Cây vĩ cầm ba dây

Cây vĩ cầm ba dây

Chào các bạn. Lần đầu tiên vào đây, xin gửi các bạn bài viết mới của mình.


CÂY VĨ CẦM BA DÂY



Nhiều người trong chúng ta hẳn chưa biết câu chuyện về buổi hòa nhạc ngày 18 tháng 11 năm 1995 ở Lincoln Center của Itzhak Perlman, nghệ sĩ đàn violon. Nếu như bạn biết ông, bạn cũng sẽ biết ngay cả việc bước lên bục sân khấu đối với ông cũng là một cố gắng lớn. Itzhak Perlman bị bệnh bại liệt từ nhỏ. Với hai chân liệt hẳn, ông phải chống nạng dò từng bước một lên sân khấu. Nhìn ông bước lên sân khấu là cả một cảnh tượng: ông bước từng bước một, đau đớn một cách vương giả, cho đến khi ông lần tới được chiếc ghế của ông. Sau đó ông ngồi xuống, từ tốn, đặt đôi nạng xuống sàn, bỏ những chiếc kẹp khỏi ống quần, gập một chân lên trước và duỗi một chân ra phía sau. Rồi ông cúi xuống, cầm lấy chiếc đàn violon, hất đầu ra hiệu cho nhạc trưởng và bắt đầu chơi nhạc.

Khán giả đã quen với cảnh tượng ấy. Họ ngồi chờ đợi một cách yên lặng khi ông lần bước qua sân khấu. Họ chờ ông tháo bỏ những chiếc cặp khỏi ống quần. Họ chờ tới khi ông sẵn sàng chơi nhạc.

Nhưng lần này, có cái gì đó không hay đã xảy ra. Ngay sau khi ông vừa chơi được mấy nốt nhạc đầu, một dây đàn đứt phựt. Bạn có thể nghe âm thanh đó vang trong phòng hòa nhạc. Không thể nhầm lẫn về âm thanh ấy, không thể nhầm lẫn điều mà Itzhak Perlman sẽ phải làm.

Mọi ngưòi thầm nghĩ "Tội nghiệp Itzhak Perlman. Ông ấy sẽ phải đứng dậy, cài lại ống quần, lấy đôi nạng, đi qua sân khấu để thay dây đàn hoặc lấy một cây violon mới"

Nhưng Itzhak Perlman không làm vậy. Thay vào đó, ông chờ một giây, nhắm mắt lại và sau đó ra hiệu cho nhạc trưởng bắt đầu lại. Dàn nhạc chơi tiếp, và ông bắt đầu chơi lại từ đúng chỗ mà ông bỏ dở. Và ông chơi với một sức mạnh, một cảm xúc, một sự trong sáng tuyệt vời mà khán giả chưa bao giờ từng được nghe.

Tất nhiên, ai cũng biết không thể chơi một bản nhạc chỉ với ba dây đàn. Tôi biết điều đó, bạn biết điều đó. Nhưng đêm ấy, Itzhak Perlman từ chối biết điều đó. Bạn có thể hình dung ông đang sửa, chỉnh với một tốc độ như thế nào trong đầu. Có những thời điểm, ông khiến cho những dây còn lại của cây đàn phát ra những âm thanh mà khán giả chưa biết đến bao giờ.

Khi bản giao hưởng kết thúc, một sự im lặng kỳ diệu tràn ngập gian phòng. Sau đó tất cả đứng cả dậy và vỗ tay vang dội. Tiếng vỗ tay tràn ngập tất cả các góc của phòng hòa nhạc, mọi người vỗ tay, gào thét, làm tất cả những cử chỉ mà họ có thể làm để khiến Itzhak Perlman hiểu họ biết ơn ông thế nào về điều kỳ diệu ông đã làm tối hôm đó.

