung cả nước lẫn cái. Ruột don ít nhưng nước don thơm ngon, vừa ngọt, vừa thanh.
Ở thị xã Quảng Ngãi có thể gặp don bán khắp nơi, từ các quán sang trọng đến các gánh vỉa hè. Dân sành điệu thường ăn don gánh. Do ở quán, cách nấu bị pha tạp và chủ quán thường hay sử dụng don làm sẵn để vào tủ lạnh. Ngày tết don bán rất đắt hàng. Người bán thường nấu dễ dãi, đại khái cho kịp khách. Dân ghiền phải đi lùng don gánh. Có du khách từng rất thích thú khi một lần được ăn món ?oDon? bán ở vỉa hè. Người bán bỏ ra một chồng bánh tráng nướng, một chén tương ớt và một đĩa đậu phộng rang vàng ươm. Người bán hàng múc cho khách một tô nước màu có rắc khá nhiều hành ngò. Khách đón nhận lấy tô, bỏ tương rắc đậu vào rồi khuấy nhẹ, từ dưới bát nổi lên những lát hành tây xắt mỏng và những con trông giống như con hến nhưng bé thua con hến 2-3 lần. Đấy chính là món ?oDon? một đặc sản của văn hóa ẩm thực tại thị xã Quảng Ngãi.
Những món ăn ngon cũng được chế biến từ don như canh don, cháo don, gỏi don. Cách ăn ngon và tốn kém hơn là làm món ?oruột don xào? với miến, bún, bánh tráng hoặc bánh tây để nhắm với rượu, với bia. Đây cũng là món ăn đãi khách, bạn bè rất đặc biệt, đậm đà hương vị quê hương.( T/CQ H)
Nếu quý vi thấy ăn Don chưa đã thèm thì xin trao cho quý vị nguyên một thực đơn gồm những món quốc hồn quốc túy của cả nước. Tha hồ mà chọn
Món ăn 3 miền
http://www.saigon.let/dulich/amthuc.htm
Nếu cái link thực đơn trên không vào được thì thử cái nầy:
http://e-cadao.com/queta/monanbamien.htm
Ha` Phu+o+ng Hoa`i

Làng Menghan
Khi ở Menghan , một ngôi làng nhỏ bên bờ sông Mekong , nằm về hướng cực nam của Vân Nam , chúng tôi không có đến một đêm ngủ ngon . Ngủ trên nền gỗ của một nhà sàn mái lợp tranh đã cũ kỷ lâu đời . Nhà này cũng như bao nhà sàn của người Đại ở Menghan , chênh vênh trên những cây cột cà kheo . Chúng tôi nghe tiếng gà gáy và nhiều tiếng kêu do côn trùng muông thú rồn rột gậm nhấm hay lọc cọc dưới ngay sau đầu chúng tôi . Cả đêm như vậy . Và lại còn có một hầm cất rượu sau phòng ngủ chúng tôi , mùi gạo lên men nồng nặc bay lên từ vài cái lu gỗ cũ . Tư tưởng lộn xộn chuyện này qua chuyện kia cũng không làm chúng tôi ngủ dễ dàng hơn . Dù sao ban ngày vẫn đẹp đẽ , tuyệt diệu hơn . Chúng tôi nghĩ rằng , chúng tôi là lữ khách thứ nhì từng đặt chân lên nhà khách của người Đại . Một người Anh , từng là khách trọ đầu tiên đã biểu chúng tôi như thế . Cái gia đình cho thuê nhà khách quyết định don dẹp để cho mướn hai phòng ngủ nho nhỏ dự bị , và họ đuổi ông Ăng lê ra ngoài đường . Năm ngày sau , ông ta lưỡng lự rồi bỏ thị xã ra đi ; sự hiếu khách của người Đại đôi khi cũng khá lạ kỳ đặc biệt .
Lúc chúng tôi vừa đến , chưa kịp có thì giờ bỏ hành lý xuống , thì Dom và Tashi biến mất với hai cô gái con chủ nhà , tuổi vừa mới lớn và cùng với vài đứa bạn . Chúng nó rủ đi ăn kem , và rồi ngồi xe lôi đi rong chơi . (Xe lôi gắn máy có thể chở được bốn người ) , và rôì kéo tới một ngôi chùa đang có lễ lạc gì đó , chúng ăn đậu hủ nướng với tương ớt , rồi lại rủ đi ăn kem . Trong khi đó chúng tôi đã ăn xong bữa trưa .