Ông mỉm cười, gạt mồ hôi trên trán, sau đó ông nói khe khẽ, trầm ngâm và sùng kính: "Các bạn biết đấy, đôi khi nghĩa vụ của một nghệ sĩ là khám phá ra anh có thể làm gì cho âm nhạc chỉ với những thứ anh có."

Và phải chăng điều kỳ diệu đó chính là cuộc sống, và nó đúng không chỉ với Itzhak Perlman và các khán giả trong cái đêm tháng 11 lạnh lẽo đó ở New York. Nó đúng với tất cả chúng ta, những người làm nghệ thuật. Cây đàn violon vốn có bốn dây, nhưng chỉ đến khi nó còn có ba dây, người nghệ sĩ thực thụ mới cảm thấy còn biết bao sức mạnh tiềm ẩn trong ba dây đàn mà anh chưa khám phá được. Chúng ta đang sống trong thời đại của Internet, của những phương thức biểu hiện mới. Các họa sĩ trẻ hăm hở với những cuộc biểu diễn sắp đặt, trình bày. Các nhà thơ trẻ đòi chôn cất "Thơ Mới". Tất cả những điều đó đều rất đáng mừng. Nhưng đã có mấy người trong số họ chịu suy nghĩ họ sẽ làm gì với một chiếc đàn violon có ba dây trong một đêm hòa nhạc?

Trong một bài viết gần đây, nhà văn Nguyễn Quốc Trụ có nhắc tới "xưởng văn chương tiềm năng" Oulipo của hai nhà văn Pháp Raymond Queneau và Francois Le Lionnais. Xưởng văn chương thử nghiệm này đã sản sinh ra cho nước Pháp và văn học thế giới những tài năng lớn như Queneau, Le Lionnais, Roussel, Roublaud, Perec, Calvino. Những thử nghiệm của họ hướng tới những cải cách tân kỳ, đem áp dụng toán học, logic học, vật lý học vào để "nhào nặn và tái sắp xếp" hiện thực (như Calvino "xây dựng lớp lang một cuốn sách theo những hình vuông Greimas"). Nhưng cái quan trọng hơn, đó là ý thức "cưỡng ép hệ thống" của họ khi sáng tác một tác phẩm văn học. Georges Perec viết một cuốn tiểu thuyết không có nguyên âm "e"...hoàn toàn không phải là ý muốn chơi trội. Đó chính là cái cách ông "cưỡng ép hệ thống"-hay là tự dứt đứt đi một dây trên chiếc đàn violon của mình để bắt buộc mình tìm kiếm những cách diễn đạt hoàn toàn mới mẻ. Xưởng văn chương tiềm năng này là công xưởng của những lề luật mới, của sự gò bó. Các nhà văn muốn chính sự gò bó này là cú huých thúc đẩy cảm hứng sáng tạo của nhà văn. Một thành viên của nhóm nói "văn chương không có chỗ cho sự ngẫu nhiên". Nếu đợi cho tới lúc Nàng Thơ gõ cửa, chắc nhà văn đã kịp chết già. Khi đối diện với một sự gò bó, nhà văn có hai lựa chọn: hoặc tuân theo nó hoặc chống lại nó. Nhưng ngay thái độ tuân phục cũng là tuân phục một cách gò bó, bởi sự tuân phục này khiến anh phải chống lại các giá trị văn hoá tự thân mà anh đang có. Cả hai phản ứng này đều thúc đẩy người nghệ sĩ sáng tạo. Nhưng một sự "gò bó" chỉ có giá trị khi nó là một sự gò bó thực sự- giống như chiếc dằm cắm chặt vào kẽ chân của chú ngựa đua. Một khi sự gò bó đó đã biến thành khuôn mẫu, thành một thói quen, thì khi đó nó không còn giá trị nữa, và xưởng văn chương tiềm năng này lại phải "sản xuất" ra cho nhà văn một "bà cô nhức răng" khác. Thơ Mới thực sự khởi sắc khi nó tuyên chiến với những niêm luật khắt khe của thơ cũ, dù đã có lúc chính niêm luật khắt khe đó đã sản sinh ra những bài Đường thi bất hủ. Khi đạt được sự tự do mà nó muốn có, Thơ Mới mất đi cái "sức chống lại" đã từng là động lực cho sự phát triển của nó. Và khi đó, sau một giai đoạn thịnh trị, không có gì ngạc nhiên khi nó lâm vào ngũ cụt. Sức cản chính của văn học Việt nam hiện nay, lạ lùng thay, lại ở chỗ chúng ta không nhìn thấy sức cản ở đâu.

Nhiều nhà phê bình hội họa sẽ còn tốn thời gian và giấy bút tán tụng cho "thời kỳ lam", "thời kỳ nâu" của Bùi Xuân Phái. Họ không biết rằng, những bức tranh phố cổ tuyệt đẹp dùng toàn nâu hay lam của ông có một lý do rất đơn giản: vào những năm khó khăn đó của thời kỳ bao cấp, có những lúc, cửa hàng của Hội Mỹ thuật tại 51 Trần Hưng Đạo chỉ có mầu lam hay mầu nâu để bán cho các hội viên. Còn rất nhiều những thách thức ngẫu nhiên khác đã khiến cho kho tàng văn học thế giới phong phú lên nhiều. Nếu Tào Thực không bị bắt buộc phải làm thơ trong bẩy bước, O'Henry không phải chứng minh ông có thể viết một truyện ngắn về tờ thực đơn ông cầm trên tay, Tchekhov không sẵn sàng viết về bao thuốc lá nếu được yêu cầu...hẳn chúng ta đã thiếu đi một bài thơ "que đậu nấu hạt đậu", một "Tờ thực đơn"...Những thách thức đó, tuy vậy, vẫn chỉ là những thách thức ngẫu nhiên. Một người viết nên luôn có ý thức có một "xưởng văn học tiềm năng" trong đầu, một loại công xưởng không ngừng tự sản xuất cho mình những thách thức mới-chống lại những công thức đã cũ, hoặc chống lại chính ý nghĩ rằng những công thức đó đã cũ. Giống như con bò tót ngang bướng, nhà văn lì lợm húc đầu vào bức màn đỏ chống lại ý nghĩ rằng trên đời có những thứ gọi là "không thể"!

Thứ ?okhông thể? thứ nhất chính là chiếc hộp bé xíu mà có người gọi là ?ocái thế giới-được-gọi-là-của-chúng-ta", cái thế giới thường nhật tẻ nhạt trong đó có anh có tôi. Hãy thứ trao cho mình một con mắt vượt ra ngoài thế giới ấy, thử thách thức những định luật vật lý về không gian và thời gian mà chúng ta hằng tin, bạn sẽ thấy thế giới đó sẽ thực sự biến đổi trong sáng tạo của chúng ta, để người đọc chúng còn có thể than tiếc cho "cuốn sách thì ngắn mà cuộc đời dài quá". Hoặc ngược lại, bạn hãy chứng minh rằng thế giới này không hề tẻ nhạt như vậy, rằng mỗi giây phút trôi qua đều chứa đựng trong nó bao nhiêu câu chuyện chưa từng được khám phá.