Chúng tôi được một chén cơm , một quả trứng và một trái cà chua đã chiên , một con cá nướng , bắt từ sông, được bọc kỹ bằng hàng đống lá ngò tươi xanh , một món tempura không biết gói bằng lá cây gì , mà họ hái từ vườn rau của họ (ăn với loại tương ớt riêng của họ ) , và món salsa ( sốt cà chua) cay ơi là cay . Nó ngon đến nỗi , khi vừa ăn xong , chúng tôi lại mường tượng đến bữa ăn tối kế tiếp .
Thế ư ! Như gã Ăng lê kia , chúng tôi dọn vào . Họ tiếp chào chúng tôi và chúng tôi gật đầu chào lại họ . Mỗi ngày vào buổi sáng các cô gái đi học và cứ đến xế chiều họ lại đến trường nữa , Dom và Tashi buồn rũ người ra , chả thiết tha
gì đến ăn uống . Nhưng đến khoảng bảy giờ rưỡi tối , đêm khuya về chúng tôi nghe những tiếng cười giòn và khúc khích , và đột nhiên chúng tôi nhìn thấy những khuôn mặt chúng nó , và mặt mày bạn bè tụi nó , và thoắt một cái , chúng biến mất tiêu cùng với nhau trong đêm tối , Dom và Tashi theo đằng sau , trong cảnh Thiên Đàng .
Bà mẹ , tên Mae , hỏi chúng tôi :
- Người bên Thái Lan nhìn có giống tôi không ?
Chúng tôi trả lời :
- Well , à à , vâng , một phần nào đó . Chuyện có vẻ là lạ , bà ta là người Đại , nói tiếng Thái và chưa từng bao giờ tới đất Thái , miền đất này cũng không xa nơi đây bao nhiêu . Làm sao chúng tôi có thể giải thích cho bả hiểu được , đối với chúng tôi bả nhìn còn giống người Thái mà chúng tôi đôi khi gặp ở đất Thái , và người dân làng Menghan trông nhìn , còn hơn người xứ Thái ngày nay . Tất cả những gì chúng tôi còn ở nơi đây , chúng tôi có cảm giác như là trông thấy Thái Lan về nhiều thế hệ trôi qua ; những ngôi nhà cheo leo trên dốc núi , xây trên cột kèo , các ngôi chùa khiêm tốn nhưng tuyệt mỹ , những bước đi duyên dáng của những con người rất ít đi xe ô tô .
Phải chăng , chúng tôi nghĩ rằng , khi biên giới của đất miền Mekong được mở rộng ra , một lần nữa có lẽ người Đại này , họ sẽ cất bước ra đi , để đi tìm bà con cô bác xa xôi của họ .
Chú thích : tempura : seafood or vegetables dipped in batter and fried in deep fat
HoangHac phỏng dịch 6.7.04

Phần này dịch thuật bởi IDLEHOUSE
MUANG SING: Chúng tôi biết mình đã đến đúng nơi khi các con chúng tôi bị đánh thức dậy một buổi sớm tinh mơ do tiếng kẽo kẹt của cánh cửa khách sạn đang chậm rãi mở ra, và từ phía ngoài hành lang thò vào cặp sừng và cái đầu tò mò của một chú trâu khổng lồ. "Mau lại xem," các con gọi chúng tôi . Một con trâu có thể chỉ trông "to" khi cu cậu đứng ve vẩy đuôi gặm cỏ ngoài đồng, nhưng khi bạn thấy một con trâu như thế đứng ngay trước cửa căn phòng nhỏ xíu của các con mình, kích thước của nó sẽ mang cả một tầm vóc khác.
Chúng tôi sẽ không bao giờ quên được những ngày ở Muang Sing, một thị xã nhỏ nằm tít mù ở góc tây bắc Lào, chỉ cách biên giới phía nam Trung Quốc vài dặm . Khách sạn của chúng tôi là một kiến trúc tầng trệt đơn sơ nằm bên đồng lúa . Mỗi buổi tối, điện lên được vài giờ nhờ vào cái máy phát điện trong thị xã; thời gian còn lại, chúng tôi chỉ có ánh sáng ban ngày và ánh nến ban đêm. Để giải trí, chúng tôi có thể đi lên đi xuống hai con đường cái bụi bặm của thị xã, hoặc chúng tôi có thể đi dạo hoặc đạp xe lên núi*, hoặc nữa thì lảng vảng trong phố. Chúng tôi ăn bữa chiều trong một quán ăn chẳng hạn, và ngồi xem người dân làng xem tivi, phim bộ của Tàu và phim đánh nhau của Thái . Đến khoảng chín giờ, máy phát điện sẽ ngưng chạy, và cùng với mọi người khác, chúng tôi thả bộ về nhà trong bóng tối, những tiếng người vang vẳng trong bóng tối .