Thứ ?okhông thể? thứ hai, là ý nghĩ mọi hình thức có thể sáng tạo đã được sáng tạo. Toàn những chuyện ?othuần tuý hình thức?- ai đó có thể bĩu môi phán vậy! Đúng thế, nhà văn chúng ta đã quen chơi trò Đấng Sáng tạo với quyền sinh quyền sát trong tay, nay hãy tưởng tượng đến việc chính chúng ta bị ném vào một thế giới qui ước, trở thành những con rối trong tay những thế lực siêu phàm có tên gọi là hình thức đó. Người nghệ sĩ thực thụ là người không chấp nhận ý nghĩ có thể ?ocũ người? nhưng vẫn ?omới ta?. Đập vỡ một thế giới không có gì là khó, nhưng để xây dựng nên một thế giới khác, anh không thể không tạo ra những lề luật, những mô hình mới, những cấu trúc mới. Một trí tưởng tượng phong phú của những năm năm mươi của thế kỷ trước sẽ hình dung ra một thế giới văn chương trong đó tiểu thuyết không có nhân vật, không có cốt truyện, truyện ngắn không có kết thúc, thơ không có vần, thời gian của truyện không có khởi đầu và không có kết thúc. Một trí tưởng tượng khác của cuối thế kỷ XX sẽ đưa nhà văn đến một thế giới văn chương ở đó tiểu thuyết có thể đọc từ hai phía, từ trang đầu tới trang cuối và từ trang cuối tới trang đầu, trở thành hai câu chuyện khác nhau; hay những cuốn tiểu thuyết được viết dưới dạng mục từ trong cuốn từ điển của một chủng tộc đã bị tiêu diệt, hoặc dưới hình dạng của những lá bài...vv và vv. Vậy đâu là thế giới văn chương của thế kỷ XXI? Liệu nhà văn Việt nam có dũng cảm đưa ra câu trả lời hay mãi mãi chỉ là kẻ theo đuôi?

Thách thức thứ ba còn khó vượt qua hơn nhiều. Đó là làm nên những điều kỳ diệu từ cái mà anh đang có, chứ không phải là những cái mà anh ta tưởng là đang có. Con người có thể rất mạnh mẽ khi được trang bị những phương tiện hiện đại, nhưng hãy ném anh ta lên một hoang đảo với một bao diêm, ta sẽ xem anh ta có thực sự mạnh để dựng lên một mái ấm khiến anh ta có khả năng tồn tại. Hãy lấy đi thanh kiếm trên tay kiếm sĩ và hãy xem cái cách anh ta chiến đấu chống lại kẻ địch. Hãy thử bắt đầu việc sáng tác một bài thơ bằng việc nghĩ xem liệu ta có thể làm một bài thơ hay mà không có tất cả những kỹ thuật, những hình thức mà ta quen có. Hãy thử sống trong một thế giới với những cây vĩ cầm chỉ có ba dây.

Những người ham đọc kiếm hiệp đều biết chuyện những "cao thủ võ lâm" thành danh cuối đời sợ nhất chuyện "lâm vào cảnh tịch mịch, phát phiền mà chết". Hình ảnh mới nghe qua có vẻ thơ mộng về những nhà văn "trăn trở trước trang giấy trắng" chính là cõi "tịch mịch" của một cuộc sống sáng tạo không tự tạo cho mình những thách thức, thiếu đi những lực cản thực sự để anh phải vượt qua. Cuộc sống "tịch mịch" trưởng giả ấy, chẳng mấy chốc sẽ biến thành ?opháp trường trắng? xuống đao khai tử đời sống sáng tác của bất cứ "cao thủ" nào trong làng văn chương.

Hay quá , anh chuotlang , tiếc là tôi sắp phải đi nên chưa kịp viết hỏi anh vài điều , hẹn anh mai vậy .
the sun is gone but I have a light
Được sửa chữa bởi - Don Quixote vào 04/01/2002 02:03

Hoan hô bác Chuột lang, nhà phê bình văn học sáng giá Nguyễn Thanh Sơn. Hâm mộ bác đã lâu.
Bác post thêm bài lên diễn đàn cho mọi người được thưởng thức nhá.
Nhưng có lẽ, những bài viết theo kiểu tản mạn, bác nên post ở box Thảo luận sẽ hợp hơn.
Hiện đã có "Tản mạn Tiny Hương" và "Tản mạn bạn của Tiny Hương (Gaup) " rồi. Bác làm một cái "Tản mạn Nguyễn Thanh Sơn" hay "Tản mạn Chuột lang" cũng được lắm đấy.

Nowhere Man

tản mạn phải để vào Tâm Sự

​

Em chào bác .
Tiện thể bác vào giúp đỡ sinh viên bọn em, em có vài thắc mắc với bài viết rất hay của bác ở trên xin được hỏi .
Bác có viết :
"Sức cản chính của văn học Việt nam hiện nay, lạ lùng thay, lại ở chỗ chúng ta không nhìn thấy sức cản ở đâu."-
Em ít đọc văn chương và thú thật là tương đối mù tịt về mặt nghệ thuật, nhưng vẫn không hiểu sao bác viết thế, em đọc vài truyện ngắn của ông Thiệp bà Hoài, thấy hay vì ông Thiệp văn Tàu còn bà Hoài văn Tây, tuy nhiên cũng chỉ dừng lại ở mức đọc được chứ nếu đem so với văn Tây, mà cụ thể là vài ba tác phẩm em lặt vặt đọc lỏm được khi rỗi rãi thì thấy văn ta nó cứ có vấn đề thế nào ấy. Tiểu thuyết thì rõ là em ít đọc và không thích tiểu thuyết ta, em thấy bố cục tổng thể của nó không có độ phức tạp và logic cần thiết để trở thành tác phẩm lớn ( em xin lỗi em đang học kỹ thuật với lại từ lâu lắm rồi không hề đọc tiểu thuyết tiếng Việt ).
Như vậy để đuổi theo văn Tây, kể cả văn Tây giai đoạn trước đây ( thời đầu thế kỷ chẳng hạn ) các nhà Văn ta cũng có vẻ chưa đủ kỹ thuật để tạo thành các tác phẩm lớn ( em không nói nội dung vì ở ta có không ít hơn bất cứ ở đâu những số phận, những tâm hồn và những trăn trở .).Thiếu kỹ thuật tất nhiên là một sức cản không nhỏ, tại sao bác nói chúng ta không nhìn thấy sức cản ?. Phải chăng ý bác là các nhà Văn ta dốt tới mức không biết cái sức cản ấy nằm ở đâu ?
Bác có viết ở đọan sau :
Một trí tưởng tượng khác của cuối thế kỷ XX sẽ đưa nhà văn đến một thế giới văn chương ở đó tiểu thuyết có thể đọc từ hai phía, từ trang đầu tới trang cuối và từ trang cuối tới trang đầu, trở thành hai câu chuyện khác nhau; hay những cuốn tiểu thuyết được viết dưới dạng mục từ trong cuốn từ điển của một chủng tộc đã bị tiêu diệt, hoặc dưới hình dạng của những lá bài...vv và vv.
Bác cho em hỏi văn học hiện đại hiện nay của thế giới có những ai và những cuốn nào thì có thể đọc được ạ ?. Em chỉ tò mò muốn đọc thử thôi chứ không phải dân nghiên cứu đâu ạ.
------
{cái này chỉ là để cho vui : Paganini ngày xưa đã từng chơi vĩ cầm chỉ với 1 dây duy nhất, bản độc tấu Napoleon thì phải, và có lẽ là chính ông ta cố tình làm đứt 3 dây kia chứ không phải nó tự nhiên đứt.( sau này ông ấy thường xuyên chơi bản đó ). Trở lại bài viết của bác, em thấy các nhà văn ta thiếu kỹ thuật Tây (như ý bác bảo là chỉ chơi đàn 3 dây ) mà muốn tạo nên tác phẩm lớn có phải là một việc rất khó thực hiện không ?, khi mà càng ngày XH chúng ta càng bắt chước Tây nhiều hơn.}
Em chào bác.
the sun is gone but I have a light
Được sửa chữa bởi - Don Quixote vào 04/01/2002 03:05