Sự kiện lớn nhất trong ngày là phiên chợ, họp mỗi sáng từ trước khi mặt trời lên. Những con đường của Muang Sing trở nên đông đảo với những người dân tộc xuống từ trên núi: Akha, Mien, Tai Dam, Hmong. Họ cười nói với nhau rôm rả, theo nhau xuống phố để mua, sắm, hoặc vui chơi . Nhiều người đến từ những bản làng rất xa, họ đã cuốc bộ trong bóng đêm hàng giờ trước đó với những thúng chất đầy hàng hoá săn hái từ rừng về: măng tre, cây thuốc, chim muông. Mỗi ngày, trong vài tiếng đồng hồ của buổi sáng, Muang Sing trở nên sống động nhộn nhịp như một thành phố Chicago của Lào, đối với chúng tôi, đây là một điều thật lý thú.
Một buổi sáng kia, tôi gọi tô mì (noodles, có thể là bún) và ngồi xuống bên cạnh một chàng trai người Akha cũng đang ăn mì. Chúng tôi nhìn nhau thăm dò, kiểu người ta lưu ý nhau ở mỗi phiên chợ. "Quần anh đẹp lắm," tôi nói, tay chỉ chỉ chiếc quần vải được dệt bằng tay, hơi bụi bặm và sờn màu, nhưng vẫn đẹp tuyệt của anh ta . Anh không hiểu tôi vừa nói gì, và tôi cũng không hiểu những gì anh nói sau đó (có lẽ liên quan đến cái quần của tôi), nhưng chúng tôi thừa nhận sự hiện diện của nhau, và tiếp tục ngồi ngó đối phương. Sau đó chúng tôi mỗi người ăn hết tô mì của mình, và đường ai nấy đi .
Một chốc sau, chúng tôi lại chạm mặt nhau ở giữa chợ, lần nữa, chúng tôi lại ngắm nghía quần của nhau, chỉ có điều, lần này có vẻ chăm chú hơn. Một người bạn của anh đi ngang, sau đó thêm người nữa, rồi người nữa, chỉ trong chốc lát, đã có một đám đông nho nhỏ bu quanh chúng tôi . Sau đó, tôi thấy mình đang trả giá cho chiếc quần của anh ta . Thật là một màn thương lượng sôi động: được, không được, có lẽ được, dơ rồi, mắc quá, rẻ quá, cái này may dệt bằng tay, tốt hơn quần tôi nhiều, được. Anh ta quay lưng bỏ đi, tôi bỏ đi, rồi lại quay lại, lại thương lượng tiếp. Cuối cùng chúng tôi cũng mặc cả xong, một giá cả rất phải chăng theo như tôi nghĩ. Anh ta nghiêm trang quay bước theo hướng phía núi ra về.
Sáng sớm hôm sau, ngay lúc rạng đông, anh ta đã có mặt trước cửa phòng khách sạn của chúng tôi . Anh vẫn còn mặc chiếc quần của ngày hôm trước, vẫn bụi bám và sờn màu, đứng đó với một vẻ mặt nghiêm trang không bao giờ thay đổi . Chúng tôi nhìn thấy trên tay anh là một chiếc quần, một chiếc quần mới . Một chiếc quần dệt bằng tay, thêu bằng tay, sẵn sàng** .
Tôi hy vọng sẽ dùng được nó suốt một đời người .
----------
*núi: trong bản chính đề là "hills" nhưng những người dân tộc này, theo sách vở Việt Nam thường bảo dân miền thượng, miền núi . Có nên dịch là đồi ? "đồi" trong tiếng việt có vẻ bé xíu xiu chớ hông có rừng như trong bài này . "non" có phải là bự hơn đồi, bé hơn núi (?)
** "ready-to-wear" là 1 expression i không biết dịch ra sao, vì nó giống như một khẩu hiệu người ta dùng để quảng cáo chất lượng của hàng hóa chế biến sẵn (ready to eat, ready to wear, ready to go) ý nói "có thể dùng ngay tại chỗ được", nếu dịch ra tiếng Việt như câu trên, trong đầu i hiện ra cảnh ông này tụt quần mặc ngay cái kia vào trước mặt chàng trai Akha, nên đành chịu .
nguồn: Noodles and Noodles dishes/ p. 133
IDLEHOUSE

Roads To Everywhere:
Wê?Tre not particularly confident when it comes to handling motorcycles, especially larger ones, roadworthy ones, though we really wish we could be.