Tôi cũng dân kĩ thuật, xin lò dò đoán mò tí chút về bài tản mạn của bác chuotlang. Mà dân kỹ thuật thì hay thích phân tích chi tiết, lằng nhằng, các bác thông cảm và chỉ giáo giùm nhé.
"Sức cản chính của văn học Việt nam hiện nay, lạ lùng thay, lại ở chỗ chúng ta không nhìn thấy sức cản ở đâu"
Với tôi, đoạn này hơi khác với bác Don Quixote, ý của tác giả có lẽ là sự quá bình yên hay hoàn thiện về "công cụ" của các nhà văn hiện nay chính là một cản trở chính cho nền văn học nước nhà. Có lẽ tác giả mong muốn có một cuộc cách mạng văn chương mới, tầm cỡ như phong trào thơ mới những năm 30-45 thì phải. Theo như tôi hiểu thì tác giả cho rằng văn học Việt Nam đã đi được một chu kỳ của sự phát triển, như là, theo ngôn ngữ triết, đã tích luỹ đủ lượng để có được biến đổi về chất.
Đoạn sau là về việc làm thế nào để thực hiện cuộc cách mạng đó. Theo như tác giả thì phải phá vỡ 3 cái "không thể": xây dựng một thế giới mới vượt ra khỏi ??ocái thế giới-được-gọi-là-của-chúng-ta", chủ động sáng tạo (ý thứ 2 này tôi thấy hơi giống với ý thứ nhất) và chủ động chặt bớt chân tay (hay làm cho mình bớt công cụ đi) để tạo bước đột phá trong chính người viết văn.
Đó là tôi hiểu như vậy, không biết có đúng không, bác chuotlang cho ý kiến nhé.
Tôi thì không biết nhiều về văn, cũng không đọc nhiều lắm, đặc biệt là văn học VN gần đây. Nhưng tôi nghĩ chẳng lẽ trình độ nhà văn mình đã cao đến thế ư, đến mức tịch mịch như Độc Cô Cầu Bại. Các ngành khác thì tôi không rõ lắm, riêng về kỹ thuật - chỉ để học người ta (tức là phương Tây) cũng đủ mệt rồi, sau đó thì mới dám sáng tạo. Đường kiếm tưởng như ngớ ngẩn (vô chiêu thắng hữu chiêu) của Lệnh Hồ Xung (mà tác giả là Độc Cô Cầu Bại) xét về bên ngoài thì có vẻ giống với người chưa biết võ công nhưng thực ra nó ẩn chứa tư tưởng, trình độ kiếm thuật cực kỳ cao siêu. Dẫn chứng vòng vèo như vậy cũng để nói một ý giống bác Don Quixote là kỹ thuật (viết văn) cơ bản (hay cơ sở, nâng cao gì đó) mà chưa đạt tới mức chấp nhận được thì cái sáng tạo (ngẫu nhiên hay chủ động kiểu như chặt bỏ "tay chân" có hệ thống) rất dễ trở nên ...èo uột, chết yểu hoặc bị người khác lấy mất. Nhưng mà có thể tôi sai, biết đâu nghề viết văn lại khác, nghệ thuật mà. Ơ thế cái hội hoạ với âm nhạc có giống như thế không nhỉ?
Cám ơn bác chuotlang về bài tản mạn (hay phê bình văn học) rất hay này.
Tomorrow never dies

Xin cám ơn các bạn. Tôi vừa lò dò vào đây nên không biết phải đưa bài viết vào mục nào, để lần sau sẽ đưa vào box Tản mạn hay Tâm sự nhé (nhưng sao tôi chưa thấy ở đâu nhỉ).
Bạn Paladin đã hiểu gần đúng ý tôi khi giải thích câu "sức cản của văn học VN hiện nay là ở chỗ không nhìn thấy sức cản ở đâu cả". Nếu các bạn để ý hoặc đã có tiếp xúc, các nhà văn VN của chúng ta có cái bệnh "nhiều ruồi quá", nghĩa là hết tội cho khách quan làm cho họ không viết hay được: không được tự do viết, viết ra không có người đọc, có người đọc cũng không được trả công xứng đáng...vv và vv. Tóm lại tất cả là do người ta đã không cho họ viết hay chứ chẳng phải là do họ không viết hay được. Tư tưởng đó tạo thành một sức ỳ trong sáng tác: không viết, không đọc, không làm gì cả...hết sức nguy hại.
Tôi không phải là dân kỹ thuật (học dốt Toán từ bé nên cái tôi nói không biết có đúng không, nhưng hãy hình dung như thế này: khi bạn đang vận động mà có một sức cản lại chuyển động của bạn, thì trong bạn phải phát sinh một lực để thắng lại sức cản đó. Giống như bạn đi tập tạ, muốn cơ phát triển thì bạn phải chọn tạ làm sao cho nó bắt bạn lấy hết sức để có thể cố đẩy được cái thứ 10, khi bạn quen, lần nào cũng đẩy được dễ rồi thì phải tăng tạ để tạo sức cản. Văn học cũng thế, khi bạn không nhìn thấy phải cố gắng ở đâu thì không thể phát triển được.
Văn học của chúng ta rõ ràng là chưa "tịch mịch" như Độc Cô Cầu Bại rồi, và bạn Paladin nói rất đúng là trong đường kiếm "vô chiêu" của Lệnh Hồ Xung đã bao gồm kiếm pháp của nghìn nhà. Nhưng chúng ta có rất nhiều người "tịch mịch" đối với chính bản thân mình, không nghĩ là địch thủ trước hết muốn thắng phải là bản thân mình. Nếu chưa thắng được bản thân mình thì khó mà thắng được cao thủ của thiên hạ lắm, phải không?
Văn chương hiện đại của phương Tây, theo tôi có một số tác giả sau viết rất hay: Rushdie, Milorat Pavic (ông này kỹ thuật cực kỳ lạ), Naipaul (giải Nobel vừa rồi), Cao Hanh Kien (giải Nobel năm ngoái), Calvino ("chuẩn Nobel" đã lâu)
Rất vui được làm quen với các bạn. Tôi vốn là dân ABC (Netnam) cũ nên ít khi vào TTVN, có gì các bạn chỉ bảo nhé
Chuột lang

Cảm ơn bác .

the sun is gone but I have a light

Bác Chuotlang và bác Milou này
Đúng là bình thường Tản mạn nên đặt vào box Tâm sự nhưng ở đây không phải là các suy nghĩ Tản mạn riêng tư mà thực chất là phát biểu tư tưởng, suy nghĩ của tác giả về một vấn đề gì đó.
Box Tâm sự hầu như chẳng mấy người đọc, các bài viết trên đó toàn là tình cảm riêng tư và có phần ướt át, khác xa những bài viết của bác chuotlang cũng như các bác Gaup, Tiny Hương kể cả về nội dung lẫn chất lượng.
Box Thảo luận được xem là box tập trung các bài viết nghiêm túc, có chất lượng tốt và được đa số người đọc. Hiện nay trên box Thảo luận đã có các thread Tản mạn của Tiny Hương và của Gaup (hình như bác Chuot lang có biết bác Gaup này thì phải, trước bác Gaup hay viết ở trên Netnam).
Do đó, tôi nghĩ Chuotlang nên post bài trên box Thảo luận trong một thread riêng. Hoặc cùng lắm là để trên Box Văn học chứ không nên đưa vào box Tâm sự, kẻo lại bị cảm lạnh mất.
Nếu có thể thì Mitlo chuyển giùm sang box Thảo luận nhá (tất nhiên nếu có sự đồng ý của bác Chuotlang)

Nowhere Man

http://www.saomai.org/542-unicode/vhnt542-main.htm
Thế bác Chuột là Nguyễn Thanh Sơn đăng bài trong báo này nhỉ ?

​