If we ever get to feeling comfortable with them, the first place wê?Tll go is northern Thailand. Occasionally we meet people traveling there on motorbikes, and wê?Tre always jealous. The roads are so windy and deserted. The air is so fresh and clean. And the hills of northern Thailand always have that element of mystery. There are tribal people living in villages hidden in the ills; follow a dirt track, and sooner or later there will be a village. And then there is all the intrigue of the opium trade, though now everyone is growing strawberries instead of poppies. But there is still the intrigue.
We often wondered about the little roads in Thailand. Thailand has a lot of roads, and they are in pretty good con***ion. We used to think that the roads had all been built by U.S. drug enforcement money, to bring the poppy-growing tribals more into the fabric of Thai life, giving them access to schools and hospitals, and, in turn, giving the military and the police easier access in policing the poppy cultivation. But then we realized that it?Ts not just the north, but other parts of the country as well.
?oWhy so many roads?? A Thai friend at last told us: ?oThe reason we have so many roads is because so many of our politicians come from the construction industry. What is the English term? Kickback??
Opium poppies bloom in the hills of Laos, Thailand, Vietnam, and Yunnan, During the colonial era, opium became and important cash crop.

Những con đường đi đến mọi nơi
Chúng tôi cảm thấy không có nhiều tự tin , khi muốn lái một chiếc xe gắn máy , đặc biệt là các loại xe lớn , xe chạy đường trường , mặc dù chúng tôi rất ước mong lái được loại xe như vậy .
Nếu như có thể được , lái xe gắn máy mà cảm thấy dễ chịu thoải mái , nơi đầu tiên mà chúng tôi muốn đến phải là miền Bắc Thái Lan . Thỉnh thoảng chúng tôi gặp dân chúng ở đó di chuyển bằng xe gắn máy , và chúng tôi thấy ghen tị với họ . Con đường dài ngoằn ngoèo và vắng vẻ . Không khí quá trong lành . Và những ngọn đồi trên miền Bắc Thái luôn luôn có một điều gì bí mật quanh đây . Có những người sắc tộc sống trong các làng mạc ẩn núp quanh các đồi nương ; theo sau con đường đất , chẳng chốc thì chầy bạn sẽ gặp ngay thôn làng đó. Và rồi trong trí óc chúng tôi gợi lên lòng tò mò về sự buôn bán thuốc phiện , dù bây giờ mọi người trong làng đều trồng dâu tây thay vì thuốc phiện . Nhưng nó chỉ là sự tò mò thôi .
Chúng tôi thường tự hỏi về những con đường nho nhỏ ở Thái Lan . Nước này sao lại nhiều đường lộ quá , và trông chúng còn rất tốt , chả hư hỏng gì . Chúng tôi cứ nghĩ rằng những con đường lộ đó được xây dựng bằng tiền tài trợ chống ma túy của Mỹ , để chuyển đưa người dân tộc bộ lạc sống bằng nghề trồng cây á phiện , về lối sống cơ cấu người Thái , cho họ một lối dẫn nhập vào học đường và khám bệnh tại nhà thương bệnh xá , và , ngược lại , để cảnh sát và quân đội đi vào kiểm soát sự trồng trọt nha phiến dễ dàng hơn . Nhưng chúng tôi nhận ra rằng , không riêng gì ở miền Bắc Thái , mà những miền khác đều như vậy .
" Tại sao lại có nhiều đường lộ như thế ? "
Cuối cùng một người bạn Thái trả lời cho chúng tôi : " Cái lý do tại sao có nhiều đường lộ là vì có rất nhiều chính trị gia đến từ ngành kỹ nghệ xây cất . Tiếng Anh là Kickback : Đá giò lái .
Cây thuốc phiện mọc đầy trên sườn đồi sườn núi nước Lào , Thái Lan , Việt Nam và tỉnh Vân Nam . Khi còn ở trong thời kỳ thuộc địa , nha phiến được trồng là nguồn lợi tực (thu được tiền mặt) quan trọng .
Chú thích của HH :
Nếu như nha phiến được trồng nhiều trên các sườn núi đồi tại Thái , Lào , Việt Nam và Vân Nam , sự kiểm soát của Mỹ về chuyển vận ma tuý rất khó có hiệu quả . Hầu hết nó sẽ đi qua ngõ Thái Lan , để từ đó lan tràn qua cả thế giới . Có lẽ đó là một lý do mà với sự trợ cấp của Mỹ , nước Thái đã xây cất nhiều đường lộ như vậy , để chận bắt làm giảm bớt lưu lượng sự chuyển vận ma túy